Tractatio de repudiis et divortiis / [Théodore de Bèze]

11쪽

Sponsalia verbis in futurum Conceptis non obli-

diremptioni locus est. Nihil tamen prohibet

quo ni in i s de iis quoquel pontalious, qui

dem priore loco disceptemus, quae tuum ipso iure nulla plane inutilia sint, impro' prie diritui dicunt ii , quum potius vana ab ipso statim initio, quod ad obligationem ad tinet, fuisse disclarentur. Eiusmodi sunt autem in primis sponsalia quae solis verbis de futuro, ut loquuntur, siue purς,siue addita conditione concipiuntur,xt

tale si promittere quam facere. Aliqua tamen ita quisiuit eo subest difficultas quod Sponsalia sui na- ibi Ta. Wra futurum respiciant, quum in ipsis de

lib. . dist, mum nuptiis uxor ducatur. Im,ctiam verbo Mala.1o. Vtit Vr Angelus apud Matth ii, de Iosepho iam desponso loquens, Ut D Es Po nihil aliud sit quam EPTURUM SPONDERE. Neque veris dubium cs quin ponsalia veteribus nihil ali adfuerint quam sponsiones, id st, adhibita stipulatione solemnes de accipienda uxore pro missiones, ita ut non tunc plena abs ius panni exceptione fieret futuri matrimonis obligatio, sed libertas quadam res inqueretur recededi a contracturi Spota ponsae, si ita placuisset, quan uis ex sponso agere ἡ iis Vr, ' i in culpa erat Qv ANTI INTER o RAT danaretur. Christ ianive iis, quibus meritis summa semper religio fuit, te isto Otra citu cuius se auctorem Deus ipse profitctur, quicqnans

12쪽

ET DIVORTII s. p

qu:cqua temer statuere, ut obuiam irent isti sponsalium dis lutioni,vulgatas illas depaciscendo siue serio promittendo matrimornio sponsiones non pro veris sponsalibus, quae ex solo partium consensu mutari non

possunt, sed pro simplicibus promissis habue

runt.Inde discrimen illud verborum in prae sens vel in futurum tempus conceptorum, quod ego quidem minimc inane esse puto. Quemadmodum enim, exempli gratia, qui siclo utitus fuerit, Vendam tibi hucfundum, nondum cndidit, sed tantiim venditurum promisit, ac proinde nulla inde actioneque ex vendito,neque exempto nascitur, sed expromisso duntaxat: qid vero dixit, Vendo tibi hunc fundum ,etia si addiderit non nisi a certo die ab emptore possidendum,eo tamen ipso monacto vendidit ita etiam distinguendum cst inter me Foudeo, Despondebo, ccipioAc Accipiam, quoniam istis vel bis non fit

coniugium, sed promittitur illis vero contrahuntur sponsalia , atque adeo matrimonium ipsum, luanuis non de facto, ut vulgo loquuntur, de iure tamen eo ipso mon ento

initur. Itaque post eiusmodi spons lia defuturo duntaxat, si quis aliam sibi vae de-,pondit, rata erit posterior prona Issio ac Alexan.3.

proinde prior, quod ad obligationem ait: net, vana fuisse declarabitur, quoniani aliud 'adu ' 'esti cipsa sese obligare , quam faciendan Pς spoin obligationem promittere. At enim inquies,

qaantumuis simplex promissio coi scientiam a iiij

13쪽

tis.

Lib. Sent. . dist. 28. quaest.2.

tigat. Neque vero inficior longe redi ius sacere qui fidem quoquo modo datam praestet

quantum in se est, praesertim si iusiurandum interpositum sit ac grauem etiam reprehen sionem in Ecclcssi mereri , qui mutatae voluntatis causam idoneam non asseret imo c.

tiam in foro iuste damnari, quanti intererat promissionem illam impleri, si in culpa fuisse deprchendatur. Sed tamen cum qui tantum futuram obligationem promittat, existimo videri poseo. Pnino, quum tacite saltem sibi spatium ad ampliorem deliberationem petat, liberam sibi facere mutandi consili facultatem, quod in isto praescitim tanti

momenti contractu merit bobseruatur, te Σ

ciusmodi pollicitatione praecise obligatus vi deri non possit. In sponsalibus cro per verba ut aiunt)de

praesenti,sed die ta conditione coccptis, has distinctioncs obseruari volunt Scholastici. Primum, ut si ponatur res praeterita vel prae scias, veluti,si quis dicat sc pio te uxorem, si hoc velit lud popidei, vel, Si pater consensit,&ea conditio iam extet, rata sua sponsalisia vero non extet , nihil promisi in intelli gatur. Deinde ut si condi io futurum respiciat, ea rursus distinctio adhibeat tir,ut cssaria quidem habe tu quasi pia laa, ac proinde sit c sponsolibus ratu coniugium, ut e ccipio te uxoremsit crasso oriatur: si impos sibilis, habeatur pro noti acyroinde

rat Suoque sint sponsalia si unus as vii Accipio

14쪽

Accipio te morem modo cra hoc vel illa d at, . si eo nil idem de ea iudicetur at ii de simplici pro 'ipi emi ilione per verba de Iuturo, ut paulo ante diximus. Denique ut si conditio vel contrari matrimonii naturam sussit,ucluti, Accipio e uxorem ad bienniu=m, vel eti*m turpis,ut Accia pro te uxorem modo qui aestum ex corpore facias,

eiusmodi sponsalia vana censeantur. Et haec ἡ bi, quidem fateor probabiliter dici, sed scpostis ppos illis distinctionibus eorum sentcntiae per

Omnia accedo, qui non nisi pure facti spon- libus, quidem per verba depraesenti, con

iugium prorsus ratum csse vos in , quo ui eutimur in hac en euens Ecclesia quoniam vid licet qui conditionem adiicit 'Vaecunque tandem illa sit, in incertum loqui neces sario praesumitur, ctiam si res iam certo sic postea comperiatur' ac proinde Uriis ac coeli. fprorsus liber ipsus consensus esse nota vide teran iubetur , qua in tamen in huiusmodi prae sertim

contractu requiri extra controuersiam si cosuluix,

Daq e apposita rei praesentis vel praeteritae conditione quae postea extet, concedo qui dem actionem ex sponso nasci, de qua supe- rius diximus certam vero cinuiolabilim

rati matrimonii obligatione, non item Cc I ius apposita conditionis quam omnibus satis constet prorsus neccsariam csse, non' ideo luis sos csse possit quoniam nemo illa sanae mentis nis cum ludibrio adhibear. Q io aute impossibilis pro non adiecta ccnsetur, viva at tanquam rure facta oblis tio,

15쪽

ne id quidem facile probarim, si modo fuerit ex earum genere quas prorsus impossibiles esse palam constiterit, ut si dicatur, Acci pis te uxorem sit digito caeiam teti eris, vel caecam alloquendo si me et ii em. Nam qui sicloquitur, sese non modo in id coniugium non consentire, sed etiam cum ludibrio id reiicere,palam, meo quidem iudicio,testatur, ne dum ut pure videri possit consensisse. Sed iii id si sponsalibus apposta oditione factis, copula sit sus sequuta Θ recte sane responsum

li, Innocentio tertio, eiusmodi hominem

De eond. Videri a conditione recessisse.

z. 'p' quo illi iure inualida sunt sponsalia

libus inde On ira Dei voluntat cinno bis in ipsius ver-

iVoti bo, patefactam contracta cuiusmodi sunt in cestuosa itemque clandest ina, id st, in qui bus auctoritas eorum non interuenit in quorum potestate vel alter contrahentiu sit cou-ctitutus. Incestuosa sunt, quae cum cognatis vel aftinibus intra gradus prohibitos contrahuntur. Nititur autem ista prohibitio iure tum diuino tum bumano. Etsi enim videri possentinos Domin is hac de re per Mosenici ipsi ad solo. Israelitas pertinuisse, tamen ita seres non habet. Est nim uniuersalis&perpetua istarum legum ratio, legis ipsus naturae pars, quantiis ipso mundi initio necessitas coegerit quaedam non ad unguem obseruare in iis qui ex Litere coniunguntur, postea quoque nos ne ars ano mysterio, ante Legem latanoean ulli ex sancta progenie in

16쪽

ET DIVORTII S. It

tra gradus postea expresse prohibitos conita den. m. gia,exemplo polleris minime imitando contraxerint. Nam alioqui Rubem filium suum Iacobus non recte primogenitur gradu deiecisset neque Dominus aegyptiosa Cana naro ut incestuosos expressis ci bis damnasset . neque iure dixisset Paulus illum Corin thitim coarguus, eiusmodi flagitium ne inter prophanas quid eis gentes tot rari. Illa porro graduum descriptio quum non uno modo a Iurisconsuliis, a Romanis Pontificibus tradatur, de quo disci imine magna iam pridem es contentio : constitui summam tantii in rerum ita explicare ut de 'eritate constet .Primum autem quandam vocabulorum significationem tradendam a bi ,

Gradus vocant ipsam generationum se eradus

riem, qudd ali ab aliis quasi gradibus qui

busdam oriantur.In iis descendisse dicuntur, ἡ 'qui ab iis orti sunt, ad quos sursum iisdem ei deme gradibus regrediaris necesse est, vis eorum qui genuerunt, eorum qui geniti sunt perpetuam seriem habeas Vtrorunque directa,&perpendicularis est linea, quam vocant, in qua serie Ascendentes illos , Descendentes autem illos vulgo appellant Latini illos p ad sextum usque gradu , id est, ad Trita viam, Ubhi

Parentes, cinceps vero Maiores generali no 'o insine vocant istos autem itidem ad sextum

gradum, id est, ad Trinopolem, Liberos, ac deincep coinmuni nomine Posteror

17쪽

ia bauus, bauia.

eognatio,

Pater, Mater.

Filius, Filia.

Nepos, POpti. . Promepos,inroneptis. Abnepos, Abneptis. 1tnepos Aineptis.

li inepos,Trineptis. Iam veto quum plures sili ex uno comu ni patre oriri possint, hi rursus in suas di stinctas familias propagari, collatui oportet alluci cosanguinitatis genus quod τυ γένειαν vocant, idcit, cognationem eorum videlicet qui interdum propitis, interdum longius re petito genere ex communi quopiam parcte

ortum

18쪽

ortum habuisse deprchendunt a qui OnΤneScommuni nomine Cogn: ti, magis proprio S g i vero vel Agnati, puta si e communi paren te mare vc Cogitati, angustii ore tamen si CQSGo gnificatio ac,si x communi parente foemina descenderint, appellantur:alias autem appellationes maxime proprias,prout propitis vel longius dii ant, sortiuntur. Itaque quod ad eos attinet qui parentibus coniunguntur ex latere, dicitur P s, Patris frater Amita , patris

soror.

v v matris frater. Matertera, matris soror. P magnus, aut frater Amita magna,auia soror. AVUNC VLus magnus, auiae frater Matertera magna, auia soror. P R v s, siue Patruus maior, pro ui frater. Pro amita siue Amita maior, proaui soror. PROAVUNCUL s, siue Avunculus malor, proauia frater Promatertera, siue Matertera maior,proauiae soror. P maximus, ab aui frater Amita maxima, abavi soror. AvvNCvLV maximus, ab auiae frater. Matertera maxima, ab auiae soror. R A TE R , ius lem par matris,

vel alterius illorum filius, ciuitate est te

rinus.

si iis , eiusdem patris cmatris, cl

19쪽

alterius illorum filia, quae dicitur soro v te

rina.

PATRv LI s, patrui filius vel stia. Itaque Patrueles sunt minitarii in duo, nempe duoru in si atrum filiive filiae: vi,

Mi Tim v s, amitae filius, tam itines mirae filia. Ita De nunquam Amitin intei se duo sunt, quoniam qui est alteri Amitinia ab eo nominatur Consobrinus, velut ii, hac specie:

Iacob est Rachel amitinus, Rebecca videlicet ipsus amitae filius. Eandem autem Rachelem Lacob vocabit Consobrinam , id est, Avunculi filiam. CONs OBRINus enim proprie est A uunculi filius S Consobrina Materterae fi lia Nam alioqui sic quoque promiscue vocantii quilibet fratrum vel sororum liberi, quos vernaculo sermone Cognatos germa

20쪽

RI , O propior, est Patrui vel Autila culi magni, scit Amitae, vel materterae masnae illius,quod vicissim de ea statuendum est uiici vocatur Sobrina. I S 'R est patrui vel avunculi magni, liue amata vel materterae magnae,nepGa proinde Sobrina, patrui vel avunculi a gni,siiue amitae vel matertera magnae neptiis vel utrin hac specie:

BETHUEL. Is A A C. LABAN IACOB.

Bethuelem vocabit Iacobus propiorem Sobrinum,utpote magni ius patrui Nachoris silium Iacobusta Laban sunt sobrini, quoniam ille quidem Abraham , iste vero Nachoris, magni utriusque patrui,nepos est. At Bethuel Iacobum patruelis filium, ac vicisti in Isaacus Labanem, dicet quem vulgo, ut' con brinorum lamitinorum filios,

vocamus Cousi remueri ermain.

nuth tribuitur Nepotum nomen, id sit praeter Latina lingua morem.

Esto vero istarum συγωμύν haec descri-pxio , inserta quoque illa recta parentum