장음표시 사용
471쪽
a. Quibus sola longitudo discrepat, his unico Meridiano itineri, masti
limes constituitur.In caeteris,utriusq; dimensonis consstderanda diuersia est. 3. Si enim longitudinum ac latitudinum differentiae pares snt, erit quatuor plagaru aliqua, qua duobus utrinq, cardinibus per medium spactu est interiecta. . Quoties longitudinis differentia latitudinis fuerit diuersitate maior, erit naisigationis tractus eo propior ad ortum vel occasum, quanto fere ina qualitas die
. Contra si latitudinis excedat δtaphora, magis Atarum vel Septentrionem
verius, maris aquor arandum est.
Reliquos ventorum ductus hac ratione concludito. s. si differentia longitudinis ad latitudinis disterentiam ratione quintupli putetur, erit prima ab ortu vel occasu nauigationis plaga. . si ierit proportio dupla sesquialtera, secundam dices. 8. Si sesquialtera, tertiam. s. Si aequalis fuerit, quartam. o. Nec secus si latitudo ratione maioris proportionis exuperet longi Assi ἡisserentiam, prima plaga a Septentrione vel Meridie quintuplae tribuatur,ac res quae reliquis proportionibus deinceps, eodem penitus modo: ac sic a .casei in i otiais bus numerando duae & triginta restiterint classes,sue ventorum sipaeia. unde diarauit araifiei recturus aliquo nauim,perspecta eius loci tum longitudinis, tum latitudinis disse. - 'rentia locum unde proficisceris quasi in centro instrumenti collocabis. Disserentia longitudini in supernis lineis utrinque supputetur, dextrorsum a Meridiano, si longitudo loci ad quam tendimus maior sit, secus ad laevum, siue occidentem verissis. His punctis inuentis a3plicatur regula,aut flum utrinq; edipanditur : nos maioris commoditatis gratia, per denas singulas partes tam ex latitudinis ordine quam longitu3inis rectas lineas produximus, uti pater in Charta Cosmographica Habita igitur & latitudinis diaphora, prout in Boream magis. vel in Auitium Θinertitur, ac ex viroq; latere producta linea incontactu, loci situs es cogitandus. Vnde¢ro. & loco inuento applicata regula plagam monstrat, ad quam vela sint inflectienda. Ex a/uerso paret & ventus que gubernaculo pr*ficias.si vero couersim plaga si perspecta ac latitudinis diuersias, tum ex contactu linee a centro egresce quae plagam designat j dc alterius utrinq; per latitudines productae, trahatur & tertia quaedam linea illiquae per latitudines processit a3 angulos rectos: . ,1, ib. Videris si in continuu procedat,notari peracta iam longitudinis differentiam atq; itidis i. dis ita vix quinqua ad nauigandi artem desiderabis reliqui. Sed sortassis non incom. . . ' modum videbitur, quod alibi patre annotasse memini, ut assiiciatur hoesoco leuis ἡ ρ. carum ratio, quam pro plagar diuersitate dii etiam nautae collegerunt,eamque se
Nauigando per Meriὰ ianum respodentvni gradui i leucat & l, & iuxta hac proportionem incedimus in prima quarta quat est si circuli per sp .leucas Meridiano elongabimur 3. leucas & ἶ.
Item in secunda quartet procedendo quousque eleuatio Poli mutetur perun gradum,conficiemus per directum i '. leucas & & dissabunt Meridiani .leucas 4.
Tertiae plagae respondent a riteucapudiituum, di distantia Metidiandrum si pa
472쪽
es per i l .leue. &l. In quarta plaga, respondent viri gradui 1 . leue. de distantia Meridianoruesti .leuc.&ή. hi quinta, ni gradui dantur 3 i. leucaeo. distant. Meridianorum et s. l. leucae. In sexta, gradui per ὀitectum tribuunt h. leucas &1distatia Meridian. 2. .
In septima demum procedendo per directum,quousque Polus uno gradu mutetur in altitudine, respondent directo itineri 3 leucat &4. distantiam Metidia notum ferunt 8 8 .leucarum.
DE CONSTI T v Tlo N E INSTRUMENTI
huius apta ad quatuor plagas mundi, ventorumque descriptione commoda. CAP. LXXXVIII.
Abito nunc hoc nautieo dilectorio, sic illud aptabis, ut inferiore lingula lineae Meridianae recta si perincumbat, venatoque iam huc illuc organi plano, dum magneticus index cum iubscripta lineola velut in unum coeat. superest ut hincestres, ventorum tractus undiqua-
que, ἐκ in continuum in Cali superfaciem protendi cogites: Ipli te cillitiis m
singulorum cardinum,& plagarum collateralium certiorem secerint. Quin & ven i , tum iam se tempestati miscentem discere non artis neque laboris stetit. Erigatur vi dith tio. e quadrati nautici centro si ius ad angulos rectos, & inseratur vexillu,autest quod id genus signaculum, quod se partes in omnes nullo negocio conuertat: namquocunq; illud spirantis aurat vis excusserit, opposita semper venti sedes comonstrabitur. Signarunt autem veteres totam hanc atheris regionem duodecim plagi S. . . Quatuor fecerunt ventos cardiuales,quod his locis proficistantur, quibus orbis taquam cardinibus obnixis agitetur. Primus ex ortu AEquinoctiali Subsbianus spi- riuae. tat: dexter subsolano, Vulturnus, Graecis Coecias ac Hellespontus dictus,ortunobis A stiuum terminat. Eurus ad sinistrum concessit siue o1 tum Hybernum, tres omnes Orientales venti, atq; cuignis elemento primam sibi adfinitate vendicat, eius unice tisituram reserunt, nisi quod Vulturnus magis ad Egidum temperame-tuna,Furus ad humiditatem propendeat. AusterMeridianus ventus calidae humidaeque qualitatis, demum sibi am: Orientem versus Euroaustrum,uel Euronomutenet, Alterum eius Occidentale latus claudit Lybono thus, quem Austro asticudicunt: omnes aeris ingenio pr dicantur. Occidentalis Zephyrus aut Fauonius, pari stipatus satellitio. dextri quidem L bis sue Africi Meridiem velliis, sinistri Coti vel Cauti, quos omnes aquea indosis , humida ac frigidae temperatura esse voluerunt. Terrenus vero Septentrio solibus Meridianis ex aduersis litus est: cui Gallicus ventus Circius,que 3c Thraciam appellant,a dextris costituitur. O ientatior Aquilo sue Boreas lauum occupa Lybonotho iecta oppositus, frigidum estae temperamento siccum,quicquid his partibus opponitur.
v T sCIAMUS SUB QUO PARALLELO,
aut Caeli climate versemur CAP. LXXXIX.
473쪽
M N Idia onstriiatur imprimis Climatum ac parallelorum Tabula eti ratio. - Npe ne diei maximae: sic ut unumquodque Clima ab altero dimidia 1-bora: distet excessu , sue 3 o. partibus parallelis per horarum quam S esdrantes dirimantur, in dierum maximarum diaphora. Vnde per
doctrinam et c. Cap. eius conficiundi calculi si tale paradigma. Latitudo siue eleuatio Poli.
474쪽
ognita iam vero Solis altitudine Metidiana, eiusq; declinatione in parallelis circulis,ex primo & sexto Cap. disee & loci prasentis latitudinem sue eleuatione Poia larem per doctrinam septimi r uel si noctu iaciendu stiter, una opera atque industria quaeratur altitudo maxima alicuius stella eiusque locus in zodiaco: nasi Hori Zontalis primum linea AEqtiatori applicetur, & apex Cui rius ad altitudinem stellae in editimo Meridiano
I lupputatam e deinceps vero transferatur Horirontalis
linea,dum digitus Curiorius incidat in parallelum stellae, monstrabit illa & loci latitu8inem a Polis supputanda in maiori circulo ,non secuς atq- in Solis constderatione docuit Pater. Persipecta itaq; Poli eleuatione in tabula praesi bata queri o. COfestim g egli terreq- tractus demo strabitur. Quod si vero exacte no reperiatur loei latitudo in gradibus scriptis,coferendi sunt numeri utrinq; viciniores, atque hos inter locus inuentus est reserandus.Licebit vero ex Patriς institutione Climata iain e ab AEquatoris circulo usq- aci Polos dispescere, sed Veteries mos fuit a tertio
quartove parallelo primi climatis initui date, nec ultra Theseigredi cosueueluti
plex sit, squis eius definiendi modus. CAP. X C.
Reposcula non solo diei exortu definiuntur, sed etiam cia pedetentina oepit evanescere. Sicut sputum ab occasti ad intempestam noctem, vespertini crepuiculi mestra iudicetur: qDod vero temporis est ab illo, quo Radiis primu solaribus aer incan Auerit,ad phoebi ipsius exortu pro matutino Crepusculo.ipsaq; Aurora censeatur. Moὀus vero utriusque puncti vestigandi talis est. Obvertatur Horirontalis linea sicut eius dimetiens cum Cursore Ρolum Australem spectet,atq- ita collocetur ad loci tui latitudinem, siue eleuationem Polarem. Deinde octo & decem Cutioris gradus in ipsus dimetiente a centro supputati , applicentur sui termino ad parallelusolis,ac sedulbobserua, quanam horaria linea per contactum Cursoris cura parallelo protendatur: ea tibi in si, perno ordine matutini Crepusculi initium patefaciet in inseriori vero horaro linea dabitur & vespertini termi Duq,na eius mitium est ab occasu. a etenim horae linea paris Crepui hi limes est se3 obsat is diueretiam nominis vicissitudine distinguatur : itaq; inuenies luti Cancri sydere,atque Ipstitio solstitio primis radijs albescete callum, hora noctis prima & ; 6. mi.Nec sese tota Oceanoc onet dies ante hora io dc 1 . mimi ib; si ad latitudine ' a. gra. indagatio fiat. Sole vero per Capricorni Tropicum ince ente prima se lux oculis nostris effundit hora 6. mane & .serup. Desinet vesper hora ue & 3 6. min. tralactis. Et cuY & α horas somni lucisq; pares effecetint, pandetur Aurora post quarta ac mi. . Velabit & nox hora .mi. 3 6. Quod si vero Θutatione, sine viti- usq; Crepusculi mora scire libuerit, tantu opus est vi matutino,ut discas tep' sola Iis exortus, perdoctrina et p. cap. Na AEquatoris gradus qui hora Crepusculi atq; ortus intercesserint,illius moia patefaciet. Similiter pro vespertinis Crepus lis, Mnim a ratio
475쪽
ratio putetur ab occasu ad plenae noctis nitium. Neque est quod hic quisquΑu
,. . . , rorae lineam de erari putet , prorsus enim inanis est , nec non cuiuis feto pro itio,ia.' rapite supputatur. Nonnulli enim thim densent Aurorq principium, cum Sol ipsub Hori onte radiis occupat in altitudinis quarta, multi eum in Jo.constiterit. Upistonar Nos ex Ptolemaei & maxime uulgata opinione i 8. gradum institiaianus, secubtur quisque quo se sua rapit an inu lententia.
DE MARIS AV GMENTO, ET DECREMEN
to, Lunae distantia pet Eccentrictim ac Planetarum incessus forma triplici. C A P. X C l .
stendit Paterin libello Cosmographico, sic t ut et horara spa-l cio bis maris accessum,& recesium videamus. Ex Oriente enim. I i Luna aestuant freta, ac versus interiora Regionun ι vaso impetu
deuoluuntur,donec eadem Meriἡianam lineam cotingat. A qua dum ieie ad occasum recipit, rursitis regre3iuntur fluctus. placi L. itanis deqΗe sese componunt, dum noρris Luna con pectibus ab Lia tur. Hie iterum paulatim sese tollit mare , & altius das erigit,atquei mo coniurgit ad athera fundo, sed a media noctis linea properantem sequitur postremo rite nec alueo se suo iublimius effert. Reliquum igitur est ut horam Lunae coptem-β plemu habito ipsiti; in signifero & Solis grasu. Nam si Lunae locu ad alique honi punctoru quatuor applicatis in As rolabi tergo ilicet Dioptrapet Sole extensa in limbi exteriorix ambitu hora comostrabit,qua Luna tale Coeli stu conseqneturAecontra ex hora proposta, submisso Solis graciu, constabit sangulis momentis in
vis Lenae ea quo quadrante vertatur Lunaris globus c ex consequenti quorsum se pontus .ilhMή4. pracipitem ferat. Illud vero annotatia dignum est, I nam in Apog o constituta, intendatui. vel etiam in superiori eccentrici portione. plus facere ad tauris concitandos impe-
atq; orbiu qui Augem Eceentrici deserunt. Omnes enim mouetur contra Poruseriem: sed in inferna medietate, ubi motus concurrunt cotrarii, Augis scilicet mediae,&Lundi in Epicyclo: hi cadeXaugenda mundarum moJepotentior, quippeque terras vultu propiore perlustret: sed in moueἡis Euxibus nonnihil iuris amittit. Nec secu Luna in sublimiori Ecce trici parte, freta secum citatissime corripit: ipsaenim triplici ex ratione per in uersiim graditur. Epicydi primuvi secus qua caeteriς Planetis uiuuenire consueuit) deinde motu utriusque deserentis Augem Eccentrici.& primi Mobilis latione diurna. Sedo irecta est in altera portione,ρne. bii, ibis albus ob vicinitatem attollendis eskacior concitanAis non ita. Hinc fit ut dii lici 'f'' ' nonnunquan ratione terris propinquior sit cum scilicet in Eccent ci medietate 3escen3ente vertitur ac simul infimam Epicycli portionem obtinet. Quapropter, ri. . . incrementis capiundis aqua maxime es oportuna. Ita fit ut&γatuor ex cius
Dis tibi sis Lunae motusin tesor,sultus marinos ocyores faciat. An veris planeta quivis recto an Retro ra incedat signorum ordine,an conueriO,an denique ad stationem peruenerit: ex eo
.h. i. . ' nam altitudinibus inuenire facile est. Nam si Planeta primit, deincep, stella Et altitudinem capias, i modo illi Planeta quam fieri possit proximum gradum premato quocunque etiam Caeli loco fit constitata, deinde post noctem unam atque
476쪽
docet: nam paulo ante&post Oppositiones&Comuctiones, stupernam med talem perambulat: inseri ueni aliquantaente,&post utranq; Continimone & Oppositione centrum Epitych tenet Apogaeon , id est, puncLumedium stupernet portionis. In duabus vero quadraturis, Eccentrici Perigaeo collocatur. Cognita vero latitudine Lunae 'cies quantum matrerlytra medietate pro ,ii cesserit per conuersiain 8 .propositionis. Nam in Astrolabi facie, Hori Zontalis linea super ouintum gradum ab AEquatore collocetur, nec mora parallelus latatuclinis cognit; terminabit, & Lunx distantiam ab altero No3orum, a capite Draconis s Borea fuerit latituὰo: a C 3a vero,si sit decliuior Austiis.
brica, huius instrumenti adminiculo. CAP. XC .
Ocuit P. M. Paterri Globo duplicis horologii genus sebricare, Horoloxiuquorum unius ad natari postus excogitata ratio est: alterum o ημε ristoniali plano adplicari debet. Sed de murali posterior fiat ser noti .hiu ;,mo iudita paternam seriem. P. uitaq; pro horologii Horip n fabriea. taliς fabrica ad loci latitudinem in planisphe tit facie constituatur finito glinea. Deinceps a centro sue Meti iano recto, externam peripheriam versus supputetur in Horigontis dimetiente gradus a '. ac primiter obserua hora lineam per hunc gradum recta incedentem: quor enim cu-que partibus Aquatoris ea distet ab organi centro tot parrium fuerit Meridiei,& lineae per horam primam transeuntis intercapedo. Similiter pro et hora, qua rantur in Hori ponte a o. gradus de Meridianusi si ac transens, iuxta Fquatoris partes dabit horae a. distantiam a duodecima occasum versiis: at pro radio homtertia stipputentur '. pro qDarta, 6 c. pro otiinta, .hori oratis gradus: ac singulis vicibus notato seors)m Equatoris partes comuni Meridiano definitas. Habes itaque horarum spacia quinque, exta reutem sui inquit Pater) in omni iuver ficie planaiae iacenti per circuli quadrantem distat. Vtq- pro nostrae Regionis la- Eiecipium. tiudine η .seilicet horologii in plano deicriptum par igma demus, composito finitore a3 toti Aem eleuationis Polaris gradus, numerentur a centro per dimetie tem simulis hori; praefinita partes: videbis illico sue in dextmm organi sne iri laeuum uersus fueris, partibus Horigontis ι .respodere 3 3. gradus cadodrante,
477쪽
seu . minutis, tanta erit horae post Meridiem pii met a linea Meridiei distantii illa horae et .tribuentur a .grad. p. scrup. in horologis Horironte supputanda. Tettiae vero 37 .grad 2. min. Quartae,' 3. grad. 2 h. minut. Quintae demum hora, intercapedo Io .grad. ec 3 3. minut. continebit.
superficie circulus quan tacunq; extensionis vi. sum fuerit, duobus Diametris ad Orthogonum constitutis, in quadrantes dirimatur: ac more c0mmuni per nonagenariam diuiso nem, uel occultis gradibuue in xao quoq; θuadrante proceὀatust diametralium vero lineatam altera, per horam noctis,ac dis ὀue sed mam insigniti debet: altera et sextam matutini & vespertini temporis hora dispescet: mox ab ho
Ia a 2 .eΣorsus, numera horarum interualla per numeros ante repertos: pro prima hora is .gra. '. min. pro secunda et .gra. s. m.
Ac sic deinceps dum s. horarum spaesa, Hos ontis ambitu connectantur: actum per partes in illo signatas, adplicata amussi trahatitur a centro lineae rectae suarum singulae horarum limites. Vt : Z horae pateant ab ortu in Meridiem contendentes, paribus trahantur interuallis lineae a metidie versiis ortum supputatis. Quam ta enim eua r. horae primae distantia, tanta est undecimae ab eadem Meridiana linea, ac non minus maliisve est Solis ab ortu AEquinoctiali curriculum inlineam horae septimae quam ali ea quintae ad occasus AEquinoctialis terminum sue sedita vespertinam. Quin iam completo circulo si lineae a centro designatis modo partibus in o ppositam circunferentiam recta protendantur, totus naturalis diei circulus illucescet. Verum pro Indicis snictura ea lex esto, ut linea e circuli centro eleuetur sapra horae t r. lineam, sed inclinatio iusta angulum latitudinis, quem scilicet axis conficit cum Horirentali linea. Numeratur enim in quadrante aliquo Regionis latitudo, eoq; ae per centrum trahitur linea recta. AEqualis enim erit Iagicis ad horam i et . inclinatio cum angulo illius ad Meridianam lineam: neq; magni operis est huic tabellam aliquam conformem reddere, ut peream syli corrigatur eleuatio. Persectum itaque habes ac in plano descripti Horologi j typum: qui semel ad lineam Meridiei coaptatus, in parallela superficie finitotis, reliquo desa. ceps vel aeui curriculo, temporum metitur discrimina.
DE HOROLOGII MUR ALI S I NSTIT endi norma per Planisphaerium. CAP. X CIII.
478쪽
Vlta est plani Horigontalis cum horologio murali Ggnatioriare alio sere illorum disserunt diagrammata , qua ipsus plani
ρositione ad emissam centro Solaris corporis umbram,acstyli conformatione. polita enim finitoris linea ad poli promineis tia, eui fabricata est horologii muralis tabulaὶ applicetur MCurioris dimetiens, ut recta centro insistat, eiusque superior pars punctum verticale demonstrat: ac iam in ipse Cursoria dimetiente numerantur horarum spacia,non a centro ipse,ut precedens cano postulat, sed ab extimo Meridiano versus organi centrum: non in finitoris linea,sed AEquinoctialis circuitu. Sic ut pro horae primae distantia a Meridie, numeretur AE quatoris I grad. Pro hora securicla, 3 o. ac pro reliquis reliquς interuallorum differentiae, '. scilicet,&so.& 7 Hic iterum in uniuscuiusque stipputationis termino,animaduertendus est Meridianus circulus,qui inde recta promanas ad Curiorem derivatur: ac pro describendis in plano horarum distantiis annotandae stat seorsim Cursoris partes,per quas ille Meridianus viam ad Polos sinuat. Actu,non secus quam superiori capite traditum fuit, descripto finitoris circulo, eoque in so. aequas portiones distributo, sapputanda sunt utrinque ab hora: a r. linea, siue ipse circuli diametro ortum 6c occasum versiis, reliquae temporum intercapedines, ac per signatura peripheriae, ex centro ducendae stat horarum lineae. Videris autein omni Regione quae latitudinem seruat 3 i .graduum, constituto Horiponte, 6 Cinsoris linea iuxta praescriptam regulam, horae ilicet prima spro qua 3 .grad JEquatoris numerauimus) correspondere 9 grad. 3 3 .min. horae secundae 3 9.gra.
5 8 acmp. horae tertiae 3 2 grad. i . min. Quartae T. gr. a g. min. Quintae 61.gra. ' . min. sextae vero linea, eut in altero horologici cum et r. quadrantem utrinque
comprehendit. Absolutum est igitur,ac horis demon strandis quasi certissimum speculum Sed ante sie est applicandum muro, ut Meridiei prorsus obvertatur: am ad rectos etiam pendeat angulos. Indicis aute ea est fabricandi via, ut in descripto circuli quadrante,numere- turdistantia AEquatoris ab Horigonte ac in supputationis finem, a centro trahatur linea recta, iuxtaque huius angulum cum Aiametro lutasse incepta est num Elatio )erigendus est umbrarum index, atque e centro producendus super horae i a. lineam. De sequatoris eleuatione dictum est alibi, aufertur enim Regionis latituΗo ex 'o .gra3ibus: ut in latitudine 5 i. graduum,angulus Indicis muralis est 3 9 graduum; sed & in Astrolabi dorso,atque Horigontali Catholico statim ex unica inspectione , discitur aequatoris eleuatio supra finitorem , incumbente Dioptra super horam duodecimam.
DE MURI INVESTIGANDA DISTANTIA A
vera Meridie & Solis distantia a Meridie iuxta verticalem loci circulum,aliter qua Pater docuit. Cap. sciiij.
479쪽
iqtie edi filo perpendiculum libere dependeat, aut eius loco in muri superficiei elutrahatur linea. Obseruabis igitur ad emissos Radios serpen tem apicis umbram,ia recta seratur ad perpendiculum, eiusque linea: unam se protius eXhibeat: actum cognita Solis altitudine supra Horipontem, disce horam praesentem,ac perdoctri. nam 3 s . antum Sol diset a verticali circulo , aequalis enim fuerit & plani mutilis decubitus a Meridie vera, in gradibus Horigontis, quorum in destribendi, horologiis usias est,ad quamcunq, propendentem luperficiem planam. verum licebit idem emolumentum ex alia inllitutione colligas, atque ita cuiuscunque tale ue, distantiam semel exploraris, poteris confectum horologium quodvis ita testate liberum,ut non semper opus ut adfixum esse patieti: se sei uel reuullum iiterve Muti ρ. I. applicatum ad supelliciem muti planam, horarum ilicet distrimina tibi commona .. z.ό stabit.Distantiam veris muti a Meridiano circulo .in Horirontis grudibus sic, tiri, 44Λω. gabis audita horatu seriem Solis distantiam a Meridie numera, in AEquatoris grado repetiri dibus,ab exteriore limbo centrum versiis. Constituta deinceps Eo tirontaij h. i'ii' uda ad loeilatim8itiem: ev huius distantiae gradu recta incedens Meridiantis,ari. maduertatur qua parte Horigontem seriat, hic contactus aliquo modo institis debet. Numerata deinceps eadem Solis ὰistantia in finitoris dimetiente, cui &alteram notam impi mo in ea iuxta remotione sui a priore signatura, ostendet Eorigontis gradus interceptos inter circulum, qui a Polo per Solare corpus incedit, yyμ μ μ' vertice per eun3em Solem ad Horizontem prorogatur fA Nulli Arabes vocant) horum ergo circulorum Θistantiam in finitoris partibus secium nota.
Teinde persistente fc Horipontis linea . adspice quot illi gradus sint condidi intelextimum Meridianum, eumque qui per Solis distantiam Meridianam egrestis usi si recta deducetur: iisque gradibus, circulorum inici capedinem ante repertamarii ce, & constabit Solis distantia per circntum verticalem loci tui sue Horiren- Voties in aliqua muri superficie plana describendum est ho. rologium , idque citra eius adspectum ad Meridiem verum,ur 6 imaioris id operis est atque negotii. At scire frugi rem eq)Rmuri a Meridiano circulo distantiam: id est, quantum linea
in muri plano, ad angulos rectos constituta, recedat a super fiete Meridiani circuli,in gra/ibu s sequatoris ortum vel occasum versus: id huius instrumenti acaminiculo sic breuitet expiscabere: Eritatur in muro st3lus aliquis orthogonum undecunq e ciens,e
tis partes cui quidem a qiralis est muri decubitus eadem rei pectus habitudine. B hpq M. ' i , Hypothes; est. vi muruς lupra Hori ontalem superficientia angulos relisi ὰ,itiis. se coiissi tutus, atque ira recta in Zenith attollatur. Ejio lexempli gratia) ut honda a Solis a Metidiano circulo distantiam in Kquatoris ambitu repererim εο . par
ortilis du tium alimboe versus centrum procedendo. ex huius supputationis sine, deducto .. , Horiponte aὰ latitud. a. obsellio Meridianum ex hac AEquatoris portione protiti. a potis, cedentem, inquina partem finitoIis contingate fini notam impi imo: deinde su-
mero eanaena Solis distantiam in Hotirontis partibus , atque stipputationis tet h i sole minus, iuxta sit distantiam a priori notula, significat & Horizontigstadus inter. i. h. .. clusos duplici circulo,a Polis scilicet, cd vertice loci per Solem vibrator sunt aute
480쪽
ui deo Metidianum qui per clo. partes aeqliatoris ducitur, resecare 3 3 .grad. H Montis cum ro .scrup. haec adiicio ad s. gradus cum semisse, colligo 's .grad. Acueo.minut. Tot partium est dictantia solis in Horizontis ambitu, per loci verticalem cireulum: quare & hanc s eo tempore perspectam habueris, quando murale perpenAiculum cum styli umbra in unum coit, habes & muri ipsius conuersione a Meridie per Hori 1ontis gradus. Unde fabricato plano semicireulari,ipsum in i go viri hisi iapartes aequas distribuito. Applicetur eius diametet ad muti superficiem tectam, Mοι Α ae perpendicularem, sicut siemicirculus etiam cum Horironte parallelam superficiem repra sentet. Cognito iam semel plani muralis 3ecubitu, quocunque voles diei puncto horologium supra notatum facile dispones ut horam indicet: applicato namque Horologii muralis uno latere ass muri perpendicularem lineam, alterucircumducitur,donec per tot gradus 1 sectore diametro praetereat, quot continet distantia muri a Metidie ante repertam . Quantum vero ad Horirontale horolo. Non talis
gitim spectat,eius Hirectio est per lineam Meridianam multis modis inuestigati so ζ. -ai.
litam. Sed ad aequi distantiam Hori ontis ut componatur huius organi saeuitate, opus erit quiarante in ' o. partesdiuiso eu semidiametrali Cutiore,& unico perspicillo seper reue ιus soliΑeam eonstituto . Quadrantis itaque latusfretum ad planam loci superficiem coaptetur, ac sursum Dioptra vel deorsum transferatur , m solis Radius per foramen immissus centrum recta petat. aut cum dimetientesneain unum coeat. sic altitudinem solis repertam annotar Actum ad Astrolabum reuersus, veram solis altitudinem aucupator: subtrahe minorem a maiori,
rasduum erit differentia plani localis a veri Horizontis superficie, idq; in gradibus circuli verticalis. Quare si pro huius diseriminis ratione horologium pressius sublimiusve libretur, futurum ut tandem finito is plano parallelum praebeat. Mi- i. 'unotis id metit negocij si quadranti circumscribatur quadratum,cluses ad latus vis num linea perpendicularis exaretur. Verum haec vulgata sunt: lapicidis,figulis, isque lignariis non inaudita.
AppENDI x AD TRACTATUM DE DESCENsionibus, atque Adscensionibus partium Zodiaci.
IO it puer multa de Adstensionibus tectis atque obliquis in sa
yl cie huius infrumenti, vel interiore napano perscrutanda. ve- uirum pineralia pauca, id mihi imprimis desiderari visium est, ut sciamus quatast adscensio obliqua euiuilibet partis zodiaci, in quacvnque Regionis latitudine, ab Adscensonum perspecta Aseti opis. I differentia qu alioqui inexercitatis mora nonihilam; molestis 'stiti est
parit. Sed eius praxim in hanc cape. In Hori nisi Catholico colloca Ecliptice huetioo. Hae gradum, vel etiam stellam quamcunq; in Reti notatam, ad Horironte Regionis μ' x propostae, atque scitante Reti, applica Dioptram Arietis initio,ac numera lim- φαεatibi gradus a sexta matutina usit; ad Dioptram: illi enim suntgradus Adleensionis obliquae. Quanquam autem numeri in limbo hoe ordine adscripti non snt,nemo
tamen ita ingenii rudis est, ut gradus ob oculos positos non recte discemat,ia per Nnn decades