장음표시 사용
81쪽
dicitur omnis terra solida siue fixa,quae nec Insul nec peninsula, nec Isthmus est: sed tota sibi constat & cohaeret,aliquantulum tamen quod nullius est mometi)sinubus maris fiacta conspicitur. Vt Milia 3ulcis patria , Sinonia, Bohemia , Boiaria, Dacia, Turingia, Pannonia, Sueuia, &c.
rum terra superscies non unus neque continua, sed disero mari mulus infossa,atque adeo penitus interr apta: sutores eam param qua tota ore maiori stiperficiei tonitiam sit , Continentem νοtua .rant vel terram vim, vi sunt Europa, asta, o sphriea. Insulati autem potauerant pragum te=ra Hidique Oceani fisa lia circum. fusara, ct a maiori paria habitabilis portionis di pilain: vhanglia, a Cul IIulia Sicilia,creta, θί. Peηinsulam vero siue Cher οπη am, quo νιai in stila, quia asn Ista mari circundata eli ,sed angusto protractu maiori parti terra habi. rubilis ι nectitur. Baius exempla sunt Italia, Peloponnesu, Taurica Cher si esus, θαpartem denique eum qua peninsula comenri ad baret, lyhmum appellari ridinus. Est ealdi Isthmos. I guo: angulus quidum terra tractas inter duo maria comprise Q. Sunt infinita praeterea nonina Geographis usitata, qua smnia definire Grammaticorum magis est qua Osmographoram: τι δεηι Regio, Runtim, Prouincia,Gens, Populus, θι. Item Mons, 'ο-msntoriam, Vallis,ot. Rursus aquarum matriplicia non a oceanus,Mare,plurius, MIMen, Risius, palus, IMM,Sinas, o milia: uis Ob id merito omittenda censo M.
Aut Isthmus.ή Dorsium Arabiae.
Dania. Aut Continens. ut mihi Pannonia Boiatia, Saxonia. Equidem istiusmodi diuisionis formulam propter Tyrunculos, qui in principii Ceographia minus versati stat, hic iram subiunxi.
82쪽
pξTRI API ANI ET GEMMAE FRI S. si
qualiter Uni cui ρ; rebonis, aut oppidistis, in illissiit inueniendus. Cap. xtatis
Nuestigaturus itaque alicuius oppidi stum in tabulis Ptolemta, ΛΨ elicias in primis gradus longitudinis &latitudinis ex abaco regi - de onum, prouinciarum, & oppidorum, qui frequenti dispositione
hocm do Ordinantur, ut loco primo eorum nominibus scripta cernantur: Deinde in directo cuiuslibet loci sue oppidi seribitur primo ordine eius longitu8o in gradibus 8 minutis: Secundo autem ordine, eius latitudo seribitur consimiliter in gra3ibus & minutis: Quibus habitis quaere in tabula sibi competenti longitudinis quidem gradus in capite tabulae, seu pane septentrionali, consimiliter in pede seu meridionali parte . Gradus vero latitudinis 5c eius partes quaere in reliquis duobus lateribus,parte scilicet Crientali & Occidentali: & ut certior reddaris, terminis signa delebilia adiicito: Deinde edipande filum super puncta longitu8inis in superiori& parte in seriori: filo sc inuariato fac ut alius aliud per iacta latitudinis filum extendati locus in quo fit,sese intersecuerint, erit locus aut situs oppidi illius aut habitationis quam in uestigabas.
83쪽
I, Ecce formulam, usum, atque structuram Tabuislarum Ptolenis, cum quibustam locis,in quibus studiosus yeographimsesatis exercerepotest.
84쪽
Raga habet in longitudine 3 et . o. in latitudine o. 4. psigum habet in longitud. et s. ' s. in latitudine η . et Leysmigum habet in longitud. 3o .eto. in latitud. 3 i. o. Venetiae habet in longitud. 3 1. 3 o. in latitudine * .ue o. Vienna Pannoniae habet in long. g t. 8. in latitudine 48. a s. Monachium habet in long et s. et s. in latitudine. 4 8.o. Insol stadium habet in longitud. 29.6. in latitud.48. et . Effoesia habet in longitudine 28. 3 o. in latitudine ' . o.
De Speculo G mographi o. Cap. XIX.
Peculum estillud quo aspicimus,ac speciem,i3 est,imaginem nostram contemplamur. In hoc autem speculo ,totius orbis, id est, terrae speciem, imaginem, seu picturam contemplamur. Imprimis igitur generalem huius speculi usium seu de clarationem ,quantum ad eius partes, ostendamus. Est itaque in eo instrumento seu speculo, limbus in extremo immobilis, in et segmenta diuisus, qui horarum limbus autem segmentu seu pactum unius hora continet 4. quartalia seu spactola: unumquodque spaciolum a '. minuta temporis repraesentat. Adsunt etiam tres retulae mobiles,quarum prima,sue inferior, Speculum Orbis, quod Mappam vocant) repraesentat. Altera seri zodiacum, & ob similitudi nem, rete Due aranea nominatu apud Arabes autem Athancabul. Tertia vero&vltima volubilis rotula parua, habet 24.diuisiones horarum, cum Indice meridiei. Est instiper Inde qui voluellum vel Athidata dicitur,supra centrum infixus , qui omnes rorulas si radictas continet,&constringit, ne facile a centici decidant.
U Oc Caput continet aliquas propositiones, quae particularem declarationem A in necnon usiim multiplicem Speculi orbis lucidissime explanant. PROPOSITIO I. Vomodo uniuscuiusque regionis, ciuitatis, aut oppidi situs in speculo Cosmographico sit inuestig 3us, breuiter enunciare. Si igitur regio nem aut ciuitatem aliquam in speculo isto locare volueris, imprimissae notam in limbo Speculi circa longitudinem graὰ istius Opidi, & ipereandem signaturam pone voluellum cum linea fiduciae. Deinde considera eiusdem regioni, sue Opidi latitudinem in ordine graduum latitudinis, quam numerabi siti voluello ab aequinoctiali in latitud. Septentrionali vel Meridionali,prout abacus expostulat & in fine huius numerationis fiet punctus directe sublinea fiduciae, & erit locus illius regionis aut Oppidi,quod captare oportuit.
85쪽
PROPOSITIO II. Speculum orbis secundum situm tuae habitationis artisciose locare. Habito
loco tum habitationis,vel alterius oppidi,ex praeimissa in speculo isto,pone voluellum speculi cum sita linea fiduciae stiper horam et r. meriὰiei, &volue rotulam donec locus sue punctus tuae regionis sit sub linea fiduciae ipsus alchidadae. In eo igitur situ fige 1otulam cera, ut illic maneat, & sierectili asti orbi, speculum pro tua habitatione, quod fuit optatum.
DROPOSITIO III QVibus regionibus,insulis, aut ciuitatibus, moueantur sol & reliquae stella
erroneae oblato die, & omni hora verticales inquirere. Habito gradu So. lis ex secunda noni, pone voluellum saper horam exteriori; limbi in qua vis illud scire,sue stante vel pos meridiem,vel circa mediam noctem. Po stea circumacto teti, siste gradum solis in quo Sol die dato mouetur,pi et Ese sit fiducia linea voluelli.Illis igitur perpendicidaritermovetur sol dato momento supra caput, quia gradu Solis teguntur, siue fuerit supra aquam, siue supertenram. Reti inuariato quaere aliorum planetarum gradus in zodiaco,apparebunt loca quibus in vel lice moueantur pro data hora.
Vibus sol semel,bis, & quibus nunquam supra caput moueatur, facile in. dagare. Sunt igitur tres circuli in Speculo orbis alijslatiores. AEquinocti Dii, scilicet in medio diuisu ,& duo Tropici. Habitantibus ergo i Tropicis,semel in anno Sol mouetur perpenὰiculariter supra caput. Inter Troopicos autem /egetibus,bis in anno sol mouetur verticalis . . Qui vero extra Tropicos habitant, nunquam videbunt Phoebum in vertice capitis. Et haec quidem regula verissima est,s alicuius oppidi latitudo superat et .grad. certum est quod Sol nunquam per Tenithillorum moueatur. Fabulatur ergo ii,qui dicunt,quod Sol Hierosolymitanos in meridie nulla umbra verberat, quia eius latitudo excedit 31 gradus.
QVota sit hora in quacunque alia totius Orbis regione, aut Ciuitates, pro quolibet diei momento perscrutari. Pone voluellum in interiori limbo super horam pro qua horam diei, regionis, aut loci alterius obseditiare volueris. Voluello itaque inuariato manente, verte aut circumuolue pM-mam rotulam horarum, donec cacumen indicis horae meridianae ad amussim istius oppidi situm respiciat, & athidada cum sua linea fiduciae ostendit in parua rotula horam istius regionis aut oppidi a meridie vel a media nocte computatam , quod fuit optatum.
Finis prim artis Libri cimographici.