장음표시 사용
371쪽
V A R i G L. CVi Tas. 7dus fomes , qui cuti adhaeserit, auferat Ur. Mun dato sic corpore vestimenta , & linteamina Omnia, luendaein, lectusque ipse permutentur , ut contagionis semina procul a sanis arceantur . Ad cicatrices quod Mutatio attinet, si quae profundius infuderint, deleri, aut saliena minui creduntur, si lacte asinino, aut a- qua florum fabarum 1, aut a MygdalarUm dulci Um .h μὰ . emulsione, hepe , & diu abluantur; vel linimen rei qui tis mitissimis , inter quae Oleum e vitellis ovo ,ilia' rum recentissime expressum in primis celebratur,
penicilli ope illiniantur. a J Tissor. Dist. cit.
Ex iis vero, quae post ex si Ccatas variosas, mor- Febrisho non persecte soluto, relinquuntur, exercent- 'que con Valescentes , non nunquam est febricula felicta' quaedam lenta, haecticae similis; quae corpus paul- .latim depascitur, atque extenuat. Hac modo ab
claymia , modo a puris copia ex cute , ejusque ulceribus manante , & alibilem succum subtrahente , modo ab interiorum viscerum labe , &praesertim phrisica pulmonum corruptione originem ducit . Pro caussarum diversitate ejus quo-qUe curatio varianda est. Generatim tamen.ni β V V si interiores partes tale vitium ceperint , quod qu 'μ omnem artis opem a spei ne tur , oppugnanda est ' θ' blaudissimis eccoprolicis , sero lactis deso cato 3 δε η
Iache , hocque solo, vel aqua diluto , vel decocto corticis peruviani , qui etiam per se a MOR-TONO , aliisque hic praestantissimus perhibetur ,
372쪽
318 CAP. IX. DE VARIOLIS . lactis pari , aut paullo majori quantitati nupto a); emulsis onibus f minum frigidiorum ; cremore hordei , aut avenae , victu vegetabili , sed praeceteris 3 e re puro, aprico , rurali ; vectione , &Neadius moderata , lenique exercitatione . MEA Dius b )inter auctor est ut , praeter alvi ductiones , sanguis
Dn Onis et tiam e vena mittat Ur ; CUJUS conlatii utilitatem
SAGARIi quoque so experientia confirmatam le-Quando gimus. Siquidem fieri interdum potest, ut a dia-
2. . , quadam sanguinis phlogistica isthaec febricula
foveatur ', quam tum p Ulsus durus , calor acer , atque alia id genus non obscure declarabunt. a) MORTON. I. r. ΤISSOT. L c. p. 33. 47. b L. c. ca'. IV.
costa rum Oculos etiam multifariam a variolis male a m ci, supra I CCVIII ὶ narratum est. Neque tantummodo variolis erumpentibus , aut suppurantibus id evenit , verum etiam iis jam superatis , & absolutis. Quoniam vero hactenus nihil a nobis traditum est de ejusModi vitiorum , quibus Oculi sui j cent, curatione , nunc exponam ; quid singulis eorum in utroqUe te tapore convenienti I---hri simum sit. Incipiam Vero ab iis, quae exteriores ave η ' partes, palpebr-s Ue pati Untur. Hae interdum intumescunt valde, tenduntur, dolent , oculosque utitia i coludunt . Suh his lyn pha lacrymalis acri vatius' loso infecta conjun livam irritat, inflammat, Unde dolor increscit, & lacrymae calentes , acres,m Ct ita exprimuntur. Quando hoc incidit, hu
373쪽
VARIO L. CURA Tio. 339 mechari, foverique oculi dehent tenuissima , mollissimaque spongia , aut linteolo aqua , 3c lacte tepido madefactis. Sic dolor, & tensio mitescit,
acrimonia temperatur, acris materia restitans ab-
huitur , inflammatio discutitur , rosio avertitur , atque oculi aperiuntur. Quod si ejusmodi fomentatio jam ab initio instituatur , dc singulis horis repetatur , Lepe fit, ut ista mala praecaveantur ,& nunquam penitus palpebrae claudantur, Ad id etiam decoctum hordei, aut seminum psyllii accommodatum est. Egregie enim lenit, & demulcet . Alii ab ejusmodi noxis oculos praeservare student sola aqua rosarum albarum tepide, &crebro adhibita , vel aqua simplici frigida , aut ignito chalybe medicata, eo videlicet consilio, ne variolae palpebris, aut oculis innascantur sa) P uti, Quod si malo facto variolae innasciantur , tum
aqua spermatis ranarum, malvae, Vel forum iam modo ei
buci a , vel cataplasmata levissima ex lacte iis imponenda sunt cὶ . Praestantissimum illud est , praesertim dolori leniendo; inflammationique compescendae, quod ex pulpa pomorum dulcium , &Iacte conficitur . Sed plerumque soli solus ex aqua , & lacte sussiciunt, sedulo simul evitata ba-ce , & quiete imperata. In graviori casu, majo- Ophtha
rique inflammationis metu , non praetermittend3 o, ori
sunt diluentia intrinsecus, antiphlogistica , sanguinis missio , balnea pedum, & reliqua ad revellendum idonea. a in AZZOGUID. Leti. est. pag. XXXII. XXXIII.
374쪽
Nec aliter succurrendum est , quam sanguinis missione . diluentibus , antiphlogicis , sero laetis, atque eccoproticis, ophtalmiae illi, quae sub finem variolarum interdum supervenit sa). Quo
casu etiam cutim cantharidibus exulcerare ad revellendum plurimum confert, in primis si malum diu trahatur, aut recidivum fiat. Quod si tanta horum morborum vis fuerit , ut abscessus , hypopya, aut oculi destructio consequantur, horum curatio , si qua esse potest, e chirurgia petenda est . Communi ssima vero vitia , quis a variolis reliquuntur in oculis, sunt potissimum albugines, leucomata, curneae ulcera, phlyctianae, epiphorae,& chronicae ophthalmiae , sarpae , & levi quavis caussa redeuntes. Multa , & varia singulis hisce morbis proponi solent cum a Medicis, tum a Chirurgis , quorum tamen maxima pars aut noxia , aut supervacua esse consuevit, Laucomata, albugines, ulcuscula cornea , phlyctaenae saepissime sola naturae ope , & temporis beneficio evanescere, aut saltem plurimum imminui visa sunt; collyriis vero, aquis ophthalmicis, lini mentis , sum. tibus , & prae ceteris pulveribus varii generis , qui in oculos insuflari, aut infundi solent, plurimum exasperari, augeri, atque in deterius prolabi . Maximum vero praesidium quaeri debet in regimine di artetico , atque iis , quae acres , pra vosque humores emendant , ab oculis avocant ,δc leniter , p 'ullatimque e corpore excerniant a In his excellunt succi herbarum refrigerantium , aut earumdem decocta, aquae minerales, balnea
375쪽
UARIO L. CURATIO. 36Ι aquae dulcis , & repetita ad intervalla catharsis. Serum quoque lactis caprilli, lac asininum , decocta sarsarparillae, & radicis chinae hic commendati sIima sunt pro varia temperamenti, anni temporis , habitusque corporis , aliarumque circumstantiarum ratione . In epiphoris contumacibus Mesean ophthalmiisque recidi vis, & chronicis non semel f. , EI plurimum emolumenti perceptum vidi ex largo mμἰ μm
vesicanti inter scapulas applicito, & diu aperto G, ta ia& postea cauterio in altero h rachiorum inusto er nt. quod quantum ad propitylaxim conferat , nemo nisi expertus noverit. InterdUm in oculis rema- Ex anent dolores diuturni , & permolesti , ad quos abigendos, sicuti etiam ad maculas corneae discu adtiendas laudatur a STORCxio extractum pulsatillae ' ρ nigrie minima doli magnesiae albae adlectum , & las relim per vices datum b . Animadvertendum tamen est, μ' ab ejusa odi medicamento non DUnquam oculos inflammari, & graviter affici, sic ut magna cautione , & prudentia ejus usus indigeat. a) STORCX. L c. P. I. p. 28 . b) Ibid. , formul. n. 48. in Part. a.
Nec desunt sua quoque auribus f f. CCVIII. orium
mala. Dolores, inflammationesque sere eadena re quirunt, quae oculis accommodata s3. CCLXXXIII. 3 se laudavimus ' Abscessus irro, atque ulcera subse quentia abste igi leniter debent , diuque manare sint, neque facile exsiccari , nisi tentatis prius incassum iis, quae totius corporis malum habitum , sauguinisque dystrasiam corrigere apta sunt. Cia hi-
376쪽
362 CAP. IX. DE VARIolas hibito enim ante debitum tempus puris fluxu metastases plerumque fiunt, noxio humore ad cere- Ioburia brum translato. Sed de malis variolas comitanti- τι ά. bus , aut eas subsequentibus satis . Superest ta- iii non in meri, ut de quodam peculiari symptomate vari O-t i' ' ' lis in quocunque stadio supervenire solito , sed praecipuae in eruptione, aut suppuratione frequenti, Ischuria nimirum, alibi I. CCVII. ὶ indicata , dicere aliquid non praetermittam . Huic plerumque remedio est , SYDENHAMio sa) notante , e lecto surgere , & leniter per cubiculum deam-0 ἡ;ju. bulare : Quando id malum vitio vesicae contin- ρηρ- git , fomenta etiam hypogastrio , & perinino im- 'μ' ' posita , itemque enemata , quae molliunt, & laxant, urinam eliciunt. His vero postremis maxi. me utendum retur MEA Dius bὶ , ubi timor est , ne frigus surgendo susceptum variolas reprimat ;demum, si vesica tumeat , doleat, nec cetera juverint , cathetere urina educi potest, maxime in adultis. Diu retica autem locum non habent, nisi in IIchuria, ut vocant , spuria , in qua nempe χλὰb hm mina deficit, quia in renibus non secernitur. Si urins gus demum ardor simul cum stranguriosa difficultate '' ' molestiarn creet , demulcendus is est interni , &externis laxantibus, & praesertim potu emulsionis seminum melonum, atque amygdalarum dulcium, addito strupo altharae , aut decocti hordei, radicis althaeae, glycyrrhi Zar, florum malvae, verbasti, . i similiumque. a in Oper. Dct. r. cap. 2 p. I76. Jὶ L. c. cap. 4.
377쪽
Tandem aliquando eo perventum est, quo cu-xationi variola runa naturalium verarum finem ima
ponam. Fortasse justo longior fuisse videbor iis , qui in medendi arte jamdiu instituti, & enutriti rerum praecipuarum synopsim malunt , quam fusiorem de singulis tractationem . Sed hi veniam dabunt, cum sciverint, haec non ipsis, sed tironibus, quibus multa desiderantur, praescripta esse. Quorum in gratiam sane necessarium duxi, non solum quid in quovis stadio generatim usui esse pollunt, verum etiam quid quibusdam in generibus , singularibusque symptomatis Opportunum , ordinate , di distincte referre i, quod gratum ,
commodumque iis futurum spero . Illud tamen dedita opera praetermisi , quod ad variolarum crebram cum peticulis, ani mitiaribus exanthematis
s. CCV. complicationem attinet . Nam quando haec secundaria sunt , vix aliam curationem poscunt, quam ipsis variolis accommodatam. Ubi vero primaria; si quid aliud opus iis fuerit id expositum cum exstet in sequentibus decimo, &undecimo capitibus, facile inde peti posse , arbitratus sum . Sed jam ad Dariolas institias progre. iliamur , de quibus modo dicere ordo jubet.
378쪽
Iam de Variolis insititiis , sive artisicialibηs , quod supra g. CLXV l. 9 recepi, dicere aliquid
oportet. Ita vocant illas , quae insitione, sive in- Inotuiss- oculatione procreantur . In oculationis vero plura
I.ω. iunt genera, de quibUs cum innumeri pene doctissimi Viri cumulatissime scriplarint ', ut vix Inocula' hodie ullus sit, qui in oculationem , eiusque in-
omatum iri tuenda: mUltiplicem rationem perspeltam non IC. habeat , nobis satis erit , eam e multis deligere, atque exponere , quae simplicissima, commodi sILma, ac tutissima omnium nunc a plerisque exi stimatura' Ex multis sequentes legere poterit quisquis ube-tius erudiri hac in re voluerit.
PILARINI ' ova, D, tuta variolas excitandi pertra plantationem methodus. Venet. III S.I. ΚIRCEPAΤRICR Analysis of inoculation ire. London. I7 4.ΤIssor. I InoculationIusti e . A' Lausann. 17 34. CONDAMINA Memoria fui inocularione deIoa - . Litorno 17ss. Seconda Memoria dei me de mo . Litorno 17S9. SAVER. MANETTi Delia Inoculaetione deIVQuo- A. Firenete I 76 I.
379쪽
Postquam liaec ab imperitissimarum gentium , atque empyricorum manibus ad Medicos traducta d, is
est, cogitari etiam coeptum est , qua ratione ad pHr tiρ- artis leges ea exigi posset , Ut ut illor , certior- ratum. que ejus Usus redderetur . Tunc primum visum
est rationi consentaneum corpora , quibus in ocu- Iatio subeunda esset, opportuniora , aptioraque facere . Hinc plet horam , aut cacocliena iam , si qua erat , prius tollendum sanoguinis missione , purgatione , diaeta , aliisque medicinae praesidiis, sancitum est. Praeparationem ad inoculationem dicunt . Sed hodie haec fere omnino exolevit . Nam Sed hodie in oculatorum peritissimi sic ratiocinantur : in oculandi vel sani sunt , vel aegroti . Si sani, praepa- ς οή - ratione non egent ; possunt enim per eam sic alterari, ut a perfecta valetudine desciscant. Si aegroti, a morbo, quo laborant, priusquam inocu lentur , liberari debent , ut valeant, atque adeo inoculationi idonei fiant . Quapropter Omnem praeparationem rejiciunt , uti supervacaneam, aut
380쪽
366 CAp. IX. DE VARlOUs. Quorum- noriam , nisi hac voce intelligendam velimus 2Etita b ipsam Valettidinis redintegrationem , quoties ipsaxum ra- labefactata suerit.
quia- . Itaque sani , & bene valentes insitioni subii
fani di- ciantur. Sanos autem dices , qui facile , alacriter , & sine ulli molestia, aut lassitudine adtiones oeconomiae animalis obeunt qui hono habita praediti sunt; qui leniter spirant ; quibus halitus oris inodorus est, & minime foetet; qui nec convulsionibus , nec morbis culaneis obnoxii , qui viribus pollent , bene appetunt , digerunt, egerunt , somnoque placido utuntur ; qui cutim mollem , teneramque habent , & facile , si casu saucietur, consauescentem ; qui neque scorbutica, neque venerea, neque strophulari labe , neque alio quocunque notabili humorum vitio con-sah; ad taminantur . Hi ergo ad in ocuIationem aptissimi inocula- reputantur , quamquam dissimulandum non est , hisi his. . in Oculatos interdum fuisse non perfecte sanos , sed valetudinarios , atque infirmos , qui tamen
variolis benignissimis sa affecti sunt. a STOR CX. Diatribe de infitione Oariolarum egermanico in latinum idioma versa. Vid. FRANC.XAVER. DE .AssERBERG Fascicul. I. pag. a. Item Instruet. med. pratic. P. I. p. 293.