장음표시 사용
251쪽
DE SUBLIAIITATE, c. 2j5 Et nemo vestrum inquit invenietur ira vel in- dignatione motus ob ea, quae impurus iste et im- pudenso facio Qui inomnium impurissime),
cum praecludatur tibi licentia non Cancellis, ne- que anuis, quas res forte aliquis etiam aperire 'possit V c. In sententia nondum abSoluta Subito mutans, unamque dictionem irae impetu, tantiam non in duas personas distrahens, qui impurissime);V deinde, Cum Sermonem, quo jam Aristogitonem allocutus fuerat, ab illo avertisset, illumque reliquisse videretur, tamen ad illi in vi Asse tu multo magis orationem Convertit non aliter quam Penelope, quae dicit, Praeco, citi te praemiserunt Proci inclyti An ut diceres ancillis Ul syis diuini Vt ab operibus suis cessarent. Si autem convis, um appararent Utinam illi, quos vellem non nuptias ambiisse, alienaque in domo versatosfuisse, Ultimo et postremo nunc hic coenent Qui frequenter congregati victum consumitis mul
Bona Telemachi prudentis neque unquam ecpatribus Vestris, qui ante os erant, audistis, pueri cum Ι- setis, Qualis lysy fuerit.
SECT. XXVIII. Et sane, sit necne Periphrasis effectri De Peri-
dublimitatis, nemo opinor potest dubita ve Circum.
re Ut enim in usica illi, quos Para-Ρhonos vocant, faciunt principem sonum dulcio-
252쪽
rem si Periphrasis saepe Concinit cum proprietate verborum, et ad ornatum faciendum plurimum cum ea conspirat praesertim si habeat aliquid non inflatum et absonum, sed Suaviter attemperatum. Potest autem hoc Xemplo confirmareotiam Plato in initio Concionis Funebris Reve- rati a nobis habent ea, qua ipsis debita sunt, quibus potiti iter fato destinatum proficiscuntur: deducti publice quidem a civitate, privatim vero
unusquisque a Suis necessariis.' Ergo mortem vocat iter fato destinatum,' et consequi ea quo juSta sunt, vocat deductionem quandam publicam iactam a patria. V Num moderate his extulit sensum Cui assumens nudam elocutionem,modulatus eSt eam sua Vitate, quasi harmonia quadam ductae Periphrasi eam Circumfundens. Et Xenophon inquit, labores vero putatis duces adjucunde vi- vendum animos autem vestros instruXiStis pos- sessione omnium pulcherrima et bellatoribus ap-
tissima quippe qui laude magis, quam omnibus inliis rebus, gaudetis. V Vice vultis laborare, dicendo, labores putatis duces adjucunde viven- uiri,' aliaque similiter dilatando, inclusit in laudatione sud magnificum quendam sensum : Et inimitabile est illud Herodoti Iis vero Scythis, qui spoliarunt templum De immisit semineum mor-
Periphra Periphrasis sane res est periculo magis
dicam eaae obnoXia, quam aliae Figurae nisi moderate
ab aliquo usurpetur Statiin erum tu, quocl
253쪽
DE SUBLΙΜΙΤΑΤΕ, e. 217 imbecille est, languet, et inane quiddam redolens et pinguissimum. Unde et Ρlatonem multus enim semper est in Figura utendo, et in quibusdam locis inopportune multus derident quidam dicentem in Legibus quod oportet permittere neque argente-
as Opes, neque aurea in urbe Sede Suas locan-
tes habitare V Adeo ut, si oves et boves dicit ali- quis vetuisset possidere, constet eum dicturum luisse vinas et bovinas opes. ' Sed enim satis de usu Figurarum ad Sublimia facienda per digressionem haec dicta sint, Terentiane charissim : Omnia enim haec perficiunt scripta pleniora assectibus et Commota assectus autem tantum particeps est Sublimitatis, quantum morata oratio jucunditatis.
rumque a se invicem eXPlicantur, agedum, tu
si adhuc supersint quaedam illius ipsius partis, quae
ad dictionem attinet, ea Consideremus. Vereor, ne
supervacaneum sit iis, qui id sciunt, dicere quod delectus quidem propriorum et illustrium simul verborum mirifice ducit et permulcet auditores quodque hujusmodi delectus omnibus Rhetoribus et prosaicis scriptoribus Summum est studium, quippe qui facit, ut per se innascantur scriptis, velut ima. ginibus pulcherrimis, Sublimitas simul, ornatus, antiquitatis color, Ondus, Vis, robur, aliaque adhuc si quae sint; et qui velut inserit rebus animam quandam voce utentem, Vereor inquam , ne sit etiam superfluum iis, qui id sciunt, haec exponere:
254쪽
splendida enim verba sunt revera dux propria
Fastus quidem illorum non est ubique utilis: quoniam res parva vestire magnis et nobilibus verbis, idem possit videri, ac si quis praegrandem personam tragicam infanti puero imponat. Sed in
m Φου, hi maxime vulgare, et tamen natu-
rale est illud Anacreontis: ' non amplius M ad Thraciain me adverto.' . Eodem modo etiam
laudabile illud Theopompi videtur mihi significan
tissime se habere,propterea quod vocabulum rei bene respondet quod tamen CeciliuS, neScio Cur, Criminatur Cum Philippus, inquit, valeret re neces- sitate cogente devorare.' Est quidem verbum vulgare nonnunquam verbo ornato multo significantius illico enim ex Communi vita CognoScitur, et id, quod uSitatum est, eo est jam credibilius ergo illud se necessitate cogente res devorare' significantissime usurpatur de illo, qui foeda et sordida patienter jucundeque ambitionis causa persert. Sic otiam se habent illa Herodoti Cleomenes, inquit, insanus saetus suum carnem ense minutim disse- cuit, donec se totum rescindendo periit. Et, thes eo usque in navi pugnavit, donec totus in frusta carnis ConcisuS St. V. Haec enim Prope accedunt ad Sermonem vulgarem, sed non Vulgaria sunt significatione.
255쪽
Quod ad multitudinem etiam Metaph De δυω-
rarum attinet, Cecilius quidem Videtur S multitudi-
sentiri iis, qui docent duas tantum, Vel ad summum tres Una ponenda eSSe Demosthenes enim norma est etiam hujusmodi rerum tempus que iis utendi est, ubi assectus torrenti instar vol-Vuntur, et Secum rapiunt multitudinem earum, tanquam hic neCessariam. Homines, inquit impu- ui et pestis eri, et adulatores, qui cede lacerarunt suas unusquisque atrias, qui libertatem suam tropinarunt prius Philippo, nun vero AleXan-- raro qui metiuntur felicitatem Ventre, iisque, qu sie Jo dissima sunt quique everterunt libertatem et conditionem nullum dominum habendi, quo res prioribus Grzeci sines normaequo erant Ono- rum.' Hic multitudine Metaphorarum ira Rhetoris in proditores proruit. Quare Aristoteles et Theophrastus dicunt haec esse qu2edam lenimenta audacium etaphorarum, scilicet, ut ita loquar, et, quasi,' et ' si hoc modo loqui liceat,' et si 'oportet audacius dicere: ' correctio enim, inquiunt, audacibus medetur. Ego vero etiam hae pro
bo, tamen dico id quod dixi etiam de Figuris tem
pestive adhibitos vehementesque assectus, et egregiam Sublimitatem esse propria quaedam remedia multitudinis audaciaeque Metaphorarum quia iis naturale est impetusnia vehementia omnia alia Secum abripere et propellere potius vero Xigere audacia tanquam Omnino neCeSSariari neque Permittunt, ut auditor otium sit ad multitudinem Metaphorai Mn
256쪽
reprehendendam, propterea quod eodem, quo is qui dicit, sacro surore amatur. Atque in communium locorum tractationibus, et in descriptionibus nihil aliud tam significans est, quam frequentes sibi que instantes Tropi quibus et apud Xenophontem
anatome humani corporis magnifico more depingitur, et adhuc magis divino more apud Platonem Caput ejus dicitPlato esse arCem collum ero in- ter hoc et pectus medium, quasi Isthmum aedifica- tum essen dicitque Vertebras ei Supposita eSse Ve- ut cardines et voluptatem hominibu SesSe escam malorum, linguamque Saporis indicem mor vero esse nodum venarum sontemque Sanguini vehe- menti impetu circumfluentis, quod in bene cus-
todita statione collocatum Si et meatuum tran-
situs appellat angiportus dicitque, quod Dii mo- clientes auxilium subsultationi cordis, quae sit,
dum expectantur mala iraque On Citatur, post- quam Xcanduit), corpori pulmonem inseruerunt Mollem et eXanguem, et quasi Spongiarum fora- mina intus habentem, quale eSt malagma; ut cor,
cum ira in eo serveat, in id quod cedit subsultans non laedatur et sedem Cupiditatum appellavit
'quasi conclave feminarum, Sedem Vero irae qua- si conclave virorum; et lienem Culinam eorum, mus intus Sunt, unde, cum adimpleatur Purga- mentis, magnus et molliter tumidus augetur: post haec autem, inquit, o carnibus omnia tex- erunt, praeponentemiis Carnem, Velut fascias, ut
uit munimentum Contra ea, quae Xtr Sunt: SRn-
guinem vero appellavit pabulum carnium ali-
257쪽
mentique causa,inquit,Dra rivulos per corpus dura erunt, canales ibi tanquam in Orti secantes, ut ex flumine quodam perenni, Cum Sit meatu Cor- poris angustus, latiCes senarum fluant: cum vero mors appropinquet, dicit OlVi animae, non decus a navis, rudentes, eamque liberam dimit- ti.' Eadem et similia innumera sunt in iis, quae Sequuntur : haec vero SumCiunt ostendentia, quodns tura grandes sunt tropiCae distiones, et quod Metaphorae Sublimitatem efficiunt, quodque illi loci, qui assectus et narrationes in se habent, ut plurimum iis gaudent.. Jam apparet etiamsi ego de hoc taceo usum Troporum, quemadmodum alia omnia pulchra in orationibus, Semper Solere Provehere scriptores ad id, quod nimis est . . In his enim etiam Platonem homine; non minime reprehendunt, quippe qui saepe, veluti quadam bacchatione verborum abripitur in immodicas durasque Metaphoras, et in Allegoricum tumorem. Annon inquit facile in
'telligi potest, civitatem temperatam ESSe Pori re instar pocul id in quo vinum, Deus ille furens, infusum servet Castigatum vero ab alio Deo, qui sobrius est, pulchramque inien cum eo Oci- etatem, bonum moderatumque potum exhibet: appellare enim, inquiunt, aquam sobrium me- um,' et commiXtionem 'Castigationem, ViSt poetae cujusdam revera non sobrii hujusmodi tamen
desectibus Plutonis Cecilius quasi manum injici-
ciens, hoc in suis de Lysia commentariis ausus est declarare, rempe, LySiam omnino meliorem esSe
Scriptorem Platone, duobus usus assectibus judicio
258쪽
carentibus amans enim Lysiam, quantum nec ipse Se tamen Omnino magis odio habet Platonem, quam amat Lysiam. Sed hic vir prae contentionis studio hoc declaravita neque ea, quae Onit, Sunt ConceSSa, quemadmodum putaVit Praesert enim illum Rhetorem Platoni, ac si ille vitio careret, purusque Sset scriptor, hi autem saepius in vitium incideret hoc vero non imo ne pene, hujusmodi fuit.
SECT. XXXIII. Seripto Agedum, Sumamus aliquem Criptorem
seeeunt, de PretiUm est de hOC IPSO In genere quae- .nii Vti rere, utrum praeStantior in poematibus et
.h hh solutis scriptis sit Sublimitas inter qua dam, i 'sub quae mala Se habent an id quidem, quod
μ mediocre est in iis, quae recte Se habent, Sa- Dum vero omnino et viti Caren. Et praeterea her-Cule, utrum plures virtutes in Scriptis, an majores
jure primas erant Hae enim sunt propriae Sublimitatis disquisitiones, quaeque udi Cium omnino requirant. Equidem non ignoro, valde Sublimia ingenia minime esse pura, nam id, quod ubique ac- Curatum est, in periculum humilitatis venit); et oportere in iis, quae Sublimia sunt, velut in magnis opibus, ut sit aliquid, quod negligatur Vr Dautem,
nec hoc etiam necessarium sit, humilia et mediocria ingenia, quia nunquam periculum subeant neque Summa assectent, permanere plerumque Viti Carentia et aliis tutiora magna vero ingenia periCulis EXposita esse propter eam ipsam, quam habent,
259쪽
DE SUBLIMITATE, c. 223 Sublimitatem. Enimvero neque illud secundum ignoro, naturaliter Omnia humana opera X eo, quod in iis est pejus, semper potius Cognosci memoriamque Vitiorum non delendam Permanere, Virtutem vero celeriter excidere: ego autem, qui et ipse notavi non pauca vitia et Homeri et aliorum, quotquot sunt optimi Scriptores, quique minime laetor
lapsibus in dicendo, sed tamen qui non potius illa
appello vitia voluntaria, quam neglectiones ex incuria, temere quidem et ut accidit, ab animi magnitudine inconsiderat in medium prolatas); Ego, inquam, qui hd sententi Sum, nihilominus censeo majores virtutes etsi non ubique sint aequales semper potita primas tenere, si non propter ullam ali-Rm rem unam, tamen propter ipsam Sublimitatem. Quia etiam vitio caret Apollonius ille Argonauti- Corum scriptor, et in Bucolicis suis, paucis quae sunt alterius argumenti eXCeptis, Theocritus est felicissimus an non malis fuisseHomerus, quam ApolloniusῖQuid vero Num Eratosthenes in Erigone per omnia enim illud poema est in culpatum est major poeta quam Archilochus, qui multa etiam nullum ordinem habentia praeposter trahit, eoque impetu divini spiritus, qui non facile legibus subjicitur Quid vero in Lyricis malis esse Bacchylides, quam Pindarus y et in Tragoedia don Chius, quam mehercule Sophocles quia illi quidem sc Bac Gylides et Ion vitio carent, et in florido dicendi genere
ubique sunt elegantes: indarus autem et Sopho-Cles nonnunquam omnia impetu quasi incendunt Saepe ero Sine ratione eXtinguuntur,caduntque iu-
260쪽
felicissime sane nemo, qui Sapit in unum colligens fabulas Ionis, ex aequo eas eStimari contra unam fabulam Sophoclis, Oedipum.
SECTA XXIV. Ad quaesti Si vero numero, non Veritate judicentur
cedentem bene Scripta, hoc modo etiam Hyperides
ciam, in omnino SuPemor ESSet Demosthene. Est moathenis Enim Hyper/ue magis, quam Illi sonorus,
I, Evisa et plures Virtutes habet, et fere summo proximus est in omnibus, tanquam aliquis Quinquertio adeo ut inserior est aliis certatoribus, qui primas tenent singuli in Singulis generibus, superior vero est iis, qui in eodem, quo ille, genere certatorcs sunt Hyperides enim imitationi omnium Demosthenicarum virtutum eXCepta Compositione etiam Lysim virtutes gratiasque Copiose adjunxit: etenim mollis est, ubi remisSione opus est, neque omnia seriatim et una spiritus intentione ut Demosthenes dicit, habetque moratum dicendii nus Cum suavitate jucundum, leniter dulcedine conditum et innumerae sunt in illo urbanitates, nasus maxime forensis, sestivitas liberalis, victrix in ironiis facilitas, oci non illepidi, et non arcessiti quales apud illos Atticos solabant esse , sed rei inhaerentes, elixque Diasyrmus, et multa vis Comica, aculeusque cum joco Copiam bene attingente, et, non imitabilis ut ita dicam venustas in his omnibus ad misericordiam etiam movendam natura uP-tus est maxime ; item in sabulis narrandis fusus, summeque flexilis ad digrediendum cum molli fa