장음표시 사용
81쪽
17. introduces eos, & plantabis in monte haereditatis tuae t firmissimo habitaculo tuo quod operatus es Domine: sanctuarium tuum Domine, quod firmaverunt manus tuae. 18. Dominus regnabit in aetemum,&ultra. I9. Ingressus est enim eques Pliarao cum curribus& equitibus ejus in nrare: de reduxit super eos Dominus aquas maria: filii autem Israel ambulaverunt per siccum in medio eius. 2o. Sumpsit ergo Maria prophetissa, soror Aaron, tympanum in manu sua : egresia. Mue sunt omnes mulieres post eam cum
tympanis & choris , t za. quibus praeeinebat, dicens di Cantemus
omino, gloriose enim magnificatus est , equum & ascensorem ejus dejecit in mare 22 Tulit autem Moyses Israel de mari rubro, & egressi sunt in desertum Sur: --bulaveruntque tribus diebus ' per solitudinem, de non inveniebant aquam.
' Σ3. Et venerunt in Mara, nec poterant bibere aquas de Mara , eo quoa essent amarae: unde & congruum loco nomen imposuit , vincans illum Mara, idest, amaritudinem. 24. Et murmuravit populus contra Moy
sen, dicens r Quid bibemus 32s. At ille clamavit ad Dominum, ostendit ei lignum: quod i cssin misistet in aquas, in dulcedinem verset sunt. Ibi constituit ei pN-cepta, atque judicia, εc ibi tentavit eum , 16 dicens: M audi is vocem Domini Dei tui, dc quod restiam est coram eo secerist de
obedieris manduravem , custodierisque omnia praec in imus, cunctum languorem , quem potiri in AEgmo, non inducam super te di ego enim sum D missanator tuus.
χ7. t t Venerum ainem in Him filii Israel, ubi erant duodecim λntes aquarum,& septuagima minue: & castrametati iunt;
r. I Rosectique sunt de Elim , & venii
t omnis multitudo fit eum Israel in desertum Sin , quod est inter Elim at Sias nai r quinto die mensis secundi ' ,
postquam egressi sunt de terra AEgypti. 2. Et murmuravit omnis congregatio filiorursia eontra Moysen de Aaron in si ilitudine . 3. Dixeruntque filii Israel ad em: utinamimortui essemus per manum Domini in Terras AEgypti, quando sedebamus super cillas carnium, Ae eomedebamus panem in saturis te: cur eduxistis nos is desertum istud, ut occideretis omnem minit mem sume Dixit autem Dominus ad Moysen: Ecce, ego pluam vobis panes de coelo: mr diatur populus, 3e e ligat quae siniciunt per singulos dies r ut tentem eum utriὶm ambulet in lege mea, an non. 1 Die autem sexto parem quod inferant: de sit duplum quam colligere se bant per sim ulog dies. 6. Dixeruntque Mories Se Aaron ad O mines filios Israel: Vel pere scietis quod Do-l minus eduxerit vos de terris AEgypti,
enim murmur vestrum contra Dominum: nostvero quid sumus, quia mussitastis contra nos.
8. H ait Moysis: Dabit vobis Dominus
vespere carneu edere, de manὰ panes m s Llicitate : eo quod audierit murmurationestvestras quibus murmurati estita Contra eum: nox enim quid sumus nco contra noti estimamur vest- , led contra Dominum.
9. Dixit quoque Moysex ad Aaron t Diei
universis coim vicim filiorum Israel fAccedite coram Domino. t audivit enim
tum filiorum 1 el, respexerunt ad solitudi nem: de ecce gloriar Domini apparuit in nube. II. Locutus est autem Dotmmis ad Mo lsis, dicens :Ia. Audivi murmurationes filiorum Isines, loquere ad eos: Vespere comedetis carnes,lde mane faturabimini panibus t scietisqueb quod ego sum Dominus Deus vester. Is. Factum est ergo vespere, & ascendens coturnix, co 'uit castiar marae quo
que ros Iac iit per Circuitum Castrorniv
82쪽
I . Cumque operuium superliciem terrae, tapparuit in solitudine minutum, Δ et si pilo tutam in similitudinem prasinae super terram.
11. od clim vidistent filii istaei, di x .runt ad invicem: Manliu λ quod significat: Did est hoc ignorabant enim quid esset. Quibus ait Moyses: l Iste est panis, quem
Dominus dedit vobis ad vescendiam. 16. Hic est sermo, quem praecepit Dominus: Colligat unusquisque ex eo quantum sussicit ad vescendum: gomor per singula capitar Iuxta numerum animarum vestrarum, quae liabitant in tabernaculo, sic tolletis. I7. Feceruntque ita filii Israel di & colle gerunt, alius plus, alius mimis. t 8. Et mensi si int ad mensuram gomor :i nec qui plus collegerat, habuit amplius:
nec qui minus paraverat , reperit minus :ied singuli iuxta id quod edere poteraDt ,
rp. Dixitque Moyseς ad eos e Nullus r
26. Qui non audierunt eum, sed dimiserunt quidam ex eis usque manὰ, scatere coepit vermibus , atque computruit , Δ itatus est contra eos Moyses. 1 r. Colligebant autem mane singuli, quantum sufficere poterat ad vest endum. Cum-iue incaluisset sol, liquefiebat. 22. In die autem sexta collegerunt cibos duplices, idest , duo gomor per singulos
homines: venerunt autem omnes princi' ,
multitudinis, & narraverunt Moysi. 23. Qui ait eis di Hoc est quod locutus est D minus : Requies sabbati sanctificata est Domino cras. Quodcumque operandum est, sacite: oc quae coquenda sunt, coquit et quidquid autem reliquum surrit, reponite usque in mane. . Feceruntque ita ut praeceperat Moyses, & non computrisit , nexis verint, inventus est in eo.
23. Dixitque Moyses: Comedite illud hodie, quia sabbatum est Domini: non invenietur hodie in agro. H.Sex diebus colligite: in die autem septimo sabbatum est Domini: idcirco non inven etur. 17. Venitque septima dies t de egreis depopulo ut colligerent, non invenerunt. 28. Dixit autem Dominus ad Moy : Usquequo non vultis custodire mandata mea, Sc legem meam 329. Videte quod Dominus dederit vobis sabbatum, Se propter hoc die sexta tribuitv lis cibos duplices : maneat unusquisque apud semetipsum, nullus ζ;rediatur de loco suo die septimo. 3o. Et sabbatizavit populus die septimo. 31. Aprillavitque domus Israel nomen eius Man: quod erat quasi semen coriandri album, gustusque eius quas similae cum melle. 32. Dixit autem Moyses: Iste est serano,
quem praecepit Dominus: Imple gomor ex eo, de custodiatur in suturas retro generationes: ut noverint Patrem, quo alui vos in solitudine, quando educti estis de Terra figurii 33. Dixitque Movses ad Aaron: Sume vas unum, & mitte ini Man , quantum potest capere gomor, de repone coram Domino, ad servandum in generationes vc iras 3 . sicut praecepit Domitatis Moysi. IV,suitque illud Aaron in tabernaculo reservandum. 31. Filii autem Israel comederunt Manq adraginta annis , donec venirent in te ram habitabilem : hoc cibo aliti sunt ,. quequo tangerent fines terrae Chanaan. l 36. Gomor autem decima pars est Ephi.
I bm mvir grantibus in Raphidimpro aqua Iulii Israel, dat Dominus aquam de perra:
I. TGitur prosecta omnis multitudo fili L rum Israel de deserto Sin permansi innes suas, Juxta sermonem. Domini, castrametati sunt in Raphidim , ubi non erat aqua ad bibendum populo. a. Qui surgatus contra Moysen , ait illi NM MDa nobis aquam, ut bibamus. Quibus respondit Moyses t Quid iurgamini contra me cur tentatis Dominum Sitivit ergo ibi populus pro aquae penuria, de murmuravit contra MoHen, dicens: Cui seeisti nos exire de AEgypto, ut occidere nos, & liberos nostros , ac iumenta sti
83쪽
. q. Oamavit autem Moyses ad Dominum, dicens r Quid faciam populo huic adhue paululum, de lapidabit me. 1. Et ait Dominus ad Moysen : Antecede populum , & sume tecum de senioribus lixa p. a . Israel : dc virgam qua ii percussisti su-
. dimis lutum, tolle in manu tua, di vade. t. arito. . 6. En ego stabo ibi coram te supra petram Horeb e percutiesque petram, Ac exibit ex ea aqua , ut bibat populus r Fecit Moyses ita coram senioribus urael r7. & vocavit nomen loci illius , Tentatio , propter jureum filiorum Israel , dc quia tentaverunt Dominum, dicentes: Estne Dominus in nobis, an non iiD- I 8 Uenit autem Amalec , de pugnabar' i b contra Israel in Raphidim. s.. ii. . 9--Moyses ad Iosue r Elige vi
iros i & egressus , pugna contra Amalec :cras ego stabo in vertice collis , haberis virgam Dei in manu mea. Io. Fecit Iosue ut locutus erat Moyses , de pugnavit contra Amalec: Moyses autem de Aaron de Hur ascenderiant super verticem collis. II. Cumque levaret Moyses manus, vincebat Israel: sin autem paululum remisisset, superabat Amalec. I a. Manus autem Moysi erant graves :sumentes igitur lapidem , posuerunt subter eum, in quo sedit : Aaron autem de Hur sustentabant manus ejus ex utraque Parte. Et sactum est ut manus illius non lassarentur usque ad occasum solis.
13. Fugavitque Iosue Amalec, & populum in ore gladii. r . Dixit autem Dominus ad Moysen : Seribe hoc ob monumentum in libro , Strade auribus Iosue delebo enim mem riam Amalec Iub coelo. rs. AEdificavitque Moyses altare r de vocavit nomen ejus, Dominus exaltatio mea, dicens:
i6. Quia manus solii Domini, Ae bellum
Domini erit contra Amalec , a generati ne in generationem.
Ietbro sester Mosi uxorem eum fibis ad eum
reducit: auditis Dei operibus, cum D
mino sacrifieviet, sanum con um Μου δε-dit in ranstituendis sudiciorum magistratibus: l r.'Umque audisset Jetliro , sacerdos
Ichri quR se rat Deus Moysi, 8e Israelim. m. Ab pulo suo, 8e quod eduxisset Dominus Isise item a. Σ. tulit Sephoram uxorem Moysi quam remiserat rmizd. 3. Sc duos filios ejus , quorum unus v Gersam , dicente patre : Advena. fui in terra aliena. ibi iuri ι, Alter vero Eli er : Deus enim, ait , Me patris mei adjutor meus , di eruit me de gladio Pharaonis. s. Venit ergo Iethro cognatus Moysi, δέ ejus, de uxor eius, ad Movsen in de-
tem Dei. 6. Et mandavit Moysi , dicens : Ego I thro cognatus tuus venio ad te , di uxor tua, & duo filii tui cum ea. 7. Qui egressus in occursum cognati sui,
adoravit, de osculatus est eum : salutaveruntque se mutuo verbis pacificis , cumque intrasset tabernaculum , 8. narravit Μoyses cognato suo cuncta ,
quae secerat Dominus Pharaoni , & AEgyptiis propter Israel ἔ universumque laborem, qui accidisset eis in itinere, de quod liberaverat eos Dominus. p. Laetatusque est Iethro super omnibus bonis , qiue secerat Dominus Israeli , eo quila eruisset eum de manu AEgyptiorum , Io. de ait , Benedictus Dominus : qui liberavit vos de manu AEgyptiorum , & de manu Pharaonis, qui eruit populum suum de manu AEgypti. II. Nunc cognovi , quia magnus Dominus super omnes deos : eo quia i superbe ilegerint contra illos. Ia. Obtulit ergo Iethro cognatus Moysila holocausta de hostias Deo : veneruntque
Aaron de omnes seniores I9ael, ut comederent panem cum eo coram Deo.
II. Altera autem die sedit Moyses ut iudicaret populum , qui assistebat Moysi amanc usque ad vesperam.
I Quod cum vidistri cognatus elus , omnia scilicet quae agebat in populo, ait: Quid est hoc quod facis in plebe cur sinius sedes, de omnis populus praestolatur de mane usque ad vesperam xy. Cui respondit Moyses r Venit ad me populus quaerens sententiam Dei. I 6. Cumque acciderit eis aliqua disceptatio, veniunt ad me ut judicem inter eos, de ostendam praecepta Dei, de leges e us. I7. At ille: Non bonam, inquit, rem sacis: IX. stulto labore consumeris & tu , SpopuIus iste qui tecum est e ultra vires
tuas est negotium , I solus illud non po-literis sustinere. is. Sed audi verba mea atque consilia , de erit Deus tecum. Esto tu populo in his quae ad Deum pertinent, ut referas quae dicuntur ad eum r2o. ostendasque populo caeremonias de ἡλtum colendi, viamque per quam ingredi debeant, de opus quod facere debeant. Σr. Provicte autem de omni plebe viros potentes, Zc timentes Deum, in quibus sit veritas, & qui oderint avaritiam, de constitue ex eis tribunos, de centuriones , de quinquagenarios, & decanos , 22. qui iudicent populum omni tempore: quidquid autem ma)us fuerit, reserant ad te, & ipsi minora tantummodo judicent :leviusque si tibi partito in alios onere. 23. Si hoc feceris: implebis imperium Dei,& praecepta eius poteris sustentare: & omni, hic populus revertetur ad loca sua cum pace.
24. .ibus audiris , Moyses secit omnia quae ille suggesserat. 13. Et eleetis viris strenuis de cuncto Isirael , constituit eos principes populi , tri-
84쪽
bunos , & centuriones , & quinquagena. cinae vehementius perstrepebat : Ze timuitrios, & decanos. populus qui erat in castris. 26. Qui judicaban plebem omni tempore: IT. Cumque eduxisset eos Moyses in oc- quidquid autem gravius erat, reserebam ad cuisum Dei de loco castrorum , steterum eum, faciliora tantummodo judicantes. ad radices montis . . 17. Dimisitque cognatum suum : qui re- Ι 8. l Totus autem mons Sinai sumabat :
versus abiit in terram suam. eo .ia descendisset Dominus super eum ini
CAPUT X iv & ascenderet sumus ex eo quasi de
fornace r eratque omnis mons terribilis. Iuxta nωntem siser, commemorato merationis I9. Et sonitus buccinae paulatim crescebat
ex AEDUO beneficis, mptitas sanctfarii lin maius, Ac prolixius tendebatur: Moyses betur ut descenaeat Domi s iu 1M ume lylloquebatur, & Deus respondebat ei. tonum, coram omni plebe Μysi laeus urus. 2o. Descenditque Dominus super montem Sinai in ipso montis vertice, & vocavit Moy- .riss se tertio Rressionis IsraeI delfen in cacumen Mus. Quo cum ascendisset, L It terra , in ille hae ve- 2I. dixit ad eum: Descende, &contes a- erunt in solitudinem Sinai. re populum : ne sorte velit transcendere inerunt in solitudinem Sinai. videlicet 2.. Nam profecti de Raphidim, perve-Iterminos ad videndum Dominum , & ρο- nientes usque in desertim Sinai, castramstreat ex eis plurima multitudo. ibi---ltati sunt in eodem loco, ibique Israel fixit χχ. Sacerdotes ' quoque qui accedunt ad hisi uiritentoria e regione montis. Dominum, sanctificentur, ne percutiat eos. M Mmaderunt I. I Moyses autem ascendit ad Deum, voca- 23. Dixitque Moyses ad Dominum: Non vitque eum Dominus de monte, de ait: Hac poterit vulgus ascendere in montem Sinai: tu uia.. io. dices domui Iacob,&annuntiabis filiis Israel.lenim testicatus es,& iussisti, vicens: Ponetva'. ' ipsi vidistis, quae secerim AEgy-lterminos circa montem, &6nctifica illum. ι ptiis, quo modo portaverim vos super alas 24. Cui ait Dominus r vade , descende:
aquilarum, de assumpserim mihi. ascendesque tu, & Aaron tecum e sacerdo- .. Si ergo audieritis vocem meam , <es autem & populus ne transeant term in . V custodieritis pactum meum, eritis mihi ininos, nec ascendant ad Dominum, ne fori ita L,, ilPeculium de cunctis populis e t mea estite interficiat illos . im s. enim omnis terra. 23. Descenditque Moyses ad populum t Et vos eritis mihi in regnum saee lde omnia narravit eis. I. tale , 3c gem sancta . Haec sunt verba ε T Υ
dotale , 3c gens sancta . Haec sunt verba V V v quae loq-ris ad filios Israel. A I M I A A. 7. Uenit Moyses : & convocatis majori- Moyses durium ra a Domino audisum terriuLocutusque est Dominus cunctos ser- . Eodem
bus natu populi, exposuit omnes sermones populo narrat, . ac terreum aut lapideum de
quos mandaverat Dominus . insectis lanaeibus altare feri iubet, ad ρώο 8. Responditque omnis populus simul : non fit pre gradus ascendendiam Cuncta quae locutus est Dominus , faci mus. Cumque retulisset. Moyses verba ρο- I. T Ocutusque est Dominus cunctos ser- ε Eodem puli ad Do vinum , mones hos r 3 p. ait ei Dominus: Iam nunc veniam ad te in a. Ego sum Dominus Deus tuus, qui edu- caligine nubis, .ut audiat me populus loquen-lxi te de terra AEgypti, de domo servitutis . . tem ad te,&criaat tibi in perpetuum. Nuntia- Non habebia deos alienos coram me . ivit ergo Moyses verba populi ad Dominum. Non facies tibi sculptile, neque om-ly L . Io. Qin dixit. ei r Vade ad populum, &lnem similitudinem quae est in coelo desu- sanctifica illos hodie , α cras , laventquelper , α quae in terra deorsum nec eorum vestimenta sua.. quae sunt in aquis sub terra. xt. Et sint parati in diem tertium t in s. Non adorabis ea, n 'ue coles: ego sum die e im tertia descendet, Dominus corami minus Deus tuus sertis, Zelotes, visitam lomni iacte super montem Sinai. iniquitatem patrum in filios, in tertiam &
cuitum, &dices ad eos: Cavete ne ascenda- 6. &, iaciens misericordiam in millia his il/ων. vitis in montem, nec tangatis fines illius: om-lqui diligunt me, & custodiunt praecepta mea. nis qui retigerit montem, morte morietur. 7. Non assumes nomen Domini ruitui inlinevis.1 II. Manus non tanget eum , sed lapidiblvanum, nec enim habebit insontem Dominus biu opprimetur , aut confodietur iaculis ileu qui assumpserit nomen Diai Dei sui frustria. sive jumentum fuerit, sive homo, non vi- g. li Memento ut diem sabbati sanctifices. vet. Cum coeperit clangere buccina , tunc 9. Sex diebus operaberis, di iacies omnia in i ιι
ascendant in monten . OPera tua.
14. Descenditque Moyses de monte ad Io. Septimo autem dis sabbatum Domini populim & sinctificavit eum . Cumquelini tui est: non facies omne opus in eo, havissent vestimenta sua , tu, ω filius tuus & filia tua , servus tuus I . ait ad eos: Estote parati in diem rer-lde ancilla tua , Iumentum tuum, dc adve-ι. tium, di ne appropinquetis uxoribus vectris .ina qui est. intra portas tuas. 6. Jamque advenerat tertius dis , δέ II. ι Sex enim diebus fecit Dominus coelum mane inclaruerat: Ac ecce coeperunt audiril& terram, di mare, dc omnia qiue in eis sunt, &tonitrua , ac micare stagura , Ac nub irequievit in die septimo, idcirco benedixit densissima operire montem, Hangorque buc-'Dominus diei sabbati, di sanctificavit eum.
85쪽
p x xl l a. t Honora iratrem tinam & matrem Io. Quod si alteram ei acceperit , provi ut sis longaevus super terrisa, quam debit puellae nuptias , & vesturienta , & DR IDominus Deus tuus dabit tibi. 13. 3 N occides.
.is. . I . Non mechaberis. II. surtum lacies. x6. Non loqueris contra proximum tuum cidere, morte -riatur.
pretium pudiuitiae non '. tr. M tria uia non se rix , egredietur gratis absque pecunia. ia. t ini poculisit hominem volens oc-Is falsum testimonium. 13. autem non estinsidiatus, sed Decii II. Non concinustes domum proximi tui: illum tradidit in manus ejus: si constituam nec desiderabis uxorem Mus, non servum, licti locum in quem iugere debeat. non ancillam , non bovem, non virum , δε- si quis per industriam occiderit m Inec omnia vis illius sunt ximum suum , de per infidias r ab altari Ia8. Cunctus autem populus videbat voces meo evellas eum, ut moriatur. de lampades, & s itum buccinae , mon- 1y. Qui percusserit patrem suum aut maremque fumantem e dc perterriti ac pavoretum, morte moriatur. comma: steterunt procul , 16. Qui furatus fuerit hominem,&vendide 3 p. dicentes Moysi: Loquere tu nobis, dilrit eum, convictus noxae, morte moriatur. a must non loquatur nobis Dominus , I7. Qui maledixerit patri suo, vel m ne λαὰ moriamur: tri, morte moriatur.
1o. Et ait Moyses ad populum: Nolite tim. 18. Si rixati fuerint viii, & percusserit aurei ut enim probaret vos venit Deus, di ut ter proximum suum lapide vel ἔ no, ficisse terror illius eues in vobis, de non peccaretis. mortuus non fuerit, in neuem in lectulo: i ar. Sterimm populus de longe. Moyses 19. si stiretexerit, di ambulaverit soris sn- autem accessi in caliginem in quaerat D .lper tactuum suum, innocens erit qui per- . Dixit oreterea Dominus ad Moysen: cinerit ; ita tamen ut operas elus & Haec dicta inis Israel: Vos vidistis, quodlpensas in medicos restituat. lde coelo locutus sim vobis. χα Qui percusserit servum suum, velanas. Non latis deos argenteos, nec deos cillam virga , & mortui fuerint in mani- aureos facietis vobis. bus ejus, criminis reus erit. tramim 1 . la Altare de terra faciatis mihi, dcos. a I. Sin autem uno die vel ductus sumi M- feretis super eo holocausta & pacista ve-lrit,non subjacebit mnae, quia pecunia ultus est. stra , oves vestras de boves in omni loco χχ. Si rixati f. t viti, dc percusitiit in quo memoria fuerit nominis mei r ve-iquis mulierem praegnantem , & abortivumniam ad te, de benedicam tibi. quidem secerit, sed ieia vixerit: subjacebit m,rio as. t Quod si altare lapideum seceris mihi ,ldamno quantum maritus mullaris expeti
1 4- D Inon aedificabis illud de sinis lapidibus: si enim rit, & arbitri iudicaverint.
levaveris cultrum super eo, polluetur. 21. Sin autem mors ejus suerit subsecuis, 26. Non ascendes per gradus ad altaretreddet ammam pro anima , meum, ne reveletur turpitudo tua. 14. oculum pro oculo, dentem pro de Pii a Pura' vvr manum pro minu , Udem pro pede , M 4 δε δε ι- adustionem pro adustione, vulnus pros Praecepta judicia is emptis- seram , vulnere, livorem pro livore. νε απHIM, finia, Minusina, semiridis , M. Si percusserit quispiam oculium servi parentum maledicta, rixas, sui aut ancillae, & lusem eos secerit, diuuas, arque competam bem . mutet eos liberos pro oculo quem emit.
37. Derirem quoque si excusserit servo vel r. T TIta sunt iudicia quae propones eis .lancillae suae, similiter dimittet eos liberos. DI I. a. Si a emeris servum Hebraeum , 28. Si bos cornu percusserit virum aut sex annis serviet cibi: in septuno egredie- mulierem , de mortui sierint , dibus
feri Φlt 'gratis obruetur: & non comedentur carnes Mus; 3. Cum quali veste intraverit, cum tali exeat:ldominus quoque horis innocens erit.
si habens uxorem, di uxor egredietur simul. 29. Quod si bos cornupeta stetit ab heri . Sin autem dominus dederit illi uxo-l& Astertium , & contestati sum dore rem, Oe peperit filios & filias di mulier des m eius, nec recluserit eum, occularitque liberi eius erant domini sui, ipse vero b virum aut mulierem di de bos lapidibus ibit eum vestitu suo. tuetur, & dominum ejus oeci . s. Quod si dixerit servus: Diligo dominum 3o. Quod si pretium fuerit ei impostum, meum&uxorem ac liberos,non egrediar liber: bit pro anima sua quidquid siserit postillatus. 6. Omem eum dominus diis, de applicabi- 3r. Filium quoque re siliam si cornu pe . tur ad ostium & postes, perlarabitque auremdcusserit, simili sententiae subjacebit. eius subvia r 8c erit ei servus in saeuium. 32. Si servum, ancillar invaserit, tri- . Si quis vendiderit filiam suam in funulam, ginta siesos argenti domino dabit, bos ve-n egredietur sicut ancillae exire consueverutilio lapidibus opprimetur. 8. Si displicuerit oculis domini sui cui 33. Si quis aperiretit cistemam , de sed tradita suerat, dimittet cam: populo autem rit, & non operuerit eam, cecideritque salieno vendendi non litabit potestatem , aut asinus in eam ,
si spreverit Curi. 34. reddet dominus cissemae pretium jumen-l
sium morem filiarum laetet illi. s. Si bos alienus bovem alterius vulne-l
86쪽
raverit, ac ille moriuus fuerit e vendent bovem vivum, de divident pretium, cad ver autem mortui inter se dispertient Sin autem sciebat Quod bos com e-ta esses ab heri & mi diuitertius, &non Custodivit eum dominus suus: reddet bovem pro bove, & cadaver integrum accipiet.
paeme; mutui, usurae, pignoris lex, ac obeduntiae is decimarum .
r. I quis fumus suerit bovem, aut ovem, & oeciderit vel vendideriir quinque boves pro uno bove restituet , ι , qu
a. Si effringens fur domum sive suffodiens
fuerit inventus, & accepto vulnere mortum fuerit r percusser non erit reus sanguinis .
Quod si orto sole hoc fecerit, homicidium Petravit, dc ipse morietur. Sinon habue- rit, quod pro furto reddar, ipse venumdabitur. 4. Si inventum fuerit apud eum quod furatus est, vivens, sive bos, sive sinus sive ovis r duplum restituet ria I erit quispiam agrum vel vineam, di dimiserit 3umentum suum ut depascatur aliena r quidquid optimum habuerit in agro suo, vel in vinea si damni aestimatione restit set. 6. Si egrem ignis invenerit spinas, di
comprehenderit acervos frugum, sive flamies segms in agris , reddet damnum qui ignem succenderit. 7. Si quis eommendaverit amico pecuniam , aut m in custodiam , & ab eo ,
qui susceperat, surto aiam fuerint: si imi venitur sur, duplum reddet. 8. Si latet fur , dominus domus applica bitur ad deos, de jurabit mrod non extenderit manum in rem proximi sui , p. ad perpetrandam Mudem, tam in bove, qu- in asino, de mae ac vestimemo, de quidquid damnum inferre potest e ad dem utriusque causa, perveniet 1 de si illi iudicamini, duplum restituet proximo suo. ro. Si quis commendaverit proximo suo asinum , bovem , ovem , & omne jumem tum ad custodiam , de mortuum fuerit ,
ut debilitaraim , vel captum ab hostibus , nullusque hoc viderit rII. jusjurandum erit in medio , quod
non extenderit manum ad rem proximi suit suscipietque Dominus juramentum, &ille reddere non cogetur
ra. I Quod si furto ablatum fuerit , restituet damnum domino , 13. Si comestum a bestia, deserat ad eum occisum est, & non restituet. 14. Qui a proximo suo quidquam horum mimio, postulaverit , de debilitatum aut l
imo mum tuerit domino non praesente
teddere compelletur .ar. od si impraesentiarum dominus
uerit, non restituet, maxime si conductam renerat pro mercede operis sul.
is. I M seduxerit quia virginem necaum desponsatam, dormieritque clura ea et dotabit eam, dc habebit eam uxorem. 17. Si pater virginis dare noluerit, reddet pecuniam , in modum dotis, quam virgines accipere consueverunt.18. Maleficos non patieris vivere. I9. coierit cum jumuo, morte moriatui
χo. t immolat diis, occidetur, pra terquam inunino soli. 2I. Advenam non contristabis, neque anfliges eum t advenae enim de ipsi suistis in Terra AEgypti. 21. I viduae de pupillo non nocebitis. as. Si laeseritis eos , vociferabuntur ad
me, &. ego audiam inmorem eorum ra . de indignabitur furor meus , percintiamque vos odio, de erunt tu res vestrae
viduae, de filii vestri pupilli.
23. Si pecuniam mutuam dederis populo meo pauperi qui habitat tecum, non urgebi si eum quasi exactor, nec usuris opprimes 26. 3 Si pignus a moximo tuo acceperis vestimentum, ante solis occasum reddes ei. a . Ipsum enim est solum quo operitur, indumentum camis epas , nec habet aliud in quo dormiat r si clamaverit ad me exaudiam eum, quia misericors sum.
28. Diis non detrahes, ac r principi populi tui non maledices. 29. Decimas tuas di primitias tuas non tardabis. reddere r a primogenitum filiorum tuorum dabis mihi. 3o. De bobus quoque, de ovibus simit ter facies r septori diebus sit cum matre sua, die octava reddes illum mihi.
31. Uisi sancti eritis mihi r 3 carmem , reta bestiis suerit praegustata, non come , sed propcietis canibus.
DNs praefixae ira rusu : --εῖjus immisi emcridior mare, lenia Brasiolis munera :δε -- ι septimi quiete, tris quodisii praeisaeis: δε μνώο ἀπι- mn spraema uias, impraemiis Iem nt m praecepta. t. r on suscipies vocem mendaciit necl. junges manum tuam ut m it pio dieas salsiun testimonium. 2. Non sequeris turbam ad faetendum malum t nec in Iudicio plurimorum acqui sera sententiae, ut a vero devies. 3. Pauperis quoq; non misereberis in judicio. Si occurreris bovi inimici tui, aut L - .atano erranti, reduc ad eum.
. Si videris asinum odientis te sacere sab nere, non pertransibis, sed subIevabis cum eo 6. Non declinabis in iudicium pauperis . . Mendacium fugies . ἔ insontem Δc ju-Ill D. .iustum non occides r quia averses impium . 8. Nec accipies munera tuae etiam excaecant prudentes, & subvertunt verba justorum. s. Peregrino molestus non eris e sciti enim advenarum animas t quia re ipsi lperegrini suistis in terra AEgypti Io. Sex annis seminabis terram tuam ,& eongregabis fines ejus. Ir. Anno autem ieptimo i dimittes eam , g r. s.
87쪽
& requiescere facies , ut comedam paupe-l Non habitent in terra tua , ne soniu
rit, mant bestiae agri: ita facies in vinea , de in oliveto tuo. ix Sex diebus operaberis i septimo die Ictis, ut re 'testat bos & asinus tuus : Srefrigeretur filius ancillae tuae, bc advena . II. Omnia quae dixi vobis, custodite. Et
per nomen extemorum deorum non jur bilis, neque audietur ex ore vestro.
14. Tribus vicibus per singulos annos mihi testa celebrabitis. 13. Solemnitatem azymorum custodies .s v. H. Septem diebus comedes auma, sicut si sese. ι . a tempore mensis novorum ,
es populi tuit de quidquid reliquum sue-lpeccare te faciam in me , si servieris duit, eclant bestiae agri: ita facies in vinea, eorum: quod tibi certe erit in scandalum egressus es de AEgyptot a non ainl& adorabitis procul
Obiati, Dinum facti sis , faederisque sanguine in populum resperis , Honri , rei
ris ad να aram montis manentibus, solus in ni term ascendit, ubi eum Domino quadretinta dispus permansit.
i. 'I si quoque dixit : Ascende ad
' IV Dominum tu, & Aaron, Nadab, Ac Abiu , & septuaginta senes ex Israel ,
parebis in conspectu meo Vacuus . . fieri. 3s. 6. I 6. Et solemnitatem messis primiti
Solusque Moyses ascendet ad Domi-iari. 3s.ε. I 6. Et solemnitatem messis primitivorum,num, de illi non appropinquabunt r ωcoperis tui, quaecumque seminaveris in agro: pvulus ascendet cum eo. solemnitatem quoque in exitu andi, quan- Venit ergo Moyses dc narravit plebi onMdo congregaveris omnes fruges tuas de agro. ma verba Domini, atque judiciat respondit- μ'. 3 T. ll Ter in anno .apparebit omne ma-lr omnis populus una voce: Omnia verbat . . , lsculinum ruum coram Domino Deo tuo . Domini, quae locutus est, laciemus .is. 18. Non immolabis super stamento san- 4. Scripsit autem Moyses universos serm guinem victimae meae, nec remanebit adeps,nes Domini: de mane consurrens aedificavit lolemnitatis meae usque mane. altare ad radices montis, & duodecim titui I9. Primitias fruetum terrae tuae deseres los per duodecim tribus Israel, . in domum Domini Dei tui. si Non coques y. iuvenes ' de filiis Israel, &ii. hoedum in lacte matris suae. 'Inoecium in Iacte matris Iuae. obtulerunt holocausta , immolaveruntquelmmn
2ο. Ecce ego mittam Anselum meum , victimas pacificas Dormno, vitulos. qui praecedat te, & custodiat in via , di 6. Tulit itaque Moyses dimidiam partems iure Leintr raucat in locum quem paravi. sanguinis, de misit in crateras : partem a 2I. Observa eum, & audi vocem ejus, nec tena residuam sudit super altare. contemnendum putes r quia non dumttet T. Assumensque volumen foederis, legit a cum .peccaveris, & est nomen meum in illo .ldiente populo: qui dixerunt: Omnia quae lo- l DrM. . 22. ι . Quod si audieris vocem ejus , &Icutus est Usis, faciemus, ocerimus obedientes.seceris omnia quae loquor, inimicus ero ini- 8. Ille vero sumptum sarinuinem respersiimicis tuis, & affligam assigentes te. in populum, & ailr Hic esti sanguis foede- . νιγλα re 23. li Praecedetque te Angelus meus, de in-bris quod pepigit Dominus v imum super troducet te ad Amorrbaeum, & Hethmam, cuntiis sermonibus his. 3c Pherezaeum , Chananaeumque , Se H. p. Ascenderuntque Moyses Aaron, Nadab vaeum, di Iebusaeum, quos ego conteram .l&Abiu, Sseptuaginta de senioribus Israel: χε. Non adorabis deos eorum, nec coles Io. & viderunt Deum Israel; de sub ped1 D.M. V.leos : non facies Wra eorum , sed ii de- bus ejus quasi opus lapidis sapphirini, & quali-1. strues eos, δέ contringes statuas eorum. coelum, cum serenum.est.2y. Servietisque Domino Deo vestro, ut II. Nec super eos qui procul recesserant dubenedicam panibus tuis & aquis , de auso filiis Israel, misit manum suam, videruntqucram infirmitatem de medio tui. Deum, dc comederunt, ac biberunt. 26. Non erit insecunda, nec sterilis in ter- Ia. t Dixit autem Dominus ad Moysen: ἔra tua : numerum dierum tuorum imple .lAscende ad me in montem, de esto ibi: da-l kM, 27. Terrorem meum mittam in praecur-lboque tibi tabulas lapideas, &Ievnxac man- LVAM M. sum tuum, & occidam omnem populum , data quae scripsi : ut doceat eos. ii ad quem ingredieris: cunctorumque in , i Surrexerunt Moyses de Iosue ministercorum tuorum coram te terga vertam: ejus: ascendensque Moyses in monte Dei, si min. 1. emittem ν crabrones prius , qui su- 24. senioribus ait : Expectate hie donee o. gabunt Hevaeum, de Chananaeum , ec He-lrevertamur ad vos. Haberes Aaron de Hur. Mum. antequam introeas . vobiscum e s quid natum fuerit quaesti
. Non Miciam eos a lacie tua anno nis, reseretis ad eo . o : ne terra in solitudinem redigatur , I . Cumque ascendisset Moyses, operuit de crescam contra te bestiae. 3o. Paulatim ex lam eos de conspectu 16. & habitavit gloria Domini super Si-s tuo, donec augearis, oc possideas Terram .inai, tegens illum nube sex diebus: septimo 3I. Ponam autem, temtinos tuos a Marilautem die vocavit eum de medio caliginis.
rubro usque ad Mare Piustinorum , di a II. Erat autem species gloriae Domini )desino . inque ad fluvi a i tradam in ma-fquasi ignis ardens super verticem montis dnibus vetuis habitatores Terrae, de eliciam in conspema filiorum Israel. 4l nubes mont malem de conspectit vestror 8. Ingressiasque Moyses medium nebulati Non inibis cum eis foedus , nec ascendit in montem : ac suit ibi quadragin il , eum diis emam.
ta diebus, de quadraginta noctibus.
88쪽
Iuset in primitia in re -- MLasio a Dei Gernaolum formandum, arcam, nouisam , is eandelabrum , cunctaque i is
pertinentia.. T inutusque est Domin in ad Moy- a sen , dicens: a. Imuere filiis Israel , ut tollant mihi primitias di ab st omni homine qui offeret
ultroneus, accipietis eas. I. Haec sunt autem qvie accipere debetis: aurum , & argentum , dc aes, . hyacinthuna & purpuram , coccumque bis tinctum , & byssum , pilos caprarum s de pelles arietum rubricatas, pestesque janthinas, de ligna selim issi oleum ad luminaria concinnandar ar mala in unguentum , Ac thymiamata boni odoris: T. landes onvchinos , de gemmas ad ornandum ephod, ac rationale. 8. Facientque mihi sanctuarium , 8c habitabo in medio eorum:
p. si juxin omnem similitudinem tabernaculi quod ostendam tibi , dc omnium v sorum , in cultum ejus e sicque facietis illud: Io. Meam de lignis sitim colaffingite , terius Iongitudo habeat duos & semis c bitos r latitudo , cubitum dc dimidium iestitudo , cubitum similiter ac semulem. . Et deaurabis eam auro mundissimo intus de foris di faciesque supra coronam
auream per circuitum: Ia. dc quatuor circulos aureos , quos P nes per quatuor arcae angulos e duos circuli suu in latere uno , dc duo in al
a I. Facies quoque vectes de lignis selim,
I4. Inducesque per circulos qui sunt in arcae Iateribus, ut portetur in eis:
16. Ponesque in arca testificationem quam dabo tibi. 17. Facies de propitiatorium de auro mundissimo : duos cubitos de dimidium tenebit longitudo ejus , dc cubitum ac se missem latitudo. 18. Duos quoque Cherubim aureos de
productiles iacies , ex utraque parte ora culi. rs. Cherub unus sit in latere uno , di alter in altero. 2o. Utrumque latus propitiatorii tegant expandentes alas , de operientes oracinium , respiciamque se mutuo versis obtibus in propitiatorium quo operienda est
ar. in qua pones testimonium quod dabo tibi. 21. Inde praecipiam , de loquar ad te su pra propitiatorium , ac de r-io duorum Cherubim , qui erunt super arcam tini-monii , cuncta quae mandabo per in filiis Israel. 11. Facies de mensam de lignis sitim , habentem duos cubitos longit inis, de in latitudine cubitum , dc in altitudinem cubitum ac semissem.' Et inaurabis eam auro purissimo faciesque illi labium aureum per circuitum sas. dc ipsi labio coronam interrasilem altam quatuor digitis r de super illam , alte
26. Quatuor quoque circulos aureos praeparabis , dc pones eos in quatuor angulisi ejusdem mensae per singulos pedes. 27. Subter coronam erunt circuli aurei ,lut mittantur vectes per eos , Se possit mensa portari. 28. Ipsos quoque vectes sui ex de lignissetim , dc circumdabis auro ad subvelim ldam mensam.
89쪽
19. Parabis re acetabula, ac phialas, thu- quatuor scyphi in nucis modum , sphaeru Sphaerulae sub duobus calamis per tria loca , qui simul sex fiunt, procedentes delhastili uno. :36. Et sphaerulae igitur de calami ex ipso erunt , universa ductilia de auro puri D
3 . rietes de lucernas septem, d pones eas
super candelabrum , ut luceam ex adve
Tres scyphi quasi in nucis modum 33. Emunctoria quoque & ubi quae emun- per calamos singulos , splae laque simultis a sum extinguantur , fiant de auro puri D& lilium : & tres similiter scyphi instar simo. nucis in calamo altero, sphaerulaque simul 39. Omne pondus candelabri cum universis& lilium: hoc erit opus sex calamorum , vasis suis habebit talentum auri purissimi . qui producendi sunt de hastili: ψo. 3 Inspice, & lac secundiim exemplara . in ip autem candelabro ' erunt'quod tibi in monte monstratum est. sitionis in conspectu meo semper. 3r. Facies & candelabrum ductile de acro mundissimo, hastile ejus, & calamos
6. Facies & quinquaginta circulos aureo
quibus cortinarum vela iungenda sunt, unum tabernaculum fiat.1 N P. Facies, de saga cilicina undecim juxta has operiendum tectum tabernaculi. Forma ac constructis tabernaculi moveti, areae, propitiatorii, mensae , cilabri , , tentorii ,
cubitos: dc latitudo , quatuor r aqua eriti. Αbernaculum vero ita facies r D 1mensura sagorum ocimium. cem cortinas de bissis retorta , 9. E quibus quinque junges seorsum , Sse hvacintho , ac purpura , coccoquelso sibi mutuo in labis , itaut sextum bis tincto , variatas opere plumario misagum in sume tecti duplices.cies. Io. Facies de quinquaginta ansas in oras 2. Longitudo cortinae unius habebit vigin- isti unius, ut conjungi cum altero queat : ti octo cubitos: Iatitudo, quatuor cubitorum cic quinquaginta ansas in ora sagi alterius, erit. Unius mensurae fient universa tent lut cum altero copuletur. ria. Facies de quinquaginta fibulas aeneas, Quinque eortinae sibi jungentur mu-lquibus jungantur ansae, ut unum ex omni-ltuo , & aliae quinque nexu simili colimibus operimentum sat . rebunt. χod autem si posuerit in sagis qua . Ansulas hyacinthinas in lateribus aciparantur tecto, id est, unum sagum quod summitatibus facies cortinarum, ut possint milius est , ex medietate ejus operies invicem copulari. posteriora tabernaculi. y. Quinquagenas ansulas cortina habebit Et cubitus ex una parte pendebit , n utraque parte , ita inserias , ut ansalde alter ex altera , qui plus est in sagino,ntra ansam veniat, & altera alteri possit rum Iongitudine , utrumque latus taberna-
90쪽
I4. Facies oc operimentum aliud te sto depellibus ariettim rubricatis r & super hoc rursum aliud operimentum de ianthinis pellibus sis. Facies de tabulas stantes tabernaculi
de lignis selim, I 6. quae singulae denos cubitos in Iongitudine habeant , ct in latitudine singulosae semisti .
rae fient, quibus tabula alteri tabulae connectatur r atque in hunc modum cunctae tabulae parabuntur. i8. Quarum viginti erunt in latere meri
diano, quod vergit ad Austrum. 9. Quibus quia aginta bases argenteas fundes , ut binae bases singulis tabulis per
duos angulos subjiciamur. 2o. In latere quoque secundo tabernaculi quod vergit ad Aquilonem , viginti tabulae erunt, 2 r. quadraginta habentes bases argenti as : burae ines siseulis tabulis supponen
12. Ad occidentaIem vero plagam tabe naculi facies sex tabcias,2'. 3c rursum alias duas quae in angulis rigantur post tergum tabernaculi 24. Eruntque conpinctae a deorsum usque sursum, de una omnes compago retinebit . Duabus quoque tabulis quae in angulis ponendae sunt , similis junctura se
21. Et erunt simul tabulae octo , bases earum argenteae sedecim , duabus basibus per unam tabulam supputatis.16. Facies & vectes de lignis secim quin, que ad continendas tabulas in uno latere tabernaculi, 27. de quinque alios in altero , de eiu dem numeri ad occidentalem plagam r28. qui mittentur per medias tabulas summo usque M summum. 29. Ipsis quoque tabulas deaurabis, de fundes in eis annulos aureos, per quos vectestabulata Contineant i quos operies Iaminis
Io. Et eriges tabernaculum juxta exemplar
quod tibi in Monte monstratum est. Ir. Facies Ac veIum de hyacintho , de
purpura, coccoque bis tincto, de ista retorta, opere plumario de pulchra varietate
φλ. quod appendes ante quatuor colum
nas de lignis setim , quae ipsae quidem
deauratae erunt , 5c habebunt capita rea, sed bases argenteas 33. Inseretur autem velum per circulos, intra quod pones arcam testimonii , quo 3c San arium , & Sanctuarii sanctuaria dividentur. 34. Pones Ze propitiatorium super arcam testimonii in Sancto sanctorum: 3y. mensamque extra velum t 8c contra mensam candelabrum in latere tabernaculinaculi de hyacintho, ac purpura , Cocc que bis tincto, dc bys Ib retorta, Opere Pl
marii. 37. Et quinque columnas deaurabis lignorum selim, ante quas ducetur tentorium :quarum erunt capita aurea, de bases aeneae.
Astare atrium tabernaculi, tentarium, e Lmnaeis inum Leernaom parari Iabeatur.
r. 'ta Aeles & altare de lignis sitim, quod rh- habebit quinque cubitos in Iongitudine, de totidem in latitudine, idest, quadrum, de tres cubitos in altitudine. 2. Cornua autem per quatuor angulos ex ipso erunt: de Operies illud aere. Faciesque in usus Mus lebetes ad suscipiendos cineres , Ac forcipes atque suscinulas, dc ignium receptacula : Omnia vasa ex aere labricabis. . Craticulamque in modum retis aeneam: per cujus quatuor angulos erunt quatuor annuli mei, 3. quos pones subter arulam altaris: eritque craticula usque ad altaris medium.
6. Facies & obes altaris de lignis selim
duos, quos operies laminis aeneis r7. de induces per circulos , eruntque exutioque Iatere altaris ad portandum.
8. ii Non solidum , sed inane dc cavum intrinsecus facies illud, sicut tibi in Mon
te monstratum est. 9. Facies de atrium tabernaculi , in cujus australi plaga contra meridiem erunt tentoria de bysse retorta r centum cubitos unum latus tenebit in Iongitudine. Io. Et columnas viginti cum basibus totidem aeneis, quae capita cum ccelaturis suis habebunt argentea. II. Similiter de in latere aquiIonis perlongum erunt tentoria centum cubitorum, columnae viginti, dc bases aeneae ejusdem numeri , de capita earum cum caelaturis
ra. In Iatitudine vero atrii , quod respicit ad occidentem , erunt tentoria per quinquaginta cubitos, de columnae decem basesque totidem. II. In ea quoque atrii latitudine , quae respicit ad orientem , quinquaginta cubiti
14. In quibus quindecim cubitorum ten toria lateri uno deputabuntur, columnaeque tres de bases totidem tis. dc in Iatere altero erunt tentoria cu bitos obtinentia quindecim, columnae tres, de bases totidem i6. In introitu vero atrii set tentorium cubitorum viginti ex hyacintho dc purpura , coccoque bis tincto, de byssis retorta , opere plumarii: columnas habebit quatuor, eum basibus totidem. I7. Omnes columnae atrii per circuitum neri dumo: mensa enim stabit in parte Α-lvestitae erunt argenteis laminis , capitibus luilonis. argenteis, dc balibus aeneis 6. Facies Se tentorium in introitu taber- Ι 8. In longitudine occupabit atrium Cu-