장음표시 사용
31쪽
AFeri. in l. lectatione, quam aferebant olim in lutis publicis satiar
tii δε- torum certamina , O quae posterioribus seculis appellata
sunt glostrae , ἐπ torneamenta. Primia cauo etiam essinultiplexe interdum enim si pugna ob inanem qui idam gloriam militaris uirtutis ostentaniae gratia: interdunpropter odium quibusdam inter se penitus insitum : interidum honoris conseruandi, tr iniuriae propulsandae gratia, uel demum pro in noeentiae experimento,aut procu usunsque ueritatis in tuticio, uel extra iudicium manastillatione. Quae omnia prout diuersas habent causas , ita , diuerssas habent probabilitatis , concestonisue, em prohibitiosnis , necnon iuillitiae , O iniuilitiae rationes . De primis B. Ausin. b. tribra gencribus, cum inter hostes fiant, nemo un , quaeii ς, ἐ-mi dubitauit, quin legitima sint, em quin liceat in eis uti etiam
h ά ά,- , i si hi, is assμtji : cum ues etiamsacrae tectentur ni nus 23. 3. bilat iussitiam intere1se, cum iusse susceptum est bellum,
ε.Thρ- ar, ε sue aperte ,siue ex in drys quis pugnet, dummoto data ηψ' nonfrangatur, aut mendacium non dicatur. Hac in
re lapsus esT auctor bbri de honore, qui putauit baeusinos di certamina iudicania , O dirigenia esse ai regulam fui. ι duelli, quod infra latius explicabitur. Nicolaus quoq; Paua.s. 3 . pa nominis αἰ duoco uidetur fuisse deceptus, cum inter prohibita uideatur ponere ea, quae inter hostes utilitatis
publicae cause sunt certamina,quale gessiit David cum Gobatb. De gladiatoribus lex erat uel publica, uel a munes rarist posita, quibus armis, em motis certarent , similiterer de pugnantibus in torne amentis , suae lex struanda
32쪽
CONTRA VIVM D VELLI. t erat. Sed haec nullam habent cum ue, de suo loquimur, duello communionem : er ambosunt prohibita: gladiat οσrum quidem certamina prius per Honorium Imp. legetis Tomo. rsuper luta, de qua meminit Nicephorus: deinde legς Ma ilia a
gni Conillantini imperatoris: torneamenta uero concilio ib. t i. i a Lateranensi. Ad o lentationem roboris certant quidam δει et δήηxt. glorix nimium appetentes, ebri3, ut puto, uifabulosis eo ' rum, quos uulgus equites errantes appellat, lectionibus rquod ipsum quoque haud antiquum est uanorum hominum inuentum, qui quasi non semper alicubi essent iu tu bessa ,
in quibus cum laude uiressuas experiri possent, maluerunt in otio ciuili per cruenta singularium certaminum lecta σcula suam uanitatem insignem sacere . Hoc pacto Sordeli exempLlus Mantuanus quinque , uiginti equitibus intra Italiae 'i' sines deuictis Lutetiam Parrhistorum projectus tres eodem die equites dicitur superauisse. Et Emanuel His alensis per Mauritania inforti simum quenque prouocans, septem obtruncauit , quorum capita Η 'abin relu iste fertur . In ignis uero uanitatis exemplum Ut Suerus, His anus et Sepulaeti ὀe ipse, qui auoru memoria ineunte anno, quo erat Compo stet M la: Iubileus de more celebrandus,potem amnis ad Asturiasuentis culodi restaturi, bac lege uiatoribus proposita, ut qui sis uriret pertransire pontem, uelse quasi uitium,et uirstute inseriorem dato munusculo pro literetur, ut puta cabeari, siue chirotecha: φ si hoc aliensisua gloria, et dignitate duceret,no aliter q; uriis cu lo te transiturus ad singulare, siue pedessire,sive mallet equesre certamen se compararet:
33쪽
ANTONII MASSAE a J quod ille omnis generis arma, tr equos sibi, atque alsuersario paratos habebat: Rumore indi ti belli ex Gallia, Germania , , Britannia multi uanitate similes exciti eo conisuxere et quorum nemo pontem transire tentauit, quem non Suerus aut pro brauerit, aut deditionem facere ex leugis praescripto coegerit . Hoc quoque genus nihil cominusne habet cum eo duello , contra quodscribimus. Hic enima praescripta pugnae lege discedere non licet, , quoniam de sola gloria certatur: permittendum est, ut casu lapsus aduersarius yese erigat, gladioq; fracto ut alium fumat, et huiusmoti humanitatis liberalitatisq; ossiciis certadum, quae plerunque secus agenda sunt in duello. At eu,qui propter irae exaggerationem insitu me, odium inita pugna,ratione, modoq; regi non potest,sed impetu fertur,ac rapitur usqueat irae,ia,se; satietatem ere descripsit Poeta, qui iixit. . Hoc etenim sunt iure molesti, Quo sortes,quibus aduersum berum incitit: inter Hed ora Priamiden, animosem atque inter Achillem Ira set capitalis: ut ultima diuideret mors: O quaeses
Huius itaq; moti cibuerit Achillis, et Hectoris certamen, aliorumq;, de quibusJupra est D ta mentio: falso reprehenditur Uirgivis ab audiore isto libri de honore,qui, ut supra dixi, ad regulam sivi libri omnia huiusmodi dirigenda esse censet, et ui uel si recte loqui potu fiet: tamen sese cohibere
debebat: ne contra tanti Poetae au toritatem lotueretur .
34쪽
tio, cum nonsolum ira, otiumq; inter Aeneam,et Turnum intercederet: sed ageretur etiam ex pacto de uxore Lauis nia, er Latini regno et quibus in rebus non solum iniurias ulci sci , Jed etiam riuales , , aemulos natura impellente
de medio tollere concupiscimus. Suar uero pro annocentiae experimento , fuculus cumque ueritatis in adicio manifessiani. e causa per rutices concedebantur duella, barbarorumoribus, em legibus fuerunt introductti, cum deyicerent probationes : sicut iure ciuili Romanorum, , antea apud si in Graecos, tr quascunque alias bene constitutas Res tibii:.Aran. cas concessa erat iurisiurandi delatio , qua, iue ille sit actor, Τ 'siue reus non ualens , seu nolens legitimis probationibus
uti , super eo quoi probandum Ut, o*ert aduersario iusiurranium, eum sic quodammodo prouocans iureiurando, ita ut is cui offertur , iuret: vel in oferentem rei ciat. Hoc genus iue ii praua Longobardorum consuetudine usitatum ab eorundem Regibus in Italia contractum, ex relinctum fuit ad decem, , octo causes: a Frederico Imperatore ad
quattuor duntaxat ' a Philippo uero Francorum Rege ad saxo. lib. tres tantum.Solum inuenio Frotonem Danorum regem hum PghKς ius immanitatis comprobatorem, a quo lex condita cse mes moratur, ut omnis lis, em controuersia ferro decerneres
tur , quod leciosus existimaret se uiribus, quam uerbis consigere. Verum hic quoque nulla est cum duello, de quo loquimur, comparatio , cum eae pugnae seri non possentrusi armis, em modis per eas leges donitis: ἐπ concedes rentur non honoris ,sed purgationis causa certis in rebus
35쪽
H ANTONII MAss AEn tuu . . t i Ritii, μηβηt etiam prohibita per sacros canones. e. i. O r.er Errant propterea,qui duellum uulgare Italicum cum illo tu de clςr. pU Liali comparantes argumentantur ipsum esse simile iuri 'δ' habereq; a torem , reum , tuticem, ex aliat similia tudines, quae omnia o lenientur infra a ueritate longe . distare . Re lat ultima stecies huius immanitatis, quod duellum dicitur, et in Italia nunc est in uJrequenti: stq; extra' - iudiciumsine certa tuliciorum lege, tantum , ut illi credi volunt, honoris tuendi,ignominiaeq; propulsaniae cauga, cusius, ut dixi, qui hactenus de eo scripserunt,et nome, tr notionem, uimq; er originem uidentur ignoraui te . Dicunt 37 enim nomen eiusfuisse apud Graecos monomachiam, apud Romanos singulare certamen e cύ ea fuerint apud utros igeneralia nomina non magis unius quam alterius generis, set quae omnis generis certamina singularia Amiscas rent: nec, ut puto, reperietur apud Graecos, aut Roma: i gnos, aut Carthaginenses , aut Persas, aut Hebreos , aut demum aliquam bene consitutum Rempublicam, huiusmodi pugnae genus unquamsi e permissum, aut cognitum: incognitar autem rei non potuit asini illos esse nomen prosprium. Mutiis affirmat sui se inuentum Longobardorum, sed is quoq; Iallitur, quoniam Longobardorum leges ii nopermiserunt, ruis in certis, ut ante dictum es, , expresssis causis, atque id in iudicio, armisq; ἐπ niodis donitis rquam autem originem , quod ue initium ego huic immanistati fuisse existimem, dicam iusta, ubi dejinitioncssupra
36쪽
CONTRA USUM DUELLI. Isi positas exci erimus. Iureconsultorum definitio dicentium, Duellum ese pugnam singularem ad probationem veritastis, non conclusi proprie rem, de qua agitur, quoniam ea uerborum amplitudo complectitur etiam illud Longobardo rum , , aliorum tuticiale duellum, , propterea non hos noris conseruandi , , ignominiae propellendae tantummos
do causa , sed cuiuscunque rei probaniae occasone duebium susipi uideretur. Altera uero donitio pluribus larborat uitys, quae quoniam ad eorum, quae infra dicentur, elariorem demonstrationem conserent : sngula excutere decreui . Dicit primum esse certamen uoluntarium, ut ipse auctorer plicat, ad disserentiam eorum , quae sunt necesptate , perinde aes dixisset ad disserentiam gladiator cum glas
diatores la lanistis ut pote serui a dominis interse certare cogerentur. Hoc quidem pertransiri posset: nis auctor ille moralem philosophum professus omnia ad perpendicus tum philosophiae moralis exigere uoluisset. Ego uero hae opinione ducor , ut saluam neminem unquam iis fartuum , aut ebrium in certamen huiusmodi ston te de s Herodfenisse , memor prudentis sententiae Demarati Spartas ni illius, qui cum Xerse in Graeciam transturo Verrens, ait, Ego neque cum decem promittam me posse dis micare, neque cum duobus, ac ne singulari quidem ceratumine libens certauerim, ais necesse Derit, aut uehermens discrimen in literit, promptissime cum uno quos uis forum omnium dimicarem , qui se sngulos aiunt.
37쪽
ic ANTONII MAssAEissoneos ad dimicandum cum ternis Graecorum. Haec ille . Quapropter si tantam uim in animis hominum, quantam isti aiunt, conseruandi honoris , , propulyania ignomis Arist. Et bic. nis cupiditas habet et non minorem homini honoris cupido necesytatem ea cupiditas quas domina a ferre uidetur, q, olim gladiatoribus lanissae. Poterat igitur a Philosopho praetermitti in donitione uox illa, V o L V NTARIUM,
cum philosophice loquendo , id non simpliciter, sed ut sit
In tractIuel. uoluntarium. Quam ob rem rectius'ise, ae melius in ea in princ. parte rem expre1 19e uidetur Ioannes a Lignano i ureconsultus, qui eam non simpliciter uoluntariam, sed deliberas tam pugnam appellauit. Recte autem a me saluos, ebriosq; appellatos e Se hos, qui nu la ui,ac nece lytate coacti in eiusmodi certamen praecipites seruntur , non negabit, qui prα ter DemaratiJententiam Liui3 quoque uerba con iteraues rit . Cum Gallus, ait ille, eximia corporis magnitudine irtissimum Romanorum ad pugnam prouocauset, T. Νlans
bus Dictatorem percontatus ait, Si tu permittis, uolo ego
illi belluae os Sendere, quando adeo ferox praesultat hosti iumsgms , me ex eas milia ortum, quae Gallorum agmen ex rupe Tarpeia deiecit: impetrata li a Dictatore uenia, aequales armatum,adornasumq; aduersus Gallumsolite laetum, , lingimi etiam ab irrisu exerentem producunt. Alisbi etiam cum Scipio munus glaiiatorium eieret, mortuo Lib. 28. patri, patruoq; eum bonorem tribuens: Gladiatorum inuquit Liu us 4reeticulumsuit non ex eo genere hominum, ex quo lanillis comparare mos est seruorum delectu, ac ita
38쪽
bertorum, qui uenalem sanguinem habent: uoluntaria omnis,ergratuita opera pugnantium fuit. Nam alis missi ab Regulissunt ad lecimen insitae genti uirtutis ostes denium, ali3 ipsi pronssi se pugnaturos ingratiam Ducis,
alios aemulatio , , certamen , ut prouocarent, prouocastis haud abnuerent, traxit: sudiam, suas disceptando controuersias finire nequiuerant, aut noluerant, pacto inter se, ut uictorem res siequeretur, serro decreuerunt: neque obscurigeneris homines , sed clari illustress, Corbis , erorsua patrueles Iratres de principatu ciuitatis, qua Ibem uocabant, ambigentesserro se certaturos professi sunt, cum uerbis disceptare Scipio uellet, ac sedare iras: negatuid ambo dicere communibus cognatis, nec alium Deorum, hominum 'ue, quam Martem se iudicem habituros esse . Euentus autem pugnae his uerbis a Liuio concluditur. Masior u u armorum, er astu facilesolidus uires minoris susperauit. Verba quoque Diodori sunt attendenda, cum ait. Erat inter Alexandri conuictores Macedo quidam Corasgus nomine, qui corporis robore, er rebus)trenue gestis multum praestabat, is uino incalescens ad certamen sngulare Dioxippum Atheniensem athletam , cui ob plerasque insignes uictorias coronae pretinium datumsuerat, inuitasuit. Hoc autem,quod sensimus, ex eo magis etiam coni ita mari uidetur , quoi peril cuum est, prouocatores ipsos, quemadmodum tulte, , nulla cogente causa ad prouocandum impelluntur, ita etiam solide certare, , ut plurima succumbere .Quoi interea ditium sit de illis, qui ad ostendi
39쪽
tantam uirtutem sertismos prouocant: nam te ijs, qui
nostratum more duello certant, infra considerabimus. Sequuntur in de itione uerba haec. INTER DUOS asHOMINES, Exponit ipse, ut excludantur certamina plus
rium aduersus totidem, cum illa non snt proprie duella, quod ostendit estim ipsum uocabulum : quod quidem diuti; a Mutio prius irrisum est, cum nuda ratio retii post, quin una, b eadem controuersa coniunctim esse posbi inrter plures, quae inter duos. Nominis uero etymologia non
magis est uera quam sit ea , quae ab imperitis dicebatur esse DIALOGl, cum tamen in sapienti limorum libris uideamus plurium quam tuarum personarum esse dialogos. Illa etiam paulo post se a tur. PER VIRTUTEM
PROPRIAM , ad diserentiam, inquit auctor, eorum, qui' uti uolunt insitis, er aliena uirtute , idest, ut uulgo lorquimur , alieno ualore : , at exclutendum armorum, O quarundam huiusmodi rerum meliorem conditionem, quae uulgo dicitur Auantagio; at excludendum etiam, quae casu, Ofrtuito incidunt, quibus adiumentis non compas
vatur honor, cnm ea non suificiant ad probandum aliquem esse uirum bonoratum: quia s honor est praemium uirtustis, acquiri non potest uis per uirtutem. Hic quoque aus 1 cctor ii Iecnima lor aberras a uero: cum astutia, O prus
dentia snt uirtutes magis propriae hominis, s uires corpos' ris, sursunt magis propriae taurorum, er aliorum brustorum: quaproptersapienter ait Plutarchus. Hominum propria uis in animi ratione consilit, qua er elephantes
40쪽
perbluas pedicis capit, frenat equos, subiugat boves ara atro, uolucria debit arundinibus, em in pro undoJubmerssa retibus extrahit : bata ess hominis uis, quae multo ubes rius se pro ert,cum ambitus terrae, coeli magnitudines, et Ilellarum circulos prosequendo non satigatur: Haec erant
Hercule digna:quis non Vidisses, quam inclops esse marlit Et quemadmodumsupra dixi, dato tu lo hoIIe, etiam per sacras leges ex in i 's pugnare liceat, e quacunque meliore conditione uti, si quis ab adiumentis paratior st, quae sibi)ua industria comparauerit, dummodo absit mens dacium , , sies non fallatur: quod etiam probari postest exemplis, excepto eo certamine , quod supra' dixi ad solam ostentationem seri, et Ialse gloriae acquirendae
causa . Nam - ut omittam id, quod semper omnibus ducis bus Utatum Dit in omnibus taliis , in quibus nemo eIt, qui neget minoris esse momenti, quae palam , trapersta uisunt , quam quae dolo , , astu consciuntur nemo fuit ex magnis Imperatoribus, siue quis Alexandri , sue Scipionis , Jiue Caesaris , aut allorum quoruncunque res gesas percurrat: quin libentius assutia, em in dys,quam
ui aperta uincere maluerit: atque etiam ea de re gloriastus fuerit: quapropter multi a sudiosis conscripti sunt
frat agematum libri. Nemo etiam negabit quin em in hoc genere ualeat argumentum Jumptum a bello uniuersalia snguare certamen , posito 'quod utrunquest iugium, O s, illud particulare sit pars illius uniuerga s. Ad hanc rem tamen sngularis et tertaminis exempla non Iesunt.