Dionysiou Longinou Peri hypsous hypomnema = Dionysii Longini De sublimitate commentarius

241쪽

DE SUBLIMITATE, &c. 205statim, si, Velut puer insipiens, ab artifice Rhetoro Figuris decipiatur: putansque ratiocinationem sal-Sam ESSe Contemptum Sui, nonnunquam omninoesserus est, et, si Contineat iram, tame=r, qu minus verbi persuadeatur, totum Se pPOnit quare

et tunc Figura optima Videtur, Cum eam pSam non appareat Figuram esse. Sublimitas igitur et D sectus contra Suspicionem, quae e Figurarum usu Veniat, remedium et admirabile quoddam auxilium est et artificium illud omnia vafre agendi per Dguras, cum adhibitum fuerit iis, quae pulchra et Sublimia sunt, deinceps latuit, omnemque u Spici'nem evitavit. Idoneum autem argumentum liabus rei est id quod antea Citavimus, ur Per eos, qui in Marathones,V- Quomodo enim Rhetor hic

figuram celavit imanifestum est, quod hoc ipsa Iu-cefecit fere enim, quemadmodum lumina debilia obscurantur undique Sole illustrata, ita Sublimitas ubique circumsuSa abscondit Rhetoricae artisicia et non diversum sorte ab hoc quiddam in pictura

evenit: nam Cum umbra et lia X, Coloribus depictae, in eadem tabellae planitie parallelae jaceant, tamen lux prius oculo serit, neque Olum eminere, sed et multo propiu esse Videtur. Quare etiam Assectus et Sublimitates scriptorum, Cum animis nostris ja- Ceant propinquores, tum ob naturalem quandam cognationem, tum Ob Suum plendorem, Semper ante conspiciuntur quam Figura artisidiumque istarum Figurarum obumbrant,et quasi occultum asservant.

242쪽

206 DIONYSII LONGINIχουνιε' Quid vero de illis dicemus nempe de In-

bu et terrogationibus et Percontationibus an non

tionib mi Ligurarum Conformationibus idem ille Rhetor Demosthenei laborat efficere ea, quas dicit, Multo magis actuosa et magnifica ξ Fum vultis inquit dic mihi, quisquis es, Circum cursitantes alii alios percontari, diciturne aliquid novi Quid enim potest esse magis novum quam vir Macedo bello aggrediens Graeciam 8 or- tuusne est Philippus non per Jovem, sed aegro- at quid autem vestra interest si enim moria- tu Hic brevi vos alium Philippum vobis facietis. VEt rursus dicit, navigemus in Macedoniam : sed' quo appellenius 8 roget aliquis bellum ipsum invenietis, quo debilia sim in robus Philippi. V Esset autem haec res, Si Simpliciter diceretur, omnino abjectior quam decuit: nun autem Concitata vis velocitasque Interrogationis et Responsionis,

o illo sibi ipsi velut alteri objicienti occurrendi modus Sigurae ope, non solum Sublimius secit id quod

dictum est, sed et credibilius pathetica enim tunc magis Commovent, Cum ea Videatur non elaborare ipse Orator, sed generare occasio : ad se autem directa Interrogatio et facta Responsio imitatur Assectum ex occasione natum Fere enim, quemadmodum illi, qui ab aliis quid interrogati sunt, subito se exacuentes, ei, quod di Citur, Con Citate atque ex ipsa veritate respondent; si Figura Interrogationis et Responsionis, auditorem, ut ei videatur, unumquodque eorum, quae meditatu Sunt, eX-

tempore concipi dicique, abducendo etiam fallit

243쪽

DE SUBLIMITATE, c. 207 eum. Porro nam hoc Herodoti creditum est unum CSse ecmaxime Sublimibus), si sic

. . A must.

tur, non ligata Proveniunt, et quaSI Profunduntur, fere praevenientia etiam ipSum dicentem et confligentes clypeos dicit Xenophon impelle tantur, Iugnabant, Caedebant, moriebantur : Vet illa Eurylochi apud Homeriim, Isimus, ut jussisti, per sylvas, inclyte Glysse,

Vidimus in allibus eitructa aedra pulchras. Quae enim ab se invicem abscissa Sunt, et nihilominu accelerata, Xhibent repraeSentationem emcaciae cujusdam eodem tempore et nonnihil impedientis cursum rationis, et tamen ordinantis. Talia

Poeta ille protulit per Dissoluta.

SECT. XX. Summopere autem Figurarum quoque i gurα- in unum ORCerVati Solet CommoUere cervatione.

quando duae Vel tres, quaSi Per munerum societatem commiXtae, Sibi inViCem robur, Suadelam, pulchritudinem conserunt. Qualia sunt et illa in Midiam Dissoluta, permixta simul cum Repetitionibus, et cum ea Figura, uti Vocatur Sub oculos Subjectio. multa enim possit facere is, qui ai quem verberat, e quibus nonnulla ille, qui pati- tur, ne referre quidem alii Potest gestu, vultu voce.' Deinde, ut oratio non in iisdem rebus incedere perseveret, in perSeVerantia enim est quies, in ordinis vero defectu inest Assectus, quoniam impetus animi et commotio est), Statim ad alia traii.

244쪽

silii Dissoluta, et ad alias Repetiones, gestu 'vultu, voce quum ut in Sullans, quum ut inimicus, quum pugno, Cum in malam. Nihil aliud hic estici Rhetor, quarn is qui verberat SC mentesjudicum repetito impetu percutit. Deinde hinc, procellarum

inStar, rursus Hiam judicibus facien aggressionem, 'Uum Pugino, Cum in malam inquit haec pertur iant l, reciXtra Se rapiunt homines non assuetos' injurias pati, nemo est, qui h32C referen P PRCEr- bitatem eorum Ob oculo ponere. V Ergo naturam Repetitionum et Dissolutorum ubique perpetua variatione custodit sic apud illum etiam ordo con- susum quid rursusque ordinis defectus certum quendam in se continet ordinem.

Copulo, Age igitur, adde his copulas, si vis, ut sa-

oratio m. Iuni ISOCrntis imitatores, et ne hoc qui-

dem oportet omittere, quod multa possit lacore is qui verberat Ac primum quidem gestu, deinde 'vultu, postremo autem ipsa voCe,' et senties sic in iis, quae sequuntur, addendo id, quod Assectus in se habet concitatum et asperum, si copulis ita ComplaneS, ut laeve Sit, aCule Caren Subsidere, et statim Xtingui. Ut enim, Si quis colligaverit corpora currentium, abstulit impetum eorum; sic etiam Assectus a copulis aliisque additamentis impeditus indignatur prohibet enim, quo miniis libere currat Alfectus, et velut e machina quadam contora

queatur.

245쪽

Statuendum est vero Hyperbata ejusdem strauer- esse Speciei sunt autem Hyperbata ordo

Verborum Vel sensuum ex eo, quo natura re Se Se quuntur, mutatuS, Certissimusque velut charaCter

Assectus actuosi Ut enim illi, qui revera iraSCuntur, vel timent, vel indignantur, vel qui prae invidia aliove quodam affectu multi enim et infiniti sunt

assectus, et eorum numerum nemo PotOStueCen SO-re ubiquo incursantes, alia proponente SaePe ad alia transiliunt, quaedam in m dio contra rationem ponentes deinde rursus ad prima quasi CirCulo re-Vertentes, et omnino animi impetu velut vento instabili huc et illuc subita mutati tine in alium locum trahentes verba et Sensus, ordinem e naturali Serie quomodocunque in plurimos flectus immutant sic apud optimos scriptores vi Hyperbatorum imitatio eos ducit ad ea, quae sunt Naturae operari tunc enim Ars perfecta est, Cum videatur esse aturarie contrario Vero atura tunc voti Compo est, Cum latentem in se Artem contineat : ut dicit apud Herodotum Dionysius Phocaensis In acie enim novaculae res Sunt nobis, Iones, ut liberi simus,' aut servi, iique quaSi fugitivi. unc igitur, vos si quidem velitis labores susCipere, in PraeSen S vobis labor erit; sed poteriti hostes superare. ordo hic erat. Iones, nunc tempus est labo rum vobis suscipiendorum in acie enim nova- culae res sunt nobis V ille autem hoc, Ddones,Ver suo loco in alium transtulit initium igitur fecit statim naetu incutiendo, ut qui or in non priuau

246쪽

compellari auditores propter imminentem timorem deinde etiam ordinem sensuum evertit antea enim, quam dicit oportere eos laborare hoc enim est id ad quod eos hortatur , coram reddit

rationem, ob quam laborare necesse est, diCCI S, in acie novaculae res nobis sunt: V ita ut videatur dicere non meditata, Sed ea, quae PS rerum ne- Cessitas NpreSsit. Praeterea ThuCydides peritissimus est in iis, quae omnino unita sunt natura et non divisibilia, tamen a se divelloiadis vi Hyperbatorum Demosthenes autem non deo nimis reber est ac ille nimium vero in hoc genere Figurarum abundantissimus ad satietatem usque et Speciem multae vehementiae atque etiam mehercule extempore dicendi, verba exsuis locis trans serendo Prae Se fert Secumque Praeterea trahit auditores

m periculum, quod e longioribus Hyperbatis

oritur. Saepe enim SuspenSa Sententia, quam inclio-averat dicere et interim tanquam in ordinem alieni generis et dissumtem alia aliis in medio et extrin-Secus arcem tacita gerens incutiens item auditori metum, ac si oratio omnino aberraSSet Cogensque

eum prae solicitudine simul periclitari cum dicentea deinde inopinato longo post tempore id, quod jam diu desiderabatur, feliciter ad finem perducens, multo magis eum audaci illa et periculosa utendi Imperbatis via percellit. Sed omittantur Xempla

propter eorum multitudinem. SECT. XXIII.

Illa quidem, quae appellantur Polyptota, ' Musis sarie desinentia CoaCervationeS, et merorum.

247쪽

Commutationes, et radationes, omnino uti nosti contentioni inserviunt, et em Ciunt ornatum, omnisque generis Sublimitatem et assectum. Quid ver, Mutationes Casuum Temporum, PerSOnR-rum, umerorum, Generum quomodo Xornant elevantque Elocutionem ξDico sane ex iis Figuris, quae ad mlmeros attinent, non solas has ornatum orationi asserre, quae, cum sint quoad formas earum Singulari numeri, Potestate, si contempleris, Plurales deprehendun

tur.

Statim inquit populus infinitus

Ruebant, et in litoribus stantes inSonabant. Sed illae, quae Plurales sunt, potius observatu dignae sunt, quia aliquando Pluralia Cadunt magis magnifica, et specie grandia prae PS a multitudine numeri talia sunt apud Sophoclem ea, quae in fabrilia Oedipi dicuntur

-O nuptiae, Otiae lGenuisti nos, et, cum genuistis, rurSuS Reddidistis idem se)nρρὶ et ostendistis Patres, Fratres, Filios, Sanguinem cognatum, SponSaS, TOTUS, matrCSque, et quaecunque Foedissima inter mortales opera sunt. Omnia enim haec Sunt unum nomen, hi)le eui PUS, ex altera autem parte Iocasta Sed tamen numerus, diffusus in Pluralia, multiplicavit etiam infortunia et, ut illa, sic augetur hoc, Erierunt Hectoresque et Sarpedon .

Item illud Plat is quod o alibi adduximus de

Atheniensibus, Neque enim PelopeS, neque Cad-

248쪽

21 DIONYSi LONG1K1 mi, neque AEgyptii et Danai, neque alii multi ori- gine Barbari una nobiscum habitant; sed nos ip-

si Hellenes, non cum Barbaris commixti habita- mus,' et ea quae sequuntur naturaliter enim audientibus videntur res esse magis SublimeS, Cum nomina Si gregatim accumulentur. At oportet non hoc facere in aliis, quam in iis, quorum subjeC-ta materia recipit incrementum, vel multitudinem, vel hyperbolen vel assectum, unum quiddam ex bis, vel plura quoniam tintinnabula ubivis Suspendi, valde sophistam sapit.

Singulari Sed et contra illa, quae exiluralibus in

aliquando

incere Singularia colliguntur, labent nonnun-

Sublimita . . O

Meinde omnisPeloponneSus infactiones discessit, inquit et quum Phrynichus fabulam dictam Mi- leti excidium docuisset, effusum est in lacrymas Theatrum ' conversio enim numeri e iis, quae in plura divisa sunt, ad ea, quae unitate Conjuncta sunt, quaSi Corporis molem Prae e magis fert. In utrisque vero ausRm Ornatu eandem SS Opinor, namque ubi vocabula sunt Singularia, ea Pluralia sa-Cere, ejia est, qui praeter Xpectationem asscitur; et ubi vocabula sunt Pluralia, collectio plurium in

unum aliquid sonorum est, propter Ommutationem rerum in Contrarium, res inopinata. SECT. XXV. De Muta Quando Sane ea quae temporibus praeteripuerum ta Sunt, duca quaSI quae nunc iant et adsint, orationem facie non jam narrationem, sed rem veritatem ipsam ob oculos ponentem Cum

249쪽

DE SUBLIΜITATE, Rc. 213 cecidisset quidam inquit Xenophon subter

equum Cyri et proculcaretur, serit equi ventrem gladio ille autem aegre serens XCuti Cyrum, hic vero decidit. V Talis in plerisque est ThucydideS.

SECT. XXVI. Rem quoque ipsam ob oculos ponit Per De Muta-

ut auditor videatur in mediis periculis versari: Diceres illos indefatidatos et indomitos sibi invicem Occurrere in pugnd adeo concita th pugnabant.

Et Arat US, Ne in illo mense circumluare maTi. Sic etiam Herodotus Ab urbe vero Elephantina sursum navigabis, et deinde venies ad campum planum tran Siens autem huneslocum, iterum s aliud navigium conscendens biduum navigabis, s et postea Venio ad magnam urbem, Cui nomen est Meroe. V VideS, amice, quomodo velut manu prehenden animum tuum, per loca ducit, faciens te videre ea quae audi M: Omnia autem hujusmodi, quae in ipsas incumbunt personas, faCiunt auditoremiis ipsis rebus, quae aguntur, iniere8Se. Et, ubi loqueris velut non ad omnes, Sed velut ad unum quendam, Tydides Derxinter quos esset, non potuisSe cogno-

commotioremque ipsum simul, et attentiorem plenumque re, quae Um Contentione agitur, esseceris,

quippe qui excitetur iis, quae ad ipsum acta Sunt, allocutionibUS.

250쪽

SE . XXVII. Praeterea est ubi de quadam persona nar-rum mutu ran Scriptor, repente abreptus in eandem illam personam e Convertit et hujusmodi species Figurarum est eruptio quaedam irruentis Assectus, Hector vero Trojanos hortabatur, alta voce cla

Ut, naves irruerent, mitterentque Spolia Sanguinolenta: Quem autem ego Seor Sim a navibus lubenter manentem animadUerters,

Ibi ei mortem inferam. Ergo narrationem, quippe quae illum decuit, Poeta sibi sumpsit, abruptam Vero comminationem, nihil ante significans, subito tribuit servori Ducis Frigida enim esset comminatio, Si interposuisset ille, mixit autem talia, et taliamCCtor; Um vero Ρrpθvenit ipsum Celeriter fran Seuntem tran Situs orationis. Quare et oportet ut hac Figura tunc, cum brevitas temporis non Permittat Scriptori cunctari, sed eum statim Cogat transire a personis aliis ad alias personas. Ut etiam apud Hecataeum, Meyx autem, haec moleste ferenS, protinus juSSit, ut He- raclidae, posteri, emigrarent neque enim obis possum opem ferre ut igitur non ipsique perea- tis, et mihi damnum inseratis, ad aliut quendam populum abite. V Demosthenes quidem alio quodam modo in oratione de Aristogitone plenam affectu reddidit hanc plurium personarum inductionem, Celeremque ab aliis ad alias commutationem.