장음표시 사용
181쪽
e lacu optimi pisces tam aetate, quam hyeme in
fontem ascendunt, inibique a Perpinianensibus piscatoribus obstructis meatibus capiuntur diuersis retium generibus, dc non fuscina, aut tridente excavata terra, quemadmodum scripserant antiqui, excepto Mela, cuius testimonium iure laudat Barrerius, sicut & reprehendit Graecos, praecipue vero Polybium , non ob ca duntaxat,
quae defossilibus piscibus scripserunt, sed quod campum illum fluuiis duobus Roscyno, & Illyberni intersecari affirmarim, cum tamen longὸ ab eo campo, ubi fons est, haec distent flumina. Sed quid miretur ille Graecorum imposturas, fi Aristotcles illorum scientisamus quem tamen alias nos, & laudareius, de suspicii nus Danubium e Pyrenis oriri seripsitὶ si Tragicus Eschylus Italiam Eridanum hodie Po,Hispaniae fluuiu fecit,eumdemque cum Gallico R hodanor Si Euripidem Appollonius Rhodanum in Adriaticudefluere dixerunt 3 Si deniq; Ephorus Historici
apud Iosephum Hispaniam unicam tantum ciuitatem esse testatus cst Iure igitur abroganda illis fides in rebus praecipue ad has Europae nostrae occiduas partes pertinentibus, meritoque diligentissimus autor Plinius, qui aliquando Hispaniae cum impcrio praefuit, cum catera ex Theophrasto retulisset de fossilibus pisi ibus, totam hanc de Roscynonensis campi terrestri piscati ne narrationem omnino tacuit,in honorem fortasse antiquitatis: sed neque reliquis Theophrasti narrationibus plenam illii adhibuisse fidem I ut erat iudiciosissimus ) nullus non videbit ; recensitis
182쪽
ri censitis enim Theophrasti opinionibus, demum I concludit ; Quidquid est hoc certe minus admirabile Vbi supra.
facit talparum viva, subterranei animalis, ni orie rimium teremorum s piscibus natura est. Dicen- N. dum igitur,fabulosum esse id omne,quod de subterraneis piscibus Graeci scripsere, ut ex iam dictis patet,nec non ex Liuij immortalis memoriae historici doctrina, nostram confirmante sentetiam; ille enim maximi prodigij loco inter alia quaedam: In Gallico agro, qua induceretur aratru I.hist. Q. sub xistentibus glebis pisces emersis, retulit;non ita quepisces concedemus effomles,nisi forte in aliqua aquarum vena, quae terra latuerit operta; ex ea enim detecta, quemadmodum & ex puteis,aliquando pisces extrahi poterunt;cqterum ingrati, ac noxii saporis,& non iucundi,ac salubris,ut de Paphlagonicis, ac Roscynonensibus piscibus dixerant antiqui : id enim reperiri non potest in piscibus luce carentibus, quemadmodum pr colophone, Senecae nostri probabo testimonio,
qui nc ; Sed ut adpropositum reuertar, accipe argu- Natura . . 'tum magnam vim aquarum in subterraneis locuta qu*sti
si se illem faedo situ pificium si quando erumpit in seri in 'ς ξ δ'
i sicum immensum animalium turbam,horridam astici, mrpem,ac noxiam PD. Certe cum in Caria circa dum urbem talis exilisset unda, periere quisuque illos ederant pisices, quos ignoto ante eum diem caelo, mutis amnis ostendit. Nec id mirum; eram enim pinguia, ct di serta, ut ex longo otio corpora; caeterum in- exercitata, in tenebrissaginata lucis expertia,ex Da aliubritin ducitur.
183쪽
eri merum sit m eras in Venerem si rentes s s mares trucidare, ipse deinde dirupto misero asitim nasci g
In En is fortasse in re adeo vulgari laborem impensum, ac nihil aeque frequenter a concionatoribus pro suggesto audisse te iurabis,Credam. Scriptitatum hoc ab antiquiorum
plurimis a nonnullis recentiorum,dices Fatebor. Parum referre inquies,verane sint,necne, luae de Viperae conceptu , partuve vulgo creduntur. At
ibo inscias. quid enim vel in re leuissima splendidius veritate 3 quid mendacio obscurius i qui enim quouis mendacij genere delectatur, is &nihilo, & minime bono: aliquid enim bonum, ac Verum. Dicam φ go, quid hac de re scripserint ali dicam quid sentiam: quocs si nihil aliud boni,at certe amicis ita iubentibus obsequium prς- niterim. Antiquissimus igitur Herodotus in sua Thalia ita hac de re; Ouares viperae, ct alati Ara
Haserpentes ita gignerentur, ut Usorum natura ferti non esset hominibim vivendi facultas. Nunc autem um libidine agitantur, er per paria coeunt , summi
184쪽
Eum maris in emittenda genitura comprehendit sembensique non prius dimittis,quam deuorauerit: ct minequidem hoc modo perit. Foemina vero talem luit masculo poena : quia j,dum adbuc intra uterum sunt, atrem ulciscentes, matricem ambedunt: eius, alvi ambesa,rta partum faciunt. Horus Apollo Niliacus; . Liberos matri insidiantes ut d monstrent, viperiam Hierogldi pingunt. nam haec non iuxta caeterorum Mimantium phic. 6. naturam in lucem editur, sed exeso diruptos matris prodit utero. Plinius ; Vipera mas caput erit in os, l. to e. 61. quod ilia Arodit voluptatis dulcedine.Terrestrium eadem sola intra se parit oua unius coloris, ct mollia, ut 'Fes . Tenia die intra merum catulos excludit deinde, singulos dubii singulis parit, viginti fere numero.
Itaque caterae tarditatis impatientes perrumpunt late- ra,occisa arente. Plutarchus. Acus memorantis De Garrii-
peras cum enituntur,dirumpi. Dilanus. Vipera si ' ς iis circumplicatus femina cum ea ostis; tac vero sine mρ-- sta ire it , stia inirisi patitur, postquam ad coeundisinem perue, nerunt, uxorpro coitus consi-tudine , malasigni mia Vione amoris maritum excipit: nam ei ad collum in-. aerens morsu affindit caput. Itaque ex viperino coitu haec perii ; ilia vero praegnans efficitum, non aurem maparis ,sed animantes partus edit, iamiam idoneos na-
, tura ad perniciem inserendam. In ipsi enim partui matris aluum distrahunt,st lacerant,per' iservium
entrem erumpunt, ulcisiemes patrem in hunc mo-
dum. Haec ille ex Herodoti sententia; ex Theo- . phrasti enim paulo diuersa. Viperae catulos Theo- Animal. phnastim siribit parentis uterum non exedere, atque hist Lis. e. conficere: neque sane, m quiddam ludens dicami. stria.
bui e raris obstrustrum exitum perrumperesed a
185쪽
1 2 Diaaycaua nam meri angustiis compulsam non parere, sed Aserumpi. Cuius sententia ita rem habere mihi ad veri talem plane persis adet, si quidem marisa Acus , quia tenues sint, ct haud quaquam sinuosam, ct capacem aluum habeant, iccirco similiter a suis fortibus a cis,
tur. Esiam ante fabulose viperarum partus de seripsi, tamen ne mihi Herodotus succenseat, quales i ipsi conscripsit. Apiscius.Vipera, ut audio, exese m tris utero in lucem proserpit,ais ita parricidio gigni tur. Cl. Galenus de Theriaca aci Pisonem. F runt enim ipsam viperam ore adaperto maris I men excipere: quod cum fecerit, insertum illius captis
praecidere huncque viperis e se congressus morem: ex eo semine postea natos fetus natura tacite ultione pro rate genitricis ventrem rodendo diuidere;atsita pras exilientes in patris vindictam matrem occidere. Hac
nobis Nicoder fis in carminibus eleganter describit;
O triuium moneo fugias, ct aperta viator, Distinctis maculis quities mas vipera nigris Congressum vitat, denta sibire marita Diffugit, exardens tunc illa Cupidinis ira sequitur, saltui viri conatibus obstat. Donec ab occursu , ct Veneris dulcedine captus mori demens caput inserit , ilia mariti
Orafouet, lambiti diu, compressas tandem Colia sicut: tali praegnans de feminegestat
Progeniem, matris fraudes, caedemi parentis Vlturam , stacta cum mox prorumpis ab aluo. Quod ipsum AEnigmatu scriptor Symposius an liquiis , & non infacetus poeta carmine ita d scripsit.
186쪽
npossim nasi si non occidero matrem. AEnigmat.s Occidi matre ed me manet exitus idem.
Id mea mors patitur,quod iam mea fecit origo. Et huc pertinere aiunt quidam illud cociuis mei Lucani,licet aliter meo iudicio se res habeat. In Quaestionibus ad Antiochum quaest. s.
Vi rei coeunt abrupto corpore nodi. lib.ς. Ita enim legi in omnibus tam antiquis,quam nouis exemplaribus inuenso,neque proarodi, rati, ut noster legit Isidorus inferius citandus. Hanc vero opinionem sequuti etiam sunt ex sanctis Patribus complures.Diuus Athanasius. Vbre Baptista vocat Iudaeos progeniem viperarum uia ilia bestia sua matris ventrem exedit, ct sic demum egrediatun qnalia etiam isti patricidia patrauerunt, suos in irascientes doctores,ct prophetas, &c. Sanctus Epiphanius.Sic sane tradunt 2 doloris pariendi exortem Haerist icviperam concupiscentia lectu demulsam, tum ianam ad masiculum, tum masculum ad D minam ct cumplicari, est simul per os hiante J mina masculum caput imminere,iliam vero lectu detentam, huius cm
. putabscindere , ct sic ab ore distilians virus in se ipsam deglutire, ct ipsam ex hoc gemesios mastulum, ct --
L Minam concipere, qui in ventre maturi facili, cr non habentes unde gignantur atus matris sauciant , es sic gignuntur,mpater, er mater eorum pereati Quapropter nomen inditum ex eo quoddo res partus non ex-' periatur. auis ct horridasuper omnia reptilia est vipera, ipsa in se ipsam interitum operans, ct per ossu rudinem concipiens. Adhuc ille. Magnus Basilius.' Et miperas utero matris eroso, fama est in lucem exire, dum esse licet mercedes praemiati parentibus red en- ies. Diuus Hieronymus in epistola ad Praesidium Diaconum
187쪽
Diaconum smodo Hieronymi est integra illa epistolaa erae per os coitumfaciut, mascuti mortem con emnunt edfoemina in ipso coitu ,sue magna δε cedise exagitata ,sime futuri praeficia periculi, dum absorbet sen ,caput masculi abscindi 2 sic eum occid , sed cum conceperit, viscera istius ab Usis, quos concepit,
comeduntur,ctsic matrem occidunt. Sanctiis Augustinus .Et sicut aiunt viperas dilacerato,s' dirupto ii, ipso materno utero,in quo conceptae sunt, nasci. Isidorus Pelusiota. Viperarum progeniem Ioannes Iudam appellauit, ut improborum parentum improbiores In tus ; aiunt enim hanc feram maternum ventrem cum in lucem editur, arrodere. Gregorius Magnus. V perae cum conceperint, si, earum in ventre fouiunt, qui ruptis lateribus matrum ex earum ventribus procedunt,unde ct vipera, eo quod vi pariat, nominatur. Vipera itaque sic nascitur, ut violenter exeat, ct cum matris D extinctione producatur. Noster Isidorus. Vipera dicta,qu od vi pariat, nam cum venter eius ad
partum intumκerit,catuli non expectantes naturae maturam solutionem sed corrosis eius lateribus, vi erumpunt cum matru interitu. Lucanin, Viteret coeunt a rupto corpore nati. Fertur autem, quod masculus ore insieno vipera semen expuat. Illa autem ex voluptare libidinis in rabiem versia, caput maris ore receptum
praecidit,itasit ut serus uterquesereat, masiculus dum coit, foemina dum parturit. Ioellem etiam sensit Euthymius in Matthaeum. Ex recentioribus vero hanc sequiitus opinionem Rhodiginus, sequutus Volateranus, sed mordicus illam tenent Solini paraphrastes, Iulius Camers Simon Maiolus, & nonnulli alij, cui certe & nominis etymologia
188쪽
tam Latina, quam Graeca videtur suffragari, ne
que parum fauere ratio ipsa. Vipera enim Latine dicitur hoc animal,quod vi pariat,testibus, ut vidimus,Gregorio,& Isidoro. dicio, Echidncin supra. Graece appellari Rhodignus, & alij dicunt , eo α quod ad interitum usque foetum intus contineat. Ratione vero astruitur, quia sui inquit Herodotus si ut rictera generarent, ac parerent amman- ita adeo virulentae,ac scucundae bestiae,iam non esset prae illarum multitudine hominibus viven- di facultas,quare ita prouisum a natura,vt in generatione , ac partu interirent parentes. Vel, si moralem huius tei causam velis considerare; volutile Deum vindicati exempla parricidi j in hoc animalculo nobis ante oculos ponere,cum Sanis chorum Patrum quibus iam afficinabis. Oppos- i tum huius sententiae tenuit Aristotcles male intellectus, & peius citatus pro superiori opinione x. a nonnulliS recentiorum ; Viperam enim animal x in lucem edere,neque in partu occidi a filiis,nono vno in loco ille testatur ue in libris namque de hia i 3ς- 3 horia animalium enim sinquit animal edit, ι post quam intra se oua pepererat, cum caetera serpensum omnia genera oua edam in lucem.Et in libris de partibus. Vipera inter serpentes eadem a raterusui sene si x ii ris digerentia discrepant qua interpifices currilaginea a caeteris sui generis: nam ct cartilaginea, ct viperae animal edunt in lucem, ubi primum intra se 'ua pepererint. In libris quoque de generatione animalium. Cartilaginea vero, ct viperae cum intrast ouai GenereNt, myx animal ora sparilint. Sed melius, Scclarius hac de re in iis . quos super ius citauimus,
189쪽
libris de animalium historia. mpera ait) est
pentibus una animal edit: cum intra se oua primum pepererit. Ouum hoc unius coloris,ct molli, ut piscium est uetus superne consistit: nec cortice continetur, ficia
nec piscium quidem. Paris catulos obuolutos membra niue,quae tertia die rumpamur: euenit interdum t qui in utero adhuc sunt, abrosis membranis prorumpam.
Singulos diebus singulis parit,plurei qua viginti .Plaec Philosophus. Ex quibus verbis recentiores aliqui falso opinati sunt, in ea fuisse Aristotelem
sententia, ut existimaret viperam in filiorum i tera parientis corrodentium partu perirertan-Him enim abest,ut id ille voluerit, ut contrarium potius expresse doceat. Ait enim parere catulos suos membranis inuolutos; hos autem die tertia corrosis illis membranis , quae iam sunt extra uterum erumpere,sicuti dc pulli etiam cortice
oui fracto emergunt,hoc tamen non inducit in tri mortem. Dicit praeterea aliquando intra uterum catulos rumpcre has membranas & sic singulos singulis dicbus a ventre emitti, plures quam vinginti numero , non autem dicit latera rumpi matris iat membranas illas , in quibus obuoluti nasci soleiat catuli illi. neque inde sequi tur matiis interitus, sicut neque in animantibus aliis quae in utero gestant membranis obuolutos
foetus , emittuntq; eos ruptis membranis in utero , ipsas ae deinde iocmbranas. Si enim vipera moritur lateribus apertis,quo modo potcst singulis diebus singulos parere plures vigiluti ὶ Necesse esset primo,aut secundo die mori, nec posset Peruenire a vigesimum diem, ut ultimum Parcrct.
190쪽
si ergo decem & nouem salua emisit, cur non &vigesimum ὶ Aristotelis igitur sententia minimὰ fauet opinioni, quod vipera in partu occidatur a tu, sed contrarium potius.omnino docet, ut bene hisce rationibus ostendit conciuis noster Cardinalis Toletus in commentariis in Lucam. Appolonius Tianeus ί rcfercnte Philostrato in A. bulam putauit,quod vulgo creditur de lethali viperae partit,his verbis. Vipera visa est serpentes, quos pepererit ingua lambere, uasi expolire neque enim si inquit imprudenti eorum siermoni, qui d cum viperarum filios absique matre nasci neque enimbre natura patitur,neque comprobat experientia. Albertus etiam Magnus vulgari sermoni de conncζPtu, & partu vipexa , fidem adhibentis irridet, ipsum imprimis Plinium, veluti mendacium,& impossibile asserentem ira vero ille hanc u cat narrationem.) Natura emm similiait nunquam dedit ritum,cuius non daret naturalem potentiam, ct facultatem.quia aliter deficeret in necessariis. Alberti autem opinioni, imo & Aristotelis, Pierius Valerianus, Dioscoridis paraphrastes Laguna, Bro-daeus, Iulius Caesar Capaccius, Cardinalis Toletus, aliique cruditi i centiorns subscripsere. Et q idem re, qua potuimus diligentia, pro virili
examinata,hanc ut & nos veriorem fateamur, &t cndam opinionem, contrariamque improbemus multa noa mouent. Ratio primum fundamentorum, deinde opinionis contrariae destrusti autoritatibus enim vel unico verbo ficti aris ac demum rationum omnium potissima ex- pzrientia. Et quidem hanc opinionem illa, quast