장음표시 사용
381쪽
Nulla aetas , nullus sexus , nullumque anni Guχυδε tempus ab innoculatione communiter excluditur ; κ μ a se non infantes, non pueri, non adolescentes , non thmpis firminae , non aetate provecti. In omnibus enim φηρέμω his facta pericula demonstrarunt, innocue, selicia ium. V terque inoculationem saepenumero tentatam fui se . Gravidae tamen, puerperae, & pubertatis tem-βης ρ μ' pus vitari debent . At aetas omnium opportunissi- vidae , a censetur, quae a quinto anno ad decimum 'ς ' ε'
aut duodecimum extenditur ; anni vero tempus Vernum prae ceteris, deinde autumni principium, IN
quamqUam autumnus a multis damnatur , quod opportu morborum immitium, di arrhoearum , dysenteria- ' Vitim-rumque feracissimus esse consuevit. Multo magis nus viturritandae videntur insalubres aeris constitutiones , in quibus scilicet morbi maligni, exanthematici, ione μ' aut putridi populariter vagari cernuntur; quia ti-- ὰ mor e I , ne pravam morborum epidemicorum , μ' i 'aut stationariorum naturam variolae quoque sequantur, a Ut cum iis complicentur . Locum ue iocui qui
ro , quoad fieri possit , eligere expedit, qui sit a ''o
contagii seminis quam maxime immunis , ruri potius , qUam in oppidis , sub coelo temperato , propitio, salubri; in domo perampla, conclavibus magnis, & fenestris in quamque plagam obversis praealta , cui neque viridaria amoena , & Oculos oblectantia, neque ambulacra altis saepibus , aut mUtas Ut tanque munita, aut pergulis desuper Obu nablata desint, in quibus inoculati spatiari posse
382쪽
N,no is Demum non omnis praeparatio , saltem quae a
, Iari Victiis ratione procedat, penitus negligenda nobis nanda . videtur . Quare decem , Aut duodecim diebus ante inoculationem victns instituatur simplex, blandus , magna ex parte vegetabilis , & temperans. HIM, ra- juscula oryzae, hordei, & panis; carnes tenerio- Euta res , Olera , si uetus; ova recentia in primis aliis rionem. eduliis permixta , & fercula farinosa concedi solent ea quantitate, quae appetitui , & consuetudini respondeat. Qui robustiores sunt, sanguineque abundant , aut fervidiore temperamento donantur , hos a carnibus abstinere praestat, juribus tamen earum concessis, reliquisque, quae indicavi , alimentis. Pisces fluviatiles, ranae , & pastae tenuiores in carnium locum sussici quoque possunt. Nec lac, atque ex eo parata, quibus arrideant , cuiquam denegantur . Potui vero datur aqua pura, subinde succo mali medici , aut aurant ii, & pauco saccharo medicata. Novi Us tamen non nullos, qui consuetam victus rationem nequaquam mutandam esse censent; exemplisque
u ' ρ adductis evincunt, id innoxie factum. Quod far /ῖὸ, cile largiemus iis, qui innocuo victi nil solent,
i V ' ' quique neque copia , neque qualitate ciborum peccant , neque acribus calidisque cibis , aut potionibus abutuntur. Nec alienum duxerim , si laudum ρ pri ae Viae sordibus scatere videantur , aut de vermibus suspicari liceat , alvum semel, aut bis et ' leni medicamento ducere , aut anthelminthica η rei us quaedam in usum vocare . Secus ; sufficiet alter. Hi nos en emate alvum, si compressa sit, 3pevrire γ
383쪽
VARIO L. INsITITIAE. 369cire , apertamque servare . Sunt etiam qui a P. Utriam propinquante inoculationis die totum corpus uno
vel altero balneo tepido foveri sa) praecipiunt ;ίamim,quod in primis laudarem, ubi cutis arida, & ri '
gida nimis , qualis in ad Ultioribus, atqUe exeris tendum citatis fere offenditur, mollienda , & leniter laxanda videatur. ' LUDWIG. Institui. medie. Climc. P. I. cap. I.
Subsect. VII. I. CCVIII. S. CCXCI.
Absoluto praeparationis tempore ad inoculatio- γαι υanem transitur. Inter varia, quae ad eam praestandaria adhiberi possunt , puri varioloso primas de- aptiuι ferunt inoculatores , idque recens esse volunt , quo certius Contagium impertiat. Effoetum enim, atque evanidum variolis excitandis impar est .
Praefertur vero illud , quod e pustulis suppurare incipientibus extrahitur . Id enim cum liquidius Q 'ussit , multo facilius inseritur, cumque absorbenti h. i
hus vasis communicatur , quam magis coctum , de crassius, quod pustulae plenam maturitatem adeptae suppeditant . Fortasse etiam benignius est maturiori, sit vera narrant inoculatores Mitioris
vero naturae illud esse perhibent , quod ex pustulis eorum , qui variolis insititias habent, educitus . Ex hoc enim variolae multo benigniores gigni dicuntur ; earumque benignitas tanto ma- - 'igni jor feri creditur quo per plures inoculationes zzιὰ ' fuccelli vas idem virus varioloium transfusum sa) ' 'fuerit '). Sed loci quoque , in quo institio in- ΙΔαι in'IUtuatur, delectus habendus est; nam quamquam f., ' i''quaelibet pars ad id accommodata non nUllio nier Tom. III. A a quad-
384쪽
g o CAP. IX. DE VADOLIS., quandoque visa sit , tamen experientia doetuit . duas speciatim reliquis anteponendas esse , quarum altera est ea exteriori S man Us pars, qUae inter indicem , & pollicem media jacet ; quoniam ibi laxior, flaccidiorque cutis minorem, dum in-fammabitur , molestiam excitare debet ; & praeterea epidermis ibi crassior, & firmior est, insitionique Opportunior , cum facile , & sine diruptione e cute se jungi , & elevari. possit. Altera porro est superior brachii pars , in qua quilibet Iocus ad inoculandum idoneus habetur. Sunt qui eum seligunt , in quo fonticuli inuri solent ;sunt qui anteriorem , aUt exteriorem malunt , medium quasi inter cubitum , atque humeri ca-μ omput . Inferiores vero artus omnium partium ine-
.ais, ptissimi multis de caussis reputantur , sed potissi- ηr . muni quia difficilius in cruribus variolosae pustulae arescunt & quia ulcera ibi nascuntur , quae aegerrime f sanantur , ut in confluenti genere saepe videre est. a) GATTI ' Oudeli. refiexions p.
' Nos minime latet , STOR CKIUM; aliosque quocumque variolosi puris genere usos esse, indiscriminatim, quin ullum inde discrimen in inoculatis vatio lis detexerint.
385쪽
Inseritur autem virus vel ope acus ad apicem insito fit
aliquantulum complanatae , qui antiquissimus , lcommodissimusque modus est , vel ope lanceolae, ce. . id est scalpelli , quo venae inciduntur , quoque speciatim hodie plerique in oculatorum utuntur . Sive acus vero, sive lanceola magis arriserit, alterutra pustula variolosa pure ; quale dixi scatens pertunditur Ut pure expresso bene imbuatur . Sic pure imbuta aut conspersa desertur in cubiculum, in quo in oculandus exsistit ; nam is ς' se' ab aegrotante , ex quo pus depromitur , procul esse debet, ne aut ejus intuitu, aspeetitque terreatur , aut Ore & naribus contagiosa e Huvia ab ejus corpore manantia attrahat , seque contaminet . Tum cuspis acus , aut scalpelli leniter , transversumque epiderm idem inter, & cutim inseritur , sic ut spatium unius lineae cum dimidia, aut duarum circiter transcurrat . Deinde paullulum ibi detinenda, commovendaque est Ut pus defluat , cutique adhaerescat . Demiam digito desuper imposito comprimitur epiderm is , simulque retrahitur acus, sive lanceola, prout Una vel altera adhibita fuerit , sicque omne pus, quo delibuta erat, intus remaneat , necesse est . Nec Opus est , ut cuspide , aut acie cutis subter saucietur, quod aliquid ad . certiorem insitionis effectum obtinendum praecipiunt . Dexterrimi enim Iustio η- in Oculatores ca Vent a quocumque vel levissima
sanguinis estustione. Quod si quis dubitet, utrum s p -
unica insatio ad variolas excitandas valeat , qua alioquin satis esse solet; poterit eam repetere altera in anu, aut brachio , aut ad summum tres
386쪽
3 1 CAP. IX. DE VARIOLII . insitiones faciat , binas videlicet ex uno latere , Unam vero ex altero , quibUS certe contagium, si corpus ad illud arripiendum comparatum sit , coia, o communicabitur . Non enim integrum est in ocu-xramir a lationes temere multiplicare ; quod usu constitit, fum 8es eos , qUi pluribus vulnusculis , sive insitionibus pondet pu- inoculati sunt , variolas & copiosiores , & gra-ῖ; ad C. viores patas esse, quam qui una, vel altera iniser sitione usi sunt . Ex quo patet, copiam, & gravitatem variolarum plerumque puris inserti quantitati sa) respondere. Retracta acu, sive lanceola , non tegi emplastro , nec deligari ullo modo vulnusculum debet . Virus enim sic applicitum per se satis adhaei et, & in venas certo tibi viam aperit. a GKΤTI Nouv. reflex. p. 78. 79.
Animadvertendum autem est . a Um, aut landiu fer ceolam pure , Ut supra , delibutam suam faculta- ζα '' tem ad aliquot dies servare , itemque eam diu servari in pure e pustulis expresso , & in vasculum vitreum indito , dummodo probe clausum Furis θ' ab aeris attactu arceatur . Quod si prius recentis pulsi, copia nobis non fiat , crusta vari Olarum exsicca- iae, & in tenuem pulverem redacta ei subroga - is ri possunt. In hujusmodi pulverem inditur filum Xylinum , aut sericum , diuque in eo morari sinitur ', immo eodem probe confricatur, ut in se Elui vim conlaxionis arripiat . Filum hocce epid8rmi-
ratio du- dem inter , & cUtim ad duas , aut tres lineas p acu trajicitur . Trajicitur , inquam; non enimihi dem telinquendum est , ut quibusdam placet; quia
387쪽
V A Ri Ot. INsIT i Ti E. 3 3 quia quidquid extraneum, alienumque est , irritatione inflammat , noxamque infert . Fili loco
etiam acus , vel lanceola pulvere varioloso confricata , quo dixi modo , inseri potest 3 neque
opus est, ut pulvis cum ea 'epiderm idem inter , & cutim tradatur sab , videlicet ne molestam irritationem pariat. Atque haec est methodes, quae prae ceteris probanda . a GATTi l. c. p. 33. 34.
Inoculatae variolae sua & ipsae habent stadia . primum Primum incipit a puris insitione , extenditurque '' ' 'ad levis usque cujusdam inflammationis apparitionem, quae se in loco insitionis ostendit . Nihil autem prima , & ineunda die circa vulnusculum apparet notandum ; immo ejus orae ita colvisse videntur , ut vix incissionis vestigium oculis pateat . At tertia ut plurimum die levis accedit insitionis loco inflammatio, cum pruritu interdum conjuncta : atque hinc secundi stadii exordium secundum dicitur , quod tres circiter dies perdurat , ante ' i quam vera febris superveniat, interiora a contagio assici significans . Ista vero inflammatio est a tiyita quaedam variolosae eruptionis species , a generali vario of deinceps futura eruptione non dissimilis , eum demque processum habens, quem reliquarum partium pustulae habere solent . Hoc tamen ab illis differt, quod sine febre , & sine interiorum partium affectione in conspectiam veniat, utpote effectum contagii proxima tantum loca adhuc occupantis . Modo unicam pustulam exhibet, in cujus centro punctum quoddam cernitur , morsui
388쪽
3 CAP. IX. DE VARIO Lis. Jti, de- pulicis simile , vulnusculi videlicet vestigium; mn
D P μ' do congeriem pustularum , veluti corymbum variolarum confluentium, repraesentiat. Quarta die rubor in circulum dilatatur , pulicari quidem latiori maculae parem sed ali Quantulum supra cu-,jήν,. tim reliquam CX stantem . Saepe pruritu eo in lomata co- co percipitiar ; dolorque sub axillis, atque in sum/tss' μ' prema brachii parte molestat . Paullatim pustulae augentur, dolent, elevantur, tactui renituntur,& vere inflammantur . Interea dolor sub axillis increscit , propagaturque ad scapulas usque . Interdum Limilis dolor inguina premit. Demum accedit capitis gravitas , aut cephalalgia, itemque lumbortim cruciatus qGandoqUe aegritudo, virium lapsus, atque in nonnullis Uberior Urinae excretio et quae symptomata proximam fehris accessio-M;m' nem , sive tertiam stadium praemonstrant. Non πιι ι, nunquam tamen haec vel Omnino absunt, vel le-ate 'io , vissima, ae breyissmaa sunt, citoque a febre excipiuntur , quae febris certum indicium praebet dium. actionis, quam in totum jam corpus exercet variolosum virUS.
Febris e- Febris haec non ubi quo , neqne in omnibo: .horalem odem post inoculationem tempore corripit. Com. ὰφ muniter in regioni hus calidis citius , in frigidis serius. In Italia quinto , vel sexto ut plurimum die . Nec aliter video evenisse iis, qui Vindo-honae verno tempore, & ad aestivum vergente a, bisaia es, STORCTio in oculati fuere. Febrim comitantur calor intensus, sitis, nausea, dolor capitis, lum- horum , & totius fere corporis , oculorum languor , lingua albida, pulsu frequens, inaequalis A
389쪽
VARIO L. IN SITITI E. 373 celer , somni turbati , & reliqua , quae naturalium variolarum propria habentur ; sed plerumque multo mitiora omnia, & qualia in benignissimo discretarum genere esse consueverunt . In Interea terea pustulae in loco in sinionis ortae tenui aliquo 'e' μὴ humore repleri , & pellucere incipiunt. Circum stioni, eas rubor latius se se diffundit , cutisque magis tenditur , ac dolet . Altero, & tertio a febris rarer .aceeta die modo horrent , modo calent alterna b , ζtim aegrotantes, vehementius febricitant , viribus die febris magis languent, vertiginem , doloremque capi 'ra 'tis, colli, oculorum , dorsi , immo membrorum omnium apertius queruntur , valde sitiunt, terraiuque variolosam mephitim, peculiarem, & hujus morbi propriam exhalant . Pustulae interim circa insitionem validam inflammationem susti- insitionis nent , atque ad suppurationem properant. Simul j j is ac vero variolae in facie , & reliquo corpore r-nt . erumpunt, febris cum omnibus suis syptomatibus 1.his Iz inuitur, quin immo prorsus cessat. febrim D
Ab hac generali variolarum eruptione exordi- Quartum tur quartum stadium . Si febris sexto , aut se , s taptimo die invaserit , nono, vel decimo eruptio v
net. Solet enim secundo, aut tertio die appare- P,Ilaiare , postquam febris accessit . Interdum tamen επερ Idiffertur ad diem usque undecimum . Sub eru- rtim iamptione autem ipsa pustulae supra insitiunem, quam φρ quam jam Verum , maturumque pus contineat . Altero vero eruptionis die aegri iam bene ha- ςμη bent , pultu propemodum naturali , & tranquil- die iam to . Dum Variolae numero increscunt , decrescit --
rubor stigmatum insitionis , immo postero die
390쪽
a 'μ ρ-Omnino e Vanescit. Eruptio intra tres , aut qua.., si hia tuor dies ita perficit ut , Ut die duodecima, de- evanes t. cima tertia, aut decima quarta , prout nimirum citius aut serius apparuerit , variolae jam suppurare incipiant quintum hoe stadium vocatur ); decima vero quinta perfectam , absolutamque ma-I 'sse turitatem consequantur . Nec suppurationis tem- Σὰ pore ulla febris secundaria, saltem notatu digna Nis ian- insurgit, nisi pro secundaria habeas pulsuum ali-thri .is qua in elevatione ΔΙΑ & celeritatem, quae vesperia tinis praesertim horis ut suppurationis effectus non sine horripilationibus vagis , pustularum dolore ,& nocturni somni aliqua perturbatione accidit ;quamquam haec tunc solum accidunt, cum pustularum numerus ingens fuerit, quod rarum tamen ,. . . t est. Maturitate Variolarum apparente vires , ap-Fuio re- petitus, somnus tranquillus mox redeunt. Insiti H timia nis pustulae exsiccantur , & paullatim crusta inde ansitioniν orta secedit, demumque decidit cicatricem rotun- stadium dam , sive mavis maculam rubram relinquens . ,ό 'ta Variota 1 tem mox a suppuratione exsiccationis e...ii. dium , quod est ultimum , ingrediuntur . Exsiccantur vero eodem omnino modo, quo discretae