장음표시 사용
251쪽
De prohibitione librorum caput IV. 243 Flandriis quidam libri ab EGIesia proseripti impune legerentur, Omlus de hae re scripsit Gubernatori tune Bavariae ciretoriin, et hi regis Epistolam Bruxellarum senatui trans. misit, qui die 5 april. 3696. sic laetori respondit Inhoeusque temptι non audivimus , quemquam tum voluissa aeripis, et tibros legitimὸ prohibitos. Praeterquamquod et eum savdis avxilium daturi simus Mesesiastisιs, quibus ad Moe opus fuerit. Adde quod in Pragmatim de impressio ιλ-um; vide apud Rotatum , p. 276, praeeeptum suit, nullo modo posse vendi, et retinεri libros prohibitos. Quod vero pertinet ad bullam cenae constat ex pluribus seriptoribusiride Baria miseeareu Arctis ad tom 4 ut 2 e Troyla
μει. map. t. 4. p. 2. e. 4. S. 2. n. 7. et 48. Oppositiones a regiis ministris propositas adversus laudatam bullam resis,etas fuisse tantum respectu ad aliquas uliaria apita, quae regalem iurisdietionem laedere censebantur: sed non se extendisse ad alias res, quae juribus regiis nullum asserebant gravamen caeterum, quamvis legentes libros ob haeresim , vel ob salsi dogmatis suspicionem damnatos excommunicationem hulia caenae non ineurrerent, saltem effugere non possunt
exeommunieationem innietam in Indico. XXXI. Adde, quod lectio librorum erroribus inlaetorum ipso aure naturali vetita est illis, quibus offendicuIo esset test, ut rete inquit P. Petrus coιlet Continuator operum Honoraιὰ nume*χε praee decal. e. q. art. l. eci. I. punet. 5. S. 2. eones. 2. Leetio librorum haeretisorum multis prohibita est iure naturali , iis sciliret quibus est perieuissa atqui perieulosa es multis cum pauet vafritiem... haereticorum detegere ualeant, pauciores ab eorum laqueis... e e edire Ergo merito dixi Syisitis, rudes, et in Theologia leviter in-atrueιos, qualis unicii feri omnes, qui duobus au tribus Iaratum annis Theologia studuerunt, non in gravi pereato legere posse istiusmodi libros, etiamsi nulla Maecisae Melesi attea. Idem seripsit Natalis Aleae l. 4. de Dee art. 8. Reg. 25.
onerasa, in lethale peeeatum, et exeommunicationem ineum
runt me enim laetis Pontipleis eonstitutionibus plerisqud Qexeommunieati e lata sententiae vetita est Merito quidem, Ne ab imperitis, vel semidoetis, aut etiam eruditis uiris
252쪽
pisciaeres etiam, e nimium eurissis, et quorum deatnterdum insemior est, quam simplietum et inerudit rum, ex hujusmodi laetim plerumqNe immin/re, ins si experientia eo robauit. Additque ut me et uisen. tia posse legi, si vel periculum Mait, vel nulla adsit eausa grauis legendi. Tandem quidquid alii audaeter autument, piorum vilium ordi semper fuit satagere, ut Melestiae in
omnibus humilem et devotam Dedientiam servarent Carolus Magnus solitus erat dicere In memoriam . Petri honoremus Romanam et apo8tolinam Sedem, ut quae nobis 3Metam talis Mater est dignitatis esse debeat Magistra erelesiasti urationis. Quare ervanda eat eum mansuetudine humilitas,
Resolvuntur quaedam dubia ad praxini
I. Quaeritur L An qui moraliter oreti sunt, nullum versionis periculum indurrendi possint absque licentia prohibitos libros legere ' Probabile esse eo casu quod possint putarunt aliqui eum caramuele laxorum facile principe et dieentes quod essante fine legis adaequato, erasa lex prohibitionis. Sed eum sententia communissima quam tenent castrop. de Med. 2. p. 40. S. 2. n. s. eum Suar. Tolet. Saneh. et ambur in Dec. l. 2. e. s. s. 7. n. 41. omnino negandum; primo, quia iee probabilis esset opinio , quod cesset lex eessante ipsius fine adsequato , etiam in eas particulari: eui opinioni alia opponitur communior et probabilior sententia eo quod eresante fine damni in partieulari, non erem niti, Iominus finis legis in ommuni, qui est ut vitetur perie
lum allucinationis litat inquam opinio illa h pluribus
habeatur ut probabilis, nempe Soto, caset Sylv. aisne. Men. eια; attamen quoad lectionem librorum damnatorum minim potest esse probabilis, quia in hac re numquam
253쪽
De prohibitione librorum caput F. 243
perieulum omnino essare powst, vel saltem nummim finis prohibitionis emat adsequate, neque in communi .eque in partieulari prohibitionis enim finis non solum est, ut d mnum vitetur eonseientiarum ex lectione pravorum librorum, sed etiam ut servetur obedientia Ecelesias debita, maxim in re tam periculosari et insuper finis est, ne detur ansa iure tieis aut aliis improbis seriptoribus perniet a typis demandandi. II. Bine nullo modo permittendum alieni legere damnatos libros etiamsi ipse putet respectu sui omne abesse perieulum Tantummodo, ut supra notavimus , concilium Carthaginense IV permisit Episcopis, ut legerent libros haeretieorum pro necessitate et tempore. Caeterum non videtur improbabile id, quod plures D. docent, Holam Theoc MomL p. 77. n.' T vers. Sed numquid o Elbe t. . p. 459. n. s. eum myr. item Lum et Dieast apud La croci l. 7. n. 543. nempe ex iusta epiheia excusari virum pium et doctum legeniem librum haeretieum, si necessario tali indigeat lectione ad eonvi endum aliquem haereticum ex suo proprio, pulli inveniendo eontradictiones, coneessiones, sallacias, et similia; dummodo dixi urgeat neeessitas, et insuper non pateat re- eursus Romam, vel ad proprium piseopum licet enim ordinarie hi Pontisee, vel hi congregationibus Romanis saerae inquisitionis, vel indicis licentia legendi libros prohibitos Impetranda sit, tamen in casu magnae necessitatis poterit Episeopus illam impertire visa Mori Theot de cens quaesL5. a. q. n. 40.
III. Quaeritur II. Quaenam requirantur, ut ineurrant e eommunicationem , qui scienter retinent, legunt, imprimunt, vel defendunt libros haereticorum 8 Requiritur I ut auctor sit haeretieus, vel saltem , prout dicit Holam. t. q. p. 498. n. 78. . Qui sequnt, ut liber , quamvis lateat auctor, ex professo tractet de haeresi Non autem incurrunt legentes libros in delium, licti haeresim eontineant. Ita Suar. d. m. 8eet. 2. n. 42 et 45. et Siam de rem. e. 6. n. 71 eum Saneh. Pal. em Libri vero Thalmud et similes Hebraeorum prohibentur perhullas ii IV. et clementis VIII. Vide apud Latmiae
Tv. Requiritur II. ut huiusmodi libri haeretieorum eienter
254쪽
legantur, aut retineantur, ut dies tur in bulla. Unde exeusae lagentes' censura non solum ignorantia invineibilis, sed etiam crassari imo juxta plures, Sanin Syla. m. mne. Siam ete. t Q. T. n. 47. et M. etiam assectatas quia ut dicunt in ea rigoroia loquendo deest dolus formalis, qui
Verum ensurae eontemptum indueit.
V. Requiritur III. ut liber Vel de religione tractet, e haeresim contineat. Susticit autem ut liber tractet de religione, tametsi errorem non contineat, nempe de sacra Scriptura. aut de Theologi , aut canonibus, Ritibus Beelesiae, aut aliis rebus spiritualibus. Ita Sanch. Dec. t. 8. e. 10. n. 21 Lum.
l. 2. tr. l. e. d. n. g. Suar ut Supra n. 16. Salm e. 4. n. 72. et alii Sufficit etiam, ut liber unum solum errorem contineat contra fidem, etiamsi de alia re agat. Saneh. Bonae.
castrop., et Salm. Vide ι. . num. 287. Quid si erro sit abrasus h libros Adhuc remanere prohibitum tenent
multi DD. Suar. Sania Bon e alii, quia partieularis illa expuncti non aufert communem libri pro seriptionem. Scaalii, ut Pisnatet et L crota lib. 7. n. 55 dicunt, excusari censura illum, qui reliqua libri legit, quia tune liber non ampli: us continet haeresim , nec ossendiculo esse potest. Idque probabile videtur eum Sporeris, de Fide t. l. p. 25. n. o. . semper ac liber non de religione tractet sed de aIia materia V. gr. de philosoplita, aut de historia et exeeptis tamen libriseenturiatorum Magdeburgensium, et similibus, in quibuareverti de religione agitur. VI. Requiritur IV ut Iectio sit in materia notabili nameommuniter BD in laac re quidem admittunt dari parvitatem materiae; discrepant ver,in assignando , quaenam sit materiα parva. Alii, id est Saneh. e. 40. n. Il eum S , Manuel et rivald dicunt, esse paginam, et quid amplius , si volumen sit ex grandioribus : sed hoc merito sic saltem generaliteodietum ab aliis dieitur. Alii contra , nenape rusus et
Reginata apud Bonae. d. f. quaest 2 punct. 4. n. 14 dicunt. esse tantum tres vel quutuor versus. Alii Suar. n. 20. Palatis Trael. 4. d. 2 ptinet. 10 8 2. n. 6. eum Azor, con et Myr.
dicunt, esse deeem lineas. Alii tandem Holam. v. 176. n. 77. v. Dixiquarto, Dorer t. l. pag. 124. n. 44. Elbe t. 3. p. 297. n. 4 5. et crotae lib. 6. n. 550.evm Marahant. melius distinguunt, o dicunt, in hoe attondendum finem prohibitionis
255쪽
si enim aperiendo librum offendis in doctrinam, ine die eie fidei adversatur, et legis, etiamsi paueas lineas legas.
exeommunicationem non effugies, quia tunc perieulo perversionis iam te exponis secus si liber haeretiei ageret de roindissorenti tunc enim legendo sorte usque ad paginam, poteris hi tali excusari , si nullam ibi advertas propositionem eri-is su ectam cae 'um ineurri potest censura, Iegendo solum prooemium, aut iudicem libri, si in notabiliquantitate percurratur. Lum Bon. l. c. ιc.
VII. Dubitatur l. an incurrat excommunieationem, qui legit haeretiei oncionem aut epistolam seorsim editam Assirmant alii Suar Farinae apud Solin. e. 4. n. 72, sed negant alii Sa-. Decia. 5. e. 30. n. 50. Holam. p. 77. n. 77. v. Die. 6 . eum Lum. Marctant. Me Suta ke ea ac Bonae Castrop. et Limo apud Croiae t. 7. n. 557. Ratio quia reveta hujusmodi concio via epistola non potest dici liber et in hae re dicunt stricto laetendam esse interpretationem , eum agatur de re odiosa, utpote de plena ineurrenda. VIlI. Dubitatur 2 an incurrant censuram legentes mam
seripta haereticorum ' Negant Azor, tua, Spor et alii curri Dis qui Sylvius insuper pro hac opinione quam in declarationem S. C. profert Amita Bactos ete vini crota ι. 7. n. 559. iva ad prop. s. l. VII. n. 40. Spor.
p. 25. n. 59 Assirmant tamen onstanter Eolam. t. l. p. 77. Croiae lac eit eum Suar. Saneh. εω dieenam, manuferipta .dhuc venire sub nomine librorum sim olim ipsa, antequum typus inventus esset, pariis libri appel- Iabantur et utque etiam nunc stant-ripta, ubi annotantur baptismata , et matrimonia , . rituali es ab omnibus adhue libri vorantur de praelata autem declaratione S. C. respondent satis non constare censeo quidem hunc sententiam
diminis esse consulendam, quia in hae re expedit ordinari. rigidiores opiniones sequio aeterum rationes supra Malae non videntur satis onvin-es nam hodiδ nomine librorum propri libri intelliguae uri, non mamistripta Harim tarmen advertendum, quod ex praeseriptis in indie Romano im M lo cirea nem incurrit excommunicationem ipsoracto, qui ibros haereιieorum , uti e umis auctoris 3- .
Graismaim, es o fati dogmatis suspieion- -instavitque prohibita, laserit, me habuerit.
256쪽
IX. Dubitatur . an excommunieatione irretivine, qui audit alterum librum haereticum legentem ' Alii assirmant.
Lam. Axor, etc. , sed ommunius et probabilius negans alii, modo non induxerit alterum ad legendum Spor. . . p. 124. n. 45 et rotae L . n. 542. eum Sylv. Pignuset Sur ete. Im alii Saneh. Dec. lib. 2. e. 10. n. 48. vir. Disp. 2. p. 40. S. . . . eum omneli et Bonae Disp. l. qu. . . . n. l . eum au. Reg. te adhuc probabiliter exeusant, etiamsi induxerit, et alii sporer, Mum et Steph. apud L cmiae Me eit.excusant adhuc Dpeccato, si audiens nullam ex auditione timeat morale periculum perversionis.
X. Notandum insuper, quod non sunt prohibiti libri e
tholicorum, qui verba haereticorum reserunt ad eos cons tandos, ut omnes communiter docent Lam. est eum
Nav. et Saneh. ac Azor, Pignates et Bonae apud Croiae lib. 7. n. 555. neque libri catholicorum, ubi adsunt alicujus haeretiei notamenta, sive scholia r dummodo Psapienter limitant suar. Pignatet eae. hujusmodi notamenta non tot uim opiosa, ut potius liber illis, quiim seriptis Auctoria constet Suar. Pignat. te apud Croiae ι. . n. 554. neque libri haeretieorum , qui de alia materia tractant, vjim spirituali, ut diximus, sed absque ullo errore nam ut diximus stupra n. v. quamvis vel solus esset error, adhue
perieulum inesset libro quidquid aliqui dieant, liber
veis damnatus existit. XL Ineuerunt autem exeommunieationem non solum I
gentes libros haereticorum prohibitos ut sumi, sed etiam qui illos retinent. Quapropter qui eos habet, tenetur qua primum iuxta praeeeptum si IV. tradere vel inquisitoribus, vel Episeopis. Et loquendo de regnis ubi viget inquisitio, dies P. Suarea eum euiis Bais mean apud Croiae lib. 7. n. lib. incurrere censuram etiam qui librum non tradit, quamvis comburat. Sed communiter excusant aliisSata. v. q. n. 74. et crota ibid. m Sancti P0nasMLet tutae. quia ut alunt qui librum destruit, nequitamplius diei quod retineat. De caeter non excusatur qui librum retinet etiam nomine alterius , verb. gr. in deposito, mutuo, aut pignore, ne qui librum suum tradit alteri
ad tenendum, quia retento sibi dominio, ipse etiam dieitueretinere, eum possit illuri suo arbitrio repetere , ita D.
257쪽
De prohibitione librorum caput . 24seommuniter Suarez. d. 20. Met. . num. 21. Sanehee n. 2. Castropat. p. 10. . . n. 7. μωροι. p. 90. q. 2. Resp. 4. Salmant num 74. ωοι n. 547. Bonac. p. 4. n. 45. te. Praeterea hic advertenda es propositio 3 pr
seripta ab Alexandro VII. quae dicebat Libri proh iι ,
done e umentur . pomunt retin/ri, te Dicit tamen Lacroiae lib. . n. 552. eum Verjuys , excusari qui tradit librum , ut retineatur in locis sequestratis, qui solent assignari in singulis monasteriis caeterum , si quis deponeret librum apud habentem licentiam , cum expresso pacto non repetendi ita ut alter non teneatur reddere , nisi Post expurgationem, vel post licentiam impetratam, hunc non auderem damnare, quia in hoc videtur omnino cessare periculum legendi ab que dispensatione tanto minus damnarem, si donaret a
solut librum habenti licentiam , sub eonditione ut reddat ipsi donanti si deinde lieentiam obtinebit Excusatur etiam
h ensura, qui librum retinet per breve tempus V. M. uno vel altero die, ut docent eommuniter. DD. Lumanisnum. 7. Bonae num. I. Mimp. num. 10. Holam. n. 77. eum Saneh. Sur ete. Idque admittunt alii , C trop. ι, et is quaest. 5. a. l. num. s. quoad excusandum retinentem . ensum , etiamsi ipse illo brevi temporeonte derat perpetuo librum retinereri quia ut aiunt descit tune
materia gravis eirca actionem externam. Praeterea , alii plures, Saneh. Dee ι. . c. 10. num. 55. Luman. e. I.
m. . eum Myr a Grais et Pignat a Sylv. apud crota si1 7 num. 35 . eum exeusant, etiamsi diu retineret, expectans tamen tempus opportunum, ut Itbrum superiori,
vel habenti licentiam tradat. m. X.
258쪽
reis ad sed orem eruti m remeatis, reforme t. novalibet autem harum Quaestionum prius annotatur Betis
relictum in testamento non solemni In priori libro eοι. 35. vers. 5. Probabile etιam relata est opinio Lem. Mol. Gran. Sata. te qui id probabile dixerunt. Sed in hoc praesenti libro id reprobatum est Vide l. s. n. M. vera attamen In Edit Mechl. l. e. Nota. 3. Qu. 2. An debitor donans aliquid suo creditori immemordebiti, excusetur restitutione In primo libro eia. 45. v. Ain I. yrelata est opinio Rebelli, card et Dionae, qui probabilem putarunt opinionem assirmativam. Sed vide limit tionem in hoc lib. 1. n. 54. et La. n. 700. v. .M. 2. In Edit. Mechι. 4. n. 700 Limitatis, q-- S. Auetor hic lauticat, eae Edit rom. 4757. hae est: dummodo debitor meinor timedebiti non donasset). Qu. 5. An sur mittens domino rem iuratam per Virum fidelem teneatur ad iterum restituendum, si ille non reddat In primo libro eoL 14. . I. Similiteri PaL Sol Ledes et Gabrie adducuntur qui id negaverunt. Sed in hoc absoluto assirmandum probatur. Vide ι. l. n. 59. In Edit. Metat. L . n. 704. l.
l Haec quoque secuncta Editiora posterioribus huius Theologiae Editionibus saepissimo rerum ordine differt quam ob causam levior non miretur. quod numeri citati ex seeunda Edit non ubique conveniant eum praesenti Editione eehliniensi, quam, ne ullus confusioni locus pateat, intra parenine-
sim laudabimus, quoties discrimen aliquod obtinet.
259쪽
Elanctus Quaestionum res malarum. 23l Qu. 4. An sit obligati ex superfluis statui clargiendi elae. mosynam pauperibus laborantibus paupertate communi In primo libro eot. 80 sit. A. relata est opinio Soti, σου. S. Antonini, Vari em qui id negarunt. M in hoe melior visa est sententia opposita. Videa 2. n. 52. . Quaeritur. In Edst uetat. l. I. n. 52. . Qu. I. An sit obligatio eorrigendi pereantem ex ignorantia in legem humanam ' In primo libro eri. 85 lit. . . Quaer. hle. visa est probabilior opinio negativa. Sed in hoc assi matre probabilior visa est. Vide l. 2. n. 56. In Edit MeehL
Qu. 6. An qui inducit, sive direeth, sive indireet pro-rirnum ad Meeandum semper pee t peccato scandalia In primo libro seol. I. it. A. dietum est cum Pal. Saneh. Bonae Azor, te probabile esse quod is non pectet contra charitatem, nisi express intendat ruinam spiritualem ait rius. Sed in hoc visa est vera sententia assirmativa. Vide l. 2. n. 45. In Edit Meehι. l. I. n. 45.). Qu. 7. An semper in consessione sit explieanda ireumstantia induetionis ad peeeandum In primo libro GL 86. v. Nota. reprobata est sententia negativa. Sed in hoc vide
Qu. 8. An sit peccatum mortale petere ab aliquo qui quam quod ille non praestabit sine mortali si jum sit paratus ad peceandum ' In primo libro est M. u. Quoer. II. relata est opinio Soti, Si ar et Azor, qui id negarunt. Sed in hoe dictum est sequendum esse oppositum.Videa 2. n. 47.
Qu. s. An peeeent graviter mulieres ad sui ornatum a tem pectoris Ostendentes In primo libro eoL 89. it. c. et GL 250. in sine aetum est de hoc puncto sequendo doctrinam Lumanni, Gel. Navare. Salmant eae. Sed Vide quomodo limitetur in hoc. Vid ι. . n. lib. v. Quaer. In Edit. MeehLAE S. n. b. 3. Qu. 10. An Item famulo omitari herum ad lupanar, Vel eum ducere eurru vel sella In primo libro eοι. 4. sit B relata est opinio Bus bai, Nav. ManueL te dicentium litare sola ratione famulatus. Sed in hoc requiritur saltem musa gravis damni subeundi. Vide l. 2. n. 4. In Edit. uecti a S. n. M.).
260쪽
232 Menelius uuaestionum ou Andictat famulo ratione famulatus deserre munera meretrie dominia In primo libro seol. 4. in sine ov. 2.
relata est opinio Buaeinbui, et Saneh. id permittentium, si sit de seulentis et poeulentis. Sed in hoo negatur. Vide l. 2. n. 6I. In Edit min. t. 5. n. 65. . Qu. 12. An liceat famulo ob metui mortis subiicere humeros, ve deserre Malam domino ascendenti ad fornicandum, aut vi aperire ianuam ' In primo libro coL I. u. 4.ὶ id omnino negatum est. Sed in hoc vide dicta l. 2. n. 66. v. o. IV. In Edit Mein. l. 5. n. 66. . Qu. II. An ieeat vendere vinum ei qui vendet mixtum aqua In primo libro est. 9. sit. C. u. Pariter. addueta est opinio affirmativa Palai, Mneh. et ambos aeqv commodi aliis vendi non possit. Sed in hoc id non admittitur, nisi ob metum mortis, vel infamiae. Vide . 2. n. 69. v. u. PII. In Edit MeehLa. 5. n. 69.ὶ.. v 44. An liceat vendere ornatus puellae abusurae In primo libro eol. 6. sit. D. v. Eodem. relata est opinio La rix citantis Nav. Axor, Saneh. Bon. te qui dicunt licere, si illa sequ hos emeret ab aliis. Sed in hoe id non admittitur, nisi venditor notabile patiatur incommodum. Vide ι 2. n. 7 . . Eodem. In Edit μαι. t. 5. n. 71.l.
Qu. I. An liceat aurigis et nautis, o solum luerum medi dis vehere meretricem ad amasium ' In primo libro oot s8. . . Liret. dictum est litare eum Salm Sanch Az0r, Nauar. te. Sed in hoc id non admittitur nisi ob metum gravis damni. Vide l. 2. n. 75. v. An autem. In Edit Metal. ι 5. n. 75.ὶ.Qu. 16. An sit peeentum mortale sine gravi musa petere
mutuum ab usurario parato, vel sacramentum ii sacerdotele
eatore parato ad ministrandum In primo libro col. 97. n. 4. v. Utrum autem, et n. . . Sed quaestio. relata est Opinio Lugonis Soti, Saneh. υet Led Man. to qui id negarunt. Sed in hoc dictum est id esse mortale tam contraeliaritatem AEuhm eontra justitiam, nisi gravis causa nece sitatis vel utilitatis interveniat ' Vide lib. 2. n. 47. et 77. v. 4. Licitum, loquendo de usurario et n. 79. de sacprdote Pec
eat e. In Edit Metat. l. 3. n. 47, 77, 7s. Qu. 7. An volenti frangere jejunium liceat sine graVis ineommodi causa eibos praeiare In primo libri cοι. 97. n. 7.