장음표시 사용
121쪽
DI si v s defacultatibus, seu de potentijs: nunc ordinis ratio requirit, ut earum functiones, seu ones consideremus. Quid est ενεργεια. s. actio, seu functio Vs T rotus activus, seu biciens a facultate proacedens uis commeti urat a. ita enim Galenus... deficultatibus naturali bus, et Methodo berapeutices deumst istud uero, quod ipsam actionem conuequitur, opus seu ργ ν dicitur, ut a potentia seu facultate nutrice procedit functio, seu actio dicta nutritio haec relinquit opus, uidelicet Dium' sanguinem, carnem. cum autem a nobis dictum sit , res et potentius, nanuralem, uitalem C animalem. consequitur tot oesua ctiones fisa tiones. Doce me de naturali. Ο potentiae naturalis distinctionem, videlicet in generatricem, nutricem, Crauctricem ideoq; de actione generatricis, quae est generatio prismo loco agendum est.
GALENV s. a. Methodi generationem οπῖν
122쪽
a.de facultatibus naturalibus alterationemstatuit: et motum ad sub tintim defuit sed quid subtiliter motum e be negant C debententia Aristotelis, quae est in octauo Physicorum, nem motus esse dicunt cum tamen ipse Aristoteles. .de coelo, motum ad substanti uocet et alibi medium esse tuter οπινου,Ἀι το λῆ εἶ oudicat sed mi is rixis appellemus sane cum Philo μα ibo progresionem in s eciem, uel transmutationem ex alteratione formationes compositam, quae ad nouum substantio producit esse qui ubstantialis Iorma iumteria acquiritur est autem uel totius, uel partis.
Iv femina paternum C nraternum, quae sunt quasi excrementu utile totis cprpori praemcipuis partibus corporis, in testes per uasi ερ τικα deducuntur: utque in i scis v γονιαν s. generationem
nisi animalis praeparatur: Drmam succipiunt s. sunt sub nil r. la , coi re alba, hiritu plena, inde etiam lustrosa: calorem in tum cum is ritu habent, inqui bus nuἰuralis, atque sentiens uis in det, e generatio nis nostrae principias ni haec cium in utero repurgam ceti his re coxunt, et retinentur flanimantis conceptio est autem conceptio propria uteri actio, qua seminum po testas exuscitatur, dique aluum munus exequitur icut, cum terra semina balba atque recepta oueri den inde
123쪽
inde excitat, atque producit; ita uteri uis feminis uim excitat, C ad actum deducit habet autem, ut pauid
ante monκi, generatrix,uassubseruientes facultates Aria is ab uidelicet ulterutricem seu immutatricem C sit matri acem quae edunt actiones, uidelicet alter tionem frmationem salteratio est immutatio seminum, e sau
guttiis materni in frinum embrIovis huius mutatio, tus,seu corruptionis, ut philosophi loquuntur, initiua jorma antiqua, quae in semine est, ponunt C Auer .roes inquit non cessant partes permatis recedere, γ' partes hominis reri, donec tota forma hominis perpociatur iuncta autem semina materno sanguine, qui per uenas ad umbilicum insertas una cum si uitu per arte rias uenis iunctas ad luit, augentur atque inde merum bra carne praedita sicut περμα in semine aluntur Gur,
hoc modo per uenas, C arterias, quae, ut dixi per
umbilicum tendunt, conceptum tu utero augetur. bi vero βrmatri quoque est in Ubicio, e ad diuersoruin semine elementorum in unum conuentu ad primam diuersorum membrorum contemperationem utitur pris Afris mis autem sex diebus insemine quasi lacteo prinantis et 'u' fibrae: dicimurq; ea musa 'κρυσις cui postea aspergi tur, is adhaeret sanguis: Cr uocatur εκπωμα. Cus senarius numerussit τλως, quod eius partes sexta uindelicet, tertia, e dimidias, . . . euridem constituunt hic cum adse redi uidelicet trigesimo sexto die ordine diuino,tum membra sunt formata; tunc uero tu tritio atque da tio non cesssent, donec partus edatur H id,
124쪽
qβod, 'tu grandior factus, e copiosius
nutrimentum appetens, distendit, ac secundinas rumpit editur autem, cum D quadratum a peditum lorici, que tempore conceptionis tenuit seu in antecedenistia peruenit, hoc est septuagesima secunda parte demopta a signi pro seu Zodiaco, qui 3σs partes contisnet quas tot diebus , quarta diei parte suo cursu perficit ideo tempori partus, quod est. 7 . diem, utiquot f epe horae addendae, uel subtrabendae sunt, domne Sol ad quadratum perueniat qui autem dies parotus more Graecorum, qui tempus τρῖαρακος ο celera
brabant ante quod grauidis non licebat in templum progredi, ad numerum septenarium re runt iij numerarum. . per sio multiplicant, C constituunt 28 o. dies s hebdomadas . o. sed plerunque primo igitus hebdomadae die. a conceptu a 4 editur infans nonnunquam paucioribus diebus pro ratione caloris, atq; aliarum causarum, quibus 'lura monere artis memdicere ronem non oportet opima autem infantis et id formatrice est; tamen . hea φαντασια. cogitantione matris inducitur; ut exempla crit loriae dectiorant dereliquis, qu ad generationem lectunt ut quo pacito anima inseratur corpori item quomodo spiritus Cet facultates naturales a femine propagentur, docere non est nostri instituti. Quid appellas generationem partium pGENERAT 1 est iteratio adsubstantiae productionem
125쪽
ductionem quae ut Aristoteles dicit primo de ortu sit corruptione ormae, quae substantia est sed Auerroes exitu frinae de potentia ad uisum cum autem Aristoriteles . . P lico actum eius, quod est in potentia quatenus potentia, motum definiat, nec a mutationes disret; non omnino uitiose generatio motus appellari potest C propterea contra Averroidem in tempore feri statuendum. sed bis mi sis, cum partes totius natur obtineat; si eodem modo in partibus per alteratricem, lorinatricem, ut in toto generatio peculiariter auatem agitur in Vbstatis facultate fifcr,neruscatic. quae uero sit singularium partium generatio, conserinatio si stantia, quantitas, numerus, Dura situs, colligantia, actio cri fio, ex alijs scriptis petendum est Doce igitur me de facultatis nutricis actione. si nutritio. f. nutrimenticum nutrito persi rivTRla io et a nimii alio Dico enim nutritionem naturalem alii
menti transmutati unionem Monuimus autem huic bubseruire quatuor facultates; videlicet attractricem, remtentricem , concoctricem, O expultricem totidem igitur erunt in nutritione actiones attracti', cum inmcitatura naturali appetentia, quaesit, cum calor abusumpsit nutrimentum conueniens, atque aliud expetit: motus eiusfines dicitur, est autem fames, ut Galenus definit, sensus unioni Aenarum: nam, cum humanum corpus non solum augeatur ueram continue dissolua i
126쪽
humorem petere necesbe J uenae rursus ab hepatetrabunt hinc mesuraicae, tum exigunt inde uentrimculus contrahitur, C ab is iussumonis sensi excita tur appetem tu, quae es dicitur ea uero interdum uel propter melancholicum humorem delapsum in uentriculam: uti acidum pituitam in eo collectam fit uehementior, atque praeternaturalis licui rem ior itoq; propter auctam pituitam dulcem, seu potius in idam, quae aliquam rationem nutrimeti a cibo orti babettane Galenus inquit sine ciborum opera neminem nec in se; cunda, nec tu aduersa ualetudine uiuere post e. ut igi tur omnibus animalibus partibus quemadmodum Galenus. 3. de facultatibus naturalibus docet desiderium quoddam, quam appetentiam dicimus , conuenientis qualitatis in tum est: ita uentriculo alimenti appetistio fit autem alimenti quaedam praeparatio in ore priumum nempe calore oris, atque tunicarum eius , quaecum uentriculi unicos ad nitatem quandam babent. si angitur etiam C comminuitur cibus dentibus: qui cibi contusionem Aristoteli co tionis nomine appellam re libuit deinde 'itatione linguae de citur oesopba gus uero hunc trahit uiliis rectis pede stibus eum ui
sis, seu bris rati itersis gula et latorigis ita alimentum. 1 cibus, e potus demittuntur in uentriculum;ut appetetitiae naturalifatis at retentris igitur fucurutus deinceps est in scio ac ob similitudinem quanta Finae νοσι alsumptum cibum detinet inseruientibus ad hoc bris νι ει .. 6 Ais primae unica GD uentriculus alimentum com
127쪽
plectatur donecfat concoctio buti uentriculi conmplexum, quo alimentum amplectitur, claustonem eius uulgo uocant, cum scilicet in se plane contrahitur is rint nec ori iciumsuperius hiet dummodo uentriculus
naturaliter sit ad eius , nec instrius, seu potius ad Iatus positum, scilicet Florui sit apertus ei stilis temporis stratio facultas naturalis concoquens cibum mutat non ope fibrarum sed caloris, a stiritus,atque ui innata uentriculo . constri tamen aliquid huic mode disίου ,
ratus culor membrorum circumiacentium; etiamsi, Iosis f coctionis in uentriculo calor, insitu qui diuis substantiae uentriculi causasti duo autem in hac coctione uentriculi concurrunt: primo comminutio, Crprimae firmae in aliment corruptio. ad quam quidem a tionem plurimi in calor membrorum circumiacentiu
facit secundo alimenti in Dium mutatio quae t fula ui insita uentriausi. atque haec concoctio Aristoteli εψησις dicitur etsi uero uentriculus sanguine nutris V Ar usu gtur; tamen C suaviore parte cisti perstuitur: ψcio akη n, eum uoluptatem, officio transuersarum fibrarum, qux in secunda tunica consticiuntur,chylum excludit,atq; in intestina demittit in quibus licet per obrus transnuersus, quibus intestina praedita sunt, expellendi uis
ualida sit tamen circumuolutiones intestinorum fuisciunt, ne Blas ante dilabatur, quam id, quod succulentum in eo est, per uenas mel araicus, ut dixi, extrumbatur tandem excrementa in infima rufiora inotestina re ciuntur, quorum extremum musculo, quem II A σψνγ
128쪽
etao Is AGO GEσφυγκτλῖρα vocant munitum est ac propterea deieractio quid in intesinorum naturalis: retentio uero ora
Iuniarn est baec de prima coctione satis floria hoc obseruandum est, etiamsi u umpitim nutrimentum, Καque mutetur; non timen ubique coquetur festumam in j locis, in q ibus diutius ubi it concoctio enim est perficta in limento a initivo calore substantiae muratatis quam, ut praecedit praeparatio ita excrementi depulpiosequitur quemadmodum manifestu est in ore alimentum uentriculo praeparari, et excrementum eius per tria cras lora inteisina instriora deici cum autem tria ni loca, tu quibus alimentum non solum diutius haeret; sed etiam per rectam mutationem suscipit, ui licet, ventriculus, hepar Cr singula partes triplex
I, quoque concoctio a medicis statuitur primae inchoaα
tio, cupraeparatio est in ore: per ictio in stomacho: o absolutio in intestinis; siquidem crintestitia μή ni coctrice praedita sunt utile aliquid a cisto ad sed riuatit excrementum uero, quod Graeci σκωρ , υπ χώρημα Latini stercus appellant, in corcum intem
tinum, ac ab hoc iu- λον , atque recti aeqciunt sed haec de prima coelione satis. Doce me de secunda, quae si in hepate 8 v Mobdi us in intestina delapsus est; urat tructi
Da hepatis atque uenarum riur ad hepar per uenas me aruicas, C transitum iuvat succorum tenuitas,qt α
129쪽
ARTEM MEDICAM. Iaavero tenuitas ad transuectionem plurimum faciat, uera admodum miti medicamentorum usu, C intemperatis hominibus, qui prompte potum crudu per utinam dejciunt,uidemus tamen laluimus uenas meseraseas,quae
intestinis infertae sunt elicere, atque trahere buccmnue Io uisua naturali, C incitaria 'pitentia naturali, quae es in hepate distributio autem Geu dedulliosucricorum per in araicas a iecur ratione potius quam sensu cognoscitur fiunt enim, que adeo tenues uenae, ut in mortuis animalibus itidem, ut in v ficu arti mearitus plane claudantur unde C intestina in Iari possunt ac licet uenae conlibiciantur in mactatis auimulio
bus; tamen in istis non, Mi ed anguinis potius pars uidetur . unde mani estum est quamlibet uenam me
senter sanguinem continere. ac Dium et nutritiorini, ac distributioni subseruire: sed si periores tili imbutioni magis id quod purgationes indiea ijn quibus
tracti humores a medicamento id uicina ut ilina trenutricia co fluunt inferiores Mero expulsioni magis doptas esse in apparet in cruentis o enterjs, in litibus instriora ut 6lina exuti erantur cur terim praeparatio secudae coctionis it tu dictis ἀιenis me araicis idestatim subsequitur attraditio iecoris periet as excipit autem Dinum uena ilia , ii in aditu hepatis est, σπύλαι, seu uena portarior dicitur . ea per angustos, tenues ramos in ipsum hepar binum p uilatim distribuit transuectio autem illa tarda propic uenaruexilitatem, retentricis facultatis actionem qua obtio
130쪽
net propria uero hepatis substantia calore suo innato, C ingenita ui inguinem conficit c eius bi portioru
diam 1 r benign adsciscit furit autem insanguine prom
pter alimentum diuersa partes quaedam pars tenuis, denis, hanc bilem appellant,quaedam foeculenta, crassa, hanc melancholium: quaedam nondum satis coacta, lipari pituitum porro hi quatuor humores, seutis 'κ 'es m si sic , procreantur calore hepatis in hepate, c nutuα imina , . . ἰς hi mores dicuntur. Quorum uero generationis oeus alius est de in hepate, nec es ciens calor natura m. iis, hi praeternaturales appellantur limul autem narii ' euatur, diuersita nocte ea lare sed ut dixi iadiuersis bini partibus, seu a materia unus autem color uidelicet naturalis diuerso modo, in diuersas parmies materiae agit, et effectio eius υματωτι dicitur, quae tota sublatia diuersa esta Ἀλωήσει, quae in uentrisculo fi praeparatio autem, ut dixi, eius sit in uenis, quae quandam coquendi anguinis uim a suo onte, uiru delicet hepare, acceperunt excremetum uerδ triplex. γιρ μιρα iam serosumseparatur G trabitur per uenas emulgen
LI sis i membris, ac in uesicam profunditur, quae etsi
bris transiuersis, eius etiam serositatis acrimonii Sia ι' imulata Lim expellis: muscula tamen clausu es , unde urinae inibio uoluntaria censetur . deinde, ut massa suuguinea priusquam per uenas in totum corpus uehatur, repurgetur a natura, non tantu tenuioribus, acrionribus humoribus uerumetiam faeculentis quoque Crcrassioribus qui unquam excrementa habentur Crijs in loca