장음표시 사용
141쪽
AD ARTEM MEDICAM 33 irratione cor recipit intra se derem a pulmone haustum praeparatum, qui calorem eius non tantam contem
perat sed et ad pirituum uitalium coi seruationem utilis est elicitur item ex uena caua in distensione ilia sau quis inlinistrum cordis sinum it 'ole uero, seu con SI SOLE. strictione expurgantur fumi cordis etlli riseus uitalis in arterias dilatatas, C apertus exprimitur inde inrusurgunt arteriae et sit diastole s extensio, seu dilatatio arteriarum. est igitur uis pulppaea, tanquam mini stra uitalis, quae a corde quidem proficiscitur, Cram
teriarum corpori confrtur quare es iciens causa ut iri sus est facultas ab ipso corde arteri s concesse per sipi
net, est ipsa arteria fualis u onseruetur temperies caloris propter generationem hiritus animalis in cerebro resiligeratione, C attractione noui aeris, quae titi diastole C expre onesumorum, quaest in Ie eorro motus disiensionis j contractionis pro F γώαν -- portiri nus dicitur sed de pul ibus uidendus essGalanus et egendus eruditis imus liber de arte lisgmica Iosephi Struthij atque ea, quae Montatius, Crclari fimus Fernelius de bis docuerunt: quae omnia uix tamen nos in aliquam depul bus certam cognitionem adducerem punt cani autem per si motum, vincor, arteris mouentur, neque aris aeris, atque ab upo fit attrahi, neque junii omnes expezi, atque calor, iritus repurgari; accolit ad motum istum cordis, G a Neriarum re iratio, quae licet regatur ab dirima
142쪽
lificultate, cum ad eam requirantur musculis tamen quadam nece itate ducitur et perpetuaret ratio, et expiratio, citur ei in rationi item re τὸ tiir diastosei quia inouus aer in pulmones Irrtur,atq;
priusquam in cor transmitatur; praeparatur expiram tioni uero βstote; quia fumosa excrementa propessuntur e pectoris ealor repurgatur hinc videmus,cum non magna urget nec itas; saltem motu diapbragmatis aerem attrahi in pulmones C fumos excludi cum vero maior est nec stas; thoracis quoque musculos attolli, atque dilaturi oportet cum maxima;etiam eos mu1culos, qui cosis, atque uentri incumbunt, moueri necesse est contrarius uero motus est compressionis in expiratione uehementi, quae exilutio dicitur est autem respirationis tanta necesitas, ut ine ea uita d rare non possit baec enim calorem cordis construat: spiritibus animalibus pro est: ad olfectum conducit: denique, ut Platoni placet, alimenti per corpus Ilionem iuuat causa eius sciens appetitus cum uoluntate, qui bonum persequitur uidelicet contemperatismii caloris rinstrumentum musculus,quems tu trans Mersum appellant expiratio autem etsi sit a naturali pectoris motu ad uum locum redeunti tamen,ut dixi, at ementior musculis utitur ita, ut quasi in corde duo motus esse uideantur.
Quid de affectibus censes S um T ij quidem a uitali acultate suetam, et in illori
143쪽
in illorum spectione afficiatur cor rectius pusiones desententia praeceptoris mei D. Montani excellent imi Medici, c philosophi, quam actiones Eocantur. qui uero, ac quales motus cordis, C spirituum sunt,
dum a bellus prodeunt ac quo pacis in singulis liberi
us, uidelicet utilia, tristitia, ira, metu, amore, I hi odio fur re, prolore, uerecundia cor af ci thr pe ais tendum est ex iis libris, quae desis copiosem doctringcontinent emotibus autem, qui appetitiones dicunmtur siue lint naturales, quas in hepute collocant siue θυμοειδεις, quas in corde siue rationi et uoluntati obtemperantes; ut doctorum scripta legantur, C sen tentiae diligenter constrantur moneo nam eis peret bosus seper in os praecedunt; tamen harum rem motio no proprium es medici, veni nunc instituimuΗ, ollicium. naturalium uero appetitionum causas, media facile est medico reperire atque in his aegris moderationem quandam praescribere. De animalibus actioniblis nunc dicendum est. Hi R vi effectrix est facultas animalis,quae suudomicilium in cerebro habet et spiritu animali iniqua primo, C praecipuo instrumento utitur sunt autem quaedam aditiones in ipso cerebro, uidelicet sensus in teriores, quos Galenus facultatis principis actiones uocat, uidelicet imaginatio, ratiocinatio, C memoria.
quaedam ab ipso. s. facultate iam operante festo mo I do intra
144쪽
do intra cerebrum continente; sed extra quoque erea Fori tsi hisci V m actiones C motus domuu tem, tum lade sensibus exterioribus. E num a sensibus exterioribus ad inteaeriores per eruntur imagines C , cum hae sensu quem communem dixi,oferuntur, C imprimuntur; verum sensatio es autem hoc sciendum sensum asci ab externis qualitatibus er obiecta percipere, nec tamen inde mutari non enim oculus percepto colore albo sit aruS his ab Uritu sis, qui ut dixi ex vites per arterias carotidas in contextum choroiden sublatus, atque in eo Iprimunt alterutus Ernrie uicerebri substantiae insita
eIaboratus, et animalis factus hic, inquam, spiritus ex cerebro in et uum C motus instrumenta si tur: C in oculis, ac neruo optico uisionis ii strumentum in auribus auditionis in naribus seu potius inpropoginibus cerebri, orma nerui albi tibus odoratus: in lingua, status in neruorum propaginibus tactus inm trumenti alijss corporis instrumentis praesidet. porro quaedam orgaria stiriti familiarem seu conge initum habent, ut de auditione dicemus.
Estne citionum sensuum aliquod discrimen primo enim dili erunt in strumentis: nam iritus ipse in instrumentis diuersis diuerso modos
145쪽
do se habet: deinde ratione medij quidam enim sensus percipiuntur contactis; ut tactus, e gustus quidam ad distans medio corpore interiecto videlicet aere,cqua, velfumoso quodam; ut uisio auditis, faelio. postremo etiam differentia constitui ab obiectis potest; ulla enim obiecta alios sensus striunt.
actio, qua color, ut obiectum proprium, illuminatus, per medium H φαανἰς seu perspicuum, ut aerem, uel aquam, oculos ferit nam uxini unico quatenus lybile, eatenus coloris rationem sortitur. porro lumen etsi nece Sario ad uisionem requiratur: ta 1 vm Primen non est obiectum sed quiddam illustrans colorem, qui, ut dixi, per medium illuminatum uerent,uel aqua usque ad oculum protensus rei uitae imaginem prae Ti. oculus uero, qui e ipse ex perspicuis, seu 'iαρ ινυς
όbυαμ ει constat uidelicet cornea, humoribus, etsi sertim lucido,ac concreto humore costasiino: cui imagines perceptae imprimuntur, Cr, licio uueae tunicae quae opaca est, retinentur,donec per neruos opticos in cerebrum C sen uni communem deserantur, excipit. cum uero dico imagines de erri per medium διάφανον
non hoc uolo aliquid ab ipsis rebus obiectis, seu a coloribu defuere ad oculum nec foras ex alio erumpere et sed hoc significo stiritus, atque διαφανον oculum ab il- Iuminato corpore forma diramiduli Jcere inde fit, x propius uisa melius longius uero minus cor te
146쪽
coi biciantur exi φανον autem, seu perspicuum,quod non nisi per lumen actu φαίνετου, cocipiendo lumini idoneum est, Cr quali conuenientiam habet utque eadem conuenientia, aptitudo oculis quoque nostris insita - est, ut alitea diximus est uero lamen δεδελεχεια com, poris lacidi reuera enim aetherea corpora Ἀαφου .sunt νεργεια , atque eorum τελειοτης, γου δετελεχεια
est lux ideoq; coelinullus color es sed, cum sit liminem is; huic opponitur opacum , quod fluminis priuatis aer vero, aqua, cornu, nitru sunt δυ ναμ laciada; quia lumen a coelestibus corporibus accipiunt, crtransparentia dicuniar Aristoteles namq; uocat trano sparens διαφανῖς ἀοριςον; quia nullum certa colorem obtinet sed inse omnes potentia habet corpus vero, quod in extremo certum colorem accepit, a mistione C obrs ortum ρi ν, atque terminatum est; iunt autem coα rores insuperficie corporis illuminati ex commisti nepe licui, cuius materii furi obscuri' ius impura nec suntis ab ampo A. . si perficies, ut Pythagorici exi liniunt sed terminus, ac extremitas comporis lucidictu transparetis terminati motiui Detipa η. caeter corpora naturalia secundum philo ophos sunt como Q quinque: coeluim elementa, animalia plant e memriRTVRMI a coelum uidem est lucidum sicut omnes eius partes color autem, qui in eo apparet, ratione opaci co-spicitur elementa uero, etsi alba sunt praeter terram tame propter opacum aliter constriciuntur in relliquis cutem tribus corporibus naturaeibus uere colaris r
147쪽
ΑD ARTEM MEDICAM. et stio spectatur: in ipsorumsuperfici ortus, ex mistione lucidi, atque opaci per aliquam alterationem elemen γtarem nam tria elementa dicimus esse alba. teriti acua, ut iam monui erram autem tenebricos i licet alia usta interris alba con latur. horum igitur diuersa
commistio diuersos colores efficit ex his illi sthes, ter η quamuis lumen atque superficies necessario requirantur, ut appareat color tamen nihil cum eo commune
habere hinc etiam cognoscimus cur ndida G con- genitum lumen habentia; ut flanime,ue oculli catorii uinopaco cor pictitur. 1ed de his Iura in praesentiadi utare: item quo pacto colores an C quae earum
dioerentiae, non est nostri in litati. Quomodo fit auditio INsTRVMEN Tu auditionis e taurisdum: sis brana quae intus inclusum aeremibtinet nune exte rior aer, in quo fudia est o illa e sonitus editus ter curis tortuosos anfra luscitra ustum oti ii nenigrit, ile membrana blande concutitur, ut personet se tum e o terior aer, interior, 'iritus audiendi conueniunt,
soni ut ita dicam Decie perti H communem defertula medium itaque est aer, qui ab ea parte, a qua primo uerberatur, impellitur eousque, donec ad aurem perueniat ideo er ictus, seu collisiones corporum in longinquo factus non statim auribus perci pimus potest C aqua esse medium auditionis ideo Graeci ληχη media auditionis uotant e Aristoteles
148쪽
λεσιν primum motum uocis, qui percipitur, appel. tit desonis autem de utare hic tio est nostri instituti. Quae est odorandi ratio D E instrumento odoratus uarie dis ut; medici: 'm recentiores paruas duas carunculas bongios uti miles mammistarum patuli proxime su ra res in med o oculorum uitari mos eris miliares proco sus uocant , in trimentum odoratus latuunt sed reue. o Ainus aera non sunt smili unia tem Orat a in lumentuit .u in Q dicimus duos processus cerebri fourum neruit,het e cras icantes, ex terminis anteriorum cerebriueretrius' diorum resis sinarium meatus seu os ἰθμρειδἰ pertingentes: quo odores res imi tune attractos percripimus porro, cum odor nihil aliud sit, quam exbal - o quaedam fumi Acciit uti re caliditat participans; ideo igneam naturam ob et habebit igitur rumentum odoratus igneam uim siquidem in ipsa perceptione odorum nece de est, ut at συριπαθεια sicut Galenus inquit. i. de causis bini tomatum,odoris fera odoratus cognata ideoq; haud probanda illorum sententia, qui in trumentum odoratus bimidum clerissent; hi discernis Uilfumorum di fiere iis . sed haec disputatio etiam per antipat blande nes potest media
Mero, quo percipitur odor, Graecis dio ma dicitur .s . quuntur autem odores mistionem ex qualitatibus nec certa nomina habent sed ad beneolentium, seu δ' v-διαν, et grauiolentium ι 'υς ωι - , ut Gal. . de simplicium
149쪽
AD ARTEM MEDICAM. a telam medicamentorum monet, omnes odorum tecies reduclintur.
N per mollem carnem linguae, C pati- tum sparsos percipere sapores dicimus es autem AmPost qualitas quesum in succo, seu humore trove niens auari mistione bimidi, sicci per diuersam acti nem calidi, C frigidi quae gustu percipiturhiatuunt ueros temtaeorum differentius unum videli αceis porem dulcem temperatum atque medium tres por excessum frigiditatis; uidelicet acerbum, austerum p acidunt: totidem per redundantia caloris; uidelicet sal una, amarum et acrem de quibus plura videantur in libellis Montani de medicamentorum qualitatibus, compositione scriptis: nam πριος , ei infinio non proprie sapor dicitur; pingustalitem, uinosus ad dulcem restarentur.
I, Vm tam dicimus essenem vos per corporis extremitates sparsos arbitrantur autem qui si in jstantum feri tactionem c Galeni utuntur suffragio, nec tangenii uim e eerebro defuse se verum, cum C Hippocrates dicat graues dolores obscurare lauiores cunis uideamus obstructione sue
peseri, quae intercimn tangendi uim dicimus uim Seu us ferit fendi a cerebro : neruos ut instrumentum
150쪽
de medio factus, atque gustus non necesse est disputare. obiecta uero dicuntur qualitates primae e quae tangiis biles uocantur, re nihil aliud sunt eum habitus conis sequentes materiam de quibus uideatur Montani Mein taphrasis in quartam Fen primi canonis uicenme. obiis muri μ'tσqμα 'i communi obies ut magnitudo,nua merus , figura , motus e quiesci uerum de bis plurimonere non necese est ibo postremo sciendum sensius omnes a moderatis obiectis recta a Dici ab immoderatis di si si lendor nimius obcoecat: sonus nimius Di ditatem affert foetida sint cum suaves odores plurimum cerebrum recreent, e spiritus prompte re sciant sic de doloresentiendum iobiecta enim uehementia tactus, uel pullatus grauiter sensius 'iunt: moderate autem oblita obiecta necle est aliquantula
in cerebrum et senis communem commeare Psed, nc defensibus interioribus, quos Galenus principes vo
Quomodo fiunt sensus interiores Os TENDI Mus tres esse facultates tot liatur erunt actiones uidelicet imaginati ratiocinatio, Wimaginatio compili itur, ut dixi,sens communem: cui exteriores sensus offerunt Crannum
eiant obiecta exteriora fingit igitur imaginatio, seu φαντασta ex his simulachra: alus quidem talia, quales sunt res: Elias confusi, ex quibus uoluptatem, et tria stitim