Historia rerum anglicarum Willelmi Parvi : ordinis Sancti Augustini canonici regularis in cœnobio Beatæ Mariæ de Newburgh

181쪽

IAB. II. J HISTORIA ANGLICANA.

per vos mihi nil mandat. Si autem patrem hujus

olim Anglorum regem etiam nunc regem appellatiS, scitote, quia rex ille mortuus est. Porro quod adhuc pro rege Se gerit, cum regnum silio, mundo te Ste, re SignaVerit, mature emendabitur. Sic delusi responsales ad dominum suum redi ei C. Mox idem Hemicus junior, Francorum Con Silio, malum patri undecunque moliens, partes Aquitaniae clam adiit, et duos fratres impuberes ibidem Cum matre Consistentes, Richardum scilicet et Gaus ridum sollicitatos, connivente, ut dicitur, matre, in Franciam secum traduxit. Alteri enim Λquitaniam, alteri Britanniam Silo tempore POSSidenduS pater ConceSSerat, et propterea per illum Aquitanos, per hunc vero Britones proclivius suis partibus applicandos, Francis docentibus, intelligebat. 'Comitem quoque Flandrensem patris Sui

ConSobrinum, Virum magnarum Virium, et innumerae bellicosaeque, Cui praeerat, gentis fiducia in immenSum gloriuntem, grandibus promissis illectum, annitente rege Francorum, sibi adjunxit. Tunc multi potentes et nobiles, 'tum in Anglia, quam in partibus Transmarinis, Vel mero odio eatenus dissimulato impulsi, vel vanissimis pollicitationibus sollicitati, a patre ad silium paulatim Coeperunt desi Cere, et ad motus se bellicos modis OmnibuS praeparare. Comes Scilicet Leice Strensis, ComeS Cestrensis, IIugo Bigotiis, Radulphus de Fougeriis, aliique complures amplitudine opum et firmitate munitionum terribiles. Multi etiam

A. D. I 173.

182쪽

I66 HISTORiA ANGLIC ΑΝΑ. LIB. II. Suis rebus viribusque minus confidentes, ne nil agerent, Concedendo in Franciam hostilem animum declararunt. His uoceSSit hostis truculentior reX Scottorum, immiteS PODUIOS, et neque Sexui neque aetati parcituros, sinibus immisSuruS Anglorum. Cum ergo tot tantique procereS u rege Seniore deScivi SSent, OmneSque Contra eum tanquam Pro anima inna gererent: udmodum pauci erant, qui ei fideliter ot firmiter adhaererent, CaeteriS CirCueum pendule fluitantibus, dum a regis junioris absorberi victoria scrupulosius formidarent. Tunc demum vidit rex senior, sic enim vulgo diCebatur, quam inconsulte, immo quam Stulte egerit, Praemature creando sibi SuCCessorem, minuS attendens,

Viu S Sequerentur juniorem. Turbatis ergo rebus anxius, dum hostes interni externique Urgerent, iis quoque, qui sibi adhaerere videbantur, in gratiam filii remissius agentibus minuS SO Creden S, Stipendiarias δBribantionum copias, quuS 'RUtRS VOCunt,uCCerSi Vit, eo quod de theSauris regiis, quibus in tali articulo parcendum non eSSet, peCunia CopiOSa Suppe torol.

novarum rerum, H.

183쪽

Qualia contigerunt apud Albemartiam, et Castellum Novum, et Vernullium. GITUR mense Junio, quando Solent reges ad bella procedere, finitimi principes Contractis undecunque Viribus regem hostiliter aggrediuntur Anglorum, Sub obtentu quidem qua Si

pro filio aemularentur contra Patrem, qua nimirum aemulatione nil stultius, re autem Vera proprii vel odii, ut rex Francorum, Vel emolumenti, ut Comes Flandrensis, negotium Porre in OCCISione n gentOS. Porro reX Anglorum nil eXCipiendos tantorum hostium impetus minuS Se poterat praeparare propter suorum tumultus internos, quibus Vehementissime ungebatur. Cum ergo Propter manum imparem irrumpentibus non ΡOSSOt OCCurrere, munitiones tamen, quae erant in terminis, dispertitis praesidiis cautius studuit munire. Itaque rex Francorum Oppidum δVornullium, nullius rei noCessariae ad tolerandam obsidionem diutinam indigum, Circumfuso Conclusit exercitu, non ni Si Capto eo vel dedito progressurus. Comes vero Flandrensis Cum Suis Copiis a parte Flandriae irruens, Obsedit Λlbemurtium, valido quidem inaniter fultam praesidio: cum ejusdem Oppidi dominus, ComeS SCilicet

the siege Of Verne uil ab ut theoctaves of SS. Peter anu Paul, illi July, and retrented immedia toly after iis Surrender, 9th Aug. 1173. The Vagueness Ofthe narrative in this chapter may be remedi ed by comparing onedictus Abbas, i. 56-63.

184쪽

alii, fluctuaret. Qui nimirum pro eo quod oppidum

minus oppugnatum Cito CXPugnatum OSt, Cum Flandrensi creditus est Omite collusisse. A quo Captus Cum omnibuS quos illic reX causa praesidii miserat, alia quoque Cu Stella Sua reSignavit. Progrediensque Flandrensis exercitus ad majorus austis animatus principiis, munitionem regium, quae Castellum-N Ovum dicitur, per dies aliquot, adhibitis machinis, sortiter OppugnaVit. Qua tundem dedita, comes tamen Flandrensis gavisus non

niensis, quo ille tanquam futuro SuCCOSSOre guud Obat, qui de conjuge propria Sobolem nequaquam susceperat aut Sperabat, in ejusdem Oppidi Oppugnatione ictu sagittae Circa genu SauCiUS, CRSU Vulneris in pejus vergente decubuit, et post dies paucissimos inter curandum in fata concesSit; si atri tantum ex suo interitu Iuctum relinquenS, ut soluta mox OX peditione lugubris ad propria remearet, Sinistrum sibi eVentum Objectans utque imputan S, qui regem Con Sobrinum, re quo nunquum laeSUS, Crebro autem beneficiis prae entus eXtiterat, causa nequissimi filii hostiliter impetendum dux-iSSet. Quo Comperto, Considerans idem reX Sejam bellicae sollicitudinis parte dimidia pro tem pore liberatum, adversu S partom reliquam Pro Pensiorem mox sumpsit fiduciam. Convocatis ergo stipendiariis copiis, et quotquot eum in articulo illo non deserendum putabant, denuntiavit regi Francorum, qui jam partem aestatis plurimam in

Τ Comife. J C. H. L.; Omitte liti R. - Matheus, comes Bononien is . According to Benedicius, i. 55, the euri os Boulogne received his wound ut the siege Os Drien-

185쪽

praenominati oppidi Obsidione consumt Serat, eoque mature Se potiturum sperabat, ut Vel obsidionem deSereret, Vel ad diem certum discrimen sibi bellicum impendere minimo dubitaret. Primum quidem Franci, natura seroces simul et arrogantCS, PraeSertim cum numero et apparatu belliCO prae- Stare viderentur, denuntiationem derisere, id eum nullatenus ausurum arbitrantes. Verum agnito, quod impavidus cum instructo adventaret CXCI- Citu, tunC primum suspicari potuere eum aliquid ausurum. Illico rex eorum, accitis sestine optimatibus, tructa re cum eis coepit de bello. Missisque Obviam regi A nglorum in episcopo et abbate, qui ab Ore . ejus acciperent, utrum CongrOSSUrUS accederet, ipse interim pro tempore copias in Struebat. Et ecce missi eidem regi Occurrunt, qui nescio quid Ordinans, SeSeque cum multa Considentiu OStentans, armatus cum pauciS aliquot Studiorum spatio exercitum anteibat. Cui Cum diCerent, regem Francorum Velle certificari depraelio; vultu feroci et voce terribili, ite, inquit, dicite regi vestro, quod DCCe adSum; Cumque sestinanter reversi, instantis jam de proximo principis scrociam et obstinationem indicassent' consilium habuerunt rex et ' Optimates Francorum, ut pro tempore Cederent, et pugnaturi pro haereditate patrum suorum impetum declinarent. Itaque castris relictis cum tremendis illis copiis in Franciam refugerunt, armati tumen et compositiS Ordinibus, ne fugere Viderentur. SiC- quo illi qui paulo ante ferocibuS animiS, et grandium rugitu Verborum leones Videbantur, tanquam

Episeopo. J C. H. L.; uno i L. R.; Optimates ejus scilicet episcopo, R. Francorum, C. y optimates Fruncorum. II. l

186쪽

HISTORIA ANGLICANA. LIB. II.

leporeS cedendo fugiendoque repente inventi Sunt. Porro rex Anglorum inde Ora Superbarum hostium fuga Contentu S, urgere et Persequi noluit inbe-UntCS, Sed, CXei Citu ad hOStilium direptionem 'CaStrorum ConVerSO, OPPidum Cum Solemni laetitia suis, qui ibidem fortiter egerunt, Congratulaturus intravit. Repertum est autem in castris frumenti et Vini et escarum plurimum, cum Suppellectile

Varia, quam abeuntes inStantibus adversariis RS- portare non poterunt.

CAP. XXIX. De his qui capti sunt apud Dolum.

A. D. 1173. Doleat of the rebeis in Brittany.

maxima erat Potentia, rege Scilicet Francorum et Flandrensi comite, dei Voluntate propulsatis, interni minime quievere. Quorum plurimi Condicto convenientes et conglobati Dolense Oppidum Obii-nuerunt: quod juris quidem est Britannici, sed N Ormannicis collimitatur sinibus. Quo audito

Cum OiS, Primo eorum multitudinem in Oppidum refugere, mOX etiam Capto oppido in unius urcis ungustius Secedere Compulerunt. Quibus ita Con-CluSis, res Cum Summa Celeritate desertur ad regem Rothomagi consistentem. Ille cibi somnique Oblitus, mutundo vehicula, longa terrarum spatia

187쪽

LIB. I l. J HISTORIA ANGLICANA.

transmeans, tam festinus assuit, uit volasse Videretur. Cumque oppugnando urci intenderet, Conclusa multitudo angustius illas non serens, misericordiam imploravit. Pactus ergo eis rex Vitum cum integritate membrorum, 'arce dedita insignem illam captivitatem custodiae mancipavit. Ibi quippe comes Cestrensis, et Radulphus de seu-geriis, aliique nobiles fere centum, in munUS regi S, quem utrocissimis suerant odiis insectati, Dei judicio inciderunt. A quo nimirum multo Clomentius quam eorum meritis debebatur tractati, pro tempore in vinculis quieverunt. Duo Vero Praenominati, qui clariores videbantur inter capti VOS, regi de fidelitate servanda satisfacientes, rela Xuri meruerunt. In qua re procul dubio tanti principis in praevaricatores insidelissimos hOSteSque utro- Cissimos clementia jure miranda laudandaque

CA P. XXX.

De obsidione Leicestriae, et guerra regis Scottorum, et captione comitis Leicestrensis.

vel circa regem talia gererentur, in Anglia quoque non diSSimilia DrOVenerunt. Cum enim Comes Leice StrenSi S, qui PrimuS a rege defeCerat, plurimOS Petulanti corrupisset exemplo, Richardus

188쪽

de 'Luci, qui tunc Angliae sub rege Praeerat,

Cen Su, oppugnationem Cu Stelli Omittens, eo quod ad urgentiora negotia voCuretUr, reCOSSit. PorroreX SCottorum agnito, quantum reX Anglorum in tormannia laboraret, cum gentis barbarae et Sitientis Sanguinem immanissimis copiis Anglorum fines ingressus .civitatem Carduliensein Obsidione circumdedit, totamque ala Centem Pro VinCium Caedibus et rapinis foedavit. Comperto ' autem quod ingenS ex Superiori Anglia exercitus adventaret, Obsidionem reliquit, et post Va Stam Pro inCiae, quae N Orthumbria dicitur, depopulationem, a facie PrOCerum nOStrorum in propria se recepit. Qui nimirum advenientes cum militaribus copiis damnem TUedum, quae regnum Anglicum Scotticumque disterminat, transgressi, terrae hostili talionem nullo Obsistente intulerunt. Sed mox serventibuS nunciis ad Superiora Angliae revocantur; regiStamen hostis serocia necessariis pro tempore in

dissimulatione laterent adhuc quae nunciabuntur. Comes enim Leices trensis cum classe hostili ex Flandria apud Orientales Anglos appliCuit, SUSCeΡ-tuSque a Complice proprio, Hugone scilicet Bi-

listo to the nion th of April, 1174. M Autem. J C. H. L.; omiit editi R.

189쪽

goto, Viro Potente et callido, ibidem aliquandiu

cum adducto consedit exercitu. Mox eodem Hu-srone duce et cooperatore idem exercitus irruens super incivitatem N Orwicensem, eandem prae Sidio Vacuum et repentino terrore perstrictum minimo negotio effregit, ejusque Opibus abrasis, praeda onustus ad castra rediit. Cumque eodem au Ctore atque incentore insignem vicum maritimum Variis opibus resertum, qui dicitur DOnowicli, similiter irrupturus accederet, habitatorum, qui se ad excipiendum hostilem impetum Constanter P IMPRIR-bunt, fiducia territus, et nihil adversus hujusmodi

audendum ratus, VRCHUS reCOSSit. Hugo Vero ejusdem exercitus, quantum Volebat, OPeru USUS,

denuntiavit comiti Lei cestrensi, ut Copia S Peregrinas quas adduXerat ad terram et castella

proprii juris traduceret. Qui nimirum diu mul-tUmque haeSitans, eo quod per medios hostium fines, qui ejus dicebantur transitum OhAerVure, absque grandi non posset periculo Leicestrium

transmeare; tandem Confidens de numero et Virtute sociorum, habebat enim equites Circiter Octoginta electos, et peditum fortium quatuor vel quinque millia, reputanS etiam neminem sibi Obstiturum in Via, eo quod in eis, qui regi favere Videbantur, amicos haberet plurim OS, ConStanter Cum uxore et quodam nobili viro ex Francia, Hugone scilicet de Castello, totisque Copiis iter arripuit. Regii autem proceres apud Sanctum Edmundum Cum CopioSa militia observabant. Cumque illi

prope jam eSSent, inStructum Contra OOS exercitum produxerunt. Porro illi neque ad dexteram neque

190쪽

A. D. 1174. Progress of the rebellion in England.

ud Sinistrum declinare valentos, et necessitutem inula Critutem vertentos, turmis dispositis uti ducterprOCeSSere. CommiSSum eSt itaque irpelium graVe, his pro gloria, illis pro Salute certantibus. Sed victoria conceS sit ad regios. Captusque eSt Comes Cum Conjuge, virilis animi semina, et memorato Hugone de Castello, et toto sere equitatu: peditum vero multitudo sere Omnis interiit. InSignes CaΡ-tivi in Normanniam ad regem sunt missi, de CaeteriS quoque factum est quod voluit.

CAP. XXXI. De David Scoto, et quibusdam aliis qui a rege

defecerunt.

ΛΝE cum illa filii contra patrem in-

chata βnoscatur; primi anni insigniora gesta Superiori sunt relatione digesta Hieme quippe paulisper a bellicis tumultibus cessatum est in partibus transmarinis; in Anglia vero non ita. Viri enim, qui erant in munitionibus comitis Letoestrensis, Cum ProΡter hoc, quod domino Suo acciderat, aliquamdiu quie iSSent, rurSus esserati, et tanquam ad domini sui ultionem inflammati, aggregata sibi improborum multitudine, vicina S provincias excurSionibus infestare coeperunt. Et ut principem magni nominis habentes fiducialius agerent, Hunteduniensem