장음표시 사용
11쪽
promotus egissem ,& pro facultatis meae ratione
pra stare eniterer, nisi hoc interim toto sere praeter pso tempore cum valetudine miniis firma impeditus , tum vero curis ab hoc studiorum usu plane alienis distentus, atque publicarum calamitatum dolore dc sensu occupatus ; maius aliquod Ο- pus quod moliebar atque ad tertiam Usque partem produxeram, sepissimc intermittere coactus fuissem . Sed quoniam in omni rerum ac temporum siue secundo siue duerso euentu nulla oblectamenta, nulla solatia Lacrorum eloquiorum medita tioni aequanda experti sumus , sicut scriptum est; Cantabiles mihi erat iustificationes tuae in loco peregrinationis meae quamcunque Vci nocturnam vel diurnam horulam ab illis occupationibus molestissimis pene tamen necessariis rem illam habui
mus, ea tanqua nostra ad facras chartas euoluendas& recolcitra utebamur, δί non nulla interim breuiter commentabamur quae nobis argumentum breuiter expedirent,dc quibusdam fortassis ad uimento esse possciar,ad ea recoleda,quae apud complureS eX- positores dispersa non possint absque magno temporis dispendio relegi. Hanc autem eXiguam meditationem nostram uno atque altero specimine doctis dc piis viris, quorum familiaritate atque honestissima consuetudine utebamur offensio , non
modo probari intelleximus, sed dignam censeri
12쪽
quam continuato opere in omnia Testamenti noui scripta produceremus i id quod ipsi quantum de nobis existimare possumus, non tam apte praestiti Dse, quam sedulo suscepisse nobis videmur. Quamquam enim quod ad pietatis rationem Catholicae fidei integritatem dc constantiam, atque prae cipuorum Christianae fidei articulorum cognitionem nihil minus mihi csse ficultatis existimem, quam doctissimo cuique Catholicae Ecclesiae filio atque distipulo; tamen cx caeteris partibus , quae vel ad summae eruditionis exemplum , vel adcxquisitae atque elegantis orationis commendatio
nem referuntur, nunquam tantum in me cogno
ui quantum ij inesse. istimant, qui charitate atque antriti candore inducti, qu e ipse plane tenent M abunde possident, ea ainas significari ac breuiter adnotari atque ideo nomi orari arbitrantur. Vtcunque vero hoc sese habeat, illud tibi, mater sanctissima,exploratum atque piis fratribus meis,filiis tuis omnibus persuasum csse Cupio, animum,
studium conatum laborem quenaeum omnena mo
do votis meis sponsus tuus testis Christus annuat)ad inseruiendum tibi uni , atque ad pietatis Christianae, Cathblicaeque disciplinae rationes promouendas perpetuo cito atque fore intentum, illiidque mihi cum primis esse propositum, ut quidquid exiguus facultatis meae fundus, cum proprio stu-
13쪽
dio, tum sociorum& amicorum piissimorum benigno subsidio cultus, tum praecipue Dei benignitate fotus, fructuum protulerit, id omneante templi tui aras expositum tibi dedicem dc consecrer Tuum vero, sanctissima Ecclesia mater,suerit quaecunque a medicata facrataque sint, per ministros ac faccrdotes tuos discernenda atque diiudicanda curare , quid ad sacra ministeria idoneum, quid ad sanctorum ornamenta locorum aptum , quid ad pauperiorum dc eruditione minus Valentium v- sum referendum, quid rursus ineptum dc reiicicndum sit, dispicere atque statuere . Namque iudicem omnium Deum testor , me neque priuati commodi cogitatione, neque ulla ambitione aut humanae gloriae cupiditate, sed unico diuini honoris communis ac publicae Christianorum omnium utilitatis atque animorum falutis studio inci
latum dc piorum virorum cohortationibus Commotum, ea quae ipse mihi priuato cogitanda eXc
lendaque initio constitueram, diuini deinde honoris dc publici commodi studio concitatum piorumque virorum cohortationibus commotum in publicum edere, ideoque illud velle atque Cptare, Ut rebus rationibusque meis omnibus id quod verum honestum atque legentium usui aptissimum commodissimumque fuerit, anteponatur . Reliquum autem mihi fuerit, Mater dulcissima, omnipotctem
14쪽
εc totius misericordiae parentem Deum precari, ut fancto illo Spiritu suo , quo te ab initio fouit promouit, ad absolutam Vsque perfectionem cum summa pace ac tranquillitate adaugeat dc perducat . Antuerpiae pridie festi Natalis Iesu Christi sponti tui cui sit honor & imperium in secula se
15쪽
FONTE ΕΤ ΤΟΤ ivs M I sERICO R- ' DIAE PARENT E s. Vo IN UNIVERsvM dissiplinae genera βη quibus homines in sacrorum libroru cognitione et scientia erudiri doceri .posunt. Guorum alteram stadio caprimis attento ac sedulo atqtie Vidua lictioAe se mediatatione quam summa modestia animi comitetur, necnon doctorumpraeceptione admonitisne constat. Atque hoc --- - genus non tantum expositum atque publicom tacitum commendatissimum a Deo GI omnibus iis, qui rectam, ex duam atque probatam ad verae sapientiae lucraria viam munire ibi voluerint. C d hanc autem Hscendi cogno cendii rationem istadpertinere artitramur, qhod in diuina lege scriptum est: Conuenientissub cunctis ex Israeel τι appareant in congccI. Domi-1- , ni Dei tui in loco quem elegerit Dominus, leges verba legis huius coram omni '' sera et audidi ibi eis, o in unum omni populo congregato, tam viris quam mu '' herili quam parausis ci aduenis qui sunt intra portas tuas, ut audientes di '' siani o timeant Dominum Decim vestrum, se custodiant impleanu omnes' ' sermones legu huius. Filii quoque eorum,qui nunc ignarunt,ut audirem sint O' timeant Dominum Detim suum cunctas diebus quibus et resantur in terra. Alterum vero genus longe hoc sublimius, praeclaritis praestantiues est, ct Deus hominum animos singulari beneficio assicuisseritu cognitionis sancto luit, maximorum arcanorum quae in Humis latent scriptis notitia auget: '' de quo etiam siripium est: Dabo legem meam in disceribuου eorum se in corde V eorum scribam eum, ct ero eis in Deum, or i ierunt mihi in populum,s non resEm.i ' docebit ultra vir proximum suum, o vir fratrem Ju, dicens ,Cognosce Domi-
ri num, omnes en m cognossent me a minimo eorum usque ad maximum: ait Do-
ominus. Et quod praeceptor noster in Prophetis siriptum esse confirmat . Et erunt ,, omnes docibiles Dei. inque hoc cognoscendigenus quamquam maxime a praecipue viandum expciendumessit, non tamen lac nostroseculo adeo familiare est
16쪽
atrue et Christianae primum nata es crescentu Ecclesia aetatefuit, eum publico ac frequenti tessimonio promissum iduo stitum atque confirmatu fuic D eris in noui ima diebus icit Dominus, effundam de s risu meo soper omhe Ioel. x. carne, Gr prophetabant fibuestri or filia et elisae, O iuuenes instri υisiones vi V 400 Hur,or senes Ῥenti se ius ni ibunt. Hamq. inter alia diuini Spiritus δε- .. na, quibus homines in suam ipsoru Eutem aucti init ruuntur Jacrorum eloquiorum interna cognitio sita communicata quibus Usse Spiritus inhabitat, araque ad praestantior quaedam ficit.: non solism sacra 'steria cognscendi, sed ad aliorum etiam Militatem se Ecclesiis aedificationem aperiendι, quam multis quondam conti se apostolico te imonio comperimus. Ali,quidem per obitu du- x cotar rur sirmosapientiae, albautem sermo scientiae secundum eundem libitum; al- ' uri es in eodem Jiritu,ali gratia sanitatum in uno θiritu, ab operatio is ' rutum,a prophetia, alij discretu stiris uum 3 genera linguarum ali, interpre
tutio sermo . Haec aute omnia operatur υ-ου atq: ides ritus diuideos singulas prout vult. Versi enim uero sicut antea significabamus,alteris hoc discedi,cognosco' Hat , intelligendigenus cum ex sancti Spiritus dono totum constet, τι praecipuὸ optandum se cupiendum magnisi Potes expetendum eli, Aemulamini inquit Paula ) chari ara meliora: ita etiam quoniam hoc nostro auo terrarum est,in- rorim dum cupientibus ex Dei consilio expedire videatur, contingit VIud alterum non negligendum, quin potius omni conatu agendum,omni diligent a ct lacritate curandum fuerit,quod in legitimo,attento ac sedulostudio propisy Dei promouente gratia positum est : atque in huius stud, commendatione maxima crationum, nisionum se exhortationum earum quas diuinasapientia sese homini ου quaerendam suadens Drquentat, nsumiturpars. Nunc ergo sib audite 'me: beati, qui cuntodiant vias meas . andite iusi linam ct Hute sapientes O p x- nolite allicere eam.beatus homo qui audis me, se qui vigilat ad fores me Po' Piou. tiridis O qui ob eruat adrestes osti mei. Atque disciplinae sacra GJ huius com-
memorati duos conIIani imos postes esse ipsa rerum natio naturas docet, atque adeo eloquium diurnam demonstrat. Alter potas verborum cognitione or intem cratione Alter vero rerum or argumentorum obsieruatione costituitur. Namque ea omnia quae is diuinis volaminibus disicenda cognoscendas proponuntur, γου simputa O aperta pronuntiantur oratione, Mi arcoo etiam sermonisgen re,quod Agurasum alias vocamm, dicantur: Alterius generis exemplum esse i l potesti principio creauit Dem caelum o terram; quod linguae tantum a que verborum,quabus esertur, notitiam, ad enuntiatae Ρmentia expos istonepo- ulat: aperte namque significat mandtim non aeterni. esse,sed aeterni Dei conse do, voluntate, virtute es cientia editum extitisse. Alicriud vero. Vcris Arad ribues. i.
I iungetur cacmplii: Dixit piger, eo es in via, ct si ena in itineribus: H, I -
17쪽
eilim,vertim atque omnibus qui sensu mentes valent, expositum es cunissent
Draperuium; sequod tu magis etiam planum ela,qui in sacris euoluendo cham ιὼ Mq. insermonu Unus peritia magis fuerint exercitati. Hoc vero uti eo dis cibus se obscurim est, quodq; non linguae tantum facultatem,sed multuram diuinarum humanarum; rerum,atq; ario ipsius argumenti ad quod oratio refer-ιur, cognitionem postulat, magnAq- eius artu qua interpretat rem dicere itire posseumus,peritiam exigis .cuius artis complura capit unt,quae huiusimoiu dissutationem non suscipientibus nunc nobis consulto praetermittuntur; Ugad tantum odicare contentu, uniuersam interpretania rationem,quapraecepiss, molitutuo eruationibusivarias traditur, duobus sis capitibus ac velutisummas conse
re simplici veriorum notatione es expositione se stententiarum argumetorumque apta se consona rebus ipsis notitia. AIq; vixisse: partis curam nec plenior
nec meliorem neque etiam aptiorem ex alio ullo loco in terru quam ex ipsis veri
inueniendi fontim beneficio Dei in Ecclesiascaturientibus, hoc est ex diuinu liabris peti comparari , po e D. Augustini se aliorum omnium probari simorum sapientiae ac mentia professorum communis conssans siententia est. Verum enimuero cu in immenso au infinito penὸ sopioliae ct scientiae capri' qui sacros libros legentibus aperitur, multa etia visentur loca quae variata maxime vero histori assectantiu rationa argumenta significatione magis indicent, qua aperta expositione declaret . iusimodi rera suppetias ex aliis auctoritas es t oris ras ex aliis disciplinis petere oportuerit eu qui sese diligente ac sedula sapie-tiae huim aesti lum vel doctu scriba praebere studeat; ita tamen rem rationem
temperare, ut ne incerta pro certis habeantur, negcuiusquam aucuritati magis
quam Dei eloquiis, au adeo magis quam rei inius de qua agitur nitioni nil de nitioni tribuatur: neque nimis ambitiosi producantur eas ne qui maiori compendio siententia atque interpretatio excipi haberi posit. Duplicem igitur hanc rationem nos postquam ad sacrorum hirorum lectione animum appulimus religio e tenenda et obseruanda notas proponebamus, quam diligentis e potuimus oro tenuitatis nostrae modulo vigora tempestatis huius molestiis consecuti,non tamen ex animi nosIri sententia Fumus asecuti. αuam quidem ob rem id quod hactenus a nobis praestitum fuerit,magis ex j,dio nostro
aestimari,quam ex summa rerum dignitate censeri ac iudicaricupimus, neq; vaga nobis auctoritatem tribui neque maius lucubrationibus nostras pondus ad cribiq*am sit argumetorum eorum, quibus meditationes comentationes nostras vel docemus 'vel confrmamus: diuinoru inquam oraculorum quasi citata exposita
rectὶfuerint atq: oportunὸ producta suam fidem hoc est primam: Ecclesiae etiam C Ibolicae manifestarum es certarum definitionum suam quoq; fide atq- obser-Wautam debita P nuntiaram ct expositioniι asanctis patribas edis ara laudem
18쪽
Hationem iussam se legitima ; caeterorum vero auctorum qui in aliis Eneristes diei Eisis versiti aliquida sacros Ebros explicandos coserre possie γideatur, eam uestimationem quam res ratioI. probet,imegram esse haberis postulamus. Neci vero notas dubia est, quin homines varie ac multipliciter descriptis imdiceni nostris: quos omnes per Dia immortalem vivom se mortuorum iudicem obtestatus oratos Ῥelim trimum,ne nostr si ext om singularibus ingeniis metiantur, cu vix quoqua vi alteri cuipia ne vi multo p icere acper omnia satisfacere posit . aquanquam enim hoc mibi siemper valde exoptatu fuerit, tare,c studio maga se animo, quEo licio praestari se aperie est exploratu: Deinde etia i ta
persuasos cupio nunqua mihi eam insedisse mentem, ut cui qua tus iam auctoritate violandam cui qua nomen frangendum vel debilitania. cuiusquam d bberato se inito confisitio nobis quicqua detrasenti occurrenda duxerim, utpote qui cum nemini mortalium inuideam, nemini non omnia vera bona cupiam, ab omni contentione quam longis me abesse in animo statuerim meo. Si qui qua vora si,qui legendis nostris profectum se in simplici Christiana veritatis cogniti
ne se pura exercitationes erat, mortali aucuri se is usi Domino Deo a nobisi gratuletur, quod exiguo noHro miniHerio non incomos fuerit usus. Sin vero fuerint, quibus minus haec nostra placeant,aut suo ingenio minus digna videantur,iu alum scripta quae modo sariam doctrina sapiunt, petere,euotuere se a sua utilitatem trinare Geruper nos integrum fuerit. Multota qui pe sancum, oru, octorum virorῶ ame nos, multorum etia nostrae aetatis in sacros libros.c eutaria,meditationes lucubrationes . extat vario sententiam se or
rionu genere quae iis quibus simplici animo atq: fana ment etentur,magnum profecto ope pretium facere possint quod ad nostru studiam erga publica utilitarem attinet Inemme certe vellimus Chri Zianum hominλὰ sacroru eloquio lectione vel cognitione uisenu ese:quos ver o duces quos paedagogos ad Chrisischola optari oporteat,ner : muneris ne . instituti nostris iraescribere, o cij tWmcn fuerit movere, ut qua ocerissimi atq-; ab erroribus ablorretissimi optentur, seu quis eloquentia cum rerῶ explicatione coniunctum , seu ipsam rerii eriplicatione simplicio sermone expedita mago amet, vel etiam is ciliore isso aeminus omni ν expost io doctrinai fue si alastico splerisque a pestato capiatur, quod Ponta propriis ceris atq.; ia olim ad artem copia rates verbo constat, ab iucomo is me usurpatur,qui vel artis commendatione siqui nisi inuidiam calumnia P deamare student, lumnia inquam nonnusiora, qui nihil rem, nihil ab ipsorum reprehensione exceptu nisi qhias hi placuerit, duci et iant. P AG vero, . qui qua lurimo prodesse cupimi, atquimplicioribus es redioribus Christio civeritatem sitientibus omnibus nostra qualemcuq.; dare opera proposuimus, sat sese v μνω est, Dro rerum ratione ad legentium et um explicandi latinus ιbser-
19쪽
xetur sermo cunctὐ ceram ct communὐ quotquot huius lis irae compotes furarint: itaque is tam acerrimi es acutissimi istutatores, qaam familiares verborum is sententiarum expositores esse contendimus: istud cum primu oesi, nihil esse quo magu delectomur,quam bonorum ac piorum virorum monitu,consiliris atque iudiciis,quae adstudium inmiutum nostrum iuuandom O prom ruendum faciunt. 'uὸ si quis fuerit qui in hanc commanem Chri inamV. omnibus utilem ad casionem ,cui operam nostrum cum alio nauere omnem futa
mus funestis mittere aliqVas nobis possit, eum per commune omnium Domina est Chrinianae familiae patrem Deum es. pullici commodi causam oratum OL te Eamur es olsecramus,ut nos iis quibus valuerit pandus iuuare mirumὸ cunctetur. Si quis praeterea aliquid a nobis praestari posse intiabat .atque his quae iam scripsimusruc utilia vel paria velmaiora vel maiore copendio vel fusiore oratione exposita cuiat, quae viilia multis fore censuerit, nos vel epistola vel mandata vel alia gnificatione moneat, curaturos, duce a promotore Deo, ut quavis P lim facultate, quam voluntate ct consilio omues iuuandi caruisse ex timet. Id vero et ni cuique cuiuscumque vel nationis vel regionis crii facile effectu fuerit, sit et mandata vel litera Antuerpiam mittantur ad christophorum PDA tintimqui is omn/u hominum hac aetate noti simorum quocunqtie loco nobis nondum certam sidem Hlenribin peregrinari coisterii. vel ipsi cognscet se Iciet, telab iis qui cognouerint cerator factus, γt literae ad nos pcrserantur diligente curabit. Issu autem cumprimis intes gere cupimus, num huiusmodi exponendi ratio, quam in his quatuor Euatacliis sicuti sumin , usui futura sepiis ac ae ctis videatur viris. Nam si ita eueriat uti cupimus,in Pauli quoque epistolas oralia Apostolica scriptasi os elucidationes concipiemus duibus quantum sier re fas est , Naxima se cognitu digQsima quaedam mysteria qua in istis foliis latent,atque a Spiritu sancio di ciba intellim pro h tiatu funt, eiusdem si ritus dono ac leneficiosi non omnino aperire potuerimis , non leui tamen Di catione indicabimus, ut iij se sacrae disciplinae studio ectatores latore studus
nostro fruantur atque aliqua ex parte tutientur, interimia ab iis qui plura profareposint promouea tar. inque haec studia ab omnibus eam magno fructustequentari cupimus quoad dies elucescat, se lucifer illi omnis veritatis doctor in cordibus eorum oriatur qui Ammis γotis se contentis precibub hoc faZientia
persecZAm donum a Deo sibi Lari expetiuerim.
20쪽
SANCTUM I ES VCHRISTI EVANGELI WM
I B E R ' generationis I E s v
genu it Isaac. Isaac aute genuit Iacob. Iacob autemetenuit Iuda & fratres eius. r. r. iis. ' IudaS autem genuit Phares & Zaram de Thamar. Phares aute genuit Esron. Esron autem genuit Aram. 'Aram autem genuit
Aminadab. Aminadab aute genuit Naasson. Naas ion aute genuit Salmon. Salmon Hi Z ir autem genuit Booz de Rahab.Booz autem
i. aut iis genuit Obed ex Ruth. Obed autem genuit ρ Iesse .lesse autem genuit David regem. David autem ' rex genuit Salomonem ex Bea quae fuit Uriae. y Salomon aute genuit Roboam. Roboam autem genuit Abiam. Abia aute genuit Asa.' Asa autem genuit Iosaphat. Iosaphat autem genuit Ioram.
Ioram auic genuit OZiam. OZias autem genuit Ioatham . Ioatham autem genuit Achaz. Achaet aute genuit EZeciam.' 'EZe-x.Par. 36. cias autem genuit Manassen. Manasses au- .Ret. 1 .e. tem genitit Amon . Amon autem genuit
Iosiam. '' losas aute ycnuit Iechoniam de fratres eius 'm transmigratione Babylonis.
sti genealogia per matre virginem. cuius ille filius est secundu carne illa enim tecta serie per 'alomonem pertinet ad David. Fuit autem vir illa sanctissima filia Iacob ,qui alio nomine dictus est Ioachimus . hie Iosephum non silium sed generum habuit ex eadem familia Dauidis. quem ut sibi semen excitaret, legali iure filium adoptauit, filiae suae sposum ascitum ea lege, ut nata soboles patri ipsi lacobo alias Ioachiis ni adscriberetur. Itaq. hac rationε sequitur Matthaeus qua ipse in finee ponit. Itendens genealogia Chrissi ex parie inattis tibi enarrari. ait enim, δε cui narin est Iese . Cui pro pterea Ioseph sponsus addatus Deiarat . ut suscitaret semen ex familia David secundu cai nem id quod spiritus sancti virtute efectum est. vi Iacobo nepos nasceretur ex Hismilia David iecundum carnem sine patre humano genitus. a Integrae historiae. b c. Illius seminis utrique a Deopi omissi . quod benedictione diuina une una omnitus terrae familiis eandem benedict.onem fuerat allaturum cum regno calesti.
d Qui de promissionem acrepit. 8e figuram peisit regni felicitam per
Christu Hatuendi. ante enim quam rex David ungetetur, nondu tuerat
clare eaplicatum filium allu Ablabet regem este appellandume A quo regnum temporale populi Dei inchoatum . di per multos posteros propagatu est. latini a Christo spirituali modo instaurandum. f Maria virgo sanctissima tecta serie pertinet ad Davide per Salom nem, de deinde usque ad Abraham. Cui expressa montissio tacta est seia
minit in quo bene licends erat gentes. eousque procedit Matthaeus in genealogia enarrassa: eum quo eonuenit Lurax a Davide ulterius usque ad Abraham: sed a I avide , & ὸeinceps aliam rationem instituit D. Tueas quam suo loco eaplicabimus. g Ad irant irratione usove regni nomen,& munus mamsene in L auidis familia permantu. A itan'mitiatione ver4 tetitum se lum fuit. in quo regnum elanruens Dauidis restituendia exspectabatur, di in e dem instauratu est.maiori dignita. te,nempe caelecti.