Homeri Odyssea Latinis versibus expressa a Bernardo Zamagna Ragusino

발행: 1777년

분량: 493페이지

출처: archive.org

분류: 시와 노래

51쪽

Componatque pedes. tum sese proximus addit Telemachus solio posito, qua parte sub aula Haud fremitu ostensus juvenum , vastoque tumultu, Et dapibus possit melius gaudere paratis Hospes, & ipse sui scitari nuncia patris.

Dant famulae manibus lymphas, quas lucidus auro Urceus irrorat supra, purumque fluentes Subjecti excipiunt argentea labra lebetis. iso Ponunt & mensam juxta, cereremque canistris Expediunt, cumulantque epulas ante ora repostas. At pueri patulis varias in lancibus escas, Fumantesque gerunt armos, & viscera tosta, Caelatoque auro fulgentia pocula: circum Praeco obit, ac laticem hacchi de more ministrat.

Jamque domum subiere proci, seque undique pictis

Ingressi sudere toris . dant ordine longo Gaudentum manibus sontes, & jussa facessunt Praecones, famulaeque serunt cerealia dona. I 6o Ipsi autem lacti dapibus pascuntur opimis, Poculaque exsiccant, pueri quae plena coronant. Postquam pulsa fames, potusque exstincta cupido, Sese in laetitiam solvunt nam nulla fatigat Cura alia ignavos , & cantu tempora fallunt, Et choreis, hilarantque suis convivia ludis. Nec minus hos inter citharam pertentat eburnam Phemius: invitus qui quamquam solveret ora, Grata tamen resonis jungebat carmina nervis. Atque heic Telemachus placida sic voce Minervam I7o Alloquitur jungens propius caput, auribus hospes Solus ut accipiat, non alter, dicta loquentis. Irascere mihi, si quid nunc , dulcis amice, Fabor, ait λ capiant hos quaenam gaudia, cernis:

52쪽

Semper amant citharam, semper sua carmina cordi. Et merito: quoniam possunt impune vorare

Parta labore viri, cujus jam candida putrent ossa vel ignotis terris, vel gurgite in ullo. At si sors Ithacaς redeuntem in regna viderent, Credo equidem, pedibus mallent superaddere pennas, 1 8o Munere quam pictae vcstis splendescere & auro.

Sed jacet ille miser jam perditus : ulla videndi Nec mihi spes reducem est, etsi quis spondeat ultro Nunc meliora; olli redeundi haud ulla potestas.

Sed iam age, sare mihi, nec ficto pectore narra, Quis3 genus unde tibi3 quaenam urbs tua3 quique parentes, Qua rate & advectus, quaque h/ec ad litora caussa

venisti λ sese dicunt quo nomine, qui re

Vcxere huc nautae puppi nam vectus, opinor, venisti,haud pedibus gradiens,quando undique ponto 19 pCingimur. expedias mihi vera, ut noscere possim, Huc primumne Venis, an patri Bedere iunctus Hospitii antiquo p multi haec late undique adibant Quondam tecta viri; genitor sibi jungeru multos Namque hominum hospitio facilisque & comIs amabat. Vix ea Telemachus, reddit quum talia Pallas:

Vera quidem referam, quaecumque o amice rogasti.

Mentes Anchiali proles ego dicor, di omnes

Mo Tapitii observant late regemque salutant. Cum sociis navique haec vestra ad litora veni 2 oo Longum iter aggressiis: Temeses ad moenia tendo Aera relaturus, vehitur mihi copia ferri. Nec Procul hinc religata stat uda ad litora navis Ante urbem portu in Rhethro sub Neio alto. Hospitia alterno jamdudum foedere nobis icta vigent: nec vana fides mea dicta sequetur,

53쪽

Laerten heroa adeas modo, quem procul urbe Degere nunc perhibent, solosque errare per agros Vitantem vulgi strepitum, curisque gravatum Et senio ; una epulas ubi custos fida ministrat a I Oolli anus, infirmos quoties subrepit in artus

Languor oberrantis per consta vitibus arva. Veni autem, nam fama tuum rediisse parentem Attulerat mendax, quum tristem fata morantur,

Dique procul. neque enim terris decessit Ulysses, Sed circum clausus maris alti a gurgite vivit Rupe aliqua in sola; fors & gens effera captum Detinet, invitumque domo procul arcet avita. Nunc te, si qua fides dictis, quae numina caeli Inspirant sub corde mihi, eventura docebo 22ci Vaticinans, sim nec vates licet ipse, nec augur. Adveniet cupido genitor, nec tempore longo Exsul erit, non si teneant vel serrea vincla: Ille fugam inveniet non ulla segnis in arte. At mihi tu contra, si fas, dic pauca roganti:

Num satus ex ipso juvenis jam tantus Ulysse

In viridi flores aevo Θ sic ora gerebat, Sic oculos, sic ille caput mihi cognitus usu Haud parvo, ante ratem quam scandens iret ad altum Ilion, argivum pubes quo prima ruebat: 23o Numquam ego post illum, numquam me vidit Ulyssies. Huic breviter juvenis. poscis quaecumque, fatebor Vera, hospes: genitrix natum me dicit ab illo,

Sed non certus ego; neque enim quo sanguine cretus,

Nossu potis quisquam est. ol si quem tarda senectus Exciperet propriis felicem in sedibus, auctor Ille seret generis, non sic miserabilis aevum Ipse adeo exigerem fortuna oppressus iniqua.

54쪽

9 LIBER PRIMUS.

Dis aliter visum: fama est ex omnibus unum Quem miserum vixisse magis mortalibus, illo 2 o Me genitore satum, quando haec vis noscere, dicunt. Haec ubi Telemachus, rursum sic diva loquuta est:

Non tibi di generis spondent ignobile nomen, Spero equidem, talem genuit quum te inclita fama Penelope. sed pauca mihi precor insuper addas.

Quodnam epulum, quaenam turba haec ρ sollemnia sacra, Connubia anne paras λ non haec socialia mensae Gaudia sunt, dulces non hic mos inter amicos :Usque adeo insueto misceri tecta tumultu Aspicio indignans . nemo tam turpia cernens a SciFacta, nisi insanus fuerit , sibi temperet ira. Cui juvenis. dicam, quando haec te cura fatigat Ignarum : fuit olim haud ulli obnoxia culpae,

Atque opulenta domus, genitor dum regna tenebat. Nunc aliter su peri voluere infanda parantes Damna mihi, passique meum sine honore parentem Concidere exstinctum. nec fierem ita tristis ademptum, Si socios inter miles cecidisset in oris Dardaniis, interve manus jam victor amicas. Grajugenae ingenti decorassent mole sepultum, a CoPartaque venturos esset mihi fama per annOS. At nunc harpyiae indecorem rapuere, nec ulli Occidit heu notus, luctumque & triste reliquit LXitium gnato . nec tantum caussa doloris Ille mihi: graviter miserum premit altera cladeS. Regnant finitimis proceres nam quotquot in Oris Dulichioque Samoque alta viridique Zacyntho , Quotquot & apricis Ithacae dominantur areni S ,

Tot matrem poscuntque meam, meaque Omnia Vallant. Ipsa autem nec amans nec dedignata petentus 27o

55쪽

Cunctatur, nectitque moras . ruit omnis ab imo Interea domus alta, & mors mihi certa paratur . Dixerat . indoluit rillas , miserataque Curas :Absentem haud frustra suspiras, inquit, Myssem, Qui juvenum tales ausus tamque improba facta Comprimat, ac subitus scelerum super ingruat ultor. Nam veniens primo si nunc in limine staret Protectus clipeo, galeaque, & hina coruscans Longa manu valido praefixa hastilia ferro; Qualis erat, nostris quum primum in sedibus olim a8o Vidi gaudentem dapibus ludoque, reversum Ex Ephyra; puppi nam curva vectus ad sum Mermeriden procul hinc virus letale petitum

Ιverat aeratas cupiens armare sagittas. Nec tamen ille deos veritus concessit: at ultro

Ipse meus caro genitor donavit amico. in nos adeo juvenes inter si talis adesset, Flerent angustumque aevum tristesque hymenaeos . Id tamen obscura satorum in lege repostum Scilicet est, ultorne idem sua tecta revisat, 29 An secus p interea tibi prima ea cura recurset Usque animo, hanc diram quamprimum avertere turbam. Jamque age quae dicam, memori tu pectore conde :Cras in concilium Grajis de more vocatis omnibus haec edic, sint dicto & numina testes . Tecta proci sua quisque petant: si jungier optat Connubio mater, generosi regna parentis Illa sui repetat . claro comitata hymenaeo , Atque opibus ditata novis , dotabitur illic Dote, patrem gnatae quantam largirier aequum est. 3oo His actis, ni forte sequi mea jussa recusas , Instrue hisdeno volitantem remige pinum,

56쪽

LIBER PRIMUS. O

optatique diu genitoris nuncia captans I procul hinc alias in gentes , sicubi vocem Audieris vulgi, demissamue ab Iove magno

Famam, quae summo mortales nomine clarat.

Ρrimum neleis dium pete Nestora terris, Tum Spartam & flavi Menelai ad limina tende, Ultimus Argivum patrias qui venit ad oras. Vivere si audieris patrem , reditumque parare , 3 Io Omnia adhuc unum praestat mala serre per annum: Sin vero exstinctum sors nunciet ulla, nec aura Amplius aetheria vesci, persetve supremas Inserias patri, atque ingens attolle sepulcrum; Nupta alias genitrix taedas thalamumque sequatur. Verum adeo haec postquam perseceris omnia rite, Multum animo reputes jubeo, quo robore quave Arte procos perimas, seu Vi congressus aperta, Sive dolo insidians λ an non pervenit ad aures 32OFama tuas, retulit nuper quam clarus Orestes Insignem in cunctis, patriae quum tristia caedis Crimina nil metuens Aegisthi morte piavit Tu quoque, nam valido florentem corpore cerno, Aude animo, sileant ne te venientia secta. Ipse autem ad socios, qui me jam sorte morantem Increpitant, celerans ibo, navimque revisam Litora fida petens; tu dicta haec omnia serva. Sic ait; ac juvenis, dum diva abscedere tentat: Cara quidem mihi sunt,inquit,quaecumque loquutus 33o Ut genitor gnaro es; memori stant Omnia mente. Verum age, paullisper, quamvis iter urgeat, oro, Heic maneas. jam jam lotusque animumque refectus Velivolam repetes pinum, sociosque revises Dona serens te digna, mei quae pignus amoris

B i Sint

57쪽

Sint tibi, & hospitii socdus testentur amicum.

Cui dea tum breviter: ne me discedere aventem Jam teneas. quaecumque paras nunc tradere dona,

Haec reduci post ferre dabis, quum litora adibo Rursum eadem; ingratae dederis nec munera dextrae. 3 4o Haec ubi dicta dedit Pallas, velut ales in auras Miscuit aetherias sese. simul addita virtus, Atque habilis juveni venit vigor, ipsaque patris Acrior ardentem subiit cura. ille volutat omnia dum secum monstro defixus, & haeret, Haud dubiis sensit caelestia numina signis. Jamque procos Visurus adit, quos carmine dulci

Mulcebat vates tacitos atque auribus Omnes Intentos cupidis . reditum tum sorte canebat,

Dissicilem a Troja dederat quem Pallas Achivis. 3so At cantum postquam tecti in penetralibus altis Audiit Icatii magni pulcherrima proles Penelope, extemplo sedes descendit ad imas Hinc atque hinc geminis propius comitata puellis. Atque ubi devenit, juvenum qua densa caterva Parte sedet, postes stetit aulae ingressa sub ipsos Tenvia praetendens niveis redimicula malis: Stant pariter famulae circum, custodia fida. Nec mora; sic vatem lacrimis affatur obortis: Phemie, namque alios cantus & plurima nosti 3 6o Gesta hominum divumque, solent quae dicere vates, Dulce aliquid modulare precor, dum pocula pubes Haurit plena sedens: jamque isto desine cantu, Qui miserae laniat jamdudum pectora curis. Meme hic luctificus nimium tabescere cogit Heu dolor ante alias cupientem cernere stustra Conjugis amissi carum caput, inclita cujus

Eliada

58쪽

LIBER PRIMUS. I 3

Hellada per totam, mediumque it fama per Argos. Sic ea; Telemachus reserens sed talia reddit:

O gonitrix quid cara Vetas, ne carmina ValeS, 37o Quae libitum sit cumque, canat non sponte seruntur, Juppiter at Vates agitat, fingitque canentum Ingenia ipse regens nutu pater Ora potenti. Hunc etiam voluit Danaum memorare labores, Dissicilemque fugam: tangunt super Omnia mentes, Quae nova sunt, famaque vigent celebrata recenti. Quin tu animum obfirmans forto haec haud mollia quamquam

Auditu; neque enim est reditu fraudatus Ulyges Unus: apud Trojam multi periere Pelasgum.

Si renuis ; tua pensa colum telamque revise 38o In thalamum scandens, operique initare puellas Cura sit una tibi. non haec sunt auribus apta Femineis, sed digna virum Virtute meaque Ante alios, uni cui summa heic tradita rerum est. Dixerat: at gnatum genitrix mirata loquentem Continuo paret dictis, thalamumque repostum Scandit, ubi lacrimans famulantum septa corona Plorabat Laertiaden, dum lumina somnus Clauderet armigerae submissus munere divae. At magno juvenum fremuere obscura tumultu 39o Atria, & accensi studiis certantibus ignes Optantum propius discumbere . queis ita fatus

Telemachus: vesana, inquit, genitricis amatae Turba, proci, mensae nunc tempus; ponite voces ImplaCidi. satius vatem exaudire canentem

Dis similem liquidae mira dulcedine vocis. Vos ego, quum primo lux crastina fulserit ortu, Concilium cogam in magnum, certusque lubebo

59쪽

Deserere has sedes, aliasque requirere mensas, Scilicet ac vestro convivia ducere sumptu. 4cio Aequius at vobis contra si sorte videtur Unius heu miseri sic omnes perdere census, Perdite certantes; jam nil moror. ipse deorum

Numina testabor, si quando Iuppiter aequus

Supplicia exposcat scelerum, sortemque rependat, Et vos haec eadem tecta intra perdat inultos. Sic ait: at juvenes presserunt hispida morsu Labra omnes, fixique haesere loquentis in ore Mirantes animum pariterque minacia dicta. Tum sic Antinous: di, credo, talia fari 4io Te docuere ipsi altiloquum, magnumque sonantem. Quid si Ithaces etiam regnum Saturnia proles Spondeat, ac patrium tibi sceptrum deserat ultro 3 Tantum effatus; & ille haud contra multa moratus: Antinoe, irascare mihi licet, eloquar, inquit, Ipse tamen. si fata velint, ac Iuppiter auctor, Regnum etiam cupio; nec enim deterrima regum Conditio, nec triste viros frenare potenti Justitia. subito partis aggesta renidet Divitiis domus alta, & primo gaudet honore, Aro Cui mens aequa deum regni concessit habenas.

Verum alii proceres multi juvenesque senesque Sunt Ithaca in diti; regnet, cui candida laudem Fata dabunt, oris postquam discessit Ulysses

A superis . rex ipse domus ferar, unus & Omnes Pace regam famulos, genitor quos liquit habendos. Dixit: at Eurymachus Ρolybi de sanguine cretus Excipit his juvenem compellans Vocibus ultro. Telemache, obscura superi caligine condunt, Per populos Ithaces olim quis regnet Achivum 43o Sceptra

60쪽

LIBER PRIMUS i s

optra tenens. tibi parta quies, & copia rerum Tuta manet: solus patria dominabere in aula,

Quin metus impediat, ne quis tua harbarus hostis Aggrediens impune serat, dum cultor habebit blaec loca, nec solae stabunt per litora rupes. Nunc age pauca mihi quaerenti effare: quis ille Hospes, & unde domo λ qua se regione serebat pQuave fatum de stirpe an cari nuncia patris

Ulla tulit veniens, an vasta per aequora vectus Appulit huc longis repetens compendia terris p 4 o Ut citus eripuit sese, neque noscier ulli Sustinuiti vis magna tamen se corpore magno Prodebat, nec erat deformi ignobilis ore. Haec ubi finierat, juvenis sic orsa vicissimore refert. reducem jam spes mihi nulla videndi, Eurymache se est misero patrem, nec nuncius ultro Si veniat, nec fida reor satis auguris ora, Si qua meae accitus ferat haud ingrata parenti.

Ille Tapho e viridi fertur vetus hospes Ulyssei,

Magnanimo Anchialo generatus, nomine Mentes, qFOOppositasque mari Taphium dat jura per Oras. Haec juvenis, certoque deam sub Corde volutat

Vera tegens. Choreis pubes & carmine. capta

Nil metuens genio indulget , dum vel er ab undis

Prodeat. occiduo postquam de litore n3grum Extulit os, tum quisque suos petiere penateS. Nec Mon Telemachus pulcrum de more cubile, Olli celsus ubi thalamus surgebat in aula, Multa putans animo subiit. praeit aurea quassans Lumina taedarum, servare adsueta pudorem, q6o Clarum opis Pisenoridae genus, Euryclaea. Pro qua vernanti primaevo in flore juventae

SEARCH

MENU NAVIGATION