장음표시 사용
11쪽
gentes , modo ad civilem cultum deductas, commercii ino undi rationum intelligimus ex eo quod oblinet hodierno die apud populos incultam adhuc et hiarridam Vitam agentos; ipsos
si quidem non aliter quam permutatione redundantium rerum cum deficientibus etiam nunc propriis consulere necessitatibus
compertum habemus l . Permutationes autem huiusmodi uno oculorum iudicio fieri s0lebant: scilicet solo intuitu aestimabant homines num quod dabatur id aequaret quod invicem acciperetur: et reapse hoc pacto apud Λ ethiopes in praesens olium stori auri commercium narrant peregrinatores 2j. Mox facile
erupit necessitas praefiniendi rerum Permulandarum quatilitatem et uos limationem certius quam P0SSet Saepe sallax Oculorum acies. Hinc modus seu mensura sive longitudinis, Sive quantitatis; indo pondus Seu aequi pondium. 3 Haec aulem omnia consulebant demonstrationi rerum quae permulandae Osserebantur; haud vero satis orant ad praesiniendum earum pretium. Formulam igitur excogitare oportuit quae illud de monstraret, atque haec invecta per electionem cer laurei quacum omnes iuxta eius Sive numerum sive pondus sive mensuram comparari POSSeni, quae Scilicet repraesentaret unilalom prolii toties multiplicandam quoties opus foret ad demonstrandam rei permutandae aeS limationem, qu ne Uno Verbo Praeberet typum mercis ad quem reliquae QSSent accomodandae. Recte ideo existimant oeconomiae publicae scriptores ideam unitatis pretii in abstracto antecessisse concretam monetae institutionem 3ὶ, ac serunt priori in stadio adhuc versari non nullus
Africae tribus quae res omnes aestimant iuxta unitatem prelii dictam macula, ut scilicet constituant rem Valere ex . gr. decem macule prae allera quae aestimatur viginti, quamvis eo nomine
macula nulla res natura existens in concreto demonstretur.
4 Facilis autem ex invecta unitate aestimationis digressus ad electionem mercis quae nedum demonstrando aliarum omnium
pretio inserviret, sed etiam talis foret qua oblata reliquae species
12쪽
possent comparari; incommoda siquidem et saepe dissicilis rodi bat mercis redundantis cum deficienti permutatio: - non semper et facile concurrebat ut cum tu haberes quod ego desiderarem invicem haberem quod accipere velles m tradit eleganter Paulus loco mox recitando. Diu ad laborarunt populi primae xi antequam huiusmodi mercem invenirent quae pro typo aestimationis et
pro aequipollenti prolio quoad reliquas adhiberetur. Modo secudes , modo conchylia , modo ligna aliave eiuscemodi se- legerunt lὶ usque dum pervenere ad metalla quae solidi late
praeStantia, corruptioni minus Obnoxia, maximam divisioni aptitudinem osserentia, minus quam reliquae res mutabilia, duplex monetae ossicium imploro deprehenderunt: duplex, inquam, in eo constitutum ossicium, ut et metiendae rerum aestimationi inserviatot materium cuilibet permutationi ac transactioni idoneam praebeat; uno verbo demonstret rei pretium et eidem aequi polleat 2 . 5 Usque ab initio modus huiusmodi et aestimationis comparatio obtinuit per eius libramen Seu ponderatio nona: certa metalli quantitas appendebatur atque eius pondus aequiparabatur
ponderi, modo, numero Vel corpori mercis cum eo permutandae. Inde voculae et formulae quae apud romanos obtinuerunt ad demonstrandam monetam eiusque ossicium, libra, librales, sextantarii, unciales, semiunciales asses, libella, dupondius; rursus expensu, impendia, stipendia, scilicet stipis pondera; hinc dispensatores, libripendes, ac emptiones venditiones per aes et librum 3j. Quod
de caelero penes alias gentes pariter obtinuisse testantur ipsa nomina quibus unitas monetarum indicabatur. Siclum enim apud hebraeos , dracina, talentum aliaque plura apud graecos , dum pertinent ad certum pondus indicandum, demonstrant pariter
unitates monetarias quarum multiplae et submultiplae quantitates constantem unitati e pondere depromptae proportionem Ser-
3ὶ Gaius Institui. I. 422. Plinius hist. nat. XXXIII. l 3.
13쪽
vabant lj. Λucto autem commercio incommodum paluit incidendi et appendendi uictalla qualibet in permutatione, ut quantitatis aequalitate rei permutandae aestim alioni convenirent. Oportuit igitur metallorum frustula ad certum pondus iam secla in promptu esse atque inde monotariae ossicinae institutae: oportuit eadem praeses erro signum ponderis et aestimationiS yia prae- Stabant, atque adeo praeses erre ut fidos omnimoda notae iisdem impreSSao accederet. Ex hoc factum est ut tota ea res illi concredita fuerit qui summam reipublicae moderabatur, Supremo scilicet imperanti cuius fides et auctoritas incommodas privatorum investigationes suppleret, indeque signum monetis lege im-PI CSSUm ex quo Vocabulum nummus et nomisma derivasse se
6 Huiusmodi monetae genesim causamque ossicientem Sapi' de ii adit Aristoteles 2ὶ per ea verba Cum a remotioribuS quae reretur auae lium, importando illa quibus indigebant, et exportando illa quibus abundabant, necessario nummi introductus eSt USUS.I 0u enim faciliter deferri possunt singula ad vitam neceSSaΓιG. Quare ud permutationes faciendas tale uliquid composuerunt inter Se dare et accipere quod utilium quidpiam existens, haberet usum commutandι facilem ad vilam: ceu ferrum et argentum, et si quid aliud tale: prrano simpliciter desit ullum quantilale et pondere, p08ι'
modum vero etiam signo impressum quo a mensura liberi essent. i am 8 9uum positum est ad quantitatem demonstrandam et Aristotelem sequitur Paulus lib. 33. ad Edicium 3ὶ cuius fragmentum, Ulut Omnibus notum, prae sapientia tamen qua Prae' stat, haud erit ociosum recitare. ODigo inquit emendi vendendique a permutationibus coepit; olim enim non ita erat nummu6, neque aliud merae, aliud pretium vocabatur; sed unusquisque Secundum necessitatem temporum ac rerum utilibus inutilia permutabat, quand0 plerumque evenit ut, quod alteri superest, alteri desit. Sed quia n0u semper nec facile concurrebat, ut quum tu haberes qu0d ρ90 deSiderarem, invicem haberem quod tu accipere velles, electa mute
14쪽
via est, cuius publica et perpetua uestimatio distic ulla libus permutationum aequalitate quantitatis subveniret; eaque materia forma publica percussa usum d0 miniumque non tam eae substantia praebet, quam eae quantitate, nec ultra merae utrumque sed alterum pretium vocatur M. Huiusmodi fragmenta certo sunt argumento, theoremata de re monetaria , quae novissimi oeconomiae publicae cultores tradiderunt , ex an liqua romana et graeca sapientia
prodiisse. Certe etiam, antequam ea de re scriberent angli Smith, Serliugh, Newmork, et galli Cherulier, taquelin, Durea uae De la malle aliique, sapientissime et ad germanam monetae indolem ossiciumque praecepta tradiderant ab hinc tercentum, bis- centurn, centum annis Davanetati et Aeri florentini, Guliani noapolitanus, Belloni romanus aliique plures lin, nec non iuris romani interpretes quos inter Vinnius 2ὶ
7 Ex his autem omnibus colligitur oportere monetam an tequam habeatur qua signum auctoritale publica impressum ad demonstrandam eiusdem potestat omὶ praestare qualitate mercis rei cum ipsa permulandae nestimatione aequi pollentis; ea si quidem habetur qua merx media seu in meretunsi ceu tradit Davanetuli l0c. cit. in quacum reliquae omneS permutantur. Ut Uero merx ista media pecuniae ossicium praeflet, praeter id quod innuimus, ut scilicet vera polleat propriaque aestimatione apuditulos resore intrinseco in cruenda ex iis duobus perpetuis pretii nolis, nempe ex utilitate et sumptibus productionis ; oportet deinde ut prae exigua mole maximam nes limationem habeat,
utque ita facito transvehi possit ; tertio quod sit perquam
solida ne tempore et usu, vel sallem minus quam fieri valeat, corrumpatur; quarto maxime sit dividua ut aequi polleat tam praegrandi quam minimae permutandarum rerum aestimationi , quinto natura congeneris seu cu γεννης , scilicet ut eius substantia simplex sit iisdeinque elementis constet apud OmneS regiones; seaelo domum quod illius aestimatio vicibus commercii, lem P0rum, locorumque minus quam fieri possit sit obnoxia
si in Vide Ruccolla degit economisti italiani opera Baronis Custodi. 2ὶ C0m m. ad Iustit. I il. Quibus m0dis re contrahitur obligatio n. l2.
15쪽
ne crebro eadem immutetur l . Atque ideo ad amussim clecta metalla, et inter ea aes, argentum et aurum quae monetae Vices ungerentur, quia nimirum recensitis nuper virtutibus polissi
8 Rcapso Graeci usi sunt huiusmodi mulallis quibus monetam serirent. Atheniensibus unitas monetaria orat drachma, numisma argenteum cuius aestimatio paullo in serior hodierna libella , dividebatur in sex otidos pariter argenteos ; obulus in Octo calcos aeneos qui pariter dispertiebantur quisque in septem
leptes aeneos. Drachmam autem multipliculum roserebant tetra- drachma et mina, quarum pri0r quatuor, altera centum drach mis constabat; nec non talentum qui Sexaginta minis conficiebatur. Veruntamen haud cusae aderant monetae quae minae ac talenti aestimationem praeses errent; sed voces iStae calculationis luntummodo formulam perhibebant 2 . Serius cusa est m0ncla aurea quam pari puritale ac argentea minime prae-
Stare testis est Λristophanes qui eam improba, it 3J. Nihilominus omnes historici testantur, Λ thenienses sive integritate monetae et vigilantia in salsarios quos morte plectere conSueVerunt ij, si vo monetarii systematis simplicitate, coeteraS graecas respublicas aeque ac in reliquis longe superaSSe. ReapSe Spartam ita moderatus est Lycurgus ut serrea tantum eaque gravi uteretur; quod constituisse sertur vel ut populum a nummorum cupiditate averteret, vel ut commercium eum alienigenis impediret. Quam salsa autem ipse uteretur Oeconomin no VC-runt Successores in regenda republica, praecipue Lysander qui auream et argenteam monetam invexit 5 . Sed haec ad historium et cruditionem, haud quidem ad iuris et oeconomiae publicae theoremata. Hinc satis eadem summis labiis delibasse.
16쪽
9 Romani, antequam moneta proprie dicia, pecunia signata, foret invecta, aere rudi utebantur l . Primus, qui mone tam sorierit, videtur suisse Numa Pompilius 2 . Quia vero aenea tantum fuit antiquior Romanorum moneta, hoc vocabulum cies usurpatum animadvertimuS quoties de re pecuniaria agitur. Hinc illud se aure0s nummos, ses dicimus 3 , et - aere mutare pro Vendere u Surpatum. Ex eadem origine dicimus aerarium publicum, aes alienum, annua aera in ues militore , homo verutus 5 ; illudque Ciceronis 6ὶ - Τribuni non tam aerati, idest bene nummati quam ut appellantur aerarii, idest aere corrupti in ac etiam aeruscator dicitur qui per sus et nefas pecuniam lucrifacere studet 7 .l0 Ea autem antiquior aenea Romanorum moneta nuncupatur ns se cuius pondus libram aequabat ideoque dictus uslibralis quique dividebatur in semisses , trientes, quadrantes Setiteruncios, seaefantes 8 . At vero prioris belli Punici occasione, ut impensis respublica par esset, asses qui duabus constarent unciis cuili coeperunt m constitutum est ut asses sextantario pondere ferirentur. Ita quinque partes factae lucri dissolutumque aesti lienum in teste Plinio qui prosequitur loc. cit. p0stea, Hunnibale urgente, asses unciales facti m qui nempe constarent unica uncia , modo ad sum iuncium cohibiti lege Papiriana ideoquecisses Semiunciales.li Moneta autem urg ntea cudi coepit, si credas Plinio loc. cit. in anno ab . u. c. 485.; at illustriores monologi aptii id tribuunt sexto Romae regi Servio Τullio, teste Varrone - Hum' mum argenteum conflatum primum a Servio Tullio , is quutu irscrup0lis insior fuit quam nunc est - nec non Suetonio qui
lin Plin. histor. nat. lib. 33. n. 44. 2ὶ Ρ. Marchi S. I. in su0 opere: Aes grave. Doctissim0 archeestigo omnes sere eruditi hac in re hodie assentiuntur. 3ὶ Ulp. L. 459. II. de verb. Signis. οὶ Livius Histor. V. 4. 5ὶ Plautus IV. 2. 9. sin Att. I. 46. 7ὶ Geli. IX. 2. 8ὶ Plin. hist. loc. cit. 9ὶ Carist. Instit. graimia. l. D. 81.
17쪽
rosori Λugustum dii hilmisse nummos omnis nolae etiam veteres regios et peregrinos il). linmo Pomponius Laetus demonstra vit opis etiam monotarium Romae extitisse iamdiu ante an .
stionibus, certum est Romanos cito usos suisse moneta argentea, cuius unitas nuncupabatur densi ius. Is constabat quadragesima librao argenti parte et aequi pollebat, cen vox ipsa sonat, decem assibus: dividebatur autem in geminos quin uri0s, quinarius in lotidem sexteritos. Verum ineunte sacculo I I. ab u. c. donarii
pondus ita imminutum est ut septuaginta quinque pro qualibet libra cuderuntur, brevi ad octoginta quatuor in singulas libras cohibitum; au qui polluit autem iugiter assibus decem usquo nil annum 665 quo comparatus est sexdecim semiuncialibus. Pra loreo libellos ol sembellus denarii fructi0nos de quibus in Varro nodo linqua lutina IV. 36. cum incerta Omnino sit earum aestimati O .l3 So rius invecta est moneta aurea nempe an. ni. U. C. 546.
Coss. C. Clodio Varono et M. Livio Salina toro ; ea quo dicta aureus. Pondus duobus donariis argenteis , aestimatio viginti quinque par orat; itaque libra auri quadraginta aureis conflamat : mox sensim imminutum pondus adeo ut, imperanio Λugu Sto, quadraginta quinque aurei in singulas libras ferirentur ).Λureos sequuti sunt s0lidi pariter ex nuro, pondere minores , qui primum septuaginta erant in singulas auri libras , mox sub Costantino octoginta quatuor 4ὶ : denique sub Valeni iniu-DO Seniore anno u. c. 367. nucla Seu potius restituta aestim Ilio solidi , siquidem statutum septuaginta duos aequi pollere auri libi 'ao 5 . Cujusmodi aestimationis aucturium imposilium suit
seu , Ut aiunt, extrinsecum potius quam Verum propriumque , seu intrinsecum, quippe eadem perstitere solidorum pondus, modus et sigura. Factum vero ideo nonnulli serunt quia mercator in au
18쪽
ri uestimatio aucta suisset. Haec ad rem , de qua agendum , monuisse salis existimo quod attinet Romanorum monetas. Disquisitionem de proportione inter aurum et argentum apud eosdem et de utiliquarum cum hodiernis monetis comparatione
l4 Cum vero eiusmodi immutationes in aestimatione nummorum, quae apud Romanos obtinuerunt, consideramus atque animadvortimus quam rarae levesque Oaedem fuerint, inspecto undecim sacculorum aevo , quo labente contigerunt, deducamus
oportet iisdem maxime probatam fuisse Aristotelis doctrinam qua vidimus traditum, eam esse propriam monetae indolem, ut signum auctoritate publica illi imposilum veram domonstret non sic litium materiae austi mulionem. Hinc leves immutationes quactam longo temporis intervallo in pretio aureae et argenteae in ,
si in Diu multumque eruditi adlub0rurunt set Iub0rant adhucὶ ut veterum m0netus cum iis quae in usu sunt c0mparent. Et qu0uiam primum huiusm0di studi0rum suu lumentum iu e0 c instituendum esse viderunt, ut res aliqua seligeretur cuius c0nstans et perpetua uestimatio per Varius temp0rum vices censeri 90sset; alii carucierem istum iu frumentia, alii in quotidiana operariorum iussimae periti de mercede; alii demum in militum stipendiis deprehendi posse censuerunt. Verum sucile putet quam incerte et, melius uicum, quam infirme rerum huiusm0di uestimati0uem perpetuum et c0nstantem fuisse contendi piissit. Hinc Coquelin in Su0 opere sulla vult tuaione delle som-νue storiche Cup. l. in novum in eumdem investigali 0nem mellis dum pr0seSSuS , c0nstituit studi0se inquirendum 1 0re pretium antiquitus tributum rebus iis omnibus quae in usu qu0tidiun0 magis fuerint et quarum minus variabilis uesti mulio censeatur : tunc cert0 c0nstituendam esse pr0priam et realem m0netarum, quae iis rebus c0mparandis requirebantur , aestimuli 0nem. Quae duo cum comparuit inem Praebere 90ssint inter varias merces ac preti0sa me ulla; sucile , ut ipsedit, et per gradus c0mpurationem qu0que inter antiquas recentesque m0netas in dicabunt. Quidquid sit de iuvestigati0uibus eiusm0di deque plus minusve rectis ita peructis c0mpurationis tabulis, n0n iu0990rtunum censemus exempla quaedam hic innuere, quae studii illius a diaetissim0 Λdum Suscepti l ructus extitere sunt ichitis Romu-ue Cop. dei pesi e delle monete . Aureum Rumun0rum libellis 19. 75. aequare c0nstituens, uit ipse Crassum, cuius divitius uum 3 praedicari non audiit, praedia se assedisse s suu 38,750, 300. libellus hodie uestimarentur. Lentulus, versutus ille divinator duplo sere inui ires divitius sibi c impuraverat. Amicurum testamenta quatuor decies millies Λugusto legaverunt, qu id uiari urgentique p0ustus plus minus 775,000,000. lib. aequaret. Quid ultra Νu Λpicium commemorem qui, ut uit Seneca, in culinum consumpsit sestertium millies , scilicet 49,000, 000. lib. Tullius ipse, qui i ittunt isque laudibus moderati inem suum prosequitur , sutetur se pro mensu quadam tantum impendisse quantum 49, 375 lib. hodie responderet. Et haec satis si ut ad specimen qu0ddum exhibendum de iis studiis quae valuiuat ine delle summe st0riche nunc u puri solent.
19쪽
nelao constitutae stini, tribuendae vel auctae ut quo ulternis x icibus dominutat' quanti tali maloriae ejusque protio, Vol nondum salis perspoclue proportioni aurum inier Ot argentum , vel mula-lao aliquando istiusmodi proportioni , , Ol necdum bone perspecto utriusque Pretio. Crebriora autem graviora quo auctaria in imposilitio nono i nummi pretio polenda vol o nimis incommodo Porum volumine, Vel e iamdiu perspecia tunc temporis, quae hodie oblinet, considerati , ne, quod scilicet viliores illi nummi non nisi quam si actionis monotae loco habentur et minutiori commorcio insorviunt; ex quo sit minimam ossu oporterocorum omissionem habita ratione ad argentum l . Coolo rum quamvis priori nil oroque bello Punico auctum fuerit impo si litium monetae prolium ob reipublicae jacturas 2ὶ, attamen nil magis cordi imporantium romanorum stoli Sse quam mola 'ino integritatem, colligimus o novella Valentiniani III. 3 .l5 Auctoritas igitur et historia accodunt argumentis ex ipsa pol natura depromptis quibus docemur signum monetae aucto pilato publica dictum, Scilicet aestimationem imposilitiam, aequar
oportere VPrum materiae Pretium nec non expensus nil moni)lum cudendam necessarias, ulgo in spese di zecca m. Id igitur
maximo supremi imperantis cordi sit oportet, ne scilicet do- monstratio aestimationis nummo dicta excedat substantiam volea inferior sit. Nam si primum si ut, publica fides improbe do-cipitur ot abit in detorius commorcium cum alienigenis, qui non ultior quum juxta Verum atque, ut aiunt, intrinsecum Pr lium , imp0si lilio minus , accipient nummos. Sin alterum con lingui, quod scilicet aestimatio materiae una cum sumptubus ossicinae monotariae superior sit signo nummis impresso , jam brevi evanescet eiusmodi moneta, quippe vel nurifices eam nucupabunt ut sundunt proprioque in artiseio adhibstant, vel por- veniet ad alienigenas, quin unquam redeat eum in regionem Qqua fuit educta. Sciunt vero universi quam impotes sint logesud praepediendam auri argentique exportationem. Nee 'SSQ est
20쪽
igitur ut moneta jugiter sequatur prelium auri et argenti , ut justa servetur inter utrumque metallum proportio , ut id tantum praestet publica auctoritas in nummis signo seriendis, quod scilicet testetur de vero materiae pretio , adjectis percussionis sumptu bus. Λlque illud otiam curandum ut quod attinet formam, divisionem, aestimationem nornenque ipsum moneta pur sit illi qua utuntur nationes finitimae, nam hoc pacto accepto ab iisdem ad amussim habetur tamquam propria moneta. Secus damno Sum cum iis redibit commercium et ad minimum jactura si et expen
sarum in nummis cudendis; quippe sinitimi populi, quibuscum
commercium oblinet, illam accipient qua puram Putam, e mer- cum juxta auri argentique pondus et a timationem.
16 Cuiusmodi no dicam oeconomiae publicae lantum, Sed et iustitiae regulis nil magis probatum II manis Pontificibus qui ne dum proba moneta iugiter usi suorunt lj sed etiam
perpetuo vigilarunt ne abusus monetam adulterandi , scilicet imponendi eidem pretium sic tilium materiae aestimatione superius in societatem irruperet. Siquidem huiusmodi vitium quod os sugere visi sunt antiquiores populorum moderatoreS , Si exci-
lj R0man0rum P0ntisicum m0net0graphiam ab octavi saeculi exordiu petendam esse existimant i unulli; exlunt Siquidem aeneae m0netae a S. Greg0rio eius n0minis Secundo editae auu0 a n. ch. 726 et extant aliae plures ab eius success0ribus fusae per diuturnam ann0rum seriem, donec seditiosa Capitolii factio sceu ait Vign0li in opere: antiquiores Boi n. Pont. denariij per tria Saecula, ab anno scilicet 975 ad annum 1305 cudendae quoque monetae auctoritatem insolentissime sibi arrogavit. II inc pontificiae monetae rursus sese prodeunt ex qu0 Petri sedes Λvini0nem translata est : ibique, inter caeter0s, I0aunes XXII anno 1322 aure0s numm0s, florenos scilicet, et ducata de camera cudi iussit; qui nummi diu fuerunt in usu etiam post Pontificum sedem R0m e restitutum. Iulius It ann0 4504 moueturii systematis res0rmali 0uem imperavit; et curante cui uinuli S. R. E. camerario carolenis, ita fortasse ex Carolo Augio inu R0mae tu indam et ipso sentitore nuncupatis, tuli0s Substituit quorum decem ducatum nuruum aequare iussit. Paul0 Ill imperitu te ivliis subr0guti sunt pauli et m0netae tuli0rum dimidium referenti nomen grossi adscriptum : quae nomina nil n0stru USque temp0ru Serviata. Ne cuncta c0mmem0rem , dicam n0mun0s P0ulifices plura sempers illicite c0nstituisse pro intrinsec0 m0netarum pretio servando : ac non aliter i lumuerum n0Sis temp0ribus nerosos nummos cuili permisisse qui brevi steterunt. Praecaeteros duo Ρ0Stremi ad haec tum p ira P0ntifices maxime de re nummaria meriti renuntiandi. Siquidem Greg0rius XVI et decimules numer is m0netis ultribuit , et in inelue cuilibet uestimati0uem Suam inscriptam voluit : Pius I X autem, quem Deus diutissime S0spitet, metricum systema invexit, qu0d c0mmercio iuvand0 90tissimum pr0suit.