Francisci Ferdinandii de Cordova cordubensis Didascalia multiplex. Nunc primum in lucem emissa. Cum quinque indicibus necessariis

발행: 1615년

분량: 481페이지

출처: archive.org

분류: 로마

171쪽

Eodem l. e. l. 3. cap. s.

Dida stultis

qu/sne peditas; fine pedabus autem pisce omnes etenim qua habent ,fecundiim similitustinem alarum

habent pedes autem habentium unum, Mam iam plumeorum, qua visa sunt, qui vocatur co dulus 1, simul autem pulmonem, ct branchiaου nullum visim est quam habens. Causa autem, quia pulmo

quidem gratia refrigerationis a stiritu videtur enim ct nomen ac pisse pulmo propter 'sic tionem

spiritu ) branchia autem ad refrigerationem ab apiat unum autem ad unum opportunum instru cntum es una refrigeratio sit sciens est omnibus. Quare quoniafrustra nihil Oidemus facientem naturum: duobus autem existentibus, alterum utique essetfrustra, pr pter hochaec quidem habent branchias, illa autem uia monem ; ambo autem nullum. Et inferius; Tendit autem ex miremitate coiai, Nida veniservia ad modium, qua continguntur inuicem omnes branchiae. Vima igitur ista est, hinc autem ct inde a corde protenduntur,ct altera iis extremitatem singularum brachiarum, per quas res geratio fit ad cor , decurrente semper aqua per branchias. Eodem autem modo C

respirantibim pectus siursum, ct deorsum mouetur, frequentersuscipientibim stiritum ct emittentibus, ut branchia pisicibus. Haec ille, confutatis prius &deinceps Democriti, Anaxago e , Diogenis, Platonis,& Empedoclis circa piscium respirationem opinionibus, & hoc validissimis, M im mortali laude dignis rationibus. Scd &iri libris de partibus animalium idem autor, Pulmo ait)ideo habetur, quia genus animalium quoddam pia stre est: calorem enim refrigerari necesse est, quod extrinsecus ea, quae talent sanguinem, desiderant: sim

172쪽

multiplex. I 29

enim calliora: at quae sanguine carent, vel suo natiuoli ritu satis refrigerari possus extrinsecus aute vel aere, vel aqua res gerari nec se est: quamobrem piscis; nullus habet pulmonem, sed pro eo branchias obtinent,

ut cum de iratione ageremus, retulimus: aqua enimi refrigerantur, ut aere, quae φιrant. Haec sun t A ristotelicae functimenta doctrinae, quae adeo mihi arridciat, ut in hanc sentcntiam pedibus ire non dubitem : Plinianis enim argumentationibus maxima ex parte fit satis ex supra dictis. Nec c- . i iam aut pulmo,aut aliqua pars viscerum, quae vi-

cena pulmonis adimpleat, requiritur in piscibus ad refrigerationem, cum eam ipsi ex aqua sumat

branchiarum ope: non itaque necessum erit admittere vitalem halitum in aquas penetrare ad hunc effectum, quemadmodum & in terras penetrare dicit Plinius, siquidem absque eo sola aquae per branchias attiactae frigiditate ni sium'

corda refrigerantur. Videntur autem pisces aest-uo tempore veluti anhelare, & oscitare, branchias molitando ea de causa quod aestu calefacta aliquantulum aqua, ipsis opus sit,remoto calido ambiente branchiarum, frequenti motione frigidiorem,qua vivant,aquam quaerere, queadmΟ-du & nos flabellis aestiuo tepore facimus; na ob defectu huius refrigerationis,sive ab aerc,sue ab aqua ta respirantia, tuam aquatilia emoriuntur. Qi. Aristoteles; Et re irantia qWidem in patim se , ct DE. ita di

eodem; aquatilia autem in pauca aqua, er earim si s morte , & Mantur: celeriter utrumque ipsorum sit cali um: O- respirat. c. Iefacit enim sanguinis conta lus utrumque. catidire δι

aurem existenssanguis prohibet refrigerarionem; s

173쪽

non potentibus mouere, restirantibus quidem Pu monem, aquatilibus autem branchias propter p si nem, aut proptersenectutem , tunc accidit mors. Ex hac etiam motitatione branchiarum proueni ut aliquando bullae in aqua: nam repercussa illis pius aqua, & una aliam impellente sursum,&subintrante aliquantulum aeris , bullae fiant neces se est. Dormire etiam pisces fatetur ipsemet non uno in loco Aristoteles , sed ad somnum norequiritur contra quam credidit Plinius) respiratio, cum tamen refriperatio caloris cordis r quiratur, quae quidem branchiarum motione in piscibus sit, etiam dum dormiunt:nisi quando ex De hist.ani- toto quiescunt tantisper,ut ait Aristoteles neque mal l- -ς ip parte alia,quam cauda leuiter mouentur: ad pauxillum enim temporis frigiditas ambientis rLgorationi cordis fatis est. Sed neque concharum torpora lunae effectu augescunt respirando, &suscipiendo acrem in Plenilunio nisi ob eam qua ex Aristotele reseremus , camisim.Laborant enim inquit ille te fata omnia per frigus, ct aestum itque ex erantiam temporis pati nequeunt ; Argumento est, quod echinis euenit; habent enim id iam iniab ortu natura, ct pleniluniis uberius, ct non quia per id te ιιι copiosa spascantur, ut quidam putant, sed quia noctes tepidioresset propter lucem pleniorem a calorem enim desiderant, quoniam rigori Patent, ut- pote qua sanguine careant.Odoratu porro, & auditum piscibus esse,ut argumentaturPlinius,verum De hist ani- cst & pluribus id probat Aristoteles,licet ii rum i με ς 3 sensitum nullum in eis appareat membrum m

nisest in ; quod enim tala videri popin per loca

174쪽

multiplex. IJI

narium, id non ad cerebrum usque transmeat, sed partim obseptum , &ccocum mox desinit, partim ad branchias fertur: non tamen ideo di- . . cendum respirare pisces ; honina enim sensuum sensatio ex communi omnium consensu in capite duntaxat, unde in illis piscium occultis instrumentis fiet etiam, neque quicquam commune cum respiratione habebit, cum ad cor, de viscera sensatio illa non pertineat:nis dicas , quod delati ad branchias sonus, & odor ab aqua inde ad cor deferantur , quod futile esse nemo non videt.Ex omnibus igitur iam dictis facile elici potest Aristotelicae assertionis veritas ; ut enim V time dixit ille, clim natura nihil faciat frustra , dicendum non est dedisse piscibus pulmonem, quandoquidem habentibus branchias , quibus

refrigeretur cor,alterum redundarct instrumcntum res igerationis,quod non est admittendum, . .

quando etiam in iure nostro, quod praecepta sequitur naturae , frustra fieri per plura,quod potest feri perpauciora, dicatur: &hoc ipsum manifestissimis etiam probatur argumentis; Piscibus enim ideo non inest guttur, quia non oindigent respiratione. Aristoteles; Guttur liritus i

causa datum est ,hoc enim stiritum animalia trahunt, ct reddunt,ct respirando,ct expirando. uiamobrem quae carent pulmone,cosio etiam carenι,ut genus pisiciis. Itidem neque vocem habcnt,quia nec respirationem. Idem Aristoteles ; Multa autem an alium l. Ani-

vocem non habent, vi 2 quae sunt sine sanguine, ct - λ 7 sanguisem habentium pisces, ct hoc rationabiliter, H uidem sonus aeris motus est: sed qui dicuntur vocem

175쪽

Eodem i.

edere, ut qui in Acheloo sunt piscessonant branchiis,

aut quodam alio huis modi.Et inferius. Manifestu

utem 2 cur pisces sine voce sunt: non enim habent guttur. hanc autem partem non habent,quia non roripiunt aerem, neque restirant. Duobus etiam aliis argumentis id pxobat Aristoteles, cuius verbis ea nos referemus. Praeterea omnibus restirantibus, ct trahentibu/lpiritum , videmus quendam motum fieri particulae trahentis ,in pistilus autem non accidit

nihil enim videntur mouere eorum, quae circa ventrem,

nisi branchias solum 2 in humido , r in siccum inci

dentes cum palpitant. Praeterea cum moriuntur fisso-cata in humidis omnia relirantia sunt ampulia stiriam exeunte violenter,ut siquis cogat te fudines,aut ra- ου,aut aliquid aliud taliumgenerum in piscibus au

tem non accidit,experientibus omnem modum,tanquanon habentibus spiritum deforis vllum. Adhuc ille. Quibus ut puto, motus rationibus Rhodiginus spretis aliorum,& Plinij etiam sententiis,Arist teli in hac parte iure optimo adhaesit , ut & nos nunc facimus lubentes.

176쪽

dari.

Ohiles pisces in aliquibus reperiri terra ' rum tractibus , qui tale ideo sortiti sunt

nomen,quod effossa terra cuniculorum, aut talparum more,inde extrahantur, graues certe tradidere autores, quod quia creditu dissicile est atque a naturae ordine longe discretum, verusit necne,examinare nuc libuit, cum praxipue ad postram Hispaniam, qua Pyrenea protendit iuga, etiam pertineat. Aristoteles igitur in libello demirandis auditionibus smodo Aristotelis liber ille cst,&non Theophrasti, ut non leui coniectura Maiolus , &alij opinantur ) haec de his piscibus. Circa Bahlonu rigua decedentibus suuiis

in cauemas aqueas hebetes pifices nonnultas remanere proditur,quos inde exire ad pabula pinnulis gradientes crebro caudae motu ontiaque venantes refugere in suas cammas, ct in his obuersos stare, ac saepenumero viros A quos eorum cauemas ingredi, ipsis, irritare aiunt. Idorum autem capita ranae marinae proxima extant, reliquae partolobiis . ranchia caeteris piscibus. Idem mox. Heraclea, quae in Ponto est,ct in Rhegis defossos pisces in sit legitur , qui iuxta amnes aquariosissi regiones incolunt , cum vero certo tempore

177쪽

haec exsiccantur xarescimii in terram iter contendi. to lea autem terra magu desiccata, humorem in si- citantes ad filiam confugiunt ; postremo vero hac arefacta , adhuc in hamore perseuerant, quemadmodum

animalia, quae in latebris remorantum, cum autem eos

, effodiunt, antequam aquarum Fuccesso eueniat, motu demum corporum 'sos vivere apirabant. Et deinde.

ς p 7 Apud Paphlagoniam effostos ex altis scrobibus piscrioriri a serunt,virtute quidem praestantis os in locis, ubi hulsae prope restagnant aquae ola tellure vitam id ς g suppetente. Demum ipse; Circa Liguriam in Mago Gissitum agro flagnum quod am reperiri asserunt,

quoJ e ullire, ac aquas superessundere aiunt,tanta γpificium copiam eiicere,ut nec credere dignum sis. Cum vero Etesiae efflant, terra puluerem super se obducit,esimi talem tuis procrea ut superficiem ei us ceu forum firmet ceterum indigena tridente id interrumpunt, qὴ uolpifices voluerint , pro te excipiunt. Adhuc l. 8.c, L Ati toteles. Athen usi iis Est aute inopait ex pe sona Democriti) ut vos etiam pisces, effossos dictos in ob ontu aru capiatis, qui nasicuntur in Heraclea, - apud Tuim Milesiorum coloniam , de quo scri bit Theo- , , - . . Hic t em Psiilosophus de piscibus in glacis kerfemem cumpat sis, qai non prius sentiunt,aut m ktur quam in ollas c eos; coquantur. Illa propriust, ii d praeter hos, iis piscibus accidit in PapElagonia, qui dicimtur: nam in profundum in iis locis emi mari inquit, quae neque fluuiorum, neque calidarum aquarum habeant fluxus, sit, visios inueniri. Idem paulo inferius. Pol bius libro trigesimo quanto

hi oriarum planitiem tesse inquit , post Drenem ad Narbone et que Juinum, per qua Alybemis, si Rosio

178쪽

Multiplex. Iby

nus riuitates a Celtis conditas eius m nominiso uentes de unt,in qua piscessint essessi. habet autem

haec planities terra exolutam, multumue gramen

innatum: Fubter terra est sabulosa ad duas vel tres v nas, ita qua aqua inuenitur,quae a fluminibus aberrani in qua pisces sub terra disicoerrunt per rivos ipsos cibi gratia uia graminis radicibus miri in modum delectantur Mamplaniciem idcirco piscessubte=ranei

occuparunt,quos ex uales capiuisi.Haed ille.Strabo

etiam.E rena unt Rosi0m,2 Ihbemis,uterque urbem habens cognominem: Ros noni etia- lacus est opinquus in paulo supra mare locus aquosius, plenus salinarum,is etiam fossiles habet mugiles ; ubi enim duo aut tres pedes foderis, immisso in aquam limosam tridente configere licet piscem eum iustae magnis dinis, alitur limo sicut anguilla. & mox; Retuli iam ante et num huius litoris miraculum de fossilibus piscibus. Plinius eade prorsus verba Aristotelis retulit de

subterraneis piscibus,nisi quod quemadmodum Athenarus, non Aristoteli, sed Theophrasto id tribuit , & piscium Narbonensis agri nullam

ficit mentionem,cuius locum ut aliqanto dissu-sorem hic apponere non placuit. Verum, licet tot habeat assertores lim narratio nam praeter antiquos,id ex recentioribus Leonicenus Ioannes Camers, Casaubonus , Maiolus, & alij pro vero retulere nulla inniti videtur veritate. Pri- md enim certo certius est , ac po inde vulgatissimum , nullum animal extra suum vivere posse elementum,atque ita quemadmodum pereat necesse est,quodcunque ter estre,aut volatile,quod in aquas ad longiusculum tempus immittatur,

Camers insolinum. c. 16. Casaub. in Strabones. Maiol.Cana

179쪽

ita etiam & quodcunque aquatile, aqua carens, ac terra opertum animam exhalet necesse est, ni

iam piscium illud naturam exuisse,ac in vermem mutatum dicamus. Secundo , impossibile id est Nobatur vel in doctrina eorum , qui respirare pisces cxcd fiat, vel in eorum, qui non respirare, M'd certi cist nos deo, nis*pimus :n enim pisces ii mugiles tertie sunt Vcluti inscrti, quo- . se Odo aere ad respirationem 'ecessario fruentu tTalpae enim,quamuli defossae uiuant,viuuini t men aeris ope , qui quidem per aliquas fistulas illas suas subingreditur callernulas pro corporis sui' mole satis amplas si vero brandiniarum auxilio su humectant,& refrigerant corda pissces, actuam attrahentes , clementum nimirum

frigidum, hurni tu, fluidumque, quomodo terra Clemento quantianuis frigido, sicco tamen,&... c in reto Vittere poterunt,quod quide nec dii o-- i , uere brachiis valetὶ Vnde facete quide noster Se

neca hac irridet fabellaicu cni' ex Theopbrasto pisce alic., e terr erui retulisset,l, c subiu it;

Naturat. Agulta hoc loco sibi in me=um venere, quae urbane inqΠαst, i 3. c. re incredibili fabulo es dicas: Von cum retibus aris '' i. . γ' , arti cum hamis ,sea cum dolabra ire piscatum. . : Expecto Mi aliquis in mari venetur. Qui est autem quare fisces in terram non transeant , si nos maria... trassi Mu Peramutabimussides. Ultimo,sabulosum. , id esse in saeteris partibus,exemplo eius quod an-': itiqMi in nostra sinxere Hispania,argumento ap γ ritate rationis ducto manifeste deprehenditur. . Dixere uno ore Graeci mnes s Aristoxeleni excipias,qui etiam in eo crrauit, quod in Massi sien- .sum

180쪽

' is

multiplex. 337

sum agro circa Liguriam hoc euenire scripsit)pisces hos e terra extrahi in Roscynon si agro vulgo Condari de Rudisiec n. At quam longe a vero aberrauerint Graeci in huius nostrae occidentalis Europae rebus enarrandis sui nos alibi diximus , & dicemus inferius ) autoritate Pomponii Melae nostratis comprobabo Scium sic l. 1.eap.ε. est Leucata litoris n ο,2 Salsula fons non dulcibus, sed aporibusQuam marina sint,aquis demens iuxta campii minuta arundine gracilii Z uiridis,caeterum

stagno sub me si 'ensui: id manifestat media pars

eius,quae abscesse proximis vetat insula natat lectat se, atque 'ttrahi patitur. Quin Ur ex iis , quae ad imum prasis uni ,fugustum m re ostenditur: Unde Graiis.

nostri sit etiam autoribus . er ne ignorantia, an pru- .dentibus etiam mendac libi ine visum est tria repo steris , in ea regione sicem e terra penitus erui, quo ubi ex alto penetrauit huc usque per ea foramina ieiuca tantium interfidius extrahitur. Ita Mela. Ecce tibi indigenae testimonium, Graecos, caeterosque qui h c de re scripserunt, aut ignorantiae, autimendacij conuincens. Sed&alterius recentioris, oculati testis autoritate antiquitas redarguitur, 'Gasparis nimirum Barreri, Lusitani is enim se

disse refert , habereque illum circumferentiae 'S 'P' 'Ico. altitudinis vero ad 7O. aut 3 o. palmos, sal sumque esse, ac prope viain situm, qua Salsulis Narbonem itur, exonerareque se in lacum que-d dimidio leucae , seu milliaribus duobus ab illo distantem, per meatus quosdam, qui quandoque

gramine, dc cannis cooperiuntur, per quos etiam

SEARCH

MENU NAVIGATION