Ad artem medicam isagoge / Additae sunt in libros Galeni de elementis, de natura humana, de atra bile, et de temperamentis, et facultatibus naturalibus periochae Joannis Baptistae Montani: cum epistola Jo. Cratonis, qua rectè Galenum legendi ratio br

발행: 1560년

분량: 211페이지

출처: archive.org

분류: 생리 & 의학

151쪽

AD ARTEM MEDICAM et 3

stitum percipit has imagines babent etiam animalia irrationalia; ut canes, qui agnoscunt dominum Cr caetri ratiocinatio perceptus imagines cognoscitide ijs corigitat indiuidua ab indiuiduis discernit eas dijudiacat: sed causarum, item ueri, e suo intelligentiam non babet: nam haec mentis est opu s. huc etiam gallinae animaduertunt ibi deesse pullos: ouis lupum nimicum cognoscit non iudicio; sed secretione quadam. memoria e imaginum elaboraturum imaginatione, erratiocinatione conseruatio, quae sit crebra, mi dita

tione.

Quid de somno,& insonaiah tenendum est II quod monuici nempe affectus cerebri proprios esse,atque somnum itidem sensi limit ictςm Sara νς Esi in quasi restauratio spirituum, Cr gloris re cista sisl tio quae duo per uigilias praecipue exhauriuntur eae terum, cum spiritus in uigil id ipentur, c agitatiori ppetua languidiores fiunt; quietem postulant Isunt enim uigiliae sensivum agitatio permultum piritum: ut si Liris

qui, cum distantur; quietem optati . porro, curelinquantur; quaedam imagines in heri ibus, offerunt e per somnum sensu communi, e fiunt insomnia, que nihil aliud unt, quam agitationes. ideoq; eum insoluta H Fo rimnia grauia sunt; quietem quoque istam turbant, quam ritus requirunt fit autem sqninus tum praecipii , No is iam a luce diurna stiritus non euocantur, ex obnubi lantur quasi uaporibus ascendentibus ab alimentis,sti. potius

152쪽

potius eorum coctione, atque nocturno frigore, vel sestem cerebriden utitur cum hiritus sunt pauci, crosim uadio, es uulti fit profundior, C uel propter exhalationis copiam, uel refrigerationem ensibus interi risbus ni eruntur imagines ideo nec a cibo statini in 'omnia iunt sed, cum ino eratus somnus db; si eoruntur imagines sensibus interioribus mirae, quarum varietates ex humoru co tutione corporum, eorum suaria affectione quidam etiam coelestes causas addunt, aestimantur turbatis uero nimium spiritibus offeruturhediri, atque alia borrenda sed de his ult s. Dic de potentiae motiuae actione.

vis dii DV M est hoc oronibus per cam: otides arterias , quae abdorta .s arteria magna Ar sum ad iugulum ex utraque parte tendunt, a carotis des s soporariae a practicis poplecticae, e subetis

spus re Fe dieuntur, allidue e corde rri in cerebrum i ii iiug: Fauo atq; prius inplexu choroidi,qui fortas δικτοειεις f. f. in . - ti imis quibusdam appell4tur mullus enim, ut . Iulius pro bat, sub efeyrio, ut Galenus istum descri fit, in bomine plexus reticularis est yelaborari, donec est inspiritus animalis a cerebro, eiusq; meningibus con lis - uertantum nou se uires, addisicant, quas in neruos sentientes tantaentes, e mouentes diffundunt di ocERE BL mautem istuli motu cerebri ictum IMorv quam in corde: cum enim contrabitur cerebrum, Cr moret viii cossi uentri

153쪽

AD ART Μ a D ICAM a sleulis in posteriores in neruos exprimit dum aute tosi tur Moli stiritum uitalem, utque per nares de direm trabit. haec uersa sunt in postremo cerebri ut triculo cerebello dicto, duo tubercula glutia appella υτ Ara huic adiacentia diducuntur , cum cerebrum ait 'Pistur contrahuntur uero cum cerebrum contrahitur: inque medio hori epipho sis, cuia uerme nomen est,

his insidet; nestiritus re possit,uerum deprimatur: tum in eum cerebri capacitatem influat, 4nt inae dorso, quae per longitudinem porrigitur quidem in . a medussus uti apostrema parte eerebri propagatuo issabanturi hinc Uiurr nerui ab hac medusia ori , iris P L i iis

tum bulic accipiunt, eoque roborantur, atque cum hoc scilicet, stiritu animalifacultatem seu potenti momvendi ui prima, G principalis motus cui aest, in uniuer1- corpus traii mittunt haec autem facultas, seu potentis,quae rectore spiritu utitur,edit actionem quam πακτικλην. s. actuosum Galenus a. de causis sa mpi. ens methodi uocat.

Qua ratione sit practica actio 'R praetica dicta habent causam impulsivam appetentiam, quae commota a phanta tu percis

piente obierita, tanquam bona uel mala ν et α ικον

ta uidelicet musculos impellunt porro musculus, sit, Graecis appellatur, constat primo ex ligame to, quod

154쪽

quod ab se, uel artilagine ortum habet in plures

bras diuiso deinde curne has continente, ut lien e Crarteriae ad nutriendum eum, Cr calore uites totum musculum ouendum inseruntur . tertio neruo, qui eius principio insertus o . hoc uero principium musculi eaput dicitur medium, ubi in carne nerui ieri cestique

arteriae coeuntienter qua autem parte nervoru , atq;

Av lamentorum fibrae in unum conuensunt, πέπον issos' σιν. f. enervationem sciunt, tendi 1em limusculi constituunt, cauda appellatur . non autem omnes musculi ' in tendines utuntur: nam breuiores, quales sunt in Longe, qui in membranas desinunt, hoc carent . terim T do uero natura ligamenti parum disseert atque eius interuentuo si, ut dixi, alligantur musiculi, idq; οα uent caeterum, etsi singuli muscul tenui membrani' ', circundati, cri litisunt, quae eos inuicem distinguit: tamen numerus incertus , nec prompte definiri po*

test sediliberentia uero eorum licet multiplex sit fumi,

lintur enim a substantia ortu, infertione, Iarte um uet, forma , magnitudine situ colore fibrarum, genere, usque compactione, uentribus, tendinibus43tαque munere, licet musculi proprium munus ist, ut Ituoluntarij motus instrumentum, cui oculus, visus. Ius autem sic motus neruus, ut dixi adfrt animalem . . . ritum, qui nunquam mus ulum destituit bicsecuru tutem aduehit, quo musculus extenditur, atque contrahitur simul os uel membranam, cui inferitur, monMet cum uero singuli musculi praeter paucos unum ge

inlis

155쪽

AD ARTEM MEDICAM. 4τηus 4rim habeant; quid in extensioni,nembri rudam contractioni seruiunt aborat autem muscidus, me extendatur, siue contrahatur nimium ut, cum brachiuiu tenetur minobile, quem motum tomicum uocant qui eisimilis est, quem inalis auium cum, io coα natu, sine notu in aere uehuntur, ' evidemus sed, cum mediam constitutionem obtinent, quiescunt musci Ii . haec de motu locali. De intellectus, seu mentis actionib

actus mentem seu in vocamus, substantiara c.

diuinamse e separabilem a corpore atque immorta γι actu eius simplicem atq; reflexum esse ponunt phi. Iosophi nussius autem ingeni uis tanta est: neque uialius eloquentiae tantum millen, ut uel cogitando capeo re, uel oratione explicare, nites actiones diuinas nentis posit superant bae ex Aristotelis si viam ingenij pen imitatem, C Demostheriis admiratidam eloquentiam Faeterimbi, quia Aristotelicam doctrinum βαιutare iudicium adhibent, e quae religioni aduersanatur, repudiant ac cum philosophiae studio iteras au ctas comungunt, polytint quaedam dextre explicare in quo numerosurit apud Graecos praecipui Basilius ina Agrius, duo Gregorij senus, π alter Na ante nus apud Latinos multi quidem nomen aliquod studuerunt scriptis quaerere: de quibus non libet cera oriam prostr

156쪽

proferre sentetiam, nec omnium trium quibus mirifogimpediuntur, atque excruciantur quorundum libera lia ingenia, hoc in loco explicuit illud moneamus iuumores non olum eos, qui uniuersum philosophiam an

quam animorum pestem ex hominum ocietate extermi nandam putant et quos recte Naetetanetenus, ους, άπουδ σου non audiendos: uerum nec istos sequedos qui ueterum ingenii eo usque admirantur,m amplexautur, ut nihil neque uerum, neque probabile exijstiment,

quod ab eorum institutione, ac disciplina discrepat,efra se iudicamus fugiendi autem fiunt plane hi tanquam pe sies, qui deo stulti, et arrogantes sunt, ut in philo sopbia ostentatione se religionis hostes profiteantur equo ueris pientes suo gregi et peripatetici uiri uideantur nobis uero, cum propositum hi agogen Medica docere; de altionibus, quae facultatem sequutitur orari inuisse sat est liquydem actiones integrae facultates in tegra esse mon trant. borum uero integritas tempera

menti, ac primorum elementorum armoni am, atque

consensum indicat . hanc unitatem di mus, quae tithyae. aliud est , quam ominetria, qua procedunt omnes actiones secundum naturam habet uero haec ominetri in corporibus gradus nain alius purior si , alias in purior sed, cum non Dduntur adtiones corpus fusi

Sim, bre dicitur fretinet disto sitionem naturalem , est sis actu, num f. integras actiones habetisanitas autem

inmetria triplici modo si in corpore sue in tempo ui ratura totius, atque partim sues in qmpositione, littin partium

157쪽

AD ARTEM MEDICAM. 3 oin partium unitate, ut in nostra methodo diximus at si cum adult, constituit unum partem medicinae, quae eis de tuenda sanitate cum abest; alteram, quae est in cururanda, atque recuperanda i in defuiti uetus medici

in in libello Hipp. defatibus inscripto ista est Media ρε est adiecitio, uel detractio . adiectio quidem desid

scientium: subtractio eorum, quae redund Du . Galenus uetare arte medica parua Hierophili disinitionem ponit in hunc modum Medicina est scientia salubrium, insalubrium C neutrorum consideranda autemsunt corpora, causae, C signasalubria, insalubria, e tra; ut Montanus insuis tabulis innatini artem per

spicue ostendit . sed nos sciamus medicinam es, arient NEDic Na

ratione certa, atque usu constitutam qua corporis bui . Pit mani sanitatem tuemur, et morborum depulsionem ad iuuamus ad tuendam sanitatem prim a requiritu: ,ut ccorpstris Ostri temperatur imari Ibd subet aetati. statui conuenientem cognoscantu hac cognita,cali se, quas Galenus ys in artei disca conservatrices uocat, nostri temporis medici res hon naturales, recte adhibendae uni dicuntur autem non naturales Allia secundum Laturam, C praeter naturam a Fre corpora so uni et sex, eramur:

videlicet. r.aer. a. cibus, Cypstus 3 motus, et quies. q. somnus e uigilis. s. excretio, C releutio G animi perturbationes horum natura medico disce nda, Creognoscenda est corpori temperato 6mmetro, ac sano, ut inalia dehibet: . est enim boo orta

158쪽

iei laeo in ea parte γπινης, quam ποφυλακχὶ uocat Irae era uso s. praeseruatricem, in qua alteramus, utimur contrara rijs κατα μικρα porro prae eruatio debetur corpori neutro, quemadmodum θῆρατ inii: in qua contraria κατα μεγαλα adbibemus,corpori tarq in js uero corporibus , quae a primo ortu neutra sunt, sive 'ta χει duit ἀνάλη re in js, quae ex morbo iam conualescunt

de quibus aflictas uires restituimus hic e cause res congenitae, seu nec lario corpus nostrum a licientes

considerentur, uidelicet i siccitas , quae aetatis cursu ad interitum nos uocat a se inscii que continuus, ubstantiae defluxus 3 C excrementorum calido at

io, uel diminuto prouentus bis tribus, eis medicus plane mederi non posit; tamen aliquid adiumenti afferire potest cum uero iam corpus morbo albicitur estq; non tantia laue πιι ημ. praeter naturam: sed διάθε - i contra naturam in corpore, uim ei in reiis,et uctiose iam Uini, hilaedens 'o morbum dicimus his est neorporis ubstantia parte i similari, uel instrumentali eius autecausa exterior a rebus praeter naturam immodice alteurantibus, uel a percu yione plagae Crc. proueniens, Crcausa π οκαταρκτικi dicitur: uel uitium in contentis corporis C haec causa interna , seu Gγρηγουμm uocetur, quae cum ita connectita morbo, ut ea remota, sequatur sanitas , coniuncta dicitur morbum tanquam

159쪽

AD ARTEM MEDICAM. asa

causam spectus sequuntur symptomata, eas fiunt. i. c. 'functiones ipsae, seu actiones lasae a corporis albe tu excretiones, uel suppresiones signa autem nos in causarum C morborum cognitioncm ducunt quorsi futes in dea Hipp. multis in locis a Montano monstrantur haec dextre ac diligenter medico considerati da sunt, ut nobis causam morbi, locum Oectum, Cr facultatis mensuram monstrent . hic noli tanti mpraeceptio nim aliqua cognitio ; sed usus quoque reciuiritur atquc arti iciosa coniectura opus est. prim i Lo igitur sic locus afectus cognoscitur cum conssiderata FAE c τώ actione fa eius instrumentum sectum videmus decet inde per ea, quae excernuntur, ut in urinis caruncula, renes lasos indicant, timinae uesicam G c. tertio ad coαε initionem loci affecti ducit nos dolor. bmplomata propria, ut rubor maxilia in peris neumonia causu uero considerandae sunt primi in quidem principales, siue sint procat arcticae siue πρηγο λενω, siue conluvi tae deinde uidenda σωλουτια seu causae adiuuantes. teri id, siqua forte causa habet λογον οῦ Ἀενἀ f. liis ne qua non potest feri curatio ac primis considerundae res scilicet non naturales, uidelicet aer, cibiis, potus Cyc. deinde internae; uidelicet stiritus, et humon res, e quicquid contentorum nomine complactimur. postremo arum ausurum connexio su in omni v xisti quatuor causarum connexio est, una in materia altera in membro mandante, ut uocant tertia ur cipiente, ex quarta in ui s.

160쪽

consideratis causis cum facultatis si uidetur, morai bi magnitudo; apparet, quam molistrant binplomata uehementia, C dignitas partis affectae hic uidendum an plures morbi sint complicati, an uero unus et atra is per con ensum, seu ut πάθει M insit an uero per πιο παθει : obseruandum scin morbus' in temperam tura, uel in compositione, uel in continui solatione, C quo pacto primo G per , quod morbi propriunt f est, actionem dat hoc cognito morbus quidem sui en ablationem indicat. quid uero agendum sit, terminus

in morbi, qvit et actus est, uel st,monet se sundd quan tum sit agendum in mole, indicant corporis uires qua '

num in gradu, Noonsideratione morbita temperamel ii totius hominis, uel partis, petitur tertio quomodo sit agendum primo ardicant aegri mores,seu natura in psiti, seu consuetudine accersiti huc autem tanquam coindicantia re eruntur aetas sexus, uitae genus, regio

anni, tempus, constitutiones corIi, Cr του εἱλιεχοντος.

deinde quomodo sit agendum, praecipue motus quies materia indicunt, quae aut fuit, aut fluxa,est,aut partim fluxit, partim est fluxura postremo natura

f rei; ' qua consideranda primum,substantia par

is , illic artica, Metiosa, olbea Cyci deinde modus sub- stantiae, utrum dura, mollis, rara, densa stein tempe ramentum, compositio, C con frinatio membri, tus, forma, colligantia seu cum alijs communitas senαjus praestantia, nobilitas, nece ita adtionis. qua r l, qualidost agendum motus I teinpus morbi

SEARCH

MENU NAVIGATION