장음표시 사용
461쪽
Verum Montucutius, qui ubique inter B - .ronium &Casaubonum caduceator incedit, neomo ut Sibyllae libris auctoritatem deroget,
quo facit Casaubonus contra Baronium, sa tem ad Ethnicos confundendos valere Sibyllae Oracula contendit, immo nihil validius iis contra eos afferri posse : apud Iudaeos autem agentibus minime iis esse utendum, quod talibus gentium vaticiniis null*m fidem adhibς rent. Hos igitur Christum negantes solis Hebraeorum prophetarum, qu0S recipiunt, testi-. montis esse refutandos; quemadmodum Sibyl- lae suae oraculis Ethnicos. Sic autem hanc rationem in quarta Exercitationum Ecclesiasticarum sect. ψ. in disputatione' contra Ro&Vve
dum explicat: Gentiles repagani Ddaeorum viticiniis num siunt in Dendi Z qui nec pro et, i os olim nossent, nec quid dona prophetia escharismata possent. Meministi, opinor fretitum a te nupe do Θpriano viro disertissimo e acem rimo dissutatore, admorsum illum a Firmiliano apud La tantium, quod contra paganum Dem trianum siribens propoetarum uteretur λοφο- . ηιενων es Apostolorum testimoniis, inm isse ea
tu, fucata , futilia diceret re coomentitia. Meministi, Chasi mo eandem omnino fuisse
mentem , Hieronymo eandem. Immo vero ra
tionem id si dere non ignoras, ut in principiis iisdem subsistentes per communia re confessaprincipia refellamus. Auid ergo mu in con-
462쪽
aerarium ad AZ- Z quasi vir, si quis alius, a chitectonicolatos N dialecticarum peritissimus rationum, tam pueriliter hancinari poterat, rapaganos conuincendos informandos, docendos e Scripturis, quo non acceptabant, opinaretur. Certe aliter non erat Augustinus hac in re annmatin, quam illa,qui Coprianum fugitabat. Haec ille de testimoniis aduersus Ethnicos proferendis. De Iudaeis autem sic : Iudaei veteris tes
menti friptores diuinitus inspiratos libenti me fuerant admissuri. Ex iis facillime poteram reolarissime de Iesu Christo refutari. Et abunde sunt a Patriam choc enim praestitis ustinis Ma ινγ σ aliiὰ refutati. At iidem prophetae non , erant pari modo suffecturi ad paganos refutandos , quibus non erat aeque persuasum ac Iudaeuis istorum auectoritate. 'udaei, quibus optime persiuasium fuerat de prophetis. illarum variciantis , verisimiliter refelli poterant per oracula SD0stina ; tamen cum re illi respondere possent, EArum vaticinia confid/a fuisse per Christi os, quod peraeque gentiles re cum pari ratione non poterant respondere , flandum docet Augustinus iesimoniis prophetarum. Ita quoslibet alienos apud Augustinum non ad genera singulorum, stilad singulos unius generis referemin, cum de iis loquatur Augustinuw. Ita ergo Montacutius verba illa quoslibet alienos in superiure Augustini loco accipit, ut ad solos Judaeos pertinere censeat: quasi . Augusti nus
463쪽
gustinus quoslibet alienos dicens, quoslibet pa ticularium Iudaeorum tautum intelligeret, noti autem quoslibet homines alienos a fide christiana. Qua in re quantum a mente Augustini aberret, aliis ipsius Augustini locis ostendi potest. Id enim agit Montactatius,ut ostendat, solis Sibyllae & aliorum ethnicorum de Christo restimoniis redarguendos esse ipsos ethnicos , minimi este momenti illa testimonia aduersus Iuciaeos. At hoc plane est contra Augustinum, qui in libris contra Faustum Manicharum laudato supra loco eum haereticum, id ipsum quod Monta cutius defendentem, explodit, eo hunc deceptum dicens, quod non attendereret, eccisis Sibysiae illa vaticinia recitari, Eum Hebraei prophetae in omnibus gentibus clareant,at ad christianam falutem tanta infideliu examina deducant.
Praeterea quod non imodo sudatos sed & paganos Scripturae testimoniis de Christo conuinci posse censuerit Augustinus, clarissimis eius dictis ostendi potest. Primum quidem iis, quae habet in capite 6. lib. 18. de ciuitate Dei, ubi de dispersione Iudaeoriam agit per
omnes terras. Quod factum censet Dei prouidentia, ut extarenit ubiqtie codices, & praelio essent nobis prophetarum de Christo testi insania , quae gentes a Christianis siti posita suspicati non possent ; cum ii codices illa tostimonia continentes essent pencs Christianoruni
infe iis mos hostes Judaeos, di ab iis. sumin diliis
464쪽
diligentia asseruarentur. Verba adscribam:
Iudaei aurem, qui eu- CHRISTUM ) occide
munt , sin eum credere noluerunt, quia oportebat eum mori s resurgere , vis stati infeliciis a Romanis, funditusque a suo regno, ubi iam eis alienigenae dominabantur, eradicati fiunt, disse stique per terra s. auandoquidem ubique non
desunt supple Iudai) π per scripturas μαὶ estimonio nobu sunt, prophetias nos mon finxisse de Christo; Rursiis paulo infra: Nobis quidem siti scripturae se ciunt, quae de nostrorum ini
micorum Iudaeorum codicibuου proferuntur,quos Gnosii ου, propter hoc testimonium, quod nobis is uiti perhibent, eosdem ιodices; habendo atque fruando, per omnes gentes etiam i os esse dispersos, quaquauersum Christi ecclesia dilatatur. Hoc etiam de eadem re ibidem subiungit: Demonstrauit ergo Dem Ecclesiae in eius inimicis 'sed eis gratiam misericordiae suae idi quoniam si ut
dicit Apostolus : de siritum inlarum saltu est gemiabus . σ ideo non eos occidit, id est, non in eis peredidit quod sunt 'udaei, quanquam a Romanis Derint deuicti s oppressi, ne obliti legem Dei, ad
hoc, de quo ammtu, testimonium nihil valerent. Ideo parum furit ut diceret: ne occideris ests, ne quando obliuificantur legem tuam ; nisi etiam arideret : disperge isios e quoniam si cum testimonio scripturarum in sua tantummodo terra non
ubique essent, profecto Ecclesia, quae ubique est, eos prophetiarum, qaae de Criso 'inmiss3 sunt, resei in omnibus gentibus habere non posset.
465쪽
Clara horum locorum sententia est, propterea dispersos per omnes nationes Iudaeos, no autem, ut eorum meritum fuit, internecione
deletos , ut Christianis aduersis paganos dispia tantibus , scripturae, quam penes se dilige 'telaiieruant, certis de Christo testimoniis kia ticiniis inseruire vel inuiti possent. . Quo pa cto ostendit Augustinus, Scripturam prodesse non modo ad Iudaeos, si animum aduerter velint, sed etiam Ethnicos de Christi gratia coi uincendos. Quod cum locis allatis manifestum est, tum maxime euidens de luce meridiana clarius fit isto eiusdem loco in psalmi cenarratione. Maior seruiet minori e modo impletum est ; modo,fratres, nobi seruiunt tanquam capsi ii nostri sunt, studentibu, nc bis cdices portant. Audite in quo no is Dd, eruiunt, re non sine cano. Cain iste frater maior, qui oc cidit minorem, accepit signum ne occideretur, is , Pt maneat ipse populus. Apud isios sunprophetae G lex, in qua lege re in quibu/ prophetis Christo praedicatus est. Ouando agimcum paganis, s ostendimus hoc euenise modo in Ecclesia Christi, quod ante praedictum est de nomine Christi, de capite σ corpore Chrsi , ne putent nos inxisse illas praedictiones ex his rebin qua acciderunt, quas exsimani nos conscripsisse, quo si futurae essent, proferimus codicis ' deorum. Neyudaei in ici nos i sunt, de chartis ini
466쪽
Haec ibi Augustinus: quibus Montaculii scrupulus facile tollitur, absurdum putantis proferre ethnicis Scripturae testimonia, quibus non credunt. Nam si iis simpliciter testimonia illa absq; vlla praefatione & praeparatione opponerentur, valeret ratio illa; non autem, si fiat, quod dicit Augustinus. Primum quidem doceantur ethnici, . inimicos esse Christianis Iudaeos; non fauere proinde hos illis,nedum quicquam eorum gratia de Scripturis mentiri vellent: praeterea, in iacris eoru codicibus, quos cum summa semper cura &fideseruarunt,haec ipsa reperiri scripta deChristo, quae Christiani credunt. Quibus sane intellectis, facile omnis remouetur suspicio fraudis ab iis, quae a nobis proferuntur,testimo niis de Christo. Haec est ratio disputandi aduersus paganos de vera religione ex Scripturae oraculis. Quam&Firmianus lib. J. c. s. agnoscere & commendare videtur his verbis, in quendam sui temporis calumniatorem Christianae pietatis agens : Non es mirum, si tu, qui a Dei sapientia longe remotus es,mhilpro sus intelligis eorum, quae legisti: cum Judaei, qui a principio prophetas lectitauerant, quia que sacvmentum Dei fuerat assignatum, tamen quid legerint, ignorauerint. Disce igitur, si quid tibi cordis es, non idcirco a nobis Deum creditum Christum,quia mirabilia fecis, sed quia piadimus in eo facta esse omnia, quae nobis annuntia-
ta sint Paticinio prophetarum. Fecit mirabilia a magum puta Femin; ns pos nuncupatis, &D
467쪽
Christum prophetae omnes uno spiritu prae icassent. Ita intelligendum illud a Montacutio allatum de Cypriano martyres quem eo nQmille reprehendit Laetantius eiusdem libri capite quod aduersus quendam Demetrianum, pu-Tum putum ethnicum, disputans, solis eum Scripturae testimoniis , quam ille utique vanam, fictam, commentitiam putabat, refelli
posse sperasset. Quod factum jic ibi improbat
Lactantius : cum ageret contra hominem et eritatis ignarum, dilatis sauhssor Aninis sectio--bus , formare hoc a principio tanquam rudem debuit, eique paulatim lucis principia mon Irare, ne toto lumine obiecto callar t. Credo etiam
hoc velle Lactantium a d ebuisse prius crudiri hunc ethnicum, de Iudaeorum gente, antiquitate, religionis ritibus, prophetis, tum iis, quaei Christum egissent, odio iii Christianos; hocque modo illi insinuare veritatem eorum, quae Christiani de Christo crederent, cum illa in Judaeorum libris tanto ante praedicta pateret. Haec namque lucis ethnicis insinuandae principia & praeliminia. Postquam scilicet paganarum superstitionum vanitas humanis philosephorum & historicorum testimoniis patefacta fuissset. Hi namque gradus : primum de monstrare, quae pagani de diis dicunt salsa Mabsit a .esse : deinde ad' Iudaeorum religio nem transire: ex his ad Christianos. Oportes-bat inquio huic, quia nondum casere poterat diuina, prim humana tesimonia o ferri, id eue,
468쪽
pbilosophorum hsoracorum, να δε- Fotissimum refutaretur auctoribus. Non ergo absurdum putar Lactantius, urgeri ethnicos testimoniis prophetarum, quae in sacris Iudaeorum libris continentur, si ad fiat cum oppominaes conueniente animorum praeparatione.. Qualis haec ab Augustino tradita, ut insinuaret illis, non posse esse fi- .cta a Christianis, quae in sacris Iudaeorum codi- cibus , ita ut Christiani proferunt, scripta repe- Nriantur.
Non minus fallitur idem auctor,cum fidem aut honorem ullum paganos habuisse literis Iudaeorum,&prophetarum eius gentis oraculis,n gat. Immo apud gentes nemo doctus extitit,qui
non de Mose prophetarum antiquissimo audisset, & magnum Suisse virum & diuinum fateretur. Non ipsi philosophi aperipato, quantumuis argumentosi, naturalium rationum denaces , negare potu erunt, quin, quae Moses scriptivmandasset,diuina essent, sed ea nolebant ad literam accipi. . Quo sane spectant Simplicir verbae lib. 8. physic. auscult. in digressione contra Phi-
loponum, quibus negat, Mosis verba, quae initi voluminis rerum primam Originem exponunt, ad eum sensum, quem litera sonat, trahi debere quemadmodum Philoponus , volebat: es, ori μυλκη πις ὁδεν η et ιγίδο ς, 'M ' το ε ιυλ νAιγυῖrmis hλκυσμενη. id est , Sciat, quod ibi traditur fabulosum esse quiddam, fabulis in raptiis dum Quod nonlita dicit,qui a Mosem contemnebat, sed quia hunc aliud, quam sonant verba, Dd 2 . ianuis le
469쪽
innuisse censebat. Neque enim philosophi Egy- ἄptiorum fabulas contemnebant, sed Venerabat
tur potius, eodemque habebant loco, quo nos . . t Scripturae aenigmata : ut patet ex Plutarchi libro
de Isside & Osiride. Sed &Porphyrius in libro de
antro Nympharum eiusdem prophetae verba: Et Spiritus Domini ferebatur super aquas: quid se sus occulti habeant,ex NumeniiPlatonici sententia exponit. Multa. hic possem adiungere
in eandem sententiam ex Eusebii Pamphili praeparatione euangelica , sed nolo in re cun- etis obuia esse longus : sussiciunt enim quae exAugustino attuli,de suspecto Sibyllae Gliorum externorum vatum testimonio, in iis, quae ad Christum pertinent. Quodcumque autem testimonium iustam habet fraudis & falsitatis suspicionem, siue sibyllae, siue cuiuslibet alterius auctoris, nonoesse idoneum Vt ex eo vlla certa eliciatur probatio , siue contra paganos, siue contra Iudaeos,qua de Christi aduentv & diuinitateconuinci 'possint, palam
In eos qui Sibylgina, licet putant, a Judaeis, magni ad eos conuincendos momenti esse putant.
Quamobrem satis mirari non possum, quosdam recentiores viros doctos tantum sibyllinis non- nullis tribuere , ut nihil ad infringendam sudaeorum pertinaciam valentius esse putent. Quod enim dicunt,
470쪽
inter oracula, quae bibyllae nomine vulgata a Judaeis fuere, illud fuisse de rege venturo, cuivniuersus tem
tum orbis subiiciendus esset, idque oraculum prodiisse illo ipso anno, quo Pompeius in Syria res gerens cepit Jerosolyma ; qui cordatis viris probari possit, non video. Istud enim oraculum, quod a Iudaeis tunc temporis suppostum fuisse dicunt, his versibus aiunt contineri, oui in nostris Sibyllinorum libris sub finem secundi libri leguntur :
Apponam versionem Castalionis , ut graeca illa omnes intelligant Sed postquam Roma Enptum reget, imperioque
'eniabit, siummi tum summa poterutia regni R is inextincti mortalibus exorietur. Rex etenim sanctus Feniet, qui totius orbis Omnia securum per tempora seceptra tenebit. Tuncque Latinorum non elucitabilis ira Tres Romam tristi osorum flamine perrint. Atque suis homines peraeentur in adibus omnes, Tum cum de caelo torrens fluet igneus.
Vbi luculenta est praedictio eius potentiae, quam totis, postquam illud oraculum proditum est, viginti annis Augustus, Lepidus, & Antonius usurparunt, qui ob hane Triumuiri disti sunt, tres scilicet summi principes imperii Romani, ut ipsi confitentur. Atqui non video quomodo iste Iudaeus, a quo hanc praedia monem Sibyllae nomine fabricatam & vulgatam autumant, de triumuiratu & ii* temporibus tanto ante