장음표시 사용
501쪽
ut sinu versis anguli obliquitatis ad sinum totum De Molieres Leon de P0 M. T. I.
8. Duo corpora, perfecte etiam elastica, in se muttio impingentia amittunt de sua vi juxta Axiomacis legem, ast elastica vis
perlaeta acturas reparat, numquam vero majorem restituit, nam perfecta elasticitas ea est, quae sublata vi premente, corpori prementi pristinam tantum vim restituit, corpora vero imperfecte elastica actarras motus non reparant in integrum, Otus itaque sensibiliter amittitur, nam nulla corpora, finitae magnitudinis, perfecta elasticitate gaudere demonstravit Rix et et comm acad. Bononiens T. I. consulatur Hist. Acad. par. ITO6 pag. Ι28.
0. ΕΜΜΑ. Maximus qui ab hydraulica machina perfectissima, expectari possit erfectus utilis, est ad vim fluido motori ne- cellariam ut 4 ad et . Belido Archit hydraul du choc de Peau Ber- noulli Hydro 'in pag. 193. f. 37. s. ili. parent act. c. TO4. pag. 3334io. Si circulatio, seu certae sanguineae molis ex thalamosnistro cordis ad dextrum intra datum tempus translatio, sit anthliae nostrae effectus utilis, ut haud dubium est, effectus ille est semper inratione composita ex duplicata velocitatis sanguinis ex duplicata columnae diametro, seu ex mole movendarac ejus velo ditate; illud vero productum est ad vim a potentia cordis motrice impensam ut 4 ad 27. nam hi fiat cordis contractio , mediante
suid nervet influxu illud Juidum debet cena velocitate cordis fibras impeterem ipsis sui motus partem communicare, tunc Utem maXimam quam potest, cordi impertit, cum velocitas corde concepta est tertia pars velocitas fluidi motoris, si enim cor pari velocitate procederet qua fluidum nerveum appellit, illud ex hoc fluido nullam vim acciperet hinc fit ut velocitas respectiva cordis&fluidi, ex qua mensuratur fluidi actio, sit ad velocitatem primariam fluidi ut et ad . sed vires fluidorum sunt ut eorum velocitates duplicatae, ex principiis hydraulices, ergo vis qua agit revera fluidum est ad vim primariam ut 4 ad 0. st ipsamet cordis impetita superficies habet velocitatem quae est una tertia pars velocitatis fluidi,
502쪽
productum quod oritur ex potentia fluidi movente δε- in velocita-
tem superficiei ducta, adeoque est ut partes virium ipsius
fluidi. q. e. p. Quomodocumque fiat musculosi cordis textus contra monecessum est ut vel ejus vesiculae ex ovoideis sphaericae, vel Rhombi a fibris sejunctis efformati ad rectangularem figuram magis accedant, verbo fluidum nerveum debet fibras cordis uxta directiones sibi obliquas Sc proinde partim opponias, premere; sed illae vires debent in tantum destrui in quantum dire stiones earum sunt invicem magis obliquae Minclinatae, ergo non mirum est, si effectus superstes sit minor vi motrice ad hanc machinam movendam
Scholium. Illustriss viri Iac Keili, urin, Hales aestimationem virium cordis a Borollo institutam redarguunt, ut plus aequo portentosam, verum illi non advertunt vim cordis contractivam quam inquirit Neapolitanus professor, aliaria prorsus osse quam est vis a finiani, aortam subeuntis cuius computum exhibuit Keillius sat accuratum, item utramque discrepare a vi pressiva laterali cordis in sanguinem ventriculo contentum cujus aestimatio doctissime a D. I sirin de Hales fuit instituta eosque omnes ad verum satis accessisse, non vero tantopere inter sediscrepare calculos, probabile es Lia Leurma si fluido libere provoluto immergatur tubulus una parte versus fluentum inflexus Quirinaque apertus, altitudo verticalis ad quam ascendit in tubo fluidum est ut velocitatis fluidi quadratum Acta. e. 173L. 13. Tres fluidorum sunt ut eorum velocitates quadratae, ademque ut altitudines ad quas motu sursum converso pertingUnt.14. Potentia qua fluidi motus generatur aut reprimitur, est
ut produstum ex altitudine memorata fluidi in superficiem, cui Veluti basi, haec columna innititur Acad. ibidem. Si itaque Vesica se contracti e potist in annexam verticalem fistulam san-gdinem Vel aquain aci Ieptem pedum altitudinem elevare aut susti
503쪽
nere sitque Vesicae interna superficies aequalis pedi quadrato, vis
contractiva quam exerit, utcumque exilis sit fululae, est septem e. dum aquae cubicorum ponderi, eu 9o libris aequalis. 13. Velocitates uniformes quas fluida , ex altitudine ejus velocitatis generatrice, delapsa, possunt acquirere, sunt ut radices harum altitudinum, atque cognita dc pedibus expressa haec altitudo si ducatur in numerum absolutum 6. radix quadrata producti absolutam fluidi velocitatem pedibus movis secundo percurrendis eraprimit Act. c. I 732. 16. Fluidorum impensae aliae sunt potentiales, aliae vero effectivae Impensae potentiales sunt illae quas potentia motrix sine resistentia agens per data orinicia produceret, Meae sunt ut producta ex orificiis, temporibus, 3 radicibus potentiae motricis, seu ex velocitatibus. Impensae essectivae uia illae quas experientia suppeditat propter attritum d viscositatem prioribu minores. II. Impensae effectivae infra potentialem disserentia seu decessus, virium absumptarum sine effectu utilionensura est, decessus autem ille ex duplici potissimum ratione mensuratur, ex attritu scilicet inter vasa iuuida, & ex fluidi viscositate, unde quo majoratfrictus 3 viscostas, eo major virium absumptio, seu eo minorei impensa VectiVa. 18. Resistentia e attritu reactione in fluidis, diversa velocitate motis, crescit ut velocitatum quadrata. Agrave n e 62. resistentia vero ex viscositate crescit ut 1aec viscositas, Sub pari velocitate resisteritia, seu retardatio fluidorum crescit ut superficies atterens Carre Act. c. ITO'. pag. 2Ts.19. Propositio. Vis quam cor sanguini in nistro ventriaculo imprimit, est ad vim, qua sanguis in ortam propulsus O-vetur circiter ut i 4O. ad I. Io. Notum est vim qua sanguis a corde propullias circulatur esse excessum qua vires motrices resistentias Xsuperant m 7. notum est praeterea vim sanguinis inmorta esse ad vim a corde impressam toti sanguini in ventriculo sinistro latenti, circiter ut sectio transversa ortae, ad internam ventriculi superficiem ex n. ΙΑ.)vis ergo qua sanguis a tam tranans basim antecedentis propellit,
504쪽
est ad vim qua ipse ex corde propellitur, ut o 4183 ad 4. Vel s.
pollices, seu ut . ad 33. a . ni. Sit X Keillio Tent a vis sanguinis ortam tranantis aequalis unciis 8. vel semilibrae, vis quam cor sanguini impriu it, erit eo calculo, octodecim librarum. Hanc tamen in adultis triplo majorem esse verosimile est, sed relationes tantum hic inquirimus. m. Sanguis inraortam ea vi projicitur, qua motu sursum converso possit in homine, it vidimus in cane majori ad altitudinem T. s. pedum in tubo verticali ex n. 12. sustineri Ast ju ta regulam n. s. si T. s. pedes in numerum 6 ducantur, profiducti radix o designabit pedes quos libere effluendo,quovis imito secundo hoc idem fluidum percurreret adeoque quantum velocitatis hujus effectivae quadratum ex n 1g. a quadrato velocitatis O deficilitantum vis impressa sanguini major est ipsa viqua sanguis circulatur. 23. Sed ex ipso me Iac Keilli computo medio supponamus unciam unam demissem Sanguinis, quolibet cordis pulsu, uaortam eXpelli, cor octuageses quovis minuto pulsare, reperie- sanus velocitatem sanguinis effectivain inmorta esse unius circiter pedis cici. q. pedis quovis secundo. Cujus quadratum I. 96. est ad imprestae velocitatis aO ped. quadratum Ut I. 96 ad OG. adeoque inito calculo , n. O. ex Ι4o virium gradibusqUas potentia motrix cordi evacuando impendit, unicus in sanguine ortam
tranante reperitur, caeteri absumuntur. q. e. p.
24. Si fluidum ex receptaculo 14 pedes alto delabatur, illud dein libere per tubum cylindricum attritus de tenacitatis expertem fluens, quovis secundo, potest 28. pedes percurrere, teste Xperientia Mn. 13. verum si tubus ille fuerit angustatus ita ut orificium quo fluidum exire potest, sit ad seetiorem tubi ut I. ad 4 quoniam ex summa lege hydraulices, velocitates in diversis ubi sectionibus sunt ut radices virium seu abiitudinum directe, ut sectiones reciproce, velocitatis huius fluidi in tubo, erit ad velocitatem in orificio, ut 1. ad 4. 23. Si
ab Illustr. iaci Keill aortae, ad cordis violenta morte Ieremptis, semper exitum, lactionem aequalem facit an reperi circumferentiam aOrtae juxta cortum modo o. 418s. pollic. quod ex pede inter 36. M o lineas, unde diameter Gallico equivalet O. 438. quod tantum 11 linear exurgit& sectio . 72 . fere in puerulis datur obiervanduin ast in duplo major ea quam Keillius ilignat. Ut quadragenariis, mediae staturae,
505쪽
s. si canis majoris vivi venae cavae vel jugulari aptetur ii bus lateraliter, ut docet D. Hales X per VIII haemas lati altitudo ad quam anguis in eo surgit est decies minor ahitudine ad quam
arteriosus carotidis sanguis alcendisset seu 9. polliciam . . Unde velocitas, quam sanguis per venas majores libere tranando, Dosset habere est 6 6 ped. quovis iecundo. 26. Vertim velocitas effectiva quam obtinet est tanto minor
velocitate effectiva sanguinis in aorta systoles tempore, quo minor est sectio ortae respectu sectionis cavae, e quo minus est tempus systolis cordis respem temporis unius integrae pulsationis, quae cum explicatione indigeant, sit. 27. Prodi sitio. Velocitas esse stiva sanguinis in cava est ad vesIocitatem sanguinis inmorta systoles cordis tempore , ut I ad 6.
64 circiter si systole cordis stat intra triplo minus temporis spatium, quam diastole. 28. Sanguinis velocitas in cava uniformis est, ut patet phlebotomia in arteriis vero est major tempore systole cordis quam tempore diastoles tantum sanguinis subit cordis ventriculos in dia sole, quantum systole tempore ex ipsis emittitur itaque si pa-gia forent orificia velocitates sanguinis in his tubis essent in ratione inversa temporum, cum sectiones sint inaequales, velocitas est iterum in ratione sectionum inversa.
29. Si Iac Keillii observatis fides sit, ex tribus tempori'mpartibus uni integrae cordis pulsationi impensis, una systoli, duae
vero caeterae diastoli impenduntur Ast sanguis ad cor vel saltem auriculas appellit continuo seu toto tempore pulsationis, quod triplum est temporis sustole solius velocitas eo nomine in arteria tempore sylloles, si ad velocitatem in vena utra ad I. go. Cum autem pluries viderim, in cadaveribus humanis, sectionemraortae vel orificii arteriosi esse ad sectionem utriusque simul cavae vel etiam orificii venos ut 1 ad a. ars velocitas sanguinismoriae, eo nomine, est ad velocitatem ejus in cava ut a. Is ad i. Co ergo utroque simul titulo ea est Ut 6 64s ad . p. e. p. 31. Propositio. Vis effectiva, quam sanguis inmorta obtinet
adversus basim columnae antecedentis, est ad vim in cava ipsi re-
506쪽
spondentena , ut circiter Io adci. Si durationis inaequalis systoles&d astoles nulla habeatur ratio. gr. Vis sanguinis in orta est ad vim ejus in cava, ut altiuitidoto pollices ad quam in tubo ortae aptato pertingit, ad alti tudinem . pollices quae tubo venae cavae inserto competit; nam illae altitudines velocitatibus quadratis proportionales sunt Cn. I3. sunt ergo Ut IO. ad 1. q. e. d. 33. Observavi sectionem arteriae, utraortae, iliaca emittentis esse ad sectioiaem cavae iliacas accipientis, Ut a. s. ad 3. 1 autem mensuretur quantitas sanguinis quam illa vasa leta seorsim emittant in cane vivente, illae sunt ex Iac Keillii expetimentis
Tent. 2. Ut T. s. ad 3. .et4. Quantitates emissae ex diversis orificiis, diversaque velocitate sunt ut producta ex orificiis & velocitati has simul, adeoque si dividantur haec producta . s. per orificia I. s. 3 3. Velocitates seu quantitates erunt ut 3 3. sed vires fluidorum sunt ut
eorum Velocitatum quadrata, adeoque quadrata harum velocitatum 3. 3. I debent esse ut IO. ad . quod ita est, . . . ulterius. 3, Corollar vis quam fmguis ortam Tanatis obtinet, est ad
vim cordis huic expellendo impensam, ut 1 ad Iς O. n. I9. Scipsa vis sanguinis in vena cava est ad vim sanguinis inmorta ut I ad IO. n. 34. ergo vis sanguinis venae cavae est ad vim sanguini a corde impressam ut 1 ad 14O. 36. Propositio vis sangmnis in fatu pacato, est ad vim ejus in ira furore febre ardenti c. aut ii statu violento, to ad .
37. Experimentum Canum experimentis destinatorum pulsus sunt in latu pacatos . circiter quovis minuto ast in statu violen RlO Sque adcis . ascen ait eorum numerus. In statu fano pulsus adultorum hominum sunt quovis minuto circiter mero, ast in phrenitide, ad I o. circiter ascendunt, vis sanguinis sub eadem arteriae diametro est ut e)us velocitatis quadratum , sed velocitas sanguinis, caeteris paribus, est ut pulsuum numerus, ergo Vis sanguinis sub eadem pulsus altitudine, es ut pulsuum VmerUS Uadratu adeoque tui numerus pultuum in statu violento si ad
507쪽
numerum in sano ut a. ad 1 vis sanguinis in sano est quarta pars virium ejus in violento staturi. e. p. 38. Si embolus aptetur tubo ramos ut ortae, nulla ha beatur attritus parietum tenacitatis uidi ratio, velocitas initialis emboli, quae est ut moles fluidi extra tubum emissu, erit sub eadem vi minor velocitate fluidi per iesimam alas sectionem tranantis, quoties ea siectio mihilina erit ipsa minor basi emboli.
39. At si sectio minima vasis aut vasorum systematis , sit major basi praedicta, simulque vel attritus, tenacitas fluidi spectentur, vel etiam velocitate sinita embolus e fluidum moveantur, tunc diversae ad emboli velocitatem determinandam Xurgunt regulae. go Systema vasorum in animalibus abit in vascula tam exta Ilai numerosa, ut aqua in cadaveris recentissimilaortam, vi cordisium adaequante, immisia nequaquam tranet in venas artuum seu
trans musculos; sic ita se habent vasorum resistentiae in ipso statu vitae ut non nisi tertia sanguiuis immissi pars possit, pari quo im-1nittitur tempore, ex arteriis in venas tranare, quod item est a si summa orificiorum in omnibus vas esset, sine ullo attritu, tertia pars orificii ortae D. 32. Ut V. G. etiam si seiaceum vel pannus habeant summam orificiorum aequalem tribus pedibus quadratis, potest fieri, tu per oriscium unius tantum pedis, citius trane data
Iaioles fluidi ut mercurii, quam per orificia simul omnia setacei a 41. Non spectato etiam attritu, ex sola systematis vasorum divisione ct flexilitate, idem fere deducemus considerandum est
autem tot sanguinis columnis inmortam immitti, quot sunt ejus ramuli minimi venulis inhiantes, ut quaelibet motus accepti partem,
quam aequalem singulis supponimus, possit in basim columellae venosiae transferre integra sanguinis seu completa tranabit in venas de inde in cordis cavum, copia ac proinde completa erit emboli velocitas quae huic quantitati respondet
moles eadem ex altitudine delabens, ara 32oo ejus ramusculos in ultimo me.
teriae mesentericae sup Truncum, tri senterii limbo sectos. Plo citius tranat, quam ipsius primos
508쪽
qa Verim si ex tribus harvince columnarunt partibus duae obturentur, etiam si residua libera orificium obtineat majus embo li, seu ortae, bas, non tamen completa tr nsibit sanguinis in venas copia, quia cor ipsis vasis omnibus liberis totam quam potest vim imprimit, ac tamen per hanc tertiam residuam vasorum partem nesia nisi tertiam sanguinis immittit copiam, Obturatis autem caeteris , cordis virium duae tertiae partes impenduntur, & fere inutiles evadunt ad luxum sanguinis per libera vase promovendum. 43, Non possitnt enim vires eaedem impendi simul ad motumfintestinum in sanguine haerento, vibratorium tu vasis obstructis majorem Scitandum, ut excitant, quin tantumdem deficiat vis tru- sua , cujus pars ab obtura uti resistentia destruitur exi . . sic si vasi praealt aptetur embobus, cujus hasis sit minor orificio fundi sursum converso , sitque in medio vase septum horizontale pertusum foramine , quod majusculum sit basi emboli, quantitas aquae
ex orificio fundi effluxura eo minor circiter erit quo diaphraginetitis foramen intra praescriptos limites erit arctius, vide legem e perimentum ab illust Bemo ulli, hydrodynam se l. 8. Mariolte de Ot. g. ac . 297. paragr. q. ergo pari passu minor erit solita emboli velocitas ; ut par solitae quantitas tranet quod ad febrem non susticit, vis debet major embolo applicari. q. e. p. 44. Corollarium. In hac regula nulla est attrituum c tenacitatis uvidorum ratio, adeoque quo plures arteriolae vel venulae fuerint obstructae eo minor tranabit ex illis fluidi quantitas, adeoque ut solita copia tranet, vi cordis major requiritur. Unde patet OsImium neotericorum error in dissertatione nuper demonstratus.
4s Scholium. Notum est ex mensuris Iac Keil summam Orificiorum in ramis immediatismortae, esse ad trunci ipsius orificium ut IOO 2 ad IOOO, c truncum omnem arteriosum graciles Cere prout ramosi emittit, ita ut obturato quovis ramo arteriae cuju8-
vis, sanguis ex loco latior in oriseium angustius tranare debeat verum demonstravit D. Pitto Ac. c. 1 33 de anthliis, quod quotiescumque orificiorum anthliae summa minor est basi emboli vis requisita ad eamdem fluidi molem promovendam sit eo major , quoiatinus est quadratum orificii, ita ut si orificium sit triplo minus,
509쪽
vi noncupio major requiratur ergo si columna sanguinis in trunco arteriae, cujus rami tres sunt aequalesin duo obturati, pro embolo δ' respiciatur tunc nonnisi tertia pars sanguinis tranare poterit, it eadem sanguinis moles per orificum triplo minus transeat, vis emboli de bet esse noncupla prioris. 46. Grollarium. In febre aliqnando duae tertiae ramorum minimorum partes sunt obturatae, tamen duplo velocior est per majora vasa sanguinis motus se n. 37. Verum ut per orificilini triplo minus eadem fluidi moles dato tempore tranet, ejus triplo major debet esse velocitas, ut duplo major transeat, sexies major velocitas requiritur Ast exi. Is . vires sunt ut velocitates quadratae, ergo trigesies sexies major vis motrix requiritur,m de facto impenditur in febre, quam quae in flatu pacato. q. e. d.
gr. Corollarium Fingant neoterici quam voluerint cordis vasorum fabricam, quamdiu experimenta superius allata vera fuerint, tamdiu mothiscordis 11oi erit automaticus; sed more omnium machinarum, indigebit motore, eoque robustissimo ut d monstravit incomparabilis Borellus, qui motor orescat aut vires suas intendat in ratione resistentiarurn, millis crescentibus in majori adlluc ratione vires suas intendat ex quo satis perspicient mechanici motorem animatum esse. a 48. Propositio. Vis, i iam fluidum nerveum a circulatorio motu mutuatur, est, ad vim movendo semel cordi necessariam, ut 1 ad millionis cubilin. 49. Patet ex observatis microscopicis Leeuvenhoeckii Ha- Iesii ex mensuris ei a Zendrini , velocitatem quam vis circulationis sanguini ultimas arteriolas trananti communicat, esse indefinite minorem velocitate sanguinis ortam tranantis: nam ex Zendrino ea est, uta ad numerum positivum 39. characteribi is conflatum; si ea tantuin ut 1 ad millionem, impressiones fluidorum per
a The hear euiploys various de resistance. rhutnot de aere. Ictus grees Diorce to carr On the circula cordis geminantur decrescente moletion, and preserve the life of the a sanguinis, quasi cor esset agens vo-
nimal, actording to the quantity luntariuin idem ibid.
510쪽
per tubos diuersae diametri tranantium, sunt ut eorum velocitatura quadrata, ut orificia simul merinan phoron. r. 4 l . , adeoque ratione velocitatis, vis fluidi nervet circulatoria est ad vim sanguinis inmoria uta ad millionis quadratum. Sed orificia nervorum cardiacorum, qui ventriculo sinistro contrahendo prospiciunt, non sunt millionesima pars rificii aortae, cum ea vix optimis microscopiis perspici possint, ergo vis fluidi nervet cardiacos nervos trana1itis est, ad vim Sanguinis in orta, ut I ad millionis cubum. q. e. d. so. Propositio Velocitas quam anima concilia fluido musculum contracturo est velocitate lucis non multo minor, velocitate soni longe major. 3I. In omni machina hydraulica cognitis tribus terminis ut potentiae agentis mole, resistentis Ole, ac velocitate, potentiae agentis velocitas seu quartu terminus detegitur ex n. s. . 32. ondus resistens quod anima ope musculi delloidis potest sustinere, seu momentum quod exerit elloides a voluntatis potentia, est 6I6oo librarum, e Borello prop. 24 l. I. ac propter attritus ab illo neglectos, hypomochlii distantiam non satis recte sumptam, decies major seu 616ooo librar; at coram societate regia Monspei demonstratum est 33. Velocitas autem musculi delloidis se contrahentis est a xima de ad minimum unius pedis intra secundum. 34. Itaque velocitas fluidi nervet debet esse in statu aequill-brii tanto major uno pede intra secundum, quo moles I6OOo librar major est lamella fluidi nervet aut pondere primae guttulae quae ad musculi elloidis textum appellit. Si itaque illa guttula
supponatur ad libram unam ut 1 ad IoOO. cum velocitas soni sit ac8O pedum quovis secundo, Qvelocitas lucis Coocio vicibus major velocitas quam anima fluido nerveo musculum contracturo concilia debet esse velocitati lucis affinis. q. e. p. si, Cum velocitas fluido cor contracturo 1ussiciens a machuna nostra utcumque mirabiliter threfacta non possit conciliari, ut vidimus supra, nam nullum in corpore fluidum velocius circulatur ipso sanguine in orta, tum anima necessariam Velocitatem --