장음표시 사용
181쪽
V M omnis methodus, ars actio, C praeelictio boniι aliquod appeo tere uideatur, cuius gratia agit, quodcunque agit: medicitia autem cum sit ars, c ipsa finem nece Iamrio babet aliquod bonum bonum Finis medictitem, quod inquiritur in medιcina es cuius gratia i-' agit, constat eb sanitatem sed, cum omnis ars sit colis uiglectio quaedam multorum theorematu ad utile aliquod in uita directum, quod babet rationem boni propterea medicina babebit neceHario collectionem, qua theoremata, si unam artem facere debent; non tant ad unum finem dirigentur sed etiam interse mutuum haubebunt connexum ut igitur babeamus sententiam horutheorematum suis connexus, ex relationem admem; progredi duabus vij p punius altera est per uiam com Doctrina positionis: altera est, quae ab opposito quando ab ut ' 'i'MO timo ad primum re obrendo regredimur er ista uia re si uobis: solutiva dicitur, quae sit a notione is hanc in omni
bus suis libris Galenus, ubi ex professo uel artem uel Ga 'n' ea j inrtem instruit,semper prosequitur . propterς
182쪽
PERIO CHAnos quoque, qui Galeni dogmata profitemur ea uia in i mentes, totam artem compendio trademus ita, ut in de nou iantum bubeantur summa capita singularum partium ipsius; sed ut Galani libri per eandem methodum distinguuntur, ususque, atque utilitates singulorum Abrorum subeantur cum ergo ut disimas a notione A. Di resolationem in artibus fieri oporteat, niss sit inia, medicina sanitas; ab ipsius ratione exordiri oportet. - pri: ad ergo conceptum, quem habemus sanitas est uti ,ΑMPTAS sit habitu quidam corporis, unde actiones proueniunta secundum naturam e proportio quaedam it quorun idam, ex quibus anima constat in animali autem uisemus multorum membrorum compositionem diuersij iiimam ad diuersos usus fabricatam videmus praeterei unionem partium ita, ut, dum sunt constituta in tali structura, C tali unione, C proportione actiones laudabiles fiunt e talis unio partium, ac talis compst sitio diuers rum instrumentorum praesupponit mixtio non quandam se alicuius, aliquorum elementorum: ex quo uel ex quibus huiusmodi partes componuntur
a notione igitur fuis haec habemus bactenus . uδ auram; conseruentur: dum uero excesserint; restituasi fota mr ex quibus ita dili positis seruadisse sequuntur par.ό uia' inethodiis una es me bosis, uias, ac certa ratio fai Amissi nitatistiuendae altera est methodus recuperandae sanita
183쪽
METHODICA . a stis, quae missa fuit . me libris Galeni, qui id utraq recupς umethodum serviunt uis locis dicemus, Creorum se pos C intentiones declarabimus sed, cum saepe pro, portiones praedicitae, C earum oppositiones propor,tione sensu non uni manifestae, quibusdam apparentiribus necesserio cognosci oportet propterea altera parsinetbo si inuenienda est in qua eadem uia, ac ratione signoru*rmas, ac regula costigemlis et ita erit ter do hihatia methodi pars.ac simili modo suis Iocis Galeni libr. signoi uiri. enarrabimus,eorums flumina capita dicemus: in quibus huiusmodi methodus trudetur quoniam uero signa eraeessario indicant uignificant aut corporis, aut corporurum dispositiones tum naturales, tum praeter naturam propterea quoque pars quarta methodi ad usum necessa rium accedit: in qua tradi debet uir, ac ratio, quomsodo quaecunq; d positio accidere positi corpori praeter naturam. Nec de uni circa hanc partem methodica AER si seniuolumina, quae suo loco non omittantur frustra E autem inquiremus uel dilbositionem praeter naturami, μ uel naturales, uel signa etiam eorumque causas, nisi principia elementas cognosceremus ex quibus natura consistat constare autem diximus tum ex aliquo, vel aliquibus elementis, tum ex compositione multaru partia, siue in strimentorum, tum ex congruo eorundem connexu,et figura tunc igitur resultat quinta me s. Elem-ιhodi pars, in qua agere oportet de elementis, de tem P peramentis, membrorum connexu, c facultatibus i qm .d qua methodi parte sicut cr se reliqui ovi ''s 'inibus
184쪽
nibus Dux noster Galanus exquintolime pertractat; βcutinos paulo post recensebimus cum uero ars tota Medici circa uisionem uersetur, adlios huiu1mqdiit Istrumento indigeat , quibus tum conseruare, tum ac- Dς quirere nitatem po fimus Apropterea materia quoq; 2εiolum huiusmodi instrumentorum requirenda est unde quo que sexta, e ultima methodi pars elicitur de qua plurimi quoque Galeni libri extant, quorum singulorum sententia considerabimus a notione igitur inis elici. mus secuti apparet sex methodi partes 'Mae ita ad artem nostrum medicam sunt tum sus icientes, tum ne cessariae C quantum ad si ilicientiam neque plures,ne que pauciores esse pollum quantum ad necinitatemnusio modo nos po*e sequi medicinae artem sine horuomnium cognitione optima gitur ab ea, quae secunducompositionis ordinem occurrit, incipiemus C ab ultima, quae secundum ordinem resolutionis, quae prima Principia fuerat, progrediemur primam, quod occurrit in hoc
si ordine , est , . consideremus principia, ex quibus con
imi suiu e stet animal prima autem principia sunt elementa. bd- ' bellius staque, sicuti polliciti sumus, prae manibus ii bros Galeni de lamentis uideamus quoque methodu, qua ipse nititur in elementis corporibus dijudicandis unum igitur proponit a natura rei obseruatum, in quo fundabit totam inquisitionem de elementis primum taquirit vir te est quaerere, utrum unum, uel plura sint elementa . RVM 'ς secundum, si plura, duae, quot C crudita. ad primi minenta. trum unum, uel plura, ex Hippocratis undamento
185쪽
ita inquirit. Si unum spe elamentum , ex quo animes componeretur; non doleret dolet auris pergo non unum . haec tota sententia est, in limina primiqμ maxime innuitur plura esse elementa quis i ς'ς ης' cutem elementa cum plurasint, ab inuicem etιi letinera ab inpatiuntur probat ex eodem fere fundamento scilicet ex dolore. Nisi enim paterentur, alteα rarenturq; elementa; nihil sentiret animal plus ex lectu et punctura, quam sentiat domus commposita ex lateribus, cemento, inquar eunti est aduertendum, quam sibi con ormis Galenus sit: qui alibi credit solutionem continui primam, meis' γ propriam causam esse dolori . datur hoc an a s dubitandi, ut cautiores progrediamur: sedibu r est propositium nostrum quaestiones discutere . postquam igitur probauit tum plura, tum alte ilrabilia, praeterea eis quatuor, ex quibus mun*dus constitueretur e eisdem enim qui r , qVitas unius; alimur autem ex elementi. ere ex elementis coi tuimur utide consequentiam plurissius uerbis probat, diit uidis contra Athe
naeum alitersentientem: doceis ibidem, utrum elementa sint qualitatis primae, uel corpus ex his, materia prima compositum 'rutrum
commisceantur simul corpora tantum , sicuti listoici uoluerunt: an qualitates tantum, cuti
se docebat Ari stoteles: in utrumque, outi ipse magis credere uidetur. His peractis primo libro Q ust ul
186쪽
PERIO CHAelementorum eadem methodo inquirit in secunodo de secundis elementis humani loris , quae In secundo ii sunt humores. Methodus autem inquirendi tuli iiiii a s ex sanguine nutrit Hanimal ergo ex qua- elementis vi tuo conita humoribus probat conseauentiam
ribus cum medi s traditis ab Hipp. in libro de natura humana. Tum quia in sanguine qualecunque sinno quatuor diuersae substantiae reperiuntur:pars aquae, crassa pars foeculenta terrestris, quam probat ex libris apparentibus in sanguine ratio- Ratione fibra ne quarum fibrarii extruietius coagulatur pars uis ungui,' ' subtilior spematant alia substantia interoniones istas media, quae proprie dincerus sanguis appellatur probat etiam ex alia ratione, quod medicinae, quae proprios humores ab occulta uirtute attrabunt semper habeant in corporibus etias ius, q aurabant, iue humor attractus ste Missus siue pituithus, siue melancholicus: ubi obiter diruta contra Erasistratum, qua medicamenta generare proprium humorem in compore posint. Et sic perficitur tot acipeculatio de elementis ab ipso Galeno. LIBRI DE HUMANA
ACCEDAMus modo ad librum de nais tura humana Hippocrauis, quam tali methodo inqui-
187쪽
inquiris in hoc libro intentio est inuenire natu Intentio libri
τm humani corporis primo, an multiplex unauta sit . uenaturq; multiplicem tum ex sensu: quoniam si esset una non sentiret animale tum ex alteratione; quoniam calefit, silescit sed nihil alteratur, nisi de contrari in contrariunt. ergo balteratur; multiplex L on una.
I iidem ex generatione; ex semine enim genera atur, c ex alimento attracto a uirtute seminis iis Mergo ex pluribus generatur inquirit postea, implicemq; o mi ltiplex est,e quot eo tituatur: prebat 'Τμ' pi; ex quatuor, quoniam exi luem sumus, e nutrimmur . ex elementisautem nutrimus ergo ex sementissumus, ut discurrenti patet inratu oractein eIevienta esse, ex quibus uiuuersum conmstat, probat: quia in ea unumquodq; generatum resoluitur et ab ijsdem alteratur Elementa enita propinqua, o quibus conbicitur animal, probat esse quatuor, cum primis elamentis proportiorunem habentia; bilem pituitam, utrum bilem, sanguinem: quod ostendit experimento euacuam tionum , quocunque enim tempore evacuetur animal etiam in summa sanitate constitutum, edum cetur vel pituita uel bilis, secundum facultate medicamenti exhibiti item, quando aliquis istorum humorum Lerit plus equo evacuatus do ieianiniacta aegrotat. Habere autem proportionem ad quatuor limenta univcrsi, Cypro atri
188쪽
ex actionibus, asionibus. In aetate ni nudoliscenti e in qua dominatur Mor, maxime etiam dominatur bilis igni qualitatibus restonndens in descensu uero aetatis' in quo siccitus quidem augetur, caliditas uero diminuitur, excendit succus melancholicus terrae similis.Jed austa in senio Hiditate usque ad intensum gradum, aqueo humore replentur corpora aquae propora tione respondente. In pueritia humiditas calori iungitur, sanguis ut plurimum dominatur, qui ad ueris qualitatem rori tur anni praeterea tempora sunt proportionata humoribus Jam uersanguini astra i autumnus melancholi e Dems pituit rell/ondet atque inde est, quod
mutationes temporum tum pariunt, tum remonnent morbos haec methodus est Hippocratis in toto hoc libello, quem si uultis uidere legatis ultimum commentum Galenisuper hunc librum. LIBRI DE ATRA BILE Cum vero quidam antiquorum qu tuor se se humores negarent in humano corpore, ac prae
Erasistratus; inde coactus Dii Gulenus ederelisis ιη rum, quide atra bile inscribitur . cuius intenotio principalis est ostendere bilem utrum etiam
189쪽
lius faciat incipit a notior , ut semper solit.
notior autem omnium humorum eli sanguis, ex ii tuo b
quo reliquos omnes humores esse probat partim ex diuersis anguinis saporibus, partim colorisbus substant qui enim subtilis, e subarusus, in pidus, pituitosus est sui ab Diuus,
marus, Cripumans cum leuitate biliosus niger, acris, Crii ullus, melancholicus colligitur qVatuor ese humores. Quorum pituitum ip xuit 'It quidem Disanguinem conuerti; si ulterius conco ' anguinem qii tur: π propterea nasium habere in strumen Q iv xx x x ium, uel proprium bilem tum amaram,tum nigram in sanguinem uerti non posee; cum sint ulterius decocta propterea illis receptacula isese a natura constituta, ut in quibus utriusque redundantia reciperetur, haec tum in corpore,tum adaequalitatem proportionumseruaretur, quaquia diu animi degit. Si uero immutantur ita, tit uel Pituitae corri pituita acida, uel alba, uel crassa, cuti uitrum reddatur, nec quantitate excedat, proportionalis nascuntur eiectiones secundum diuersum rampti eius materiae, iuero bilis amara, lictae' pilis uitiata mi misceatur sero sanguinis, e fiat ea, quae ocra xt sero bilis
aut pallida dicitur: uel crassescat, uel latuit ' μ'' - - lina; aegritudines fient istis quoque proportionales sicuti etiam, si quintitate excesserint, eae qua plurimum icteri nascuntur liuero tu mos in cho
190쪽
mano generatur, iatq; uel probra, uel rugianosi, uel fatodis, id est, glauci ex his quoque causis aegrotat animal put i bilis aduratur, uel succus melancholicus; funti imae, et malignE aegritudines quae cacoethe dicuntur tum n contplexione; sicuti fuere pestilentiale tun tia compositionei cuti cancri ulcer ti, antbraces v res nubuit quod mala: tum insolatione continui; sicuti ulcera elephia, chironia, et huius cancri occulti modi asucco melancholico no adust' funicancri occulti, elephantis iubi sanguis melancbolicus dominatur baecsunt, quae in libro de trabile continentur ubi Galenus obsteria putat
contra Erasistratum tenentem medicinassolutio vas generare humorem, quem attrahunt.
COMPLET igitur tractatu de elimistis tum remotis, tum propinquis humani corpo*ris, ordine doctrinae accedit ad temperaturas Galentis: in quibus utitur tali methodo Tria onmnino considerat,sicuti tres libros facit: in pristibiota,ucas' nosti gat naturam temperamentorum: inircundo addito numero inuestigat igna singulori . in tertio determinatis temperaturis distinctis