Commentarium in Bullam Pauli 3. licet ab initio, datam anno 1542 qua Romanam Inquisitionem constituit, & eius Regimen non Regularibus, sed Clero Seculari commisit. ... Accessit Appendix HistoricoTheologica de Proscriptione sub annum 1725 ..

211쪽

,, pis , quibus prae omnibus cura Eccleis is siae est demandata, a quibus examina- is rentur per se, vel vero idoneos , nec se nisi eorum consensu admitterentur ad se haec peragenda. V Quibus verbis agnovit Congregatio noxia fuisse Dei Ecclesiae, amplissima in contrarium privilegia a Regularibus, sive obtenta, Hue eX- is torta. Abusus alius turbat Christia- nismum in Monialibus, quae sunt sub ,, cura Fratrum Conventualium sita nuncupantur Fratres omnes cujuscunque Ordinis , non in solitariis locis, sed in Conventibus degentes, voce per eam aeta tem consueta ubi in plerisque Monaste- ,, riis fiunt publica sacrilegia, cum maxi- ,, mo Civium scandalo. Auserat ergo San-

, , ctitas vestra omnem eam Curam a Fra-

, , tribus Conventualibus, eamque det , ,, aut ordinariis , aut aliis , prout me- lius videbitur : V Quibus verbis agnovit Congregatio noxia fuisse privilegia, quibus Mendicantes in suorum oris dinum Moniales constituti erant, veluti

Monialium Episcopi. o Abusus magnus, ac perniciosus est ,, in Gymnasiis publicis , praesertim in ,, Italia 3 in quibus multi Philosophiaeis Prosessores impietatem docent , imois in Templis fiunt disputationes impiis-

212쪽

,, simae : & si quae iunt piae, tractantur

,, Coram populo res divinae valde irrea, , Verenter: Ideo putaremus indicendum, , Episcopis, ubi sunt publica Gymnasia, ut per eos admonerentur Lectores, is ne docerent adolescentes impietatem ...

In impressione Librorum, danda esset ,, hu jus rei cura ordinariis. Illa autem Templa fuisse plerumque Regularium , Lectores illos plerumque Regulares, ne. mo dubitabit , qui morem ejus aetatis sciat : Librorum imprimendorum Curam Episcopis, & Fratribus Inquisitoribus, & S. Palatii Magistro commen daverat Lateranense sub Leone X., qui frustra clamantibus, & conquerentibus Episcopis, ut fusE refert Raynaldus in Annalibus; adeo benevole se gerebat in Regulares e sed hoc non bene cedere in Ecclesiae bonum judicavit delecta illa Congregatio, solisque ordinariis eam rem commendandam censuit : Idem decrevit deinde Tridentinum. At sub Pio IV. Romani Dominicani magnis Conatibus Conis tenderunt , ne sibi e manibus elabi sinerent hanc praerogativam Episcopalis autoritatis. Quare Decretum Lateranense restitutum est. Imo deinceps praeter ter minos a Lateranense constitutos, amplificaverunt autoritatem suam Regulares

213쪽

Dominicam, & tum Urbis Uicarium, tum reliquos ordinarios, a Librorum imprimendorum cur fere rejecerunt.

Caeterum quis extiterit fructus tot Cardinalium , Episcoporum, Inquisitorum, Exemptionum, ac Privilegiorum: quibus in detrimentum Secularis Cleri, aucti λε re Regulares Mendicantes; paucis verbis deelaravit ea celeberrima Congregatio. D Alius, inquit, abusus corrigendus, , in ordinibus Religiosorum, quod adeo is multum deformati sunt, ut magno sintis scandalo Secularibus, exemploque plu-

rimum noceant. Conventu ales ordi- ,, nes ut nempe Carthusianos, ac similes exciperet, atque etiam Theatinos&C. haud ita pridem constitutos. is abolendos putamus omnes, non tamen ut alicui fiat

injuria : sed prohibendo ne Novitios possint admittere: sic enim sine ullius inj uria cito delerentur, & boni Religiosi eis substitui possent. Nunc vero putamus optimum fore, si omnes pueri , qui non sunt professi, ab eorum

Monasteriis repellerentur. Eandem hancRegularium ex nimiis privilegiis depravationem comprobavit,quod

accidit Paulo IV. Pontifice , qui ctim Cardinalis esset, Congregationi de qu1 supra, interfuit. is Is enim quemadmo-

214쪽

A dum narrat Spondanus ad ann. Isss. n.

3. Monasticam seu Religiosam vitam is semel professos, in Coenobia, unde qua

,, cumque de Causa exierant, regredi prae-.,, Cepit: atque in eo edicto exequendo seins, vere adeo, atque acerbe enisus est , ut is complures in Ρontificiis ditionibus Sao, , tellitum manu in vincula truderentur, ,, alii in Triremes conjicerentur. Qui va- ,, rias ob causas edicto parere non pote

,, rant, ii turissimum perfugium Venetias ,, elegerunt: ad quam Civitatem triginta is eorum millia confugisse dicuntur, quois rum plerique desperatione adacti, iam Turcarum oras proficisci, vel in Geris maniam migrare statuerant: Nonnulliis domorum parietibus inclusi ,rei exitum, M ac propinquum senis, Pontificis le- , , thum praestolabantur. Reliqua vide apud Spond. loc. Cit. Legendus etiam ipse Paulus IV. in Bulla I tom. I. Bullarii, ubi reseri,quam magnis sceleribus essent implicati. Hic itaque egregius extitit fructus , sive in Ecclesiam , sive in ipsosmet Regulares Ordines, ex tot obtentis exemp-xionibus , honoribus, praerogativis, contra utriusque sanctissimi Patriarchae votum ac desiderium. Quare si quis Regulares Ordines in Christi Charitate di-

215쪽

ligat , necesse est , ut Cardinatatus , Episcopatus,Inquisitoratus, aliosque gramdus quoscumque, Ecclesiasticam jurisdictionem administrantes, a Regularibus amovendos desideret, omni ambitionis aditu , ac spe praeclusa. Tunc enimvero sperandum est, re, ac nomine Religiosos, Malori in numero habitum iri in Ecclesia. cum diligentissime illud Adagium Canonicum observabitur, Saecularia Sae eularibus , Regularia Regularibus conferantur. Neque sibi aliud volebant S. Dominicus , re Franciscus, neque ab his diversa sensit S. Ignatius, ut legere est apudoriandinum in Historia ordinis. Scici Clerum quoque Secularem obnoxium ess ct vitiis , ac criminibus : Verum his extiris pandis plurimum juvabit sanctitasR egularium ordinum. Caeterum si cupiditate

honorum , ac pecuniarum eo res proce dat , ut obscuratum sit aurum, ut mute

tur color optimus in Religiosis Ordini bus : Ecquis corruptis Regularium mori bus remedio esse poterit Z si sal evanuerit in quo salietur ξ Nemo inficiabitur post Tridentinum doctrina, ac probitate illustre viget e Regulares ordines, multis ablatis, vel temperatis privilegiis: atque amplificata Cleri Secularis autoritate. Uberius incrementum haec omnia sument, si Inquis

216쪽

litorum potestas, aliaque omnia , quae ad Iurisdictionem Ecclesiasticam pertinens, Secularibus Clericis committantur. Iueum finem Regulares Ordines excitavit Deus, ut pietati vacent , ut ad justitiam erudiant multos: id qui faciunt, fulgebunt quasi stellae in perpetuas aeterni

vates

CAPUT X.

Exterorum etiam, in Librorum Proferiptionibus per Romariam Inqui- sitionem faciendis , Causam agi :Hinc utilitas , ac necessias Com

stitutioriis PAULI III.

CVm Tribunal Romanae Inquisitiois nis sibi jus. ac facultatem vindicet, judicandi de Doctrina, Libris, Thesibus, Foliis quibuscumque, Catholicorum

omnium, cujuscunque Regni: prosecto postulandi ius habent universa regna, ut ea forma hoc Tribunal constituatur , quae minime omnium suspecta sit, ec ansam non praebeat querimoniis extero

rum.

217쪽

Hujusmodi vero esset ea Romanae In quisitionis serma , in qua imprimis Generalis Commissarius, qui maximus est Adm ini iter , & pro suo nutu, ac libito vel turbare omnia , vel rite moderari potest: non Frater aliquis sit, in specuin lativa Theologia Magi iter , quanto OP Portunius vel Cardinalium aliquis illos enim Commissarios appellavit in sua Bul

lustris aliquis Praelatus , non Theologiae modo , Verum etiam Iurisprudentiae peritus , ac praxeos Iudicialis , praeterea Politicae quoque prudentiae: quae nisi de filisset Regularibus Commissariis , sapientius providissent, ne sanctissimum Tribunal adeo gravi apud exteros odio laboraret : Consultores autem seligantur IVel tantummodo Clerici Seculares, vel si etiam Regulares admitti placeat eX Omini primario Religiolo ordine deligantur sita enim fiet, ut unusquisque alterius prae sentia cautior ad consulendum fiat, α

quae alterum tacere Continget, alter admoneat , atque eloquatur. Optimum prae

terea factu esset, ex variis Nationibus seligi Consultores: non sectis ac consuevit in Auditorio Romanae Rotae. Quam ipsam consuetudinem sin deputandis etiam

Cardinalibus Inquisitoribus,optimus quise

218쪽

que commendabit, ut quae Congregatio Inquisitionem in universa Chri litana Re

publica sibi adscribit , ex Iudicibus ab Universa. Christiana Republica delectis

coalescat. . ν

Eoque magis ita sentiendum puto, quod Bulla Sixti U. de quindecim Congregationibus : & incipit. Immenis AEterni Des. Anno Is 87. duobus in locis , ubi de Libris , eorumque Doctrina serismo est, haec habet: ,, Universitatum Pari- , , sien ., Bononien ., Salamanticen , Lovains, nien . , aliarumque probatarum studia D ad Librorum expurgationem , & Coris rectionem eXcitent i earumque diligen- ,, tem operam , & industriam requirant. Et alibi infra. - Αdjuncto etiam studio, , , atque opera doctissimorum Hominum, ,, eX omnibus Christiani Orbis Nati , , nibus,per Nos,aut Successores selecto- rum. V Quapropter Jus aliquod quaesitum videtur Nationibus exteris, ad ipsius etiam Pontificiae Bullae praescriptum, ne gravissima hujusmodi negocia ad libitum unius, aut alterius Fratris eXpem

diantur : sed consultis Primariis Viris ex multiplici extera Natione. Quod si factum fuisset sub Pio IV. & S. Pio V., aliisque Pontificibus , non tanta apud exteros invidia conflata fuisset Sanctissimo

219쪽

Tribunali, ex quibusdam actis, &Con stitutis, in praejudicium haud admodum lave Regum, ac Principum. Modo vero longe aliter se res habet. Mitto quod nulli iunt Exteri Cardinalexin Tribunali S. Universalis Inquisitionis Minori utique fama , ac decore Sanctissimi Tribunalis : Videntur a pluribus jam annis data opera Dominica. ni Fratres obstitisse , ne in S. Ossicii

Congregationem cooptentur eXteri Cardinales , qui fortasse non sinerent se regi ad nutum Dominicani Commi mari t. Quo Consilio male profecto meriti sunt Dominicani de dignitate, atque Auctoritate Romanae Inquisitionis , cujus Decreta longe. majori obsequio venerarentur, vel eae ipsae Nationes, a quibus caeteroquin non P eipiuntur,si eam Congregationem scirent, non ex Italis tantum , sed etiam ex praecipuis aliorum Remorum Cardinalibus , si quando Romae morentur , Coales

cere.

Illud perniciosius, quod Censurae de Doctrina ac Libris, ab uno Fratre eodem que Dominicano pendent , Commissario videlicet, una cum aliis tribus Fratribus sui ordinis praecipue. - Nam x. Si Doctrinae, vel Libri Authorcharus Dominicanis sit, penes Com.

220쪽

inissarium est,denunciationem,ab Accusa. toribus intentatam negligere, vel in aliud tempus differre , interea autem temporis

Auctorem monere, quemadmodum factum esse cum Quesnello, te itatur Lassi-teau in Histor. Constit. lib. I. Poteit unus, aut alter Censor designari, constrictus amicitia incula cum Dominicanis: ab hujuscemodi autem Censoribus , quidni fausta omnia , atque ad votum suum sperare, Dominicano Commissario liceat ξ per quem deinde Cardi. nalibus approbanda proponantur, &c. 3'. Quid est facilius , quam ut his amicis Censoribus, totus Fratrum chorus

applaudat λ Nempe magna illa nomina, Reverendissimus Cominissarius cum suo socio; Reverendissimus Magister S. Palatii ι Reverendissimus Generalis Domini. Canorum,dcc. Haec ubi praecesserinr,quid, rogo , facient Inquisitores Cardinales, quam & Censuram faventem approbare ,& Doctrinam Librumque absolvere Secus autem fiet, cum Libri, vel Doctrinae Auctor invisus , atque ingratus Dominicanis est : An non ita factum esh de Amadato Guimento, qui uno opustu lo complures Dominicanorum Theologo

rum , in Theologia Morali, & Casuistica errores , laxatque opiniones , ipsis Au