Gasparis Colinii Castellonii, magni quondam Franciae amirallii, vita. ..

41쪽

COLINII sdes aduoluta , caedis illius ultionem multis cum lachrymis postulauit , cuius: auctorem ac machinatorem Amirallium esse assirmabat.quod cum Amirallius animaduertisset;& superioris cuiusdam impulsu eam agitabulam intellexisset,vt qui armis vinclinon

potuerat, rabulariis artibus caperetur et pri

mum Regi& ipsius matri,uniuersoque concilio demonstrauit,caedis illius auctore Pol- trotum iampridem accusatum , supplicioque affectum fuisse.iure, an iniuria, non illud esse disputadi tempus. utcumque se res haberet,si crimen illud fuerat, acerbissimo Poltroti cruciatu satis superque expiatum fuisse:nam vivus quadrigis Lutetiae distractus fuerat.Praeterea neon modo Confitetem

eos reum, verum etiam profitentem & gloriantem habuisse, confirmantemque sibi ea mentem diuinitus iniectam: neque dubitare,quin & gratum Deo obsequium, & patrice summum ac salutare officium praestitisset, qui tyrannum, semper furentem . sem

per bacchantem, semper Christiani sanguinis sitientem , de medio sustulisset. si quid Poltrotus in vinculis, & publica custodia impunitatis spe proposita,& blanditiis illectus aduersus se pronuntiasse diceretur, co-

42쪽

VITA GA SPARIS seruandum eum fuisse: quemadmodu ipse;

dum Pol trotus viveret, publicaque custodia teneretur,multis litetis ac de nunciatio nibus flagitarat ut bello confecto, legitimo iudiciorum more, coram ipso interrogaretur.mmc mortui hominis, neque testimo.nium,neque indicium cuiusquam momenti in rei capitalis indicio esse oportere: pra sertim aduersus eu, qui tantam in Regno dignitate obtineret.Praeterea, si maxime vel ipse vel quiuis alius e suo exercitu, Poltro tum ad illud consilium impulisset: tamen ecquid criminis videretur, si quid hostis aduersus hostem hostiliter egisset numvllae tum induciae fuissent,aut ulla vel pactione mel iureiurando obstrictus illi Ami rallius fuisset Cur Duces in castris suis comporis stipatores haberent Denique, ut haec

omnia non essent,tamen pacem non mo

do rnter utriusque partis milites, sed multo magis inter ipsos Duces,& rei militaris praefectos,bono publico reconciliatam fuis mse.a quo bono publico:&ciuili concordia, nouum istud querimoniarum genus abhorreret.Quod si quaestionein de illa caede do- cerni postularet, se quoque vicissima Rege postulare,ut sibi aduersus ipsos instituendae c

43쪽

hccusationis potestas fieret. neque enim m gnρ negotio planum fieri posse , Guilium.& crudelitatem nefaria in Regis subiectos exercuisse, M sacrosancta omnia Regemi d*creta Regis edicto cofirmata violassiet, de adi inis priuato consilio capiendis, perdixellio, nis crimen admisisse,statumque regni con- pellisse:omnia denique & humana diuina iura permiscuisse,secemque tantoria in cedioru fuisse,quibus Callia messes circiter XIII.exarserat. Nac Amital lilyraxiqne furedi ,eademque tame actione aliquoties insequentibus annis a Guisiis renouata, tandemi ex ad urbem Molini ac primores regni amplissimossuos e s n*toxes & costiarios suoS euocat. Cardina

lam Lothalingum, adiuncta sibi statris viduan verba 'ossa parte facere inbet. simul irallio,siquid vesset, ad ea respodedi potat tem facit.Caussa utrinque perorata, tu Re de cosiiij septe dii a quaeriti ab iis, ecquem eo consilio peiiciendum ac sibi iniquum putarent.Omnes sibi probari responderuti Tum iteru quaesiuit, 'nsbi ius de ea crimi natione dici postularent , an re iudicata se staturos promitteret. Paucis interiectis die, bus,cum se utraque pars Regis senpentiali-

44쪽

6 VITA GAS PARIS hentissimo animo statura fespondissetidie

Ianuarij XXIX.ann o M. D. LX VI.isen tentia itis irrenuntiata est illam enim ad verba exprestimus Rex utraque parte audita ea usaquh ih cosilio cognita ,sen tentii ii e Principum ti consiliariorum suorum dictis,quae

te Consentaneae congruentesque fuerant,

pronunciat Amirallium Castelloni in lim

centem videri : eumque hoc Lomine lodi- cio absolusit.Simul procuratori suo generali perpetuum eo nomine silentium imponit,aliisque omnibus actinuos eiusmodi negotia per uni. vetat praeterea ne quis aut

ex iis qui aduersa ij in hac causa fuerat, aut ullus Miti si suis subiectis illvier et, haede re unquain facere audeat: ne quis ex iis lqui in suo remo iuridicundo praesunt eis dapud se eo nomine agi patiatur. Vtris udi partem in suani se fidem & tutelam rebes ira

se pronuneiati iubestque rus msthac fas Ide atque amice sub simperio suo degant: a neque quidquam alii in aliog mblianam si quis velis iis quolis hari causa aduer- orij fuerunt, et ex ipso iam cognatis pinquis necessariis, amicis aduersus h

45쪽

ci ist

decretum feceriti eum contra Regiam mariestatcm facturum, de perduellionis reumrturum: quippe publicae pacis ac tranquillistatis violarore.ob hasce res puccre, ut h*s sentetia in omnibus Regni Pariam elis proemulget u Sed iam ad superioris ait ni consi ilia redeu ndum est.Non ita mu itis post mensibus accidit quiddam,quod cum lenissimi ac mitissimi ingeni j testimonio esse possi minime praetereundum videtur. Nabuerit Amirallius per annos aliquot in domesti scorsi ac familiarium suoru numer' , Harhberuillerium quendam nobili ippa ilia nartu:cuius opera in obeudis honesti sisimis quibusque negotiis utebatur . eius literae qua dam in Aula interceptae sunt,quibus scribet bat ad eos quos nihil attinet in praesentia nominari se propediem mandatum sibi negotium conlacturum: atque Amirallio soporiferam potionem praebiturum. Cum illa: Amiratio redditae literae fuit seni,homine ad se accersu iubet eu aliquot versus in charta ibi parata sua manu exarare. mparatione utriusque scripturae facta, quaerit ex eo, ecquid suam manum i in illis literis agnoscat: quibus recognitis conscientia & facinore conuictus, confestim in terram procumbit:

46쪽

8 VIT A G AS PAR is Hersque misericordiam implorat. Tum Amitallius ei sese ignoscere pronuciauit: sed calege, Ut quamprimum ex ipsius familia

excederet,neque unquam in suum conspectum ve nitet. Deinceps ad aulica superioris anni consilia redeundum est iam aliquot post pacem promulgatam mensibus, Regitia mater consilium cepit, Batonam ad gerietum strum: Hispanum Regem proficisci,

secumque suos filios deducere: ea mente, quae paucis,per id tempus cognita , postea tragicis rerum euetis patefacta est Primum igitur itet Lugdunum instituit quod usque ad illud tempus propter religiosorum ciuia atque incolarum multitudmerm illoru potestate tenebatur.quo simulatque peruenit, Italis architectis fabrisque undecunque adhibitis,arcem quam vulgo Ciladellanas vocant,in I rdpiriqud colle celeriter exstrui imperauit u se sit biecto ido Unmineten Coeperat palin ante saeuissima grassari pe- 'stis, i amque ad Aulicos peruaserat: neque tamen priurum animum inducere Regi napin tuit,suos inde liberorum abducere,quam iacta illius arcis tandameta videret. Vbi pestem

in regiam ipsam pervasisse sensit Lugduno pCefectum imposuit Lossium,hominem fm i

47쪽

uiti

rum ac barbarum,hostemque religionis in festissimum,eique aliquot militum insolentium praesidium attribuit:qui ciues religioni addictos, assiduis iniuriis contumeliisque vexarent. Post quacumque Rex iter tanto comitatu fecit, quamcumque per Urbem, pagum, vicum, castellum deductus est, nairabile dictu est,sed tamen notum & omniussermone peruulgatum,tanta comitatum illum regium pestilentia insectata est,ut Rex per tres menses nunquam, nisi praesenti perieulo coactus,& tanquam vi domo eiectus exchaeret. Dum haec geruntur,& Regina mater Baionae cum filia, Hispanorum Regis coniuge, & eiusdem Regis legatis consilia communicat. Mareschallus Mon- moranhius, s quem Rex urbi Lutetiae cum lammo imperio prAecetat certior factus est, Guisios clandestina consilia inimsede plebe Parisiensi aduersus eos qui Lutetiae veram castam religionem' eolebant , concitanda: eodem Lotharingum Cardinalami propedient cum magno arniae itin comitatu affuturum. Fuerat iamat quot s ediciis regijs interdietuiui, ne tui cum arcibus js, neve cum pistulis esse,iiatve facere , liceret. Vbi Monmorau-

48쪽

m UITA GAS PARI Scio nuntiatum est, Cardinalem , eiusqu*comites his telis armatos in urbe introijsse, confestim praesidio suo comitatus illi obuiam procedit: atque m ma dc tela deponere imperat. inam sibi grauissimam impositam contumeliam Cardinalis Si ei iusfiatris filius Guisius adolescens, interpretati sunt. ac frequenter ex ijs auditum est, cum dicerent, facinus illud Mon morai cio vita constaturum. Iloc tumultu in urbe excitato, ubi L X. armatorum mil-dia uno die Cardinalis in Monm ancij necem commouere potuit, visum est Mon- morancio amicos ad se suos euocare , in prirnilque . Amitallium: qui equitibus cir citer C C C.comitatus,die Ianuarii XXII. Lutetiam accesse. quae res cum infirmam

plebem se perstitionibus mirifice deditam,

tum vero sacerdotes, monachos, ac prage tini maioris templi canonicos ita perterruit , ut non pauci ex eorum numero de

fuga cogitarent. Postridie Monmorancius Pae amenti praetores & qui tum in urbe summae dignitatis videbantur, domum ad se accersii.Ad eos, adhibitoAmiralli ve

ba facit de Lotharingi Cardinalis auda-

49쪽

C OLI NI I. I sicia in factiosis consiliis, simulque de quorundam ciuium coitionibus, qui cum rumores passim dissipassent , quasi Amirallius manus cogeret , & Rege in longinquis oris absente diripiendae opulentis. simae urbis consilia caperet: optimum factu sibi visum esse, eum euocare, ut quid

sui animi esset, libere apud ipsos eloqueretur. Tum Amirallius: Iampride sinquit mihi comperta sunt quae hic de me ab iniquis remalevolis spargutur.quasi occupandae huius urbis consilium ceperim, quam huius Regni arcem & clarissimum Gabiliae lumen esse constat. Verum haec consilia ijs eonsentanea sunt, qui sibi nescio quid iuris in eius Regni duccessione vindicant, &: Ducatus ac Comitatus quosdam sibi restitui oportere contendunt. Ego certe neque in Regnum , neque in ullam eius partem quidquam mihi iuris arrogo . si facerem , nulli se puto his quingentis annis o nobilitate Gallica tanta rei coturbandae facultatem oblata fuisse. Memoria tenetis, interfecto Duce Guisio, du Cometabulus Aurelitein mea potestate esset,quanta rei gerendae occasio-

50쪽

vITA . V ASPARIS

nem it ab v erini,si rum ultua ndi animus fisissee. at nullo unquam. tumpore Vehemenestius Reginam matrem & Regios senatores. Pacem poposci, quam con, floretissimae res nostrae videbatur. quis ignorat,eo tempo Pa ce a me summis precibus sum m sique o totione ejagitatam, cum urbes quamplues ritinae Si nobili ssimae sese iam pride ini mea fide dedissent,& complures aliae tum Nort manniae, tum Armoricaecivitates fisa mihi auricitiam & societate ultro deferrenti quis nescit , me cum post pacti i mpetratam a m ,

bitioni Si petendis ab Rege imperiis atque honoribus seruire potuis'm,ta me maluissed reum me recipere: ibique ad hociusquere tripus modesto& placide priuata metuitam agireret Verum his omisis, ut quod instat

agam us,euocatus a Mareschat lo Moni orancio, properaui huc ad vos venirc etrio qui di quam nouandi aut conturbandi studio, d potius ea incendia exstinguendi, qugmeis per quorunda audacia propemodum excitata sint. Neminem vestisun ignorare arsebi tror,quantum ij qui puriorem resim Eprofitetur, fidei mihi tri buat,complures ex ijs. nouis istis rumoribus permoti & Guisiorum