장음표시 사용
71쪽
Emitur alia&exacta lineae meridianae inuentio , quaean. U dem interdiu & noctu per organum viatorium quod vulguCompassus dicitur & in quovis plano dicto citius in hune fere modum inuenire docet . Pone igitur super plano nor. malo Compassum ad aequi distantiam horiaontis, ita quod eius lingula squae magnetis idiotropiam gerit stigmaticae lin.
gulae neutrorsum declinans,ia unguem conueniat. Cui imapplica regulam,ita ut una extremitas regulae ad Austrum, altera ad Aquiloneruspectet: & si longitudinis infinitae lineam directam secundum latus regulae frimoris est) traduxetis, habebis lineam meridianam quam quaerebas. Quae res iciarius intelligatur, accipe figuram praesentem.
nerata, quacum egressa lateraliter circa terram mou Uetur,Ventus nominatur. Et i et .eorum fimi, quibusveteres nautae fuerunt us,nomina. Quorum quatuor casedinales seu p incipales sunt, reliqui omnes collaterales vocitantur. Primus itaque ventorum Cardinalium ερ Auster, Meridionalis, calidus &humidus, silmilatura, . Sanguineus, ulmineus, facit pluuias latissimas, largas nutrit nubes, pestilentiam de aegritudines multas prop. nerat. Austroasticus aereus, aegrituo ines & pluuias facit. Euroauster vero ae. reus,aegritudines & nubes prouocat. Secundus ventorum cardinalium, Septea trionalis, Austro oppositus frigidus,& sccus, melancholicus, comparatur tene,
negat pluuias, conseruat sanitatem, sicit frigora arida,flores & terrae fructus la-dit. Aquilo gelidus & siccus,terreus,sine pluuia, laedit fores. Circius terreus, frigidus, & siccus, facit ventorum gyros, nivium ti ventorum coagulationes. Ab exortu aequinoctiali sat Subselanus, Cardinalis, igneus, cholericus, calidus, vi scius, temperatus, suauis, purus, di subtilis, nutrit nubes, etiam corpora, sanitate
72쪽
pETRI APIANI ET GEMMAE PRIS. si
1aestate custodi sores producit. Hellespontius vero solstitialis aestiuus, omnia desiccat. posticino in aequatoris occisia Fauonius,fiigidus & humidus,phlegmaticus,srigora relaxat, flores educit, morbos,pluuias,& tonitrua facit. tandem sere collaterales,scilicet, Atticus & Corus naturam habent.
Solent eriam regiones ad inclitem eo Muta per uois rum stim, asi standu plagas m dii serisi. Vt cum ditimus: Hi 'amasabet asoria fresaeos montes O Gaialium. Item Germania eruadimur ab διυμ Rheno sis, os. Taliria Geographi fere omittim lotoriam sirus deseribant, ct huius cognitiosarimim ex re nati urum eqs,qui longinquis adire regiones conantur. Nam illud in primis sis considerandam est, ia quam coeli partem dirigenda sirpdiora, o quo rinio duce εpus sit ab Oloco ad alteram tendentiabis. Cosmuraphi pero exsuperiorum rans deratione regiones distinguant, era per parauistis Oridianos,o similia: Ficum dicimus, Roma habet latitudinem 4 .partiam,& so. minatorum, tingitudinem partium O trientis. Talem disserentiam Cosmographiae se Geographiis Ptolemaeus libro primo capite 1. ad enat. Est autem rentus secundum Physi- ιοι, exhalatio calida θ fucis uter alitersecandam terram mola: Sortiuntur vero sesu nomina pra diuersis, a quibus impestantur mundi partibus . Vbi notandum, quod existeram sentenua cuiuiis regionis horia on inia. istaria diuiditur, qua ventorum nominibus inseribunturi sitiatuor principales smi venti, A peliotes, via Subsolanus, flans ab ea parte qua Sol in aquiηοἰijs oritur, hic item Lerans nautis quibusdam dicitur. Zep. rus vel Fatis ianitis ab occidenteirruit,hunc nautae ponentem istunt. Aparctivi vel Septentris a pola seu a media noctis angulo procedit, ' rographis Transmontanas dictus. Auster vel Nothus a meridie oritur . Horum autem qsilibet binos socios sibi collateratis histit. Subsolantis snim Cacium res uelle fontium parsus Septentrionem , Eurti vel Vulturnum ab alia parte iunctos habet. Zephyro Libs uti Africus ab austra iungitur, Iuvae rei Cortis ab altera latere. Septentrioni Boravi vel squilo ricinti i,versus ortam Thrascias Circius vel Gallicus persus occasum, rro Libo ηotus ab occasu, Eure notus per Euro sui ter ab ortu adiu cet. Tali distinctione peteres contenti ruere. Nautis alia ratio pentorum est. Hi Gim horizontem inpa. partes diuidunt, aus in ab . ventosque suis nominibus compositis ex quatuor principaliam veniorum nominibus distingtitint . De quatitare autem ventorum
hocstiendum est, Subsolanum tam duobus scijs calidae ima esse naturae: Zephyrum frigida ct humidae: Austrum cum vicinis νtrinqtiesscijs. Idam O humiduo deo' roniatruosum, pectiferam, O insultiberrimavi: Sept.ntrionem euntrafrigidam ct fluctim, O
maxima ex parte animantibus, frugibus non equesalubrem.
73쪽
De taceotericorum Hydrographorum ventis,ctis
nauigandi ossicio, deq; inuenienda longitudinis differentia, Gemmae Frisis Appendix.
Rc sane veterum ratis Dit inuentorem regionibus distium adis, quemadmodum ex gri utere, A uis Gellio, Mutrobio, acalpriistitiis colligere citet. Verum Hydrographa recratiores ad ριῶ itiorem nauigandi rationem Jetrare putarunt, ut in mes opim res regiones ventorum terra martis superficiem distin ganeat, i Ita 3a. ventos distingtitini: quorum quatuor tantum,qui ca dies occupant, cum veteram descriptione congra Salsorutinus,Fauonius, Septentrio, ct auster : sique hi in quataoro uerantes istam orbem secant: ac deineus inter hos δ. medios
74쪽
ram naminibus dictis. uti madmodum claritis ex schamur equentico 'icereticet, in quo hoc protrimus, vi cognita disserentia longitudinis se latitati. duorum Deoram,faciti sciri post in quam caesi plagam dirigendasii prora, ab uno loco in alium nauigantibus, atis quorraro duce eo sit rendendum 1 Lotam enim a quo abeantam est in centro instrumentiesn-
istitiam: deinde differentiam longitudinis insuperiori ordine ct inferi.ri nameramas, a
media linea dextrorsum, si tingitias loci ad quem teηdimus maiorsit,aut magos in ortum tendat: ab eadem vero linea sinissursum in utroque ordine, si minor longitudo fuerit,aut occidentalior ηtimeramus atque his pantiis se inuenti regulam applicamus,aut flum extensum. Estim modo disserentiam latittidinam numeramus in dextra ct a ro ordinaquadrati,a m/dia linia sis, di latitudo secunda in soreum maior fueris: deorsum τero, flatitudo lotistiundi minor fuarit, aut magis flustralti: His virini ex oppositu laterihus sic faciendum, deinde ct ex his quos punctis tum exiendensim est,aut regati applicanda. Vbi igitur dia his rutilis, aut siti si estiuerint, ibi serandi ioci ad quem tendimus litis
imaginandus est. Demum centro regula applicara se ioco iam inuenio, ostendet eundem mundi plagam in quam dirigenda prora est, nauigantibus in illam locum. Ε regione vero ventus indicatsr,quo duce opus erit. Quod locorumpropositorem exiguae admodum fuerint longitudinam O latitudinum di ferentinitim denos singulos quadraii gradas pro φ-guli, miratibus aestimare licebit: flat operario longe perfectior. Quod minutiis tantum expileantur disterentiαι statilia rudia quadrari, iugulis minutiys restondebunt commodi fime. Vice versa quo inter nauigrandam, ex distentia latitudinis cognita,ct plagam radi inquam tendit nauis,cognosci artingitudinis disserensia peracta Numeratur enim hi siti latitudo maior ast minor ut antea dictum e Ma tinea media: ct serrainu utrins applica- maior aut turregula,notaturi contactus estis cum tinea a centro egressa, qua plagam mundi refert minor. in quavi natistatio facta est, utqtie ibi punctus locutari Deinde regati ducisar per gradussur mi ac in mi ordinis quadrati aequatis numὸrs ines ipsa pensio sum facto applicem tum enim regula d,Orentiam Iovii inis quorum indicabit . usodone pulcherrimum
oraphico libro adiungere,vi omnibus modis Reipsb.Christiana prodessem. Verum se hoc iis, hia νε obites adnotandum daaen haud param deerre itinera peti ria, ab iis qua nauigijssant. ἡρstii, pa-Nam illa sem er per c retiros magnosi haerae intelligantur feri,ut rei Ie VPernertis demon- tum a ta Iraati commentaristin prolamistim adiiti. Murinae vero profectiones maxima ex parte rinis pxpiet curausunt, quoniam raro per ciretitis magnos sphdrae itint, sed aliquando per Plarallelos circalos aequatoris, ut dum semper nauis in ortum vel occasum tendit. Idiquando vero per Maxim/s in phara circulos ut quando ab austro in septentrionem. ut econtra natistatur,itii ab meridiago circulo naitigatur item sub aquatore ranium in ortam occasumve navigentibus: gljs aurem omnibus directis licet secundum Mutetis ductum nauigationibus, curua funt ituera, tia circulis maximis non sunt miles, neque parat His,sed n/que circussant, vertim lineae curua tantum , omnes tandem tu polorum alterum concti rentes rquemadmodum in generatinostra orbis descriptione iamdudum euulgata clare saris apparet. Quamobrem longe alitid intelligere oportet tim dicimus Istum quempiam ab altero in ortam νergere in terra, vel etiam in maribo cum in ortum tendendo eo nauigadum est.
75쪽
Nam qui in Orsum nutrigat ourallelam circasam aqvitori discribis, quod ob am Etu da. clavi e enit, cuius lingula in nautico instrumento ,semper in tali prosellione rectoι a gauscum γοctinque scit meridiano. ρm vero in ortum resticit aequinoctialem.is ad punctura aliquod in aquatore notatam necessario dirigitar, fit, id ps maxiuum phara circalom. Ideos nauigia tones non re*ondent veris mundi plagis: quus nos circulis magnis inpri- rasaprifitiessi erimus. Vertim haesitim habent, ut recieindicentin quam cali panem conmue pergat nao ab eo loco in quo momento gustiis fertar ipsa natiis. non aurem dueta unde primum delata est . Harum rerum demonstrationes cum prolixa sint, in alia temptis seruare magis oportunum sidetur. Mulia enim hueste latis re tiiris de Magnetis natura, ct eius deflexa a versseptentrione, da ventorum artu, de circulorum in Mare superstie concurse paris,qua omnia Cosmographica elementa longe super t. Quamob. rem ut haec nosra, exigvulices munuscula, grata Int benignis Lectoribus tantum capis. Maiora suo tempore, φ Deus vitam produxerit, occapationesque Medica permiserint,mi
η meae Magneticus qu/m vasto Compassum eat, praecipua ausis pars H, I ad νιctam natistuliοάι necessaria naenia ore annos circiter treceios. e. que hactessus causam nouit mortalium qsi quam, car ferrum Magneii a frictam Porum Boresim semper flectet citra sequatoris lineam se sustrianum trans uepistorem. 3ιtrinum idquidem omnes proprietati occultar
prietate penderer, non declinaret index, τet maturam testimonis, declinat, dum Boris pelioren versus nauigaturi. nec ex insula Terena,qua est via A rearum, ab Ai1 ηijs distans roo. militur. Occidensem versas, recta linea ab oriente in otaitintem, nauigando flam
76쪽
Quadratum nauticum stemmae Frisii
Longitudo minorsiue occidentalior. Longitudo maior siue Orientalior.
77쪽
Intiboai bis , hue Antichthonibus , Perifcijs,
-Mni igitur terra quadrifariam diui3itur. Auctores enim,R-d ta Cleomedes 3 alii,saciunt sub quolibet meridiano,&ad que illibet punctum cuiusuis meridiani, quatuor habitationes haben Ietesquandam inter se rationem seu proportionem . Quarum primam nos incolimus. Etiam pro prima habitatione potest g accipi quilibet locus seu punctus in toto terrarum orbe. Alte 4R; si ram habitant illi qui peii ceci id est circumcolae appellantur. Tertiam vero habitationem Antaeci, i3 est, anticolae possident. Quartam & vltimam regionem seu habitatione,homines quos Antichthones siue Antipodes vocitamus,tenent. AEntipodes t Ntipodes 3icuntur, qui nobis essiametro vestigia obvertunt, tisimilem coeli verticem aeque vi nos vident. Et cum illis nihil eo.
timuiae habemus, sed contraria omnino : quia cum nobis Sol aesta v mmtem effcit, illos durahyems opprimit. Et cum apud nos dies haubetur, Antipodibus certe nox effcitur: contra, quando illis dies est,n las redditur noX. Quando nos diem agimus longissimum,apudillos nor Lactanti j longissim breuissima dies statuitur. Quos tamen Lactantius Firm. vir alias ςΠQi imprimis eruditus, lib 3. Ca. et . pueriliter errans suis stramineis doxiis aegrumentis esse negat, derideto; Mathematicos, qui terram squantum ad maximas tui panego sphaericam esse dicunt, quod etiam certissimis ostensionibus &subtilitate Geometrica demonstrant, id quod experimentis quoque satis cognitum est. Quem sequutus est August.lib. 1 f. cap. 9 de Ciuit.Dei,sescribens: Qui vero & Antipodas esse fabulantur, id est, hominesa contraria parte ubi sol oritur sui3o occidit nobis,aduersa pe3ibus calcare vestigia,nulla ratione credendum Itigi Hic est Non itaq; hoc dubites suauissime Lectoriquod Apostoli Christi inter se sibpanotum issent Antipodes, qui conuersis inter se pedibus stare solent,si Iacobus Maior in Antipodra ter Ioannis Euangelistae filius Zebedaei auram spirasset in Galicia, ubi nuc corpus ipsius ut dicunto requiescit, sicut Thomas Apostolus in India superiori. Certe Indi quia Θiametrantur sere)Hispanorum sunt Antipodes,& vini a Hispanis,& econtra Hispani Indis obvertunt, & terram aeque calcare solet: quamuis ma adeo praecise secundum dimetientem,tamen hac in re nihil distare videntur, m tipodesq; Aici debent, Hoc idem verissimus ille Strabo auctor non publicandus assi at,dicens: Antipodes inter se quodammodo esse nescii no sumus. De quibus lege Plinium natural .histor.libro et capite 67.Volaterranum, do omnes ErGeographos.
78쪽
PETRI APIANI ET GEMMAE FRIS. 17
potum nomen in Bibliis minime reperiurar,non esse tamen credere minime nos cogit e Imalestiar ibidem irarum rorandum esse,atque a Caeso se Sola cingi, O ambiri. 1 taque mor tales omnes,quocunt ni locorum, capita sursum,pedes deorsum gerunt, rectis incidunt, missis rotarum radqs, quarum medium in xos radios ratipiens, si nocedente curru faetim esceret, omnes eadem rectitudine rota inhaererent. Breui ιmnes sera Philosophi antiqtii, r/stibus plutarias, Macrobio,pluribus sariis, Antipodes asserit. Estii nomen hoc Initi Odam ades vulgare, τι paucisnt qai idipsum non legerint, aut nominari non ascierint: a
deos semper fui se a dilauio bucus1,atque ita prorsus rarium est antipodes esse. Quamuis raro Ethnici philosophi pertinati animo seuper stistinuerus iter a nostro hemi stharis ad
ιos nasiquum patere,uiiud tamen deprahenderunt, ct Histanorum θ LUtanorum nauigarimes. Credibili qtiidem sirer hse Indis semper incognitum muUsse, Annaaibus care νιηι aptis tam longae, diuturna,sedissciri nauigation Asalem per Oceanum per ciunt Hus ηi. at nunc temporis i ιν hoc adeo tritum ac nota est, ut quotidie irrue auulgationes suas mittiant Hil avi. atque ita experientia contrarium docet, quam sapiens antiquit θη-rjt: cum late clarius sit, nauem Victorium nuncupatam totum urra ambitum circumnauigasse, o viroramque Antipodum terram lustrasse qua triennio post g primo soluerat in Mi-staniam es reviris. parrόcersissimhm est eos qui in Lima, Custo, Osrequipas urit, Antipatis se his qui in Calietitio ct Ze lana, IUtilis se regionibas Asia maioνti habitanti se Molaccusaramatum insula. , 3ntipodes se his quae in Guinea degunt. Orare Pliniis recte didiu Taprobaram antipodam esse: qtiam antipode, ni aethiopibus qai Nili fontes M ians, o Meroea occupant. Sit o Maxicani antipodesset, this qui Aratiam felic incolunt.
Ericeci siue circumcolae dicuntur, qui eodem sub mefidiano, eodemque parallelo circulo manent, mi illis communia sere omnia habemus, quum eandem simul Σonam incolamus. Et patia nobiscum agunt anni tempora, scilicet hyemem, aestatem,autumnum & ver. pariter dierum noctiumque diue litates hoc est,incrementa, & decrementa,& huiusmodi alia. Hoc tamen discriminis est, quod cum Sol nobi, diem efiicit apud illo; noctem esse ratio ipsa demonstrat. Tamen non eodem temporis momento occidit nobis Sol& illis oritur.
De Anice cis. AN:ceci siue Anticolae dicuntur, qui in eodem circulo meridiano nostro
lateri astant, latitudinem austrinam latitudini nostrae aqualem, cons- militer aequalem longitudinem habentes . Qui etiam paria nobiseum tempora agunt,sed non pariter.
COROLLARIUM.A Ntaei isti anticola Η 'avortimo Germanorum, sunt Arnrops rami accola, ct Pa- rugones fricti Magellanici aetolis. Incola vero Histanta Natia Castellanorum sumant ei: et appellariones hae confundantur, omnes 1 antapodes dicaniar.
IEriseii dicuntur, qui sub polis mundi constituti sunt. Ita dictitatione m-
brae, quia illis molarum more per medium aisi cuniculum umbra circum Eoiuitur. H
79쪽
O Iibunorum Peristi sunt, qui in albas uιi se vicinis habitani, o Chisam innosa, qui perperam ct impruria nominam confusiεηι antipodes appellanias.
A MDiseij vero dicuntur manentes sub AEquinoctiali circulo, quos sol OL
Ecce habitationes ante dictas., Pom
roscis=Perisiij. Amphiscios,voeant autores, quorum mira in utram sparust puta gastram ct Asream iaciuntur. Hererosios qtiorum umbra in ahearmutμtum vergunt partem. De his exemptim apud Lucanum est: Ignotam vobis grabes uti sis in orbem, Umbras mirati nemorum non ire nigris. Peristiν mera sunt, Dilus m uis moilum maturum circum ramur. Sunt autem talis quisun sub Zonis extremis
80쪽
PETRI APIANI ET GEMMAE FRIS. Io
o parallati, ostii eodem meridiano eontinentiar, sedinteres 1 mediat polus mundi: mque eodem rationem remparum anni habent, quippe cum illis hyems est, et um his ternantur. τι in in horarii statijs multum distant, nam cum illis media dies est, his concubia nox inis ruit. Talis fere sant insularum fortunataram inlotatam Sinarum populis. Antoecistin qvirum tus est sub meridiani alietitus eadem medietate. vertim parassilis uel latitati v Ant m mus retionis tantam ab AEquatore persis Austrum, qauntum aberius punctam verticis radiaritati versus Septentrionem cedit. Sic μ)ptii eum extremis aphri habitatoribus Aniaci distiniar . Et hi simul in tontrariu anni tempora incidunt, his enim hyemere stente. ἐθia latinsuntur: Verum quam eadem longitudostptrius Leodem eis momeuro meridies . hi ἡ.ήρ. O media nox apparet . Deratim antipodes dicti quod inuicem vestigia obvertunt, eidem x meridiata ct eantrurg, parallelis, isqvas taman interstitio ab AEquatara deseripiis stipijeiuntur. His contraria omnia acciduηt hyems ct aestus, dies o nox,Orim se occasus, habent eundem horizontemsed opposita hemit haria. Ita smerica extremi r sis meridiem halitura res Antipodes dicuntur Tectosatibus nythiae populis . Verum tales re ipsa existere, multio ripae Didius suasηvs. O Lactantius praeter idem ege contendunt, liceriam experiratia compertumst. Lactantius alioqui philosophia non vulgaris,ea ratione potismurnoueri viderar, quod caelam terra inferius es se non possir cum interim quidinferiis si avi' ''superius respectu totius machinae mundi,videatur ignorasse.
Peninsula, nilanus, Continens.
B aquis igitur eum omnis terra quadrifariam secetur, Insula aut sit Insula, aut Peninsilla, aut Isthmus, aut Conti- quid. nens. Insula itaque est ea pars terrae, quae a maioribus terrae partibus seiuncta, 8ique aquis alluitur: vi Rhodus, Sicilia, Codica,Taproban Ima,America, Anglia, Isancia. peninsiala seu Chersonnesias, quae plane Insula non est,neque Continens,led undiq; sere aquis clausa,
aliqua tamen angustia continenti annectitur. Et sunt quatuor insigniores: ut Peloponnesus,am totius Gra tiae quondam dicta, nunc autem Morea dicitur, in mari Megiterraneo sta. Aurea Chersonnesiis in mari Indico meridionali. Cimbrica in mare Germanicum sese extendit. Taurica Chersonnesiis in pontum Euesinum citra Bosphoum Thracium procurrit, ubi &Maeotidis exonerat Pontum, circa qua etiam Danubius cantatissimus etiam, Boiariam olim a Romanis & Graecis Vindelicia dicta utramque pannoniam,Daciam,& Misam praeterfluens Pontum silit& em ritur. Isthmus dicitur terra inter duo maria conclusa proprie tamen iter ad Chersonnesi imporrigit. Vt Corinthiacus inter Achaiam de Peloponnesiam,quem naiauigabili alveo Demettius Rex, Dictator Cauar, C .Princeps Domitius Nero,in- Austo ut omnium paruit exitu) incepto, per Aere tentaverunt. De quibus lege Plin. natures. hist.li. 4. cap. . Dorsum Arabiae inter Sinum Arabicum&mate aegyptiarum. Dania qua ducit iter ad Cimbros, octrita Italia. Continens H a dicitur