장음표시 사용
451쪽
loeo Lunae Aecurrentis in suo orbe, sole colloeato in Apogaeo. Multiplicatio gla.
metri Mest a uerro. secunda. Diuisio vero elicit 3 οή . secunda:hoc es 8 Scieti. .secvn. Vnde semidiameter umbM est 4 et .scru. r . secvn. Et quia Sol circa Apogaeum suurn versatur, non potest umbra ob Solis accessum ad terram commentatione dignum quicquam diminui. Alioqui quaerendus erat motus horarius Solis in Apogao existentis, & pro hocloco quoque in quo nunc constitit: digerentia
vero horum Huorum motuum decuplata, detrahenda a magnitudine umbra iu- . perius inuenta 'sic exquis ta e,taret umbra terra1 ratio. His igitur sic inuentis, se i lo descripto schemate, licebit desectus magnitudinem, iurationeque cognoscere. producatur ergo linea recta A B. quaest a r. i gradus, diuidaturque in clo. scrupula. In 4 ,.scrup. in quo erit centro Vmbm terrae,in opposito scilicet solis, tem pore vere oppostionis, statuatur per circini & secundum magnitudinem semia diametrivmbra term iam inuenis, scilicet et . scrup. intercapedine describatur circulus umbre terra super centro C. ducaturque ad rectos ipsi A, B, linea D. E. circulus nimirum latitudinis Lunae. Et quia latitudo Lunae fuit collecta r. ser . Borea, accipiemus intercapedinem et . min. ex A, A. particulis, eami ex C. veris si is D. collocabimus in puncto E. Hoc igitur est centrum Lunae. Ex hoc centro secundum Lunae semidiametrum 1 6.scru. t o. secidescribatur circulus Lunae. Quibus factis, mox coram oculis conspicies totam Lunam umbre terra immetiam
absque ullo calculi labore. Quod si totam diametrum Lunae in i r cunctas seu digitos diuiseris, videbis clarissime quot digitorum seu unciarum erit Eclipss L q. Quot enim uncias diametri continuerit D, F. quae est distantia ab eYtrema m-bra terre,ad Luna oram maxime tenebris immersam, tot digitonim seu p8ncto. tum dicetur Eclipsis: D. vero puctus est umbret terrῆ maxime ab Ecliptica vergens, in quam Luna distedit. At per numeros sc progrediemur. Quoniam E, F est i 6.
ciet,quales s et .essiciunt totam Lunet diametrum. Atque tota Luna quq ir. digiistis et quatur, immergetur in umbra terr*, idque adeo profunde, ut umbra Lunam fit superatura g. ciis Lun fere. Quod quidem est et O. fere digitorum esse Edi-psm Lunet Nam Luna ultra i 2.puncta non continet,sed immerso Lunginum. bram terra erit et o .sere unciarum seu digit. Unde sciendum cum magnitudo Θesectus superata a. puncta,tum iturum deliquium cum mora,hoc est,Lunam aliis quandiu commoraturam in tenebris priusquam recipiet lumen a Sole,&qua to plures digiti fuerint inuenti,tanto plus & mora Lun in tenebris, & tota Eclipss durabit. Quorum utrumque ut exacte discernamus sic agedum erit. Circinus distendaturiecundum semidiametrumLunet & semidiametrum umbret terr iunctas: Ut in proposito nostro ad amplitudinem ' 8 . scrup. a. sec. Et ex centro umbrς terr C.describatur circulus occultus,notentureue diligenter contactus huius circuli cum via Lune. Viam Lunet, vocamus lineam per E. centrum Lunsacta parallelam is libet) Ecliptic A, B. vel si scruptilotius hec prosequi place faciat li clinea,cum D, F. linea, angillum obtusum D, E, M. 9'. partium, ut hic linea est L, CH, M. Eqc enim vera est via Lunet: unde S H. erit locus Nodi vicinioris. Iine
452쪽
tur secatura circo obseuro iam dicto,in L,&M. punctis, in quibus Luna eΣistens,initium finemque desectus habet. Demum a duabus intersectioni sumbrae teme & viae Lunaris,circino traducatur semidiametros Lunae, noteturq; bis in via Lunari,ut sunt puncta N.& O.In altero enim horum Luna prorsus ingressesa est umbram terrae, in altero verbabsoluto cursit per umbram, ad emersone ac- fugitur. Habes igitur quinque Lunas: primam si placet super centro L, quando incipit deficere : secundam ex centro O, quando tota obscuratur: tertiam ex Reentro, cum in medio est deliquij. Quartam ex Kpuncto, cum rursum illustrari incipit. Ultimam in M. descriptam in fine deliquit. Unde & spacia quq Luna pera ambulat inuenimus L, O .ab initio ad integram obscurationem. O,N. vero integret obscurationis, quam & moram vocant. Hunc etiam O, E. scrupula dimigis morae vocantur. Quas quidem partes omnes circino licet accipere per Eclipticae partes antea factas: ac sngulas diuidendo per superationem Lunae horariam habebimus tempora uuisita singula, vel, si placet, totam quoque L, M. quae totius deliquii mensura est. Nos autem numeris sic ea; distinguemus. Quoniam E, C. Latitudo Lune 1. est scru.&ad rectos tere incisit in L, M. Viam Lunae. Quadi tum L, C. qua rata valebit L. E.& E, C. Ergo Aempto quadrato E, C. ex quadrato L. C. restabit quadratum L E. per penultimam primi Euclidis. Est autem L, C.aggregatum semisiametrorum Lunae&Vmbra 3 8.scrup. t a se n. sed omisiis sudiose secundis, quadratum L, C. lebit 3 3 64. Hine dempto quadrato C, E. scilicet . relinquuntur 336 o. quassiatum L,E. cuis latus paulo minusquam 8. valet, lige inlinea L,E. Tanta quoque censetur E, M linea, & utraque complectitur aeque multa minuta.Nemo vero hic calumnietur nos, dixisset ineam C, E. perpendicularem ipset vis Lunari,cum antea ipsi Felipties ad rectos eam stru- Nerimus. Hac enim a magnis viris negliguntur. quia nullam sensu perceptibilem aut notatu dignam varietatem in3ucat. Cognita igitur iam linea L, E.quam 3 8. fere scrindeprehedimus, auferemus ex ea unς semidiametrum,scilicet i ό. scm.
cidentiae. Huic aequalis est propemodum linea N, M. & dicuntur scrupula repletionis. Subducta demum L, O. hoc est minutis incidentiae ex L,E. relinquetur O,
E. dimidium mors,scilicet et .sem. i et seresecunda Quoniam vero motus Lunet horarius erat 3 2. scrv. o. secvn. solis vero motus horarius a. scrv. 2 2. ec subducto hoc ex illo,relinquentur 3 o scrup. 4 8.sec Hec est nimirum superatio Lunς
sepra Solem in una hora. Per hane diuide singulas partes viet Lun iam deprethen as,sie habebis tempora illis respondentia. Vt quoniam scrupula inciseenti erant
i .sem. s. sec. diuidam per go scru. s.sec. sic proueniet hora una cum 2 et scru.
tempus sei licet incidentis,& itigem repletionis, ut diximus. sic quoque si iniim ramors dimidis, scilicet i . scrv. i et .sec. diuisero pereandem Lune superatione, habeo ex hac participatione 3 3. scrup. horarum tempus scilicet dimidis morae. Aetola obscuratio erit ius hors s. scrv. rotius deliquis tempus 3. horarum o scru. Hoc tempus Simus collegit in sitis Ephemeridibus 3. horarum aci scru. Erasmus Reii holdus . horamma sciti. Causa vero tantet diuerstatis est giue las Canonum Solis & Lunae aliarumque necestiriarum.
453쪽
Diaraeter Lunae. praetis. Itemplum.
siue euariatio visus,ex caeso deprehendatur ad certam diei horam,regionisque latitudinem.
Ic quae3am nota nobi necessa ibsunt concedenda: nem. pe regionis latitudo , locus Solis, hora diei de locus Lunae verus secu/um longitudinem & latitudinem ad eandem horam. Demum ex cap. 38. altitudo Luna ex premissis cognitis colligeda diligenter, & smul perssorsum Astro labi per aspectum accipienda eiusdem Lunae altitudo. Si nunc hae duae altitudines concordaverint ad minutumvseque, nulla erit visus euariatio in loco Lunae, id quod nussequam euenit, Diti illa prope verticem conitituta. iantacunque vero fuerit haruduarum altitudinu differentia, tanta dicetur esse diuersita; aspectus Lunet in citiculo altitudinis. sed hic opus est etiactit imo calculo loci Lunae, & organo satis magno,ad percipiendam Lunae altitudinem. At ut recte altitudo Lunae diju3ice tur, Accipio altitudinem summitatis,itemque insinae partis: easque coaceruatas in duo diuido pro vera altitudine Lunae.Ex qua etiam doctrina diamettum Luna poteris dimetiri.
QV AN T A SIT MAXIMA LUNAE E V A RI A-tioisi visu quolibet die sum illa videri potest.
Ccipiatur ex praecedenti doctrina euariatio Lun in circulo es titu3inis. Deinde in facie Astrolabi in regula hori ontis numeretur Lunae altitudo vera, ab eNtremitate versiis centrum:hcc punctum promoue in parallelis secundum euariatione inueniatam, numerando pro sngulis partibus parallelorum s C. tantuscrup ut in cap. 6'. 65 6 6.docuimus. Sic enim ho iron in lim. bo maximam Lunae parallaxim ostendet, eadem manente graduum aestimatione. Maximam hic vocamus euariationem,quam Luna pro eo situ in olbibus sui; . & in hori onte constituta habere potest, ut copiosus cap. 6 3. docuimus. Exempli causa. Habeat Luna secundum visum altitudinem 4 o. gractum: secundum calculum vero o. grad. q. t .scmp. siquidem altitutio conspecta minor semper eYistit altitudine vera. Hic euatiatio visus est i . scrup. Quaerimus nunc maximam,quam scilicet haberet Luna circa finitore collocata. In facie igi. tur organi, in regula horirontis introrium,numero o. gradu;, quos dein8e duco ad ψi . scrv.in circulis parallelis. Numerando, scilicet pro singulis parallelorii gradibus i o .scrv. hoc est promouen3o gradum regulae ad 44. gradum parallelorum cum vna decima sic regula in limbo ostendit . partes cum tribus quintis vilius partis. Qua secuntum positam xstimatione 1 alent 46. scrv. Atque hac est masima euariatio Lunae in circulo altitudinis qua obtinere potest, ea in constitutione orbium
454쪽
orbium suorum. Nam omnium maxima est cum illa maxime fuerit Perigaea hoc est terrae vicinissima. Haec aute deprehensa est unius gradus de trium fere sciupu
DATA LONGITUDINE ET LATITUDINE
duarum Stellarum quanta ut inter ipsas distantia.
Pi Ocemus hic stellarum, oppiΗorumque interstitia in plana superis seoprii uiascique Gile,nihiloque imperseitius atque in sphaerica dime- pMM ' Vltiri. Quod mihi inter pulcherrima problemata vel primum vide Ultur,& magna ad latione eignum. Modus aute se habet. Acciia Fraxit platur per subtactionem differentia longitudinui piarum dein- mi de stella otiae australior est secundum suam latitudinem statuatur in extremo Me: idiano ficiei in parte smisit quae per υρ ducitur Ab hoc Meridiano numeretur in AEquatore dissilentia longitusinum,& in circulo horario, siue Meriὰiano per locum hunc transeunte, statuatur secundum suam latitudinem altera stella. Post haec regula hori ontis suo fine applicetur priori stellae in
extremo Meridiano notane, simul apex brachioli ad notam alterius stellae ma gis Boreae obfirmetiir. Iam l ante Cur re traducatur horigon ad polum; sic exa- portitisti, ctissime habebis a Polo usque ad brachioli apicem: gradus distaritiae quaesitae. Sit in exemplum Cauda Leonis de Arcturi clarum sydus, inquiramusque hom1tel larum interstitium Longitudo Caudae Leonis est in irr. 3 .part. 27. scrv. hoc est, ab Ariete a sue .part et r. serup LongituAo Arcturi est i sy pari. I. ictu ab Ariete.Ergo per deductionem minoris a m1iore, colligemus differentiam loragitia i num 3 2.part. 3 o. crup.Latitu3o Borea Caudet Leonis est it part o. scies. Latitudo Arcturi gi .part. 3 o. scrup.similiter Borea. Iam latitudinem Caud e Leoni; in Meridiano supputo,in sinistra parte ab Equatore iurium,atque eo promo Deo hori pontalis regulet extremum. Deinse numero in AEquatore 3 2. parteue cum semisse, longitudinum differentia, atque in circulo horario per hunc locum tran seunte, mero latitudinem Arcturi 3 i .part.cum semisse. Ad hunc locum appli- eo indicem, Cur remque eum indice sic firmo. Demum hor pontem ad Polom admoueo,se Indicem a Polo distare video 3 pari. o .propemodum scri p. Atque haee est distantia stellatum quaesi a.
incognitarum distantia accipiatur per Astrolabu in nostrum. CAPUT. L X X V. in Am vero etsi stellarum longitudines ad manum non sint,nihilomi
ae nus absque alterius organi adminiculo, colligemug stellatum in Dimremias terstitia, absque horae vel latitudinis loci cognitione , & Omisti, Mi earum longitudine atque latitudine , summa cum facilitate. 4e . Accipiatur distantia earum hori ontalis , Dulia etiam habita' ratione temporis, aut regionis mundi: hoc est vide quantum
455쪽
circuli verticales per eas stellas ex vertice producti in hori ore dissideant:ig quod sit iacente Astrolabo. Accipe quoque virtusque altitudinem supra horirontem: eodem s fieri potest) momento. His acceptis, solis mutatis nominibus eadem erit operatio quam praecedenti cap. diximus. siquidem altitudines stellam erunt Fidi Edrum loco latitudinum:distantia verticalium, erit loco differentiae longitudinum, ex oli ' φ' quibus eandem prorsus distantiam stellarum deprehendes. Atqui hoc inuentum tantae est utilitatis,ut verbis id exprimere nequea. Hoc enim ingenio tota sphara octaua facile corrigi poterit: in qua sunt multi errores in locis stellarum fixarum. Vnde & motus planetarum demum corrigi poterut.Ideo non inutile suetit hane Mamprum', doctrinam exemplo illustrare. Accepi quadam noctis hora altitudines duarustes Iarum fixarum,quatum altera est in Cauda Leonis,altera in Cauda Vr maioris: eratque Caudat Vrsae altitudo 3 8 .par. 1 o. strv. Altitudo Caudae Leonis 3 a. pari.' o. scrup. Distabant circuli verticales, quos Aetii nulli vocant o. pari. ' o. strup. Collocabimus igitur hori ontem ad g et . part. 5 O .scrup .scilicet ad minorem altitudinem, quam ab aequatore verius Polum numeramus Deinde in parallelo 3 ipari. 3 o . scrup.quae est maior altitudo, computo distantiam verticalem acceptam Distimiam per doctrinam cap. 3 3. Collocato enim Astrolabo in plana superficie, &compo- ό, . . ' ' sita Dioptra super diametro Dors,primum vertitur organum,donec Dioptras. teram stellarum directe respiciat. Quiescente deinde organo,Dioptra ad reliqua vertitur sic Dioptra in limbo quaesitam distantiam verticalium demonstrat.Hanc in proposito ' o pari. o. scrup. notaueramus. Qua in parallelo 3 8 .gra. 4 c. m. ab initio Meridiani copulo, &s ni st3lum Brachioli adiungo,& constrictis coci, kis horigontem ad Polum deuoluo. Mox a polo ad apicem u3li i .part. & a'. serme scrup.conspicio, veram nimirum dictamin stellarum distantiam.
secundum aspectum. C A P. L X X VI.
Vos iam modos prodii mis capitibus edocuimus, quorum posterior omnium facillimus est, & nulla alia indigens in quisitione. Capta enim altitudine & capitis Cometes, &extremitatis caudae, acceptoq; interstitio verticalium per caput caudamque ductorum, mox per posteriore doctriunam longitudo caude, mavit secta erit. At pro priori modo, requiritur cognitio longitudini;& latitudinis duore punctorum quorum intercapedo quamlur. Adfirmamus doctrinae gratia, his Iaain Cometae cap. I. positam, ubi docetur inuentio longitu. msu , dinig latitudinis Cometarum Illic igitur Cometa in Q ao .gra. a C. sau. colligebatur videri,cum latitudine Borea et g .part. et o scrup. Extremum vero Caudae eius in St. ι i. pari. 3 c. strup .cum latitudine Borea 3 . pari. Ergo regulam hori-etontalem ad latitudinem minorem,nempe a 3 paria o . scrup. statuemus. Deis3e
in parallelo maioris lati iuginis, scilicet 3 7 . partium, supputo differentiam longitudini; quae est 3 .part c. scrup.Iam igitur st3lum ad hunc locum compono firmiter volvoque hinc horirontem ad Polum. Videoque Indicem a Polo dictare pes parallelos et .part. et ' .scrup. Atq; haec est vota ad conspectum calida cometet
456쪽
ΑsTROLABO CATHOLIC o. s . DE LOCORUM DISTANTIA RECTA
in terrae superficie. CAP. LXXVII.
Vanquam hoc loco sermonem separatnm faciamus ge locoruintercipedine in terris,non es tamen ulla operationum diuer priorieodu
sitas ab iis quae Cap. 4. ficta si int. Nam cognita latitudine duorumlocorum culongitudinis differentia, instituetur eadeptotius operandi methodus,quae isthicdicta est. At quia organi utilitas ex variis operandi modis omnibus pateret, & veritas consirmaretur, nolui & hunc astu omittere modu. Quan- post. l.
do igitur duo loca suerint in uno hemi clo coprehensa a Meridiano per insulas modus. Fortunatas transeunte, quo tota Ptolemaei Ceographia circunscribitur,numeretur logitudo locorum in AEquatore, asinistia parte faciendo inititi, & latitudo in suo vir iusq; Meridiano, vel Septentrione vetius, vel Ausrhi,pro loci stu,puncti lo notetur. Ad alteium punctorum Horipon applicetur,4c notula in Horizonte designetur: quo quiescente,apex styli ad reliquum locu antea designatu obfirmetur. Voluatur post hac Hori on si culin& notula in Horizonte notata,&apex styli in eunde incidant circulum horarium. Quo facto,numera partes colentas inpunctum in Horigonte notatum, & apicem styli. Hae siqui5em gradus distantiae quaesitae declarant. Et quoniam singuli gradus ad s. . German .miliaria astimatur offita. a Mathematicis,aut a3 6 O. Italica,&quodlibet miliate Italicum pro 8. stadiis seu piorutilo. mille passibus: cuilibet facile sitierit miliatia & passus seu stadia colligere. Accipia
mus doctrint gratia duo loca insignia, Romam Italia caput, &Nurenberga Ger- Eamplum. maniae insignem ciuitatem. Habet Roma longitudinem ab insulis Fortunatis se cundia Ptolemaei obseruationes 3 6. pari. o scrup. Nurenberga vero ex Regio- montani narratione longitudinem 1 7 .part. 4o .ici Ep. quam quiciemlongitudine ille fatetur non admodum certam esse: & Stofiteriis nobiscum 3 3 .pan.facit. Attamen ut Operationis certituὰo appareat, utemur eade qua ille usus est. Latitudo Roma est 4 ι .part. o .scrup. pro qua ille r .part. accipit. Latitudo Nurebergae est si .part. 3 o. scrup. Numero igitur longitudinem Nuriberget per AEqHatoris gradus et r. pari. o. scrup. incipiedo ab extremo Meridiano sae in circulo illo versus Septentrionem,quia latitudo Borea est numero l .part. 3 o . min.& notulam appingo. Similiter longitudinem Romae 36.part. o scrup. In eoque circulo hora' tis. ἡ histio similiter in Boream, numeto et gradus latitudinis Bomet. Quo facto,Horigo hioetiistitistem admoveo notulae Nurenbelgae,contactumh: in Horiponte noto, aut atrame io, aut menter mox styllam loco Romae atrio . Demum Hori ontem cum Curis luatur.
fore & stylo circumduco, donec duo haec loca stib uno consistant circulo horario: quo conspecto,numero inter duo puncta dicta, i o .propemodum gradus maximi circuli per duo loca descripti: quos in miliaria vel stadia, per multiplicatione re-
ucere potetis. Sciendum vero, non referre viri locorum Horigontem aduoluas,
an priori, an posteriori, modo alterum in Horizonte notes, alterum stylo Cutici rig, ut smul possint circumduci. Tuobus igitur praei istinodis colligitvrloco
tam in stiperficie terra distantia, at prior ex cap. . paulo facilior & clarior.
457쪽
stellaru ab inuicem distantias. C A. LXXVIII.
N primis quaere ex Cap. s. fellarum declinationes ab Atqui tore: deinde Aifferentiam Ascensionum rectarum,aut ex Cap. 2 o. aut per Obseruationes quotidianas,siimedo tempus quod est ab applicatione unius stellae ad Meridianum usque alte rius stellae applicationem, ubi sane una hora aestimatur ad i ii. gradus & . minuta pro gradu uno. His collectis operaberis, A prodiis ut in Cap. 7 . vel r . dictum elle aecipiendo Declina . iis modi αδ tiones pro latitudinibus, Differentiam A censonum rectarum, pro differentia lonbi. . 'i μ' situmnis. Atque hoc artificio potest totastellarum Sphaera exquisite describi,me dioeri labore.
Postionis duorum locorum; hoc est, in quam mundi partem vel Regionem locus quispiam ab alteroprotendatur. CAP. LXXIX.s I loca duo intra Horirontem,quem uniuscuiusque aspectus in terrae planitie sibi praescribit,collocata fuerint: tum ex ac' pectu ipso Regionem in quam alter vergit discemus Collo. V licato siquide si Astrolabo in plano secundum mundi cardi nes,clioptram ad locum alterum manente Astrolabo dirigerim mus: atq; illa in exteriori limbo gradus indicabit, per quos Regionem disces ex sequente Diagrammate, & quantuli---ὼ ilia u-γ nea illa aMeridie recedit, tantus dicitur esie angulti postio si h et nis illorum loco .Es enim angulus positionis sui Mathe. M. matice definiamus) arcus Hori outis interMeridi num loci cuiuspiam, & circu. Ium pervertice eiusdem loci dc alterius quoque transeuntem. Qui etiam ἡiuingui turpet lineam Meridianam cuiuilibello ci, dclineam per duo proposita loca transeuntem. Per hos angulos docuimus describere Regionem quamlibet, in libello de locorum descriptione, quem primo libro Cosmographiae Apiani adiunximus.
ligatur pro locis extra aspectum postiis. Vnde in quam Regionem mundi quilibet locus vergat, ab altero cognoscatur. CAP. Lxxx.
458쪽
Nptimis stire eouenit inpigenere Her locorum sit Orientalior, uter Oecid
tum datur, eo quod in hac quastio ne longitudo utriuin loci nota ponitur. Quare si locus uterq; eandehabeat longirudinem, tum nullus J C erit Positionis angulus, ut ex defini- tione praeces . cap. pater. Verulocus euius logit. maior est 3icetur Orientalion cuius vero minor fuerit logitudo is Oe cideratior dicitudinis disterentia illa duaru longit i3. suerit maior semicirculo , s-ue i 8 o,partibus. His igitur cognitis,accipiatur distatia locoria ex Cap. 4. ¬etur diligentissime circulus horarius in que cadit alter locus no constitutus in Polo. Hoc enim est cireulus positionis secudi loel a primo. Anguli vero quantitatem cognosces in AEquatoris linea si ab initio sinistro numeraueris partes quet sunt viaque ad cireuis horarin per secundu locum transeunte In cuius declaratione repetamus de Roma& Nureberga exemplu,ex 4. C .instituto. Primo colloces Horizontem ad latit Romae in extremo Meridi norindice veth ad latitudine Nurebelgae,nepe 49. pist. 3 o. scru .in circulo horario, distante a primo s. pari. quanta nimirum est differentia longitudinu. Deinde circumdoco Hori onte ad Polu Arcticum,& index in circulo horario i 3 8.cu 3 o. scium ostendit a c. partes distantiae. Vnde concludo angulu Positionis esse i 3 3 .partium. At quia Roma, cuius situ in primo notauera Meridiano, maiore habet longitudine: est ergo Orientalior, Nu-renberga occidetatior: Declinabit Nurenbergat Meridie Romet i 3 8 .par. verius Occissente, Subtrahendo vero hunc numeruex semicirculo, restant a .partes: habemus angulum,secundu que Romadistat a Meridie Nurenberge versus ortum.
AN TRES STELLAE IN COELO, VEL TRES
Ciuitates locave in terrae superficie sumpta consistant in uno eodemque circulo magno. Cap.Lxxxj.
459쪽
. uigationes atq: alias qua suis prosectiones,tum ad orbi; l stellati descriptionis emedationem accommoda. Intelligis, mus hic circulum magnum, queuis circulia ad sphara cel trem secundus pae semidiametrum desciiptum tranfel unte per tria pucta proposita. Propolitis ergo tribus sue in caelo,sue in terra,locist quoiudates in logitudine; deli latitudines,siue in caelo Declinationes & Asceans vire-- istar,vel deniq- verticalium interstitia altitudines : qua omnia ean3em, ut in proximis Capitibus ostendimus, methodum habent. Qu ratur per proximum problema,angulus positionis unius trium puctorum, ab altet to primum reliquorum deniq; &a reliquo. Quod si duo quavis cum reliquo eunobisa. t i, dein simileve argutum effecerint:certum est tria limc puncta in eo8e stare cilculo puncta eun 'id quod proletarius vocat indirectum.& in una recta linea consuere. Siquide ra. ., ..i tio Optica exigit, ut cimili maiores, eorumcs partes,ut liue recte,nostro vili obhum ' liciantur. Haec chm snt 8d utilia ad stellarum loca examinanda,&ad prosectiones terrestres,exemplo ex ipso Ptolem o desumpto, declarare non grauabimur. M. Gemplum. fert Ptolemaeus ex Hipparcho quod linea recta, hoc est circulus ex cauda Vrsi maioris ad cauda Leonis ductus,connectit pr cedentes stellas plocami,hoc est,acemi stellatum obscurarum qua vocant Berenices erines, inter caudas Vrsae,Leonisque constitutum. Libet igitur hoc nostro Astrolabo explorare ex tabulis nostris siel brum. Cauda Leonis habet longitudinem .gra et 8 .s p. latitud. sept. t a. pari. 3 o. scrup. At longitudo caudat Vrsi maioris habet iv et O.gra. q. min. Latitudinem Borea. grad. Demsim & pracedens Plocami habet ii ' .gra. r t .m . Latii Bor. 2 6.part. 1 3 scrup. Primum igitur qu ro angulu positionis caudae uri a cauda Leonis, ut proximo Cap. diximus. Hunc angulu colligo pari. t ό. sere. Ita in colligam caudam vise maioris,ipsi caudae Leonis sere,in Septentrionetendere secundu longitu8inem zodiacit noeest, quo A linea a cauda Leonis per cis iam Vrie traducta propemodu ad Polum zodiaci tendit. Sie quoq- illa Coma serenices stella,quoniam in eadem longitudine est cum Leonis cauda, in eodem est circulo longitudinis,scilicet & caude Leonis,&caude visae. Un3e & tres stelleinia. ἡ ἔ eodem circulo . Similiter quoq; in terrae stiperficie cognoscemus an locaper sis, quae iter facimus sint in eodem circulo maiori. Quod si est, rectissima breuissima dxviaraius via profectionem fieri declaratur, alioqui per ambages ducimur.
Vod Lib. Meteorologa corti acriter disputat Aristotele; cometam non esse unam εstellig erraticis,id facile obtinet. verude cauda generatione satis Obscurere abstauit. Putae enim vi ego colligere possum) caudam fere fieri ex materiae defintiu cin aliis stellis volantibus, subitoque locum mutantibus videre licet cum materia exhalationis per defluxu, quas in longu pio ducitur. Vesum non video qua ratione id in cometis intelligi
460쪽
queat: quoniam motu g earum lentus est,&sensu vix perceptibilis. m vero tractus ille ignitus, iecundu Cometit motum non prosiacitur, sed sere tui nos quide obsistitit. hactenus obseruauimus per et . annos, ac a Petro Apiano Mathematico doctiss. ε ui traditum est) recta a sole in oppositam partem a Cometae capite extenditur. Veiatum nunc organi generalis utilitatem ostensuri, doctrinae gratia repetemus praeiaeed. Capnoctrinam, quoe Aocebit manifeste caudam Cometes directe extendi a Cometam aduersamparte Solis, quatenus hactenus quidem ab Apiano dc a no bis obseruatum est.
Actenus P. 1. Patri Θiuini huius operis entium cocessere superi, Liqui maiora sortassis in ipse fine praestitisset, ni
rita ac inimica Parcitum vis boni tantillii mortalibus in uidissent. Fuit autem huius Capitis is unicus scopus, Viseo,iti insitri ahqc puncta, Solem, Cometam,& eius extremam eo a casem, id mam demonstret uno concludi circulo magno, siue quo Acti in idem recidit; locum solis & Cometae ad tractus igniti
verticem, una e cere positionis angulum : idq- ea habitudine, ut caudae apex non a Cometa versus solem,sed in diuersam potius Caeli partem prorogetum nee aliud hoc molitur Capite, quam quo praecedentis dogmatis vis tanquam exemplo apposito magis illustretur. Resumatur vero doctrinae gratia, Cometae locus,at eiuram comae, de quibuε cap o is,aia, . 4 .ae 7 6.nonnihil habitum est. visus ille latitudinem versus Borea obtinere a 3 . . myuiti.
gra. ac et o scrup.Longitudo iuxta doctrina p. datassiit in ro.gradu, min. n. cui correspondent i o .part. C. scrup. Equatoris. At latitudo cauda vetius Bois ream procliuior, suit graduu 3 7. Longitudo i 34.fere partium AEquatoris, in is gradia scilicet Q. ac 3 o. min. Locus solis et s. graH.Si. cum triente. Primo itaque
satad unicam Cometet eaudam, alterius duum reliquorum comparatio:locinii nirum Solis,& Cometae. Atqui iuxta doctrinam go. Cap. adplicato Horisontali
ad axim mundi lauanfloquidem nulla sit unquam Solis latitudo; &eomposito Cursoris apice ad latitudine caude, inlinea horaria,quae tot gradibus vltimo M ridiano distat, quot utriusq; longitudinis metitur diqerentia, video positionis angulo extendi in t 6 a. grad.ac circiter ro scrup. si a primo Meridiano per circulos horarios in AEquatore putetur ratioratque tacta horum graduum subductione ex circumferentis medietate,restant gradus i .cu O. partibus ipsam signantes caudae distantiam a linea Meridiana solis vetius Occasum : Orientalior enim est sol. Nec secus si victisim ipsius Cometae ad caudam suam spectetur habitudo, ae Horizontain linea statuatur in latitudine a 3 .srad. et o . minut. quam Cometarum teporis obtinebat: Cursorisve digitus ad alitudinem cauda 37 .graduum a Polo . iversus aequatorem dirigatur, iuxta eiusdem longi Einis differentiam in circulis Lib.; et seri rams supputatam Translato Aeinceps Horietontali ad axis lineam,in eundem Solam & coplane incidet Postionis angulum.Recte itaq; Pater cum quentes duo quet uiscum teliquo eundem essiciant P ostionis angulum, in o snt cireulo magno) erit &