장음표시 사용
161쪽
ipsis prope Auiti ine, breuior cruribus narura S telo aluum petens, quamsolum intelligiti libim fusi perviam.miuius.Rhinocerotis figuram nimis valde stinodum esset describere, quu permulti ex Grai, O R manis,qui Erim viderunt,eius formam planes me. Menim vim ct illius naturam actionum non alienum est exponere; quod is summa nare cornu gerit, cuius m cro acutus existit,ex eo nomen traxit,neque is sim Egrid de robore concedit ferro: quod quidem ipsim cum est contra elephantum pugnaturus ,saxis exacusit, ct i mate catera non ei paria cum elephanto: nam hic stproceri simus est,s fortissimus. Cornu igitur cuspidato elephanti crura subiens, aluum discerpit, er lacerat: Hque esu se sanguine decumbit. Pugna eorum est depastionibu pro iisque tuendis multi mori dicuntur racsialauum non praeoccuparit Rhinoceros, sed in aliam elephanti partem aberrant, elephantinis dentibus dis strahitur: ac tametsi eius pellis ea existat firmitate, mure raculo pentrari queat,tamen tam violentus est elephanti impetus,ut eam traiiciat Xiphilinus ctiam ex Dione in Augusto. M autem Rhinoceros itis et phanto , cornu iuxta nasum habens, quamobrem hunomine appetiatus est. Sed & Oppianus Graecus
Rhinoceros autem ortae quidem est corpore vi lento Non multo maior, paulum autem super summum nasium Attollit cornu sevum,acutum, atrocem gladium:' AD aes perforarit impetu fanio Feniens, urumque diuiseriisexum. Ide tines validum inuadens elephantum,
162쪽
Saepenumero mortuum talematam reddit. Leuiter porro in uapulchrita fronte, Et tergo gutta crebro purpurascunt. .
Et haec tere sunt quae de Rhinocerote scripsere Antiqui, deque eius forma, quae eadem omnino est cum ea Rhinocerotis illius, qui proxime praeterito iaculo Emanueli inclyto Lustaniae Regi vivus allatus est ex India, qui quidem Rex, ut erat magnificentissimus, insigne dedit Olyssi- pone spectaculum Rhinocerotis cum Elephanto certantis Anno Domini tui Surius refert in sui temporis commentariis) Is I s. in quo certamine succubuit Elephantus: cuius etiam rei meminit Ludovicus Granatensis. Et eadem etiam for- In intro. ma visus est paucis abhinc annis Rhinoceros al- dua adtex Toleti, & Madriti nostris diebus, cui tamen Φmb. Fidei. cornu illud, quod in nare gerit, erat resecatum, ex Ucatique oculi. Ex quibus omnibus facili potest intelligi quam diuersum animal sit Mo- noceros dictum peculiari nomine,de quo isthaec tractatio, ab eo quod Rhinoceros dicitur, licet
utrumque unico tantum armatum sit cornu.
Quanuis males ni fallor aliqui ex Martiale, &Pausania geminum cornu habere Rhinocerotas contra omnem Antiquitatis autoritatem, imo &contra experientiam ipsam contendant, nam ex. Martiale contrarium potius conuincitur, dum it.
notus erat cornu, cui pila taurim eriny In Amphi-Versus vero qui deinceps in alio de Rhinocero- theatr.ep9. te Epigrammate legitur . mendosus est , sic enim circumferetur communiter.
163쪽
Nam e graium gemino cornu sic extulit ursu mReponendum nanque est in eo ubi usum habet, urum, ut ita dicat. Namqnx graium ramino cornu sic extulis. Vrum, Iactat ut impositas taurus ad astra pilas. Et hoc modo grauem urum gemino cornu,& no Rhinocerotem intelligendum, ut optime cum Iano Douga sensit Hadrianus Iunius,valere iussis Caldoini, Politiani, Butengeri, & aliorum in hunc locum interpretationibus. Locus autem
Paus iae nil nobis negotij faciet; ibi enim non dei hinocerotibus proprid dictis, sed de tauris agit ille AEthiopicis, qui ex forma, & analogice
Rhinocerotes dicuntur,eo nimirum quod cornu etiam in naso habeant, quid enim Rhinoceros, nisi in nue cornu Z ut non male post alios supra citatos declarauit Politianus: quod vel ex ipso-met Pausaniae loco facile conuincitur, in hunc enim se habet modum. Vidior tauros thiopicos,
quos ex eventu Rhinocerotas nominante quia inna . rium extremitate unum cuilibet cornu est enatum, d
Db eo ali id non magnum. In capite autem profus. nullum cornu gerunt. Vnicorne igitur animal est Rhinoceros ; atque ita intelligendum esse puto septimium Tertullianum, Diuos Gregorium,&Isidorum, & omnes quotquot Rhinocerotem unicornem appellant, non scilicet intellexisse, una atque idem animal esse illud quod proprie unicorne dicitur, & quod Rhinoceros, sed eo quod unicum eciam cornu habeat Rhinoceros, generali, & aliis etiam animantibus communi nomine appellare illud voluisse: quod enim de-
164쪽
tur unicorne peculiari nomine ita appellatum,&quod distino: um sit a Rhinocerote, satis ut credo superius probatum remanet. Neque solum 'praedictis prophanorum autoritatibus,verum s crae etiam Scriptura testimonio poterit hoc affirmari. Psalmis enim a. I.28.77.9 I. ac Esaiae 3 4. unicornis expressa fit mentio, nec non apud sanctos Patres, Iustinum Martyrem, & Alexandri' In eollo num Clementem mal) a plerique citatum in Pae- eum Trydagogi cap. q. cum in s. potitas, & non alibi ; phone Iin uisum immium comuum amatores ; diςat. cu- μα ius etiam animalis meminit Diuus Damascenus. Rhinocerotis porro in Vulgata nostra mentio etiam sit Numerorum 23. Deuteronomij 33. &Iob. 39. quanuis verum sit Graecam tralationem Movc ρωτα vertisse, ubicunque Hebraeum Reem,
seu Rem legitur in originali :sed Vulgatae potius
nostrae credendum Ecclesiae totius Catholicae autoritate confirmatae. Caeterum quia supra ex
Iovio tetigimus id quod vulgo persuasum est de
vi, quam dicitur aduersus venena habere Mo- nocerotis, siue Unicornij cornu,non abs re erit, quid hac de re sentiamus, exponere iam in huius tractatus calce. Et quidem a nullo antiquorum mentionem fuisse factam talis huius cornu pol statis iure assirmat, quem modo nominauimus, Iouius ; in hoc tamen fallitur , quod ab unico Eliano redactam filisse in historiam refert. IE-lianus nanque cum de Monocerote ageret, de huiusmodi re ut supra vidimus) ne vestrum quia dem. Hanc tamen ille venenatis rebus medendi potestatem tribuit cornu Indici Asini , quem
165쪽
etiam unicornem esse superius diximus, & cuius meminere Aristoteles; Alsolipes, idemque unico ne est, quanquam ramum, ut Asinus Indicus: illa enim, inunicornis, ctselles est. Et Plinius de iis animantibus agens, quibus cornua tribuit natura ; Nec Solipedum vili, excepto Asino Indico', qui uno armatus est cornu. Et inferius. Cornigera fere bissica ,selida ungula, or bimme nussum, unico Asinus tantum Indictu. De his porro Asinis ita AElianus; S luestres Asinos equis magnitudine non inferiores apud Indos nasci audio, eo lue res uo pore albos, capite vero purpureo, ocul que nigris locomuque in fronte gerere, cuiussuperius puniceum,m- ferius autem album, medium vero nigrum sit: at uehae varietare distinctis comibus non omnes quiae Indos, sed potentiores, tanquam armillis quibustam brachia ornantes, sic ea ipsa auro distinguentes bibere: ex hoc comu bibentem ab insanabilibus morbis tutum feri , neque eum ipsum conuulsionibus corripi, neque secro morbo tentari, neque venenis vilis ferunt ; quin
etiam si quid prius pestilens biberit, tum id euomere,
tumque ad sanitarem redire. Cum autem caeteri Asiniquibuscunque in terris sint, tam domestici, quam Guestres, tum sol eda animalia non talos habeant, is sinos Indicos comigeros Cresias inquit talis primis, isque nigris praeditos esse, &c. Hactenus A lianus. Nicolaus de Comitibus Venetus in suo Itinerario cuiusdam meminit portentos animalis fores illud Asinus hic Indicus, quale enim sortitum sit nomen non declarat hic autor , licet Maiolus Rhinocerotem nominasse aliud ages dicat, cum quo tamen aliquam videtur habere similitudinem
166쪽
nem. Hic igitur scriptor Mangi Orientalis Indiae describens Prouinciam ; Est ibi etiam salt)quoddam animar, captu habens porcino simile,cauda uina, ct unicum in fronte cornu, velut unicorni,sed breuius, quanuis brachio longius, colorisii, ct proceritas velut elephanti, cum quo illi perpetuum Hilum, cornu illud omni dicitur venenata rei remedio esse, qua de causa magno est in pretio. Vulgo certe creditur ab omnibus cornu nuic unicornij dicti tale inesse naturalem vim, ut venena a cibo expellat, vel potu, & ideo in magna ubique gentium aestimatione est. Vidimus nos Romae duo,Clementis VIII. P. O. M. B. alterum ; alterum vero
ipsius nepotis Illustrissimi Principis Petri Cardinalis Aldobrandini, quae quidem inter pretio-dam utriusque supellectilem non minimo habebantur in pretio: utrumque bicubitali longit dine , brachiali crassitudine ; Videramus iam prius aliud Toleti in Pharmacopolae illius taberna , cui regio munere concessum, ut Theriaca solus conficiat: quod tamen multo erat breuius; vix enim palmum cum semisse implebat, & nigrius aliis, acutae quidem cuspidis,sed adeo cras. tum qua parte erat reicissim, ut vix tribus posset palmis orbis eius circumscribi. Hoc vero cornu ingenuE fastiis mihi est Pharmacopola unicorni3
non esse; talem tamen ei inesse naturalem virtutem experimento se comperisse assirmauit, ut praesentem contra venena omnia vim haberet,
qua de causa illud ipse sibi ad conficiendumJ L
riaca comparauerat , cuius rei fides sit penes a torem.APPOnere tamen libuit Appollonij Thianei
167쪽
nei circa hoc sententiam non quidem illepidam,
vitae Ap quam sic retulit Philostratus. Amospraeterea OA , polloni j l. uestres in vicinis paludibus multos capi dicunt, esse a P i3. iem huiustmodi feris in fronte cornu, quo taurorum , more generosissimepugnant.Conficere autem Indos ex iisitis cornibus pocula, asseruntque nussis morbis icto dis ci, qui eiusmodi poculo potauerint, neque si vula rati ferint, dolere: est ex igne etiam incolumes egressi, neque ullis tenenis .i, quacunque nocendi gratia in potu dantur, iccirco Regum esse eadem pocula, ct Regi tantum eiusmodi fera venationem termitti. APpollonium itaque feram a stexisse', xiii que narura cum admiratione considera se ferunt. Interrogariti a tem Damidi, ansermoni, qui de poculo iam dieio I rebatur, fidem adhiberet: Adhibeo cinquit Apollonius si huius regionis immortalem esse Regem intel2 xero : qui enim mihi, aut alteri cuicunque poculum isa
salubre darepotest, nonne verisimilius est ipsum qu
tidis illo uti, ct ex eo cornu frequenter ad extrema usique plenitudinem bibere 'nemo enim, ut puto, calumniabitur eum, qui tali poculo etiam inebrietur.
Haec Philostratus. Sed quidquid sit de medio cornu Asini Indici virtute Vnicornij enim. proprie dicti cornu haud puto talem inesse pol
statem; non enim tot latuisset veritatis, & arc norum naturae diligentissimos indagatores antia quos ) cornua certe, quae iub hoc nomine ci cumferuntur, neque Monocerotis, neque Indici Asini, sed neque Rhinocerotis etiam esse puto, sed ut plurimum plicis potius cuiusdam , qui an Septentrionali plaga reperitur, Monocerotis dicti, eo quod unicum in fronte maximum cor- . nu
168쪽
nu habeat, de quo Olaus Magnus. Monocrens s Rerum s monstrum marisu m, habens inhonte cornu maximic ρος' xion .Lquo nasus obuias penetrare possit, ac destruere , O bo minum multitudinem perdere, sed in hoc pistas diui ni numinis nauiganiabus prouidit, cum ferox sit hac bellua, tardiso Ha, quam habeρ maximam, praeuis timentibus eius accessu , figam concedit. Cuius etia pistis meminit in Monocerote Albertus Magnus, & alii, qui de piscibus copiose tractarunt. Non itaque nos omnino circulatores cornua ve- ditantes Monocerotis circumueniunt, si huius venditant piscis cornua: ab illorum tamen em- optione sensatus quisque, ni suas in cassum abire pecunias velit; abstineat necesse est. s
NTER Omnes quidem conuenit, piscibus etiam aliquibus & pulmonem inesse,& respirationem effectum pulmonis, quem Medici, ac Philosophi flabellum cordis vocant, ij sunt quotquot fistulam branchiarum loco habent,vcluti Delphini,balenae, vituli marini, & alia ccte, ita docente Aristotele: so enim ille; Spirant quae fistulam -- l. c. de Hist. boni omnia, ct recipiunt aerem: haud enim carent anunal.c.i
169쪽
eap. 4. I. 3 c. 6. Hist. anim.
pulmone. Quod etiam ex ipso,& aliis retulit Plia 'hius,& apertius multo docuit experientia. Dita idium tamen maximum est inter Aristotelem, ac Plinium, eorumque asseclas circa reliquorum piscium naturam,cum alter carere pisces pulmone,& respiratione; alter vero vel non carere pul- mone,vel aliquam in eis viscerum partem vicem
adimplere pulmonis asseuerarit, qua nimirum media illi respirent.Et ut Aristotelis prius reser mus placitum,carere pisces pulmone, Sc respiratione non uno in loco scripsi ille: in ipsius enim doctrina,quaecunque animalium habent pulmonem, respirant omnia, aliorum autem quamur
que non habent pulmonem, nullum respirat, ut in libello de vita & morte, & respiratione bene probauit, & in libris etiam de partibus animalium. se igitur de piscibus Aristoteles. At vero pulmo non omibus datus est pisces enim,st omnino,qua branchias habent,carent pulmone.& alibi. Pulmonem atque arteriam habent scilicet) omnia praeter pis res. Plinius autem metione facta eorum piscium, qui confessione omnium spirant ut supra recihlimus & corum etiam, qui nec pulmonem habere putantur a multis,nec spirare,subdit statim; In qua sintentia fuisse Aristotelem video, est multis persuasisse doctrinae indaginibus. Nec me protinus huic opinioni eorum accedere, haud dissimulo: quoniam Opulmonum vice aliis possunt alia stirabilia inesse visi rota volente natura: sicut er pro sanguine est multis alius humor. Cuius opinionis quaedam iacit ipse
fundamenta, quae referre non alienum erit ab tristituto,si prius,quod paulo ante de pulmonis of- x ficio
170쪽
quam ex Aristotelis doctrina referamus. De eo ita Aristoteles ; Pulmo stitur ndi Mocis delega- l 3. De paristis,atque congruentiis .Primd enim non impossi. bile esse ait penetrare in aquas vitalem hunc ha- litum, quandoquidem in terras,quae sunt spisto' ris naturae, penetrat argumento. animalium, quae semper defossa vivunt, ut talpae. Secundo, quia pisces aestiuo calore anhelare adnotati sunt saepe, dc tranquillo tempore velut oscitare. Deinde,' quia confestione omnium dormiunt; nullus au- tem sine respiratione somno locus. Praetera bul-' tantium aquarum sumatio luia que effectu Con. charum quoque corpora augescentia. Denique,
quia auditum, & odoratum piscibus inesse non est dubium. Haec omnia latius ille libri noni ca- pite septimo per totum. Quibus satis ut puto ) fiet,si Aristotelicae fundam eta opinionis breuiter perstringamus:his enim positis unusquisque luce
, clarius iudicare valebit uter eorum rcchius circas hanc rem fuerit opinatus. Sic igitur Aristoteles; l. De Vita uaecumque autem branchias habent , omnia refrige- morte,&,Antur suscipientia aquam , habet autem branchia, Respir. s. seorum, qua caintilaginea vocantur,ct aliorum,