De obligationibus et actionibus tractatus vtilissimus, coeptus à Iohanne Borcholten, ..

41쪽

uorum. Et non videntur data, quae ita dantur, ut accipientis non fiant. l. non G dentur. de re e. ris. At res commodatae, depositae,pignori datae accipientium nor, fiunt. Rei commodatae proprietatem retinemus. Nemo enim commodando reim facit eius cui commodat. t rei commodata. l.nemo.commodati. Rei etiam depositae proprietas apud deponentem manet.l.liacet. . i. depositi. Quinimo nec possessio rei commodatae aut depositae in commodatarium aut depositarium transfertur.d.I.

res commodata. commodati.& d.l.licet. g. I. δε-

positi. Proprietas etiam pignoris, debit ris manet, possessio tamen ad credit rem transfertur. lchm orti . . . de ρλgnor assi.Ex hac differentia tertia sequitur differentia inter mutuum, & reliquos I contractus, qui re constant. Nam re mi tuo data abutimur, hoc emutendo eam 'insumimus. Vt pecunia mutuo accepti pecunia insumimus Usus pecuniae est co- sumtio Aristot. tib Ethis.c. . & h. e. quod in Vis dixit: pecunia in abusu consiste .l.

tum insumimus. Commodato non abutiis

42쪽

VNDa Ο32IOAT. NAsCANT. 23mur sed utimur. eum, qui rem. Commodati. s. tem is,cui res aliqua Menda datur. Institui. qu moaere contrah.Aug.Commodariam est mutuum ad Isum Litem legato.de l . M tuum contra est commodatum ad abusii. Et veteres promiscue utebantur mutus&commodati appellationibus, ut constat ex LI.C.Theodosquod iussu,ubi commodari diacitur pecunia,h.e.mutuo dari,MTribonianus vertit in l. s. quod cum eo qus in aliena γε

sale est. Re deposita vero aut pignoratinemutimur,neq;abutimur,Imo deposit rius&creditor qui re deposita vel pignorata utitur,furtu facit,& furti tenetur si pignore in .de Arti .sfra u. In side oblig. quae ex delicto nascunt.Quarta disterentia quae actex superioribus quoq; sequitur, haec est, Mutuu non contrahitur rei alienae datione, sed dantem mutuo dominum esse Ο-

Portet. da. a. s. ις mutui datione.de Rebus, cred. Dominium enim in mutuo transfertur,visura distanti, HL Et nemo nisi suae rei dominium transferre potest . liu tuin. Qis donatum Ac commodatum,depositum, pignus tam alienae quam suae rei traditione contrahuntur. Quinto diste- Π, runt In mutuo non eadem species , quae

data est sed alia quae eiusdem generis sit, redde M

43쪽

CApvT PRIMUM reddenda est. l.a in Ac de reb. credit.LI.s mutui autem datio. haSecus est in comm dato & deposito. d. l. a. in inc. de rebinered. Commodatarius, itemq; deposita rius de illa ipsa re, quam acceperunt restituenda tenentur. l. r. s. is quos qui remo. s. is quos apud quem. h.t.nssit creditor, qui pignus accepit, de ea re, quam accepit, restituenda tenetur s.M. Instit.quibus modis re contrahitur oblig.ael. t. s. creditor quo&h.t.n.Sane ex accidenti fieri potest, ut illa ipsa species, quae mutuo accepta est,res datur Si enim debitor pecunia mutuo accepta non abutatur,quia aliunde pecunia ipsi obuenit,illam ipsam pecuniam quam

accepit, reddere potest. Nec hoc naturam mutui mutat cum ab initio id actimisit, ut alia species eiusdem generis redde-28 retur: In contractibus initium spectarnus non implementum, ut veteres dixerunt. 29- Sic si post contractum mutuum conuenit inter debitorem dc creditorem, ut aliud genus redderetur,conuentro seruabitur.3O- l.eo quod.C.si certum petetur.Deniq; qui mutuum accepit, si quolibet casu, quod accepit , amiserit, nihilominus inligatus permanet. d: L i. s. is quo1 cui rem. h. t. mpericulum est debitoris. l. incendium. CF

certum

44쪽

yNDE OBLIGAT. NΑsCANT. certum petetur Casus ad debitorem p trinet, veluti incendium,ruina,naufragium, Praedonum vel hostium incursus: Hiiunx casus, quibus humana infirmitas resisto

re non potest.d. l. i. s. is quos qui em.h.t. Rhq; ad debitorem pertinent, qui mut um accepit. Nec obstat quoaVlpia ius iI dicit, casum fortuitum a nullo praest/jl.ccntractus.is'. de reg.Iuris. Hoc eniRaad mutuum cuius nulla ibi fit mentio, non Pertinet. Is qui utendum accepit,hoc.est, cui res commodata est, si maiori aliquo 'casu rem amiserit, securus es . l. r. os cui rem.h. t. n. propter maiores casus non tenetur. g.item is eui res aliqua. In Nuώuom modis re contrah.obloatio. Periculam

rei commodatae ad eum non pertinet, si' p. cuti nec ad depositarium,&cum qui rem pignori accepit. g.praeterea ct is stitit. quibus modis re contraha=Hl. Differentiae ratio haec est : Qui mutuo quid accepit, dominus eius rei factus est,& ob id aequuest, ut ei res sua pereat. Commodatarisus, depositarius, & creditor, qui pignus accepit, dominitet commodatae, depos,

tae, aut planoratae non sunt, visu. expres

45쪽

si amicos ad coenam inuitaturus, arge tum, quod in eam rem utendum acceperit, peregre proficiscens secum portare voluerit, & id aut naufragio, aut praed num hostiumue incursu amiserit. d. I. .

is quos cui rem. ver ed ct in maioribus easb-.h.t. n. . item is cui ru. Instit. quom modis re contrahitur obligatio. Hoc casu excepto

commodatarius periculum & casum inrtuitum non praestat. Depositarius etiam quandoq; periculum rei depositae agnoscit, ut si ita conuenit. Is ut certo. Comm dati, aut res post litis contestationem

33 Nec obstat l. si plures.s.fin.depositi.Nam. ibi res erat atque interitura apud deponentem, si restituta fuisset , ac intersit

pud depositarium: Et ideo depositario non perit, sed deponenti d. l. si lures. s.f3 nati, depositi. Quamuis autem regulariter , commodatarius & depositarius peric tum & casum fortuitum non agnoscunt: tamen commodatarius de dolo tenetur,

46쪽

VNog osLIGAT. NAsCANT. 27 diendae rei praestare compellitur , nec sufficit ei e Mem diligentiam adhibere, quam suis rebus adhibet . si alius dialigentior custodire poterat. d. l. t. s. se quoque cui rem hoc rit. nostro. Nota quod ΙCtus inquit, commodatarium exactissi mam diligentiam rei commodatae adhiabere debere: De leuissima igitur culpa Commodatarius tenetur, cui exactissima diligentia opponitur. Culpa est desidia 3s. atque negligentia Iustiniano autore in s. praeterea. Instituti cuibin modis re contrah. obliis nati,sistit.des etate 8c diligentim opponitur; Ac quot sunt gradus diligentiae, tot sunt etiam gradus culpae, hoc est,. 'negligentiae, ut in Institutis latius expli caui. Commodatarius itaque quia exactissimam diligentiam rei commodatae adhibere solet, exactissimae diligentiae Aleuissima culpa opponitur, de leuissima culpa tenetur. Nec obstat quod coin-modatarius diligentem custodiam praestare debe t. l. si υτ certo. s. custodiam Commodari. & ex aetamindiligentiam. s.

Item is cui. Ustitui. uui ι modis re 't h. ebligatio. Nam positivus pro se, c

p:rlativo in dictis locis positus est.

47쪽

in . CA Pu PRIMUM VM7. Interdum plane olam selum in re consemodata, qui rogauit, praestabit, utputa, si ita conuenit, Vel, si sua duntaxat causa commodauit, sponsae forte suae. vel v-xori, quo honestius culta ad se deduceretur,Vel si quis ludos edens praetor scα- lnicis commodauit, vel quis praetori ultro

commodauit. d. l. Ii vi certo. s. interdum

38. O induti Depositarius dedol0 tantum

tenetur, negligentiae nomine, limc est, leuis & leuissimae sulpae nomine, non tene

i ea ct is. Insitit. uuibus modis re conir his obligatio. Magnam tamen negligentia' iplacuit in doli crimine cadere, hoc esti ldepositarius de lata cimi a tenetur, quae ldolo proxima est. Magna & dis luta negligentia est lata culpa d.Li. g.is quos apud 39- quem. h. t.n. Creditor qui pignus accepit de leui culpa tenetur: Exactam enim dia .cligentiam ad rem1 quam pignori accePit, adhibere debet. s.fin Inst. Quibus modis re contrahitur obligatio, & qui exactam diligentiam non adhibet, te uiter negli- :gens est, ideoque de leui culpa tenetur si- o. cuti de dolo & lata culpa. Ratio vero, quare commodatarius de dolo, lata, leui& leuissima culpa teneatur,Depositaritas dedo

48쪽

V9Mg O,LioANNAsdANT. Ae dolo tantum & lati culpa,non decu 'pa leui & leuissima: Creditor qui pignus accepit, de dolo, lata & leui culpa, non etia de culpa leuissima,haec ost: In como- dato piae ruinq; sela utilitas comodat

j iij vertitur,di ideo de d6lo&omni culpa

tenetur. In deposito nulla versatur utiliatas eius, apud que deponitur,& ob id de dolo taptum tenetur & lata culpa, nisi conuenerit, ut culpam & periculum p staret is, penes que deponitur.lsi ut certo.

s. i.commodati . Denique pignus quod cre-. t A.

ditori datur, utriusque gratia datur, de debitoris, quo magis pecunia ei credo tur, & creditoris, quo magis ei in tuto sit creditum. s. 'ali. Institui. quibus modis re contrahitur obligatis. & inde Papinianus, pignus restituendi rei vinculum appentat. in Lugata, insine, desupellect. legata. ..HMartialiS. Cum rogo te nummos sine pignore, non habeo, inquis,

Ide pro me 'ondet agelli habes. Si uuod mihi non credis veteri, Thelesine sedali, Credis costiculis, arboribush m 'O

Et idcirco creditor,qui pignus accepit, de dolo, lata, ac leui culpa tenetur, noti etiam de culpa leuissima. Et:tantum dux obliga

49쪽

D CAνvT PRIMvMobligationibus , quae re contrahuntur. i. Sequitur de obligationibus quae comtrahuntur verbis. verbis obligatio comtrahitur ex interrogatione & responsione, cum quid dari fieriue nobis stipulamur. Ita n. Florentinae habent. d. I. ra. verbis. hoc tis. st. Iustinianus inquit, Ver-

his contrahitur obligatio ex interrogatione & responsione,cum quid dari steriaue nobis stipulamur.Insti .is no pr. Per interrogationem& responsione intelligi- a. mus stipulatione.Stipulatio enim est verboru conceptio,quibus is qui interrogatur,daturu facturuue se quod interrogatus est,respodit.ι1.s sputatio.de VO.Veti Stipulatio est actus quida,ad obligatione comparandam interpositus. O. Fasideris. l.Recte M. stipulationem actu vocat. y Nam stipulatio& mutuum proprie actuS sunt,& verbis&re quid agitur. Contracto proprie est ultro citroq; obligatio. LO-Mo.de QS .Improprie tamen actus,muturi restipulatio, contractus quoq; sunt, secl μονοπλευροι ut sup . dictu est. Nam omnis obligatio pro contractu habetur. l. omne. de iudici s. & sic Caius mutuum & stipu- . lationem contractus hic vocat. Ita demun tamen verborum obligatio contra-

50쪽

VNna OaLIGAT. NAsCANT. 3Ihitur ex interrogatione & responsione, cum quid dari fieriue nobis stipulamur. Hanc causam adijci oportet. Illa non adiecta ex interrogatione & responsione, verborum obligatio non constituitur; ut si ita tibi dixero, spondes λ & tu respondeas, spondeo; vel promittis & tu respondeas, promitto, vel dabis & tu diaxeris dabo, non nascitur verborum obligatio, sed per iocum, vel demonstrandi intellectus causa, hoc est, ut ostender tur,quibus verbis stipulatio fiat, ego ita dixiste videor,cum causa non sit adiecta, dandi vel faciendi. l. Obigationum. s. ali. h.Lu. Imo si tu sine causa ab aliquo fueris stipulatus, deinde ex ea stipulatione e periaris, exceptio doli mali tibi nocebit. Licet enim eo tempore quo stipulabaris, nihil dolo malo admiseris, tamen dicendum est, te cum litem contestaris , dolo tacere, qui perseueres ex ea stipulatione

Petere. a. s. circa. de doli mali exceptione.

Obligamur autem ex interrogatione dc s. responsione , vel proprio nomine vel alieno. Qui alieno nomine obligatur, Gdeiussor vocatur, quia fidem suam pro reo principali interponit. Suo nomine

re de sua persona fideiussor promittit,

se sicuti