장음표시 사용
471쪽
Si quos inveniat, viridem descendit in hortum.
Non Dolium reperit loca late consua lustrans Non gnatos Dolii, vemasque: una avia longe Vellebant dumeta omnes vepresque futuris Sepibus, ipse suum senior dux egerat agmen. Solum ibi Laerten aerata salce prementem
Arboris eductae ramos invenit. amictus Sordidus ex humeris pendet, taurinaque suris Vincula dant ocreas & sentes tegmina in aspros Hinc apta atque illinc manibus, ne vulnera laesus 26o
Accipiat; capitis tum summo in vertice squallet Horridus heu mistri caprina e pelle galerus. Sic ubi cognovit senio curisque gravatum Ingenti subito perculsus corda dolore Sub celsa stetit ille piro lacrimasque profudit.
Dein tacita secum defixus mente volutat,
Amplexusne petat, circumfususque repente Expediat casusque suos reditumque parenti An prius exploret sensus, ac singula tentet Ingressus vario sermone Θ haec exigit heros 27o Dum secum, satius visun est illudere primum, Paullatimque senem gnati succendere amore. Jamque illum sic certus adit, dum vertice prono Curvatus senior stirpes tegit arboris altae Effossa tellure; & sic effatur ab ore Stans propior. te nulla fugit sollertia Betus Vitigenos curare, senex; heic omnia late Culta nitent. non stirps, non dulci ficus abundans Nectare, non Bacchi vites, non Palladis arbos, Non pirus, ulla tibi non est neglecta per hortum ago
Areola. hoc tantum dicam, tu parce moveri:
cultus non iste decet; simul aegra senectus
472쪽
Sollicitat fessum, simul horres turpiter artus Nudus inops. nec te cessantem durus, Opinor, Spernit herus, nec forma tuo servilis in ore, Inque habili membrorum habitu: par omnia regi es; Et jam tarda senem totumque epulisque resectum Ad placidos poscunt tranquilla per otia somnos Tempora, defunctum curis, Operumque labore. Quin age, fare mihi, cuinam famularis in agro, 29o Florentesque hortos curas λ dein insuper adde, Haecne Ithacae tellus; venienti ut cominus adstans Nescio quis nuper dixit, nec pectore fido, Nec sat mente valens. neque enim mihi certa serebat, Audibatque meas voces, dum plurima quaero Hospite de caro; superis num Vescitur auris, An leto domitus crudelibus occubat umbris pinondam, fabor enim stu corde audita repone Dicta memor) patriae devectum ad limina sedis Excepisse virum memini, quum finibus illis 3 oo Nondum alius nostris successerat advena tectis: Sese Ithaca e patria multa cum laude serebat Laertisque Arcisiadae de stirpe creatum. Illum ego suscepique volens, blandoque receptum Hospitio sevi, divesque & rebus abundans
Dona dedi, nostri monumentum ac pignus amoris, Ex auro septem caelato ferre talenta, Argentoque gravem & fgnis cratera coruscum, Bissenasque super laenas, totidemque tapetaS, Ac totidem chlamydas, tunicasque auro intertextas. 3IOPraeterea quatuor praestanti corpore servas
Haud operum ignaras, sibi quas delegerat omni E numero exsortes . vix haec tum fatus Ulysses Quum genitor lacrimans: Ithacam quam poscis, adisti,
473쪽
Hospes, ait, gentes habitant, immania corda. ae vero memoras data quondam, heu perdita frustra Dona abiere tibi. namque ille heic vivus adesset Si patrio in regno, meritis dimitteret auctum
Muneribus, ceu jura petunt, nec parva maneret Gratia apud memorem . nunc autem effare vicissim, 3ao
Quot magni revoluti Orbes labentibus annis, Ex quo initum hospitium, ac primum tibi dextera amico Juncta tuo est, caro quondam, sed non mihi vivo Nunc etiam gnato: patrio quem litore longe Heu miserum saevi raptant aut gurgite pisces, Aut lanianda seris latos data praeda per agrOS, Alitibusque jacet. non mater flevit ademptum Veste tegens, non ipse pater, non optima conjux Penelope in viduo ploravit funera lecto, Exstinctique manu languentia lumina clausit 33o Justa serens de more atro solatia leto. Verum age sis, verax etiam haec ne mitte docere; Quisve, vel unde hominum, qua te genuere parenteS Urbe satum, qua parte ratis, fidique sodales Constiterunt λ puppine aliena advectus adisti
Haec loca, teque procul nautae cessere relicto λTalia Laertes; at contra filius orsus.
Sum patria ex Alybante, ubi tecta ingentia servo, Regis Aphidantis Polypemonidae genus altum Egregii, sed nomen Eperitus. appulit oris 3 o His deus invitum Lyliheia regna petentem;
Stat ratis mersi procul urbe in litoris acta. Ast Ithacus, fugiens jam quintus volvitur annus, Ex quo nos adiit, nostrisque abscessit ab arvis Infelix. dextrae spondebant fausta volucres omina, queis firmans animos solabar euntem,
474쪽
Laetus & ipse ibat: spes ingens ceperat ambos Hospitio misceri iterum, donisque potiri. Dixerat: ast illi nigra caligine luctus Incubuit, sparsamque ardenti pulvere foedans 3so Canitiem gemitu mixto suspiria traxit. Non tulit hanc heros speciem, naresque per ipsas Vis animi prorupit, iter molita sub auras, Affususque interque amplexus dulcia libans Oscula sic dictis genitorem affatur amicis. En quem poscis, ego post annos denique veni Bisdenos patrias, genitor, tibi salvus ad arces; Parce pio fletu, tristemque heu comprime luctum. Magna laro, celerare juvat: jacet aedibus altis Strata omnis jam turba procum, clademque piavi 36o
Luctifidam, exstinxique nefas crudele domorum.
Cui genitor: si sanguis ades meus, inquit, Ulysses Redditus huc, da signa, quibus confidere tuto,
Ac valeam certam dictis adjungere mentem.
Tantum effatus, & ille: haec vulneris aspice primum Nota tibi, dixit, vestigia, quae ferus olim Saevo dente ruens in verticibus Parnassi Liquit aper . tua jussa sequens caraeque parentis Autolycum visurus avum, promissaque dona Capturus juvenis quondam hoc de litore cessi. 37o
Quin age & enumerans nunc dicam ex ordine plantas, Quas mihi tu puero dederas. ego nomina quaeque Parvulus ardebam tua post vestigia reptans Discere; tu vero gradiens per amoena vireta Singula monstrabas, & me tua dona docebas.
Bissenas mihi sponte piros unamque dedisti
Praeterea, malosque Gecem, scosque feraces
Quadraginta, aequo plures tum limite sulcos. in
475쪽
Quinquaginta ipsi, si rite recordor, & omnes Frugiferi: varioque illic in palmite turgent, 38OQuum Jovis incumbit tempestas laeta, racemi.
Vix ea. Laertae, dum certa in mente volutans
Signa recognoscit, collapsi protinus artus Diriguere omnes trepido, resolutaque virtus, Ac nati collo circum dat brachia: at ille Excipit exanimem, labentemque erigit ultro. Ut voci via facta, animusque in pectore venit, Continuo has rupit voces: O Juppiter alme, Et vos caelicolae magni regnatis in arce Siderea; jamjam credo, cogorque fateri, 39 Si meritas tandem poenas dedit effera pubes.
Id vero graviter metuo, ne concita contra
Irruat huc Ithacae manus omnis, & improba longe Fama Cephallenum rumoribus impleat urbes. At natus: fide, o genitor, nec talibus, inquit, Sollicites curis animum: quin tecta petamus,
Telemachus praemissus ubi geminique sequuti Pastores properant jussis convivia mensis. Talia ubi dixit, gressus ad limina torquent, Atque introgressi penetrali in parte domorum 4oo Telemachum sociosque vident in frusta secantes
Ingentes armos, miscentesque humida vina.
Magnanimum interea Laertem in sedibus altis Lavit anus Sicula, & pingui perduxit olivo Injiciens chlamydem fulgentem. at candida Pallas Adveniens propior tersit squallentia regis Membra auctans, pulcrumque magis magnumque videri Jussit, & ambrosios cervici assiavit honores. Nec mora, processit selio: miratur Ulysses Aspiciens pulcro similem caelestibus ore, o Et
476쪽
Et subito: o genitor, quis te deus aethere lapsus Mutat, & eximiis clarum decus artubus addit pCui tum Laertes palmas ad sidera tollens
Voce refert: o rerum hominumque aeterna potestas,
o Iove nata, o Ρhoebe, utinam jam munere vestro Qualis eram quondam, cepi quum Nericon altum Litore in adverso ducens victricia bello Signa Cephallenum, nostris hesternus adessem Talis ego in domibus, pugnamque aggressius Achivum
Issem per medios cinctus fulgentibus armis. 42o Multorum haec ardens stravi iIet corpora leto Dextera; tuque tua sensis Ius gaudia mente
Miratus tum, nate, ingentem caedis acervum.
Haec illi alternis dum jactant vocibus; omnis Persectusque labor, mensaeque ante ora paratae Iam dapibus stabant: ergo discumbere pictis Festinantque toris omnes, epulisque parant se. Nec minus & senior Dolius stipante corona Gnatorum advenit, multo de sella labore Membra trahens. illum properans exciverat agro 43o Sueta anus & vernas curare & fida soWere omnibus ossiciis longaevum in sede parentem. Hi simul ac Ithacum mensa videre cubantem, Attoniti stupuere animo. quos mollibus heros Compellat dictis, atque haec mirantibus infit. o senior, vosque o juvenes accumbite mecum Una omnes jam nunc, mirari & parcite . namque Heic nos jampridem cupidos habet ardor edendi, Cessamusque tamen, reduces dum tecta petatis. Dixerat; ac Dolius palmas utrasque tetendit 4 o Ad regem, amplexusque manus & dulcia libans Oscula conclamat. spes o fidissima nostrum, Veni-
477쪽
Venisti tandem, tuaque exoptata tueri sicce datur, nobis nil tale putantibus, Ora Incolumis quando, dis te huc ducentibus, adstas, so salve, aeternumque mihi, rex optime, gaude, Multa tibi superi faustae dent praemia vitae. Quin & fare precor, num laetae conscia sortis Penelope sensit reducem te numine divum; Nuncius an ne jubes strat haec praemissus ad aures 4sci Cui Laertiades: quidnam haec te cura fatigat, O senior 3 jam nota, inquit, sunt Omnia, meque . Adspexit regina. haec tantum effatus, & ille Paruit haud quidquam referens solioque resedit. Heic etiam proles Dolio generata salutat Circumfusa ducem, dextramque attingere gaudet dLaeta animis. Omnes quo tandem munere functi Uinc atque hinc patrem circa de more recumbunt. Interea hi celebrant structis dum gaudia mensis, . . Nuncia fama volans totam rumoribus urbem 46o Excierat spargens horrentia fata procorum.
Queis dictis cives turbati huc protinus atque huc Cum gemitu strepituque ruunt ad limina Ulisset, Corporaque exportant tectis, & fleta suorum Pro se quisque viri condunt frigentia membra: : Ast alios alias properant deducere ad oras In patriam celeri vectos per caerula cursu εLuctum infelicem lacrimasque parentibus orbis. 'Ipsi in concilium perculsi pectora curis Processere; ingens stimulat dolor ossibus ardens, 47o
Praecipitatque moras. postquam Venere frequentes
Surgit ibi Eupithes; namque huic praecordia luctus Acrior intus habet dilecti ob funera gnati Antinoi, primum quem vulnere stravit Ulysses:
478쪽
Isque ibi tum lacrimans ita voce silentia rupit. Horrendum exitium, cives, & funus acerbum Unius a furiis tulimus, qui Dardana primum Classe cita juvenum multos ad Pergama duxit, Amisitque rates, sociosque in gurgite mersit; Dein alios rapuit veniens, & lumina saevus 48o Prima Cephallenum Stygias detrusit ad umbras. Ergo agite, atque prius Pylias quam tendat in Oras, Elidis aut urbes, regnataque litora Epaeis, Festinemus. an & tristes & semper inertes Sic erimus Θ quae fama, viri, nos deinde sequetur, Natorum fratrumque ulti ni dira piemus Funera' jam caeli superis haud vescier auris Dulce mihi; praestat manes descendere ad imos. Sed celerare juvat, ne quam sertuna salutem ocius ostendat fugientibus. atque ita fatus 49o Demisi lacrimas, luctuque incendit Achivos. Vos inter motus, medio flagrante tumultu, Ecce super linquunt Ithaci penetralia celsa
Servatusque Medon, & clarus carmine vates. Succedunt ambo propius: stupor omnibus ora occupat, ut densa stantes videre corona. Queis prudens haec voce Medon tum sarier orsus: Magnanimi audite, o cives: non ista vel ausus
Vel potuit, sancto divum sine numine, Ulysses. IpQ ego Mentorea vidi sub imagine juxsta suo
Stare deum, regis nunc saevo in pectore robur Ultro incendentem, nunc tecta per alta cientem, Turbantemque procos. infelix luctus ubique Insuetusque pavor, consertaque turba cadebat Haec dederat vix dicta Medon; exterrita pallor Omnibus extemplo trepidantibus Ora notavit.
479쪽
Atque his tum senior pavidis heros Halithetsex Mastorides, unus sollerti pectore gnarus
Cernere, quae fuerunt, quae mox ventura subibanr Incipit, ac verbis animos permulcet amicis, si oHaec fatus. dictis adhibete o pectora, cives; omnia contigerunt vitio haec & crimine vestro,
Vos caussa exitii; vos olim multa monentem
Mentora non passi meque ipsum audire jubentem, Actutum insanos juvenum conpescere motus, Qui scelus aggressi dirum res veriere fundo Institcrant omnes, thalamoque abducere sponsam Ipsius heu regis sperabant: senere raptum Scilicet haud umquam rediturum in tecta putabant.
At contra evenere: ergo parete volentes, Fao
Nec properate viri, ne quis det sanguine poenas
Sponte ruens. Vix fatus erat; pars maxima vulgi Exsiluit magnas tollens ad sidere voces:
Atque alii e populo mansere in sedibus isdem Condens. neque enim sub pectore dicta probarant, Eupithei sed jussa timent, parentque coacti. Saevit amor ferri subito; capit arma juventus Impia, & ardescens inimica in praelia fertur. Atque ubi fulgenti se quisque incluserat aere,
Una omnes campo ante urbem coiere patenti s3o Agmine conserto. dux ipse horiatur ovantes Eupithes, gnati funus qui triste minatus Ulcisci demens, reditu cariturus abibat Jam Stygiae aeternum nocti damnatus et Orco. Haec cernens tali astatur Tritonia virgo Voce Iovem: summis o qui regis omnia solus Imperiis, genitor, quae nunc sententia surgit pNum patiere prius duro concurrere Marte Hos
480쪽
Hos atque hos placido quam jungas Bedere dextras Cui tum nim horum rector sic ore vicissim s cioria refert: quid, nata, iterum me talia poscis Non tibi jamdudum nota haec mea certa voluntas Scilicet est, Ithacus rediens ut triste rependat Caede nefas quidquid placitum super, ipsa sequare sola licet: dicam tantum quae sata manebunt. Quandoquidem diros juvenes est ultus Ulytas, Ille diu patria laetus dominetur in urbe Pace regens stabili populos; nos numine nostro, Ne qua fuat rursum trepido discordia motu, Natorum fratrumque peractae oblivia caedis sso Ducamus. cessent illi velut ante quieti Legibus inter se justis, tum copia semper Fundat opes, roseoque adsit pax candida vultu. Sic fatus stimulos accenso in corde Minervae Subdidit. illa volat rapido per inania lapsu Vertice descendens niveo stellantis olympi. Ait hcros, postquam mensarum expleta voluptas, Hortatus socios: jam nunc e sedibus, inquit, Prosiliens aliquis videat, ne cominus hostes Improvisi adsint . nec plura his dixerat, unus s6o Natorum Dolii surgens mandata capessit. Isque ubi contigerat limen, venientia cernit Agmina, & inclamans fatur dein talia regi:
Arina manu, capite arma omnes, jam iamque propinquant. Dixerat: assurgunt celeres, atque aere coruscant
Induti fidi quatuor cum rege sodales, Ac seni juvenes Desii genus; ipse senecta
ana gravis heu multa, quando vis ultima cogit, Cum Dolio sumptis Laertes ardet in armis. Uinc ubi cinxerunt rutilanti corpora ferro,