장음표시 사용
471쪽
COROLLARI vis I. Hinc inferes fibram eamdem rei unicuilibet peicipiendae destinari per sensum, si vehementius percutiatur per Imaginationem vero simplicem, si debilius vibretur atque adeo sentirem imaginari functiones este, quae ex parte tum Animae, tum interni sensorii, inter se tantum discrepent secundum majus iὶinus. COROLLAR avsi II. Inde est, quod sensationes, quae debilisJamae sunt, ad imaginationem solam tam proxime accedant, ut ab ea vix possint distingui, sicut observatur in Lipothymia laborantibus, qui tandem sui compotes, quae syncopes tempore ob ipserum oculos gesta fuere, se imaginatos esse autumant: c in Somnambulis, qui ea, quae
revera fecere, omniatos se esse arbitrantur. COROLLARI vis III. Imaginatio vero ratione contraria in veram sensationem
degenerat, si fibra validius fortiusque succussatur a spiritibus Cereis bri incolis, uti accidit in Somnialitibus, Delirantibus, Maniacis,
Phreniticis C. COROLLARI v IV. Inde est, quod attenta cujuslibet rei meditatio, aut ardens desiderium, aucta sensim per repetitas succussiones vehementia, qua fibrae vibrantur, juxta Corollarium IV Propositionis V. hujus tandem rei existentiam suadeat, sicut in anaticis observatur, iisque qui magicas artes se allere falso asseverant, etiain vitae periculo. PROPOsITIO VIII.
F bram unicam excitandae unius tantum rei ideae desinam
Fibra eadem imaginandae sentiendae rei eidem destinatur, ex Propositione VI. Sed per Axioma V. fibra unica uni tantum rei sentiendae dicata est. Ergo unica quoque fibra lini tantum rei imaginandae destinatur. q. p. e.
472쪽
Succussiones earundam brarum, licet tono discrepent, rideas non natura diversas, sed easdem semper menti referre.
Nam rerum ideae, si natura diversae fierent ab earumdem fibrarum succussionibus, quae tono discreparent, immutandae forent asprout succussionum tonus immutaretur, quod est contra Experientiam. Constat enim ex Axiomat VH succussionum tonum mutandum toties esse, quoties fibrarum tensio vel longitudo quam-tumlibet immutatur Sed tensionem, longitudinem fibrarum pluries in die immutari necessuria est prout piritus plures vel pauciores secernuntur, aut aequali copia secreti plus minusve dissipantur. Ergo tonus succussionum pluries in die mutandus est. Rerum tamen deae maedem semper perstant, nec natura inquam, sed solo acumine differunt Evidens est ergo a succussionibus earumdem fibrarum tono disterentibus non diversas rerum ideas, sed eas
Sit idea quaelibet, Luminis verbi gratia, quae fibra quavis
data modo succussa excitetur aucta semel vel imminuta hujusce fibrae tensione aut longitudine a spiritibus copiosius parciusve secretis, succussionum tonum, quibus vibratur, minutari necesse est; nec tamen diversa est, quae inde excitatur Luminis idea. Nam si haec ita forent, nulla esset Luminis perceptio cum ea fibra eo quo ante tono vibrari nequaquam tunc possit, ne queat eius defectum altera quaecumque supplere, cum unica ea fibra sit, quae excitariscue Luminis deae destinatur per Propositionem praecedentem. PRO Pos 111, N.
Ideas natura diversas diversarum brarum succussisHibus poste excitar , quae tono planesimiles φαSint fibrae duae quaelibet Rixa, quae res duas natura diversas
Araca menti repraesentent certum est, exaraecedente, fibram ΛTem eamdem A semper repraesentaturam, quocumque modo vibretur, certum quoque pari ratione fibram B idcam eamdem menti
473쪽
relaturam, qualescumque fuerint hujus succussiones Possunt ergo ibrae illae A i, subsultus tono plane similes seu consonos edere,
resque tamen natura diversas repraesentare. q. p. e. COROLLARI vis d.
Ex posterioribus hisce Propositionibus consequens est rerum ideas, non determinatis fibrarum silccussionibus, sed determinatis fibris alligari cum ex praecedente Propo rione, fibra eadem succus-zaria eamdem semper deam excitet, licet succussiones diversae fuerint; Contra vero ex ista Propostione diversae deae fiant a succussis h. versis thris, licet eodem modo succutiantur. COROLLARI v si II. Ideartim itaque identitatem diverstatem a succussionum s militudine aut dissimilitudine nequaquam repetendas esse, sed a thbrarum ipsarum, quibus excitantur, identitates diversitate. COROLLAR IvΜ III. Totidem ergo diversas fibras in interno sensorio statuendas esse, quo ideae natura diversae in Anima possunt excitari.
Falsam proinde esse Eorum hypothesim, qui ne nimiam
fibrarum multitudinem videantur obtrudere, n alunt allerere fibram unam pluribes rebus diversis repraesentandis sufficere, diversis suis succussioni vis, ut sic fibrorum omnium numerum ad pauciores
Sed mo. Tantus non est, ae III credunt, sibrarum numerus, quem in nostra sententia cogimur admittere totamque hanc fibrarum multitudinem, quae videtur diverse sentientibus tantum negotium facessere pauco an numero comprehendi infra demonstrabimuS.
o et . Etsi tota haec fibrarum multitudo seret necessario admittenda, rejicienda tamen semper esset horuni hypothesis cum contrarium adstruat iis, quae supra probavimus, Propositione lX diversas scilicet earumdem si brarum iuccussiones easdem Ideas menti referre. Minna 3 3t1st.
474쪽
stio Demum in hac hypothesi aeque inagnus ac in nostra sibrarum numerus in cerebro supponi debetes nam certum est ex Axiomiite V. fibram unam quamlibet uno tantum modo succuti posse ratione toni, quamdiu usus crassities, tensio dongitudo eaedem perstant. Sed fibrarum crassities, tensio dongitudo aedem aliquando perstant saltem perii quatuorvo instantia; neve enim credibile est cerebrum in eodem statu numquam posse pePinstantia duo successive permanere. Pebet ergo fibra una quae ilibet per tria haec quatuorve inflantia uno tantum uiodo succuti, atque adeo rem unam tantuinmodo repraesentare. Quot itaquQideae diversae menti recurrunt, vel possunt reeurrere per id tem poris spatium, totidem diversae fibrae in interno sensorio statuendae sint. Sed deae omnes, aut hae aut illae possunt tunc tempo ris pro Animae lubitu menti recurrere Ergo necesse est ut vel 24 inviti confiteantur ideas omnes tune a diversis fibris excitari, atque
adeo quot deae menti possunt adesse, fibras totidem distinctas in interno sensorio esse.
Magna inde oritur dii ficultas horum ratione, qui a nativitate eaeci sunt; nam imo Juxta nos adsunt in interno illorum serisorio peculiares fibrae, quae lumini, coloribus, caeterisque Debit repraesentandis dicatae sint, quae visu percipiuntur ado. Fibrae illae, si succuilae sint, luminis colorumque Ideas menti debent referre,
quomodOeumque saeculiantiar. M io Demum haembra , cum spiritibus circumquaque undantibus aeque ac caeterae obviae sint, debent ab iisdem pari ratione succuti. Deberent ergo ii, qui a natu vitate caeci sunt, si non sensum, quia debilior est motus fibris impressius, saltem luminis colorisque deam experiri, quod tamen experientiae adversatur: nam cilli plane ignari sunt quid homines caeteri per lumen coloresque intelligant, .s tandem aliquando arte vel casu visus compotes fiant, se horum tum senstina, tum ideam plane ignorasse constentur. Neque tamen haec difficultas sententiae nostrae propria est;
sed inopiam quoque hypothesim cadit, quam supra relellimus a-Nam
475쪽
Nam mi eam certe adest intein sensorio fibra in iis, qui a na tivitate caeci sunt, quae si determinato modo succutiatur, tun,inis colorisque ideam menti excitet. Cum ergo spiritibus undequaque impetatur, determinato illo modo succutienda videtur, iumente proinde luminis aut coloris ideam excitatura, in iis, qui caeci sunt, non minori jure quam ubi semel lumen aut colores sensere Illorum itaque qui eam opinionem tuentur,inon minus quam nostra interes allatam dissicultatem dirimerein expedire. PRO Pos ITI, XI.
Explicare, qua rationem iis, qui a nativitate caeri sunt, μbrae, quae lumini, coloribus c. repraesentandis dicatae sunt, otiosae permaneant, nec harum rerum ideas menti unquam offerant. Intr1catior est hujus dissicultatis enodatio, quam ut certi quidquam definire liceat , sumcietque in re tam ardua mers conjeeturis nodum resiluere. Ideae itaque Iuminis, colorum , dcc caecis abesse non possunt, nisi ex triplici capite imo Vel quia fibrae
his repraesentandis dic/tae non vibrantur vi ea, quae ad imaginationem sumetat auo Vel quia licet vibrentur , Ideas tamen nullas excitant alio Vel quia licet vibrentur, ideasque propria referant, a ci tamen quid experiantur ignorant nesciuntque caeteros id biminis, colorumque nomine intelligereri atque adeo sanati se similes perceptiones nunquam ante habuisse jure assirmant.1mo. Si fibrae lumini, coloribus repraesentandi dicatae non vibrentur vi suffciente, id a parte spirituum, repetendum non est, qui in eas incurrrunt eodem quo in caetera havpetus ei ex propria fibrarum dispositione, qua incurrentibus spiritibus magis obnituntur. Propria autem harum fibrarum dispositio a caeterarum dispositione in caecis in eo tantum differt, quod hae sensiferis refl ,xibus semel vel pluries quassatae, atque indu flexibiliores spiritibus seellius siccutiantur, uti vimen saepius OI tortum minori vi deinde inciarvatur , illae vexo nunculam ante succussae
476쪽
etissae rigidiores sint cimpresse a spiritibus motui dissicilius obsequantur. Si ergo fibrae, quae liliaten coloresve repraesentant, inertes in caecis remanent, id inde deducenduna est, ut sequenti e emplo liquido constabit. Sit fibra A, quae sensifero refluxu quassata eum acquisierit flexibilitatis gradum, ut a spiritibus cerebri incolis possit deinde succuti. Evidens est fibram B, qua lumen Trepresentatur, esse data fibra A in caecis rigidiorem, cum nunquam succussa supponatur. Impetus itaque spirituum, qui fibraeis succutiendae sussicit vi ea quae ad imaginationem requiritur, fibrae vi eadem succutiendae impar futurus est, atque adeo nulla inde prorsus erit in caecis Imaginatio luminis, cui referendo fibra B destinatur. Verum,licet haec in naturali statu vera sint, dum tranquillus es pacatusque spirituum motus, qui in emporio hospitantur, conVenire tamen non videntur, dum in praeternaturali statu vehementius tumultuantur, ut in Maniacis. Nam si tunc spiritus fibras caeteras tanto impetu succutiunt, ut sensus hinc inducatur, hasce fibras ea saltem vi debent concutere, quae Imaginationi excitandae usiiciat. Tunc ergo vo ab invitis statuendum est, fibras hasce determinatas, licet vi sufficienti concutiantur, lucis tamen colorumque Ideas non excitare, vel si has Ideas excitent, caecos tamen prorsus ignorare, quo nomin sint denominandae perceptiones, quas tunc eXperiuntur. 2 do. Si fibrae , quae lumen coloresve repraesentant, sufficienter quassari supponantur, lumini colorumque Ideae in caecis deesse non possunt nisi ex libero DEI placito, qui sanxisse suppona 28tur se succussis fibris quibuslibet rerum his alligatarum Ideas iumente excitaturum , modo prius sensu fuerint perceptae. Hujus nempe conditionis defectu nulla fiet in Caecis luminis colorumque Idea, licet fibrae his repraesentandis destinatae vi sufficienti succutiantur. Uerum ea solutio vix unquam arriserit neque enim generales E animam corpori unienti leges absque gravi necessitate innae hic nulla est, exceptionibus sunt coarctandae, quae aliqualem semper impotentiam videntur sapere. 3tio. Facilius itaque crediderim succussis a vehementior spi rituum motu sibris, quae lumen OlOiesque repraesentant, harum
477쪽
rerum ideas in Caeci vere excitari, sed ignorare eo, id quod tunc experiuntur, luminis vel colorum nomine appellari, Sic v. g. si Caeco, cui sani sint nervi optici , ictus in oculum fortior nigatur, fiet hinc scintillarum, lucisque proinde sensatio, ut sanis contingit nec tamen se luceni experiri sciet, nam de sen
sationum nomenclatura non convenimus, nisi simultanea experien
as tia, id videlicet, quo eodem tempore Mab eadem causa assicinuir, eadem appellatione denominando. Caeci autem a nativitate cum caeteris hominibus de lucis colorisque denominatione consentire nunquam potuerunt; atque adeo horum Ideas obtinere possunt, licet inscii. Quod si sanati se nunquam perceptiones expertos esse profiteantur, similes illis, quas tunc obtinent, id ex eo fit quod lucis colorumque Ideae, quas orsan habuere, ita obscurae ct confusae erant, ut si eas praesenti sensationi comparaverint, jure videantur se nihil olim simile percepisse, aut expertos esse. Adde quod si illam unquam lucis, colorumve Ideam obtinuere, id a vehementiori spirituum motu dependebat, qualis est in Phrenitide aut Mania Pacato itaque horum impetu, in statu naturali hasce res imaginari denuo non possunt, nec se eas olim imaginatos fuisse recordari, cum memoria rei per Imaginationem perceptae iterata sit rei ejusdem Imaginatio.
DE ID EARUM EFFORMANDARUM RATIONE.
Ideam quamlibet Amplicem a disincta sua propriaque bra
citari. Ideae simplices quaelibet per De sinitionem unum quid individitUm repraesentant, atque adeo inter se invicem plane diversae simiatque discretae. Sed ex Coroll. 3. Propr. Io Sect L Ideae diversae a diversis distinctisque fibris producuntur. Idea ergo quaelibet simplices a propriis distinctisque fibris excitantur. q. p. e. Tom IV Nn COROL.
478쪽
COROLLAR 1 vis I. Inde sequitur totidem ad minimum distinctas in interno sensorio fibras esse, quo ideae simplices menti possunt recurrere. COROLLARI usi ΙΙ. Ideae omnes simplices vere modales sunt, ut supra innuimus, merosque existendi modos repraesentant, sive Subflantivis Notninibus, ut sint frigus, calor, oiar, amor, auditus, c. sive Verbis, qualia sunt aurire, legere, dare, c. significentur. PRO Pos ITI, II.
Ideas compositas seu complexas disersis totidem fibris excitari
quot Ideas simplices complectuntur. Ideae compositae per LUniti e vi Ideas Iuros simplices uno conceptu comprehendunt. Sed idea quaelibet simplex sua distincta
fibra excitatur, ex Praecedente. Ergo ideae quaecumque compotitae producantur fibris totidem distinctis, quot simplices ideas suo
conceptu comprehendunt COROLLARIUM IInde colliges ex paucioribus fibris, quibus ideae simplices, quae paucae sant, repraesentantur, infinitum ferme compositarutri numerum, combinationibus diversis, resultare, sicut ex vigintiquatuor litteris voces numero fere infinitae ordine vario compo
COROLLARI vis II. Sicut voces aliae plu6bus litteris, aliae vero paucioribus fiunt; sic quoque complexas deas, modo plures, modo paucioresuleas simplices suo conceptu compleeri COROLLARI vis III. Ideae compositae aliae una tantum voce, aliae pluribus e primUntur. Quae ima tantum voce signiti cantur, vel Adjectivis respondent, ut Bonus, Iustus, eo quod idem est ac si barbare , ceres, Habem: θmtatem, Amans justitiae, e vel Substantivis illae
479쪽
illae rursus duplicis generis sunt, nam Substantiva modo res positivas de reales des, gnant, sive universales sint, ut m ii θ, Animal, δύο. 1ive particulares se a iudividuales, ut Petrus, Paulus Inodo vero relationes tantiun seu rerum respectus gni sic rint, it Iustitia, m=rus, Modestia, c. Priores ovis, Petrus, sic restitvuntiu substantiae bis aut his qualitatibus instrum osteriores vero, ut Lusiria, per desinitionem exponuntur, ut cum deae Iustitiae substituimus ideam Constanti, O perpetuae voluntatis jus senum cuique tri. buendi. Quae vero pluribus vocibus, seu phrasi integra ex substantivo S ad j cstivo constructa exprimuntur, infinitae ferme sunt, ut Deus justus Deus creans Mundum Caesar eorum victor , qui omispeii partes secuti sunt.
Evidens inde est compositas ideas sola posse definiri, seu per periphra Iim Xprimi, expositis deis singulis simplicibus. quibus componuntur: rideas vero simpli res definiri nequaquam polle, 33 seu per genus dii serentiam exprimi, cum unum quid cindividuum repraesentent per de trioaem. COROLLARIVM V. Ex dei compositis, ut supra innuimus, aliae res repraesentant quae sensibus objectae fuere, ut idea Petri, Pauli, c. cCommunicarae aliae vero res, quae numqUam sensu perceptae sunt, ut idea Chimaerae, Centauri die. 4a titiae dicuntur. ΡROPO si11o III.
Ideas omnes factitias ex conmmnicillis deis mediate produci.
Potissiima hujus ratio ex eo petitur, quod si factitiae ex communicatis non resultarent, posset Anima pro nutu deam stingere dissimilem prorsus ac disparem ab deis innibus, quas sensibus hausimus. Sed experientia impossit ite id esse docet; nam omnia quaecumque imaginamur, analogiam semper alii vale:n obtinent cumideis sensibus perceptis Sequitur et go ideas omnes factitias X communicatis deis resultares quod 70bandum erni Uerum Cum eam quaestionem multis pro rei dignitate tractare non pennittat in- Nnu a stituti
480쪽
stituti nostri ratio, videndum hac de re consulimus D. OcκgDe intellectu humano, qui hujus asserti veritatem docte, erudite
Vulgatum itaque Axioma Nihil est in ηtellectu, quod prius
non fuerit in sensu, nulla quidem a priori demonstrat ratio, sed aposteriori tantum docet experientia. Potuisset enim summus Creator Deus spiritus incorporei deam aeque vividam in mente Xcitare ex mota una Emporii fibra ac est corporis idea, quae succussis propriis fibris excitatur. Sed id Eum noluisse evidens facit experientia, qua constat nos spiritum, ut incorporeum, nec imaginari, nec concipere ullatenus posse. COROLLARI v si II. Ideae factitiae ex communicatis efformantur via multiplici. Imo Compositione, ut dum ex conjuncti ideis diversis Homianis 3 Equin c.ntauri ideam habemus. allo. Ampliatione, uti quando ex noto vulgaris saturae Homine, Gigantem nUmqUam Visum concipimus. Stio. Imminutione, ut cum ex nota vulgarIs hominis idea Nanum imaginamur, quem nunquam vidimus. 4to. Comparatione, uti dum ex cognita urbe quadam, urbem
aliam nobis repraesentamuri, quae vicis aliis alio modo dispositis pervia sit, domibus instructa diverso modo aedificatis. Sueto Abstractione vel Divisione, uti quando ex notis pluribus individuis, Petro, Paulo, ideam hominis in genere esserinamus.
Ad compositionem idearum duo requiri L Ut brae totidem cerebri succutiuntur, quot ideas simplices composita dea
complectitur. V. Osimul in eodem tempore succutiantur. Pars hujus Propositionis prior ex Propositione II. evidens est: osterior vero demonstratur ex eo quod fibrae diversae, quae Donis V. g. Capraei Serpentis ideas excitant, quibus compo ita