장음표시 사용
241쪽
mortem machinata sit vel constante adhuc matrinionio priore,intervencri aliqua pro missio de posteriore ille undo. Atqui veterea Synodi sine exceptione prohibent eiusmodi coniugia, incri id quidem,utpote quae adul '' sis: Ea si mira fuit Giatiati oscitantia, Ao. s.si curia quo etiam Lombardusi inpingit, hanciis i ii AVg istin sententiam,2 emque mortuo vi
. ciues. ωι quo verum eonnubiumsuit, feri verum August. de connabium non potest cum quo prius dAlteraismeub lia. c. tuo lata negante particula pro Ierentis.
Nam etiam si fortassis in codicem mendosum incidit,tamen ex iis quae eo loco praece dunt errorem deprehendere potuit. Causavcro cur ista non appellem coniugia, sed adulteria, ac proinde in Ecclesia Dei prorsus intolerabilia censeam,non tantum cst ciuilis illa quam unam videntur considerasse qui illas conditiones excogitarunt, quoniam vi de licci alioqui periculum esset ne hac occasione mariti uxoribus,& vicissim uxores maritis mortem machinetur: scd haec praecipue,
quod nihil aliud sint reuera quam adult cxij quaedam cotinuatio. Neque his obstat quod excipiet nimirum aliquis, nempe quae turpi libidine prius cognoscebatur , posse postea
coniugalem affectum induere . quemadmo dum nemo negat honeste, nautato videlicet animo duci posse, cum qua prius vel mani festi scortatio fuit , vel concubinatus dunt 3 at, sicut idem Ausustinus testatur. Nam qui scortantur, quantiis rite inter se non copula
242쪽
rentur,tamen quoniam alioqui nulli alii sunt obstriciti, ideo possunt postea vitium quod in eiusmodi copulae malo initio fuit per Dei
gratiam,corrigererat in adulterio non defectus ab quis incit qui postea possit emendari, sed nihil est prater horrendum crimen, quod sibi serio displicere' ito modo tande nivere dici posscin coram Ecclesia testari iii
rursum inter se quan iis honestum coniugii nomen praetexentes, coniungi postulant quueos potius adulterium commist imia gerc,omnem l. adeo inter se copulam horrere oportueruZEgo igitur hac de re ita existimo, tantisper dum meliora quispiam doceat. Certe
si illa ratio valeat, ne tum quidem quum in alterius vitam machinatum est, dirimi matrimonium oporteret, quoniam tum quoque obiici posset, adulteros tum voluisse toliere eam personam e medio quae obctabat quominus sine periculo possent libidine explere, quem animum postea in coniugaleastectum mutarint. Denique non patitur quod amodo ipsa rerum natura ut ratum sit coniugium ab eo ipso,nempe adulterio incipiens, quo norata alioqui coniugia separantur. Neque est cur nos moueat auidis exemplum qui Bersaben duxit, pilus etiam marito proditori cocciso Quis enim si lici imitetur non n/erito puniatur, nedum ut hoc exemplo niti possit cuiusquam conscientiaΘSed quid si ad ulter, vivente adhuc sua uxore, illam adulteram duxerit ' Tum vero recte constituuiu
243쪽
Canonici, ut si cum adultera sciente contractum est illud posterius coniugium dirimatur: at illud non rei te od ii quis uxorem
habens, alteram insciam superinduxerit, vo lunt uxore priore mortua, confirmari matri-r o. 'Onita cum secunda , adeo ut ne si velit clui- eo qui du dem ipse possit ab ea recedere. Hoc vero quid i γ Q ali id est quam polygam iam manifestissime confirmare)At enim,in iunt, qui hoc commisit non debet lucrum de suo dolo reportare. Imo cia non id sceliis potitis citiam dolum vocanti' quaeso,quod tandem cst hoc lucrum, siue illum sceleratum, siue istam us que adeo turpiter dcceptam spectes, si cogatur quidem ille in peccato sciens prudcias perseuerare: isti vero sat illum una secum
perdendi potestas λ At potuit ille,inquiunt,
postea in istam matrimonialiter consentire. scilicet dignum est honestissimum conis ij nomen ch: ius, clamine tanta spurcities tega tui . sed utinam tandem fungantur officio
suo pii Magistratus, ut nullus illis disputatio
De raptu vero quanto sanctiora sint ciuilibus legibus constituta, quam a nostris Canonicis inter stuprum raptum ple rituque non distinguentibiis , atque adeo inter se prorsus diuidentit, us quam turpi ter 'denique Scholastici hac in re Pontificibus sint adulati, plenissime volet co gnoscere , legat eruditis sinam de hac re tota disceptationem Petri Martriis in lib. Iudieumi
244쪽
audicum capite i. Tria tantum hic insignia .3.3 7i nunc annotabo. Vult Aurelianens concilium Ecclesiam patere aptoribus Vt moror pinnani evitent,nec inde extrahi nisi Cautione accepta non occidantur vel exhaeredentur. Quid est aute detestandis flagitiis fauere, quid est templi Dei polluere, quid est Magistratibus officium facientibus sese opponere, si hoc non est. Etiam si rapta consenserit raptori vult tamen idem Concilium raptori adimiri parentibus restitui, Mid qui
dem recite. At bonus Innocetius tertius res 7
pondet, Sipue a inuita raptas erit est 'r' consentiat matrimonio raptoris nuptias esse contra Ias:m fauorem matrimoniis cilicet, legibus omnibus diuinis & humanis violatis. quid est eo illudere, si hoc non est Deniaque ut nihil ad extremam impudentiam deesset, veteres canonas puriores uno verbo eludes Thomas,ait fuisse latos ad criminis de Thomsα testationem,Papam vero postea rem melius 'ς su consideras e Caietanus vero non oportere uide rap.
raptam restitui contendit, sed sufficere sit tri aliquo modo satisfiat. Quid pluraῖ si Lucio Papae creditur , unico verbo abolebitur etiam raptus crimen, nempe si dixerit puella verba de nuptiis priusquam raperetur etiam inuitis parentibus interuenisse. En quo prouehantur isti religiosivi casti Patres, Ecclesiis cilicet Christianico lumina. Qui vero de his fuerit veteri Synodorum sententia, quaerite ex cauone Apostolico 67. Chalced.
245쪽
De sterilitate recte prorsus in Canonibus statuitur, ne ob eam vel aliud eiusmodi vitium diuortium fiat. Est enim vitium illud plerunque occultum, cui saepe Deus 'remedium tunc attulit, quum prorsus despcrat ina videbatur. Deinde Quia eum qui coniugium init, certum sit, quod ad sobolem sal tem attinet, ab eo totum necessari pendere qui audit aperuit uterum pro bona sua voluntate, videtur sane manus ipsi Deo quodammodo iniicere qui quam ex eius manu accepit repudici nisi liberos ipse pepererit. Paris tu enim si illud Iacobi resposum. δε uni osum Deus qui fructum ventris tui inhibuit
Itaque prorsus iniqua fuit illa primi Romae facti repudi causa:&quod nonnulli Pontifices suis iniquissimis hac in re dis pcnsatio
nibus Quas vocant, praetexere consueuerunt
non pe boni nescio cuius publici interesse, ut ipsi loquuntur prorsus inane ianum est commentum, quod suis sordibus obtendunt. Stat enim illud ,non esse nobis facienda mala ut eueniant bona, in anuis mala interdum ferat tu quae corrigi non possunt. Quam autem publice priuatim insignibus familiis etiam ac regnis istiusmodi iniqui sima diuortia, iusto Dei iudicio, iam olim nocueri it, nedum Vibono publico concessa sint, utinam, tam multis tamque insignibus testimoniis non ita consi reti Probo igitur quod in huiusmodi morbis statuitur a
246쪽
purioribus Canonibus, quibus consensisse ges posteriores Civiles ex eo liquet, iubii sterilitatemi cetera eiusmodi mala inici diuortiorum causas non recensent. Sed viderint rursus iidem Canonici quo modo non a reli- s* q,7
quis dissentiat Gregorij cxlij rescriptum, a
Iocidente quantumuis ratis sponsalibi is tophan- elephantias , nouo matrimonio locuti cis atqiae adeo ne volentibus itidem sponsis vlterius progredi bona consci cratia licere, antea contra Canonicos diximus. Sed quid si iam consummato matrimonio superuenerit inceps. Respondent Canonici,quibus nonnulli assen F i tiuntur, compellendam sanam doctrinam ad G oz mutuam alterius consuetudinem citi contratum quoque dirimi coniugium & nouas nuptias contrahi posse iudicant, modo altera pars consentiat, ipsis alimentis commode consulatur. Ego neutris possum assentiri. Nam quod boni Canonici praetexunt, non licere videlicet excepta causa fornicationis uxorem dimittere, miruta est eos proferre auder qui tam multas praeterea diuortii causas excogitarunt, de quibus passim diximus. Valet tamen illud prosecth, Meo usque a tet,vinuli homini liceat illud rescindero.Sed aliud est uxorem dimittere, quam eo usque duntaxat cum alio coniungi quo usque bona
conscientia patitur. Bona autem conscientia certe non patitur ut eam quoque coniun-
247쪽
uti non possit quin Reipublica toti certo
noceat, seipsum ac nascituros liberos scicuperdat. Sed quid si aliter uratur, vel cliam neuter habeat continentiae donum Petat terque precibus pugnet Vertim an obtinet, ii obtinebit certe ut etationem vincat, nisi per eum steterit, quoniam in fide precabitur Certum enim est eum ad cotinentiam, cari, cui per Dominum obiicitur impedi- metum quominus ordinario aduersus ustioncm remedio uti possit alioqui quid infinitis hominibus fiet, plurimas alias ob causas in nihilo minorem dii scultatem redactis ZEadem ratione puto iis satisfieri posse qui
nouas etiam nuptias concedunt , quod ego quidem sit autem hoc bona cum eorum c-nia dictum qui aliter sentiunt,& nullo earum Esclesiarum praeiudicio quae aliter hac de re iudicant non video quinam si verbo Christi consentaneum: cui tamen uni in foro conis scientiae standum in his controuersis prorsus arbitror Quod autem asserunt de aegrotantis consensu , alibi dixi cur nullo modo videatur admittendum, quoniam videlicet proprietas, siue plenum dominium corporis ad coniugem non transit in contractu matrimonij, sed usus duntaxat personam ipsim non egrediens, ideoque coniuges ius quod alie in alierum haber, transferre nullo mo do possint.Sed quod de egrotantis alimentis adiiciunt,usque adeo aequum est, ut qui aliter faciat Christianus cesserito debeat: eo tamen
248쪽
praetextu coniugi vinculum solui non video quinam colligi possit in summa,manere matrimoni vinculum Pac proinde diuortio, ne ob elephantia si quidem , consummato a trimonio, locum esse existimo: iactenus ta-amen ut alter alterius corpore uti bona conscientia non teneatur: imo etiam Magistratus imperio merito prohibeatur. Iidem Canonici quenquam negant suam uxorem posse interficere quod sane ne lcges quidem ciuiles probant, sed ita tolerant, ut iusto dolori aliquid indulgeant. Si hoc igitur sane in foro conscientiae damnatum. Sed quod coniugum suarum interfectoribus omnem spem coniugii adimunt, quo iure fa diant, ipsi viderint. Et de his quidem hactenus. sed dias mini me praetermittenda sunt in hoc argumento. Vnum, at absque legitima cognitione sit iustu in si cpij iiij, siue ditior tib in alterium, ad quos carum cotrouersiarum cognitio pertineat. Quod ad illud prius attinet, quid sit constituendum videtur res ipsa penitus stendere. Primi, in enim si iniquum est quenquam vel in re minimi momenti sedere in sua ipsus causa iudicem, quoties saliena aliorum interest quid in ea statuatur quanto aequius est id seruari quum de societatis ius vinculo dirimendo irae ritur, quae est totius humani generis veluti exordium, atque deo cuius auctorem sese Deus ipse proste
249쪽
dere potest hac in re controuersia, an qua , si de facto controuertatur, testes citandiri attentissimae audiendi non sint. Dcinde quum vix quicquam in rebus humanis euenire possit quo vehementius quispiam commoueri positi, quis non videtrit ad mala sint euentura, si idem sit iudex qui factam sibi iniuriam querituri praesertim vero quo pudore uxor suo arbiti alti non tantum in maritum aget, verum etiam sese ab eo seiunget Nihilomi nus tamen quum maritus sit familiae caput, multum ei tribuendum videtur. Et constat
apud Iudaeos voti taria fuisse r pudiari diuortia. Aliud cnim fuit de adultello accusare quod erat capitale crimen, ac proinde apud iudices necessario disceptabatur quam diuortium petere, quod quum sibi ipsi unus quisque daret, erisimile est tunc a iudicibus .ia β peti non consueuisse. Sed Mapud Romanos quan uis vetusto iure coque i licuit, si falsam
ob causam nuntius remissus diceretur, tamen quum per libertum diuortium mitti soleret, aduocatis praeterea sicut tandem constitu tum fuit septem testibus ciuibus puberibus, apparet intra priuatos parietes id fieri consueuisse. Et sane quum ob priuatas quasse uis is iasiones diuortia licerent , mirum non est priuatim illa agitariis decidi tunc consueuisse, quum res tota esset in arbitratu eius posita qui nuntium remittebat neque actio ex sponsu, vel iudicium de malis moribus eo nectaret ut diuortium non fie-
250쪽
eius auctorem resideret. Im,ctiam expedie bat multa eiusmodi priuata delicita palam nosteri , adeo ut plurimum interdum intercisci eius quoque person qu repudiabatur,ut in trado mellicos parietes quicquid esset cotrouersiae decideretur. Ad uocari autem consueuisse amicos, vel illud iudiciunt Cesorum declarat quod ex Valerio Maximo aliquando citauimus.Nuc vero quum non nisi adulterio vel desertione repudium aut diuortium su
legitimum quae probari cccsse est, ut mortem ipsim si forte de ea ambigatur neque nunc sua priuati arbitri matrimonia,
utpote quae conscia tota Ecclesia sani: non est arquum δ honestum untaxat, verum etiam prorsus ni cessarium publicam cognitionem controuersiarum , quae pluria ae maxin ae in hoc argumento sunt, praeire: priuata uel olitate facta diuortia usque eo damnari, Ut qui non expcchata iudicum sententia alteram duxerit, merith separetur, tantisper saltem dum cognitum de controuersia fue rit: nec otiam si causam postea probauerit, prius ad uxorem temere superinductam re dire sinat ir, quam culpam offendiculi d cpre catus Ecclesiae satisfecerit. cn:m Abrahamus Agarem eiecit, huc trahi non potest, nec sine veri iudicis, Dei videlicet, mandato factum est. Sed ad quos iudices pertinet istarum rerum cogniti, Id vero difficile non est exi