장음표시 사용
71쪽
marici Ctia seruo hac donado. bccxς
72쪽
rioribus addEdo, 9 cisi populus Romanus eu libertatano donaret, priusquam eam potestatem illi decerneret, hoc tamensito,quod ea
lotestatem decernens sciret eum Barbarium seruum csse, liberum simul S Praetorcm cum efficcre voluisse,atque citam offecisse intelligeretur. Atque ita usitatum est,inferiora verba sic addedo,superiorum explicationem coniungere,ut in simili fit,in l. quidam consulebant.17.vcrsicut .sbd & si forte. ffide re iudic. Quod autem attinet ad coniunctam eodem loco geminatam illam correctionem, ca nihil opus esse agnoscent in hoc,ut interrogandi vis illi vcrticulo ut vult ille tribuatur,si qui quod antea scripsi,probavique, di verissimu est)cxpenden illam particulam Si, in vulgat & Florent. exempl.cxtantem,s epe ita sumi per enassagem,ut idem significet quodau. Itaquc additione d immutatione ista nihil omnino opus cuc. . Repetita assertio recepta lectionu l. liberum. 4fri
L r o s nescio,at ego nunquam scripsi,veteres insci tem pro sciente minime dixisse, ut quidam falso ad struit: sed cum ad interpretationem Alpheni, in l. si seruus.7 .ff.de usucapalludita an secus habere parupertinere videretur,longilis petitam interpretatione illi loco minime conuenire scripsi, & receptam lectionem negationis adiectione vitiari.Simulque agnosco asseruisse me posse bonae fidei possessorem venditam a seruo ignorante domino rem peculi rem usu capere idque eo etiam magis nunc assero, quod qui nihil nomouet,quo scripta nostra vellicet, quasi non aliud habeat quod co-tra adstruat, a proposito legis illius interpretationis scopo aberrans
testator deesse quimgeat.Nam quod obiicit Monuit.g. si a filio. Ede diuers. tempo.plscr. & l. si scrutis. I .is de ac l .postsextra rem est cum ad Alpheni responsi sententiam eruendam illud non pertineat disquirere,an clim seruus rempcculta in vendidit, emptor ad eius usucapionem illius temporis accessione uti possit, quo res apud is minum fuit quod illo tantum casu exquiritur, quo seruus ex peculiari pecunia bona fide rem a non domino cinit c alioqui frustra de accessone facicnda quaereremus: verum illud tantum, cum re sim- p liciter peculiarem insciente,hoc cst,ignorante domino seruus vc
73쪽
didit, Ius dominium quod eius serui dominus haberet, absque iLlius voluntate transferre non potuerit, an emptor ea Vsucapere possit,ut quidem posse et ucapere, ibi nominatim expressit Alphen. Illud
nimirum subindicans vi notaui perpetuum no esse, ut quiuis istius modi emptor usucapia sed tamen aliquo casu id fieri posse. Itaque distinguebam,an furandi consilio id a scruo adium sit, an vero ab eo simpliciter peculium administrante, & ex rebus peculiaribus negotiante ea res ignorante domino vendita fuerit, ut illo casu, siue sciauerit emptor vel cum seruum est e,vel dominum id ignorare,siue ii sciuerit, is nec rei dominus fiat, nec ob vitiosum initium usucaperesciverit emptor,vel eu seruu esse, vel dominum id ignorare, siue ne reat,quia furtiua ros effecta sit. iuxt. l. terdum.Versic.cum autem. . de furt. Hoc vero,siquid cin vcl ignorauerit seruum esse, vel si sese uerit seruum, liberam cum peculij administrationem habere crediderit,usu capere id possit.probat. arg.l. si tibi liberam.Io. verb.N que conditionem eorum similem mentibus. C. quod cum eo qui in alien.
pol. Accedit quod tunc vitiosum id initium dici non possit,quant uis alioqui venditio iure non subsistat: hunc enim bonae fidei empi
re esse quis negauerit prob.t.bonae fidei. Ho .ffide verb. &rcri signif& arg. l. a.*.si a pupillo.cum S.scq.ff.pro empl.& L3.F.pro soc. An nerationis geminatio aut necessaria sit in Dioclet.rscripto .vit. C de his qui tibi adfrrib.aut conueniens Papin.is l. Titio centum. 77. f. de condit. demonst. CAP. 2 o. ONT1c1T ut refractarius dicar ab eo, qui cum errore suum plane agnoscens, mihi commonenti assentiatur, me tamen in eo scriptis incessere non desinit,cmend dum eo censuerat Dioclet. rescriptum, l. vlt. C. de his qui sibi adscrib.quod cum eius tera omnium,quae eX-tent,exemplarium, testimonio comprobata ita habeat, sit libertatem tibi manu tua imperante domino ad cripsit,cum proponas dominum non subscripsisse,s fvss litem ruam ubertatem dcc.illi versic. r suis literis, sic nogationem addendam, & legendum censeret, nec sivis literis: qua nihil opus esse,nec locum illum mendosum dici posse Iimplicissime commonueram,cap. 9.lib.I. rccept.lection. atque negatione ista minime
addita,eandem quam ea adiecta esse vult loci illius sentetiam optime S aptissime constare,propterea quod unicam negatione in oratione
74쪽
tione praeposta, ad sequentia duo verba retari, illiique aeque neg. di vim tribuere,vlitati minum sit. Quod cum nunc iam agnoscat, tamonitu meo res piscat,nihil referre admittens, hoc an illo modo legas,uter magis refractarius,qui aberrantem in rectam viam humani- 'ter reducit,an qui ciun recte sic reductu sentiat, commonstranti qua potest: recalcitretΘAt enim obtestatur nunquam se negasse,quin viii. gariS,Vt vocat,scriptura eunde sensum exprimeret. Qui igitur cin
dandum locum illum eo modo censebat ut quidem iisdem istis verbis censuisse se inficiari nullo modo potcst anno eo simul locum inlum mendosum esse pronunciabat ξQuo enim emendatio, si mendo carebat3Quod si mendosum tunc falso credidit,cur iam, prout cxtat,mendosum non esse mecum admittens, mihi tamen oblatrat,ac
non potius gratiam si minus agit,saltem habet3 In altera vero cosimili negationis praeter exemplarium omnium fidem geminatione in l.Titio centum. 77.ff. de leg. a. idem agniturueum fume ii itidem plano in loco toties non cespitationem modo,
sed dilapsum agnoscere puduisset, diligens Lectoi ex subtiliore, attamen ridicula, quam attexere maluit, interpretatione deprehendet,
quippe ista, qua non aliter illam quam praeterrem illic Papiniano
aggerit altera negationem a mani testissimo errore vindicare & tueri valens,clausulam vulgarem eodem modo sic sepius quod insci ri non potest in iure repetitam, pecuniis legaui, quibus dies appositus non est ,e.u heres, dcc.ita discerpat, ut media illa verba, quibus dies appositin non est,inde abstrahat, & cius clausulae partem minime constituere asserat, sed quasi ex interpretatione tantum aliqua sint, non autem es formula notis interpositionis circunscribenda contendat. Quod ausum nec ipsius Laelij Taurelli, nec alterius cuiusquam authoritate suffultum,an non nouum,& inauditum magis si quam e dem vulgarem formulam,cum legis ratio necessario id cxigit, & cunegatione illa,&absque negatione constituere,siue ob id unicam esse dicas,sive duplicem facias, alioru esto iudicium: simulq; an quod, de vulgaribus seu clausulis,seu formulis in iure dicitur praestricte a deo accipio su sit,ut ne sid ullo modo ex iis mutare liccat: cu vulgare id in iure vocari inualuerit,quod usitatu S comune est : quo senili &effectu vulgaris formula dicitur in l. si senius. 3.1Lde furt. dc ulgare pactum, vulPO & communiter adhiberi solitum, in I. Baebius. 3o. F. depact. dotes.iucta l. .is de diuortotide in l. 3. C. lepignor.actio.
75쪽
Verumut omnis 5 cauilli & effugij causa adimatur, nihil moror ad tuendam receptam illam lectionem dictae l. Tirio centu. Quod de vulgari clausula disceptat, an ita ad utrumque se habens, sue adfirmationis,sive negationis sensum,unica sit,an duplex, cum ibi nulla vulgaris formulae mentio fiat a Papin.sed eius tantlim,quod test tor legatorum diem protulisset: quod ex propria cius verbi significa tione de illis magis legatis dictum intelligi oporteat, quibus dies adiectus fuerit,quam quibus non fuerit: idque ab eodem illo antea traditum & comprobatum quod in eum contorserim, dum stolide gloriatur, & contumeliosis verbis in me agit, imprudentiam suam, iudiciique infirmitatem prodit, qui prostratum se sito etiam gladio iugulari potuisse eo magis Lectori cogitandum relinqui non disipiciat. quatenus lego actionem lubeat magis' ratus LMunicipatu,σ
Vs QVAM scrips,quod ille Obseruator scripsisse me calumniatur, 1agistratus municipales legis actionem non habcre: At cos illam no quidem proprio iure habere scripsi erum ex delegatione tantum,& eo quod illis specialiter ita mandata siue concessa sit. Intelligo autem illis vel a preti de mandatam,Vel a lege,ut & nonnunquam caquae imperi j sunt,ex Praetoris siue Praesidis delegatione exequi posisunt, puta iubere aliquo casu damni insccti caueri, tutores non habentibus dare: non quia in id mandatum a lingulis Praesidibus in quaque causa & unoquoque negotio exigi dcbuisse intelligamus sed ex eo quod in uniuersum id cis delegatum esset, ab iis exerceri potuisse: eoque spectare, quod Accurc non a uiuo, sed mortuo
Praetore id concessum interpretatu hoc est lcge,l. I.& l. .f. I.vcrs C. duas ergo.ff. de damno inscct.Vt ctiam id illis nonnunquam ex ma-cipij lege tributum, N eos id iuris habere lex est, hoc est ex iure illi
municipio concesso.l.I.C.de emanci p. liber.l magistratus. et .vcrsic.
sed hoc plerumque. ff. ad munici p. S de inco. Eodem pertincti. q. in verb.apud quem. ff.de adopt. Cum l. Vlt.in Verb. quibus eius cm di ius est.C.de vindici liberi. Nihil autem interesse inter mandatum&iussum nullo loco dixi , qui contra cx Acci s. didicissimili f.sed hoc
76쪽
hoc iure:de Attilian.tut.in Inst.quod ille quasi cum me, de quo pro xime locutus fuerat,perstringens interpolat. Illud autem legis actionem Magistratus municipales proprio iu-
4 sud Eliam fetu ariter non habere coprobatur,tum C. qu0d P V
lus tit. 2s.lib.2. Sentent.apud eos emancipari & manumitti ita demupo se ait,si habeant legis actione, luasi non semper,nec proprio iure habeanti conuenit & d.l. vlt.in verbis quibus huiushiodi ius est.C. devind. liberi.Tum etiam,quod si proprio iure illis copeteret hiscam aliis mandare licere probat.l. more. s.cum t seq.ffide iuris d. &l .vit.
13.ffide iuris d. Illudque non absimili ratione scripsi, apud legatum Proconsulis,cum nihil ipse propriu habeat,sed quod habet,ex mandata iurisdictione tolli pendeat,l. legati. I3. is de ossic. Procon.& leg. co modo legis actionem non esse,iuXt.L3.ffide ossi c. Proc. Attamen vi gener aliter mandat. ae iurisdictionis non tantum legis actionem euhabere sed & tutores & iudices dare ci licere,i. legatus. la.& l. penest. F. de ossic. Proc. Atque etiam apud eum emancipationes&manumissones fieri posse: quod nec aliud voluerit Paulus in l. apud Pr consulem. l7.sr.de manumissi vind. vercsed & apud legatum. Cuius verba negationem recens inuectam plane respuere quis non perspicit8 Ac eo magis, quod cum particulas illas, sed quibus initium duci omnino constet esse Coniunctivas, ea lomque cum iiiperioribus subiici si gnificare,nemine Grammaticorum reclamante,ille tot iam annos Grammaticos canones doces, eas modo discreti uas,in do coniunctivas esse dicitudque frequentissimum in authotibus esse contendens, nullum in cam sententiam locum proseri, tametsi numeros esse iactitet,prieterquam unum illum , l. 3. ff. de tab. exhib. non aliter ad id facientem,quam si illi eam itide negationis adiectionem praeter exemplarium omnium fidem concedas, quam eiusdem legis verba nullo modo Conuenire manifestissime arguut,ut nos alio
loco pluribus docuimus. Et quod alio detorquere conatur l.vit. C.de ossi c.eius qui vi .ali. iud.vel prcsid. obt.Vt id ego facile concesserim ad alios quam Pr consulis,alteriusve rectoris prouincita legatos referri posse, cum no Proconsulum nominatimsed Iudicum&Praesidum ibi meminerit: ita & illinc legatos excludi negauerim: quod tamen ille facit , cum
quod ibi dicitur,in legatis potius quam quibusvis aliis, sine Caesaris
77쪽
procuratoribus siue quaestoribus obtinere debeat, sicque moderamen prouinciae temporis causa legatis magis demadari solitum fuissise illud arguit, quod cum illis csset mandata a praesciate Proconsule iurisdictio,cadem omnia sere quae ibi enumerantur,ex ossicio iis incumberent: quinetiam si quid obstaret quominus Proc6sul, &prouincis rector inprouinciam vel tempestiue peruenire,vel in prouincia adeste posset, vices suas legato imprimis mandare eum debuisse prob.l.aliquando. I.&Uegati I3.sfide ossi c. Proc. Non tamen ut vicem Praesidis,aut procuratorem Caesaris,aut quaestorem, aut alium gerere ex mandato posse diffleamur. Sed hoc imprimis, cum ab
co id mandatur,cui nullus datus sit legatus, ut de Praesidis legato quicquam in iuro me legisse recordari non possum aut si datus sit is,
alast: sicquc intellig. l. I.C. de pcda. iudic.& l. 2. C.dc poenis.&IJ.C. ubi caus .fisc.Cstcrum quod Pontium Pilatum, ut Caesaris procur torem,vice tantiimPraesidis in Syria fuisse scribit,id ego somnio tribuo,chm Iosephus lib.i8. Antiquit.Iudaic. ca. q. & s. n On cum tantum Rcctorem de Praesidem Iudeae vocet, sed SI cum tertium eius prouinciae Rectorem numerasset Annium Ruffum,huic exinde successisse Valerium Gratum, quartum ciusdem prouinciae rectorem scribit cui Crato successerit Pontius Pilatus: & Matthsus Euang. ca. 27. cundem Jονηγνονα : quod quoquo modo sumas, de alio dictu intelligere non potes, quam qui ipse praefueri non aute de Caesaris procuratore, aut co qui alterius vicem obicrit: qua ratione optimei sic & B. Hieronymus,& postrem.Erasmus de Praeside id dictum interpretati videntur, ut cum, de quemvis corum quibus succcssisset, aliis locis itide κμωνα, aliis verb-vocat Iolephus praed.loco.
2b T vςrissim in lectionem & sententiam Vlpiani tuercr
ini. qui Vas. 9.f. si ancilla.vcrs. idem &in pecudibus. V st. de furt. scripsi ita arbitrari me, negationcm eo loco addi non debcre,cum tamen me id iureassercre posse ina non dubitarem:ac co minus nunc dubitem,quisa quicam omnino addendam asseruerat,nihil non mouens, quo eius loci
retractatione in me inuehatur, plane nihil se habere testetur, quo leviculae illius coiecturae suae debilitatcm sulciat:cum non aliter se tutum fore existimans,quam si duabus i ellis sedeat, eo confugerit tdicat versiculum illum aut reserti debere ad alterucasum, quo pro ponitur
78쪽
ponitur parius conceptus & editus apud bonae fidei emptorἴ, aut plane neetandum idem omnino esse in foetu quod in parturiet ita vcrum sit esse idem,& non esse idcm,non esse omnino,& esse aliquate nus,non esse priore casu eius,*. si ancilla, posteriore esse. Atqui hoc non quaerimus an si illi eum vers tuo modo inuertere liceat, utraque illa possit his,quae ab Vlpiano antea dicta fuerant,attexere. Sed neq; an is locus eo contorqueri possit, Vt aliquo modo negationem aci-
mittat:verum an non iuxta receptam, ac nemine reclamante eXem
piarium omnium testimonio comprobatam lectione, sine negatio ne apte intelligi possit:vt illud praetermittam,quod omnino a ratio ne & analogia alienissimum esse constat,clausulam subiunctam,& ad prscedentia verbis coniunctam,no ad proxima,sed ad mediate prς- cedentia referre,arg.l.si tibi certam. 23.dc Lalumnae.3o.in princi p. sit. de adim.leg.Ex quibus quis non perspicit , & in eo quoque illii falso calumniosum illud Accursij dicere, quod in coniunctim illic sub tecto vers. Ex quis,suppleat conceptos cquos csse apud cundem bonae fidei posses rem,cum in eo minime quicquam suppleat Accurs. ut quidem necesse illic non est: quia non loquatur Vlpianus de cdbtis ex furtiuis equis apud bonae fidei possessorem, alioqui luppletione ad adstruendam sententiam nostram esset opus: sed de natis ex illis equis: quae vox generaliter utrunque illud complectatumidiaque ex necessaria superiorum consequentia de conceptis apud bonae fidei possessorem, simulque editis aptisssime id intelligatur. Non est igitur quod longius abeamus,ut ex illius consilio fugiamus credere foetum editum apud bonae fidei emptore non etiam conceptum, non adquiri bonae fidei emptori,cum firma sit sententia, ide in foetu quod in partu obtinere,& quam friuolum, quod de lacte &lana a gutatur. Qtis enim praeter cum de illa similitudine miliavit quisquam,lactis,lanxi& agnorum Z Idcm in agnis iuris constitui potest, tos statim bonae ῖdei possessorcs factos intelligi, ut & in lana dictum fuerat:sed ita demum id,si consumpti sint agni,vi recte ibideinterpretatur Accursius:Non tamen ut ex eo quisquam,quod sciam, similitudinem proponi dixerit inter lac, lanamque, & agnos, cum plane diuersa sit rerum istarum, in eo quod in proposita quaestione praecipuum est, qualitas , quod non Vt agni concepti matris, S eius viscerum portio dici queant, instar partus, contra Scaeuolae sciaten
79쪽
in p ossessinittend. iuncta l. si aliena.Io .g. vlt .ffide usucap.Reliqua confido plana reddi ex his quae antea scripsimus, dum receptam lectionsin tucrcmur. Nisi fructus stactu i appellatione n iuresirnificetur. C A P. 23. IH I quidem nunquam in metem venit, nec veniet scriptum rationi cuidenti praeferre, nodum euidemtissimae.Verum cum ob leuem aliquam Coiecturam, aut in speciem tantum pugnantem rationem, ac Vorius nonnunquam rationis umbram, liberius ia ubi que, ac nemine reclamante vim inferri dispicerem scripto rccepto,ut consentientium exemplarium omnium authoritate Comprobato,ita vel certiore saepius, vel probabiliore, aut ut inbnisu aeque probabili ratione stibnixo, & in iuris nostri voluminib
Verbera pasim IEtibus innumeris lacerum sicindentia corpus, Carnificesque manus
horrerem , mihi temperare non potui, quin pro tuenda de ab illis assereda Spartae istius quam nacti sumus dignitate,monerem melius non tangere , ac ita Vt omnis vcrborum petulantia a nobis abfuc-rit, quod scripta illa nostra testantur. Illud aute agnosco, in nonnullis haud exacte adeo a nobis quod voluimus, praestari potuisse, quin restarct adhuc aliquis scrimulus, qui accuratiorem censorem nonnunquam male habere pollet. Verum non alius, ni plurimum fallor, quam qui perpensis omnibus a perspicacibus & doctis tadem aut adprobetur, aut saltem mordaci & emcndatrici sententiae ant feratur. Sciolos enim, & laboris detrectatione nihil penitius excutere sustinentes paratillicos iuris studi j sectatores nihil moror,
Ex co genere illud est quod scripsi, Vlpianum in l. fructus 6.9.si virisssolui. matrim negationem respuere. Intenduntur in contrariu argumeta tria. Primum est: Non potest fructuosior fieri fundus p pertis lapidicinis ni lapides in Ductu sint. Atquin lapides in fructu no sunt: igitur his lapidibus inuentis fructuosior no fit fundus.2. Inuentis lapidibus deterior sit fundus:ergo no fit fiuctuosior. 3.Si fieret inuentis a marito lapidicinis fructuosior fundus, impensas ei restitui ae quum essct. Atqui impensae illi non restituuntur: non eo igitur factuS
80쪽
cius est ab eo fructuosior. Sicque trifida cuspidς in hoc tantum
petimur, illud ut extorqueant, fructuosior iundum marmoreisi, pidicinis inuentis non heri,& eapropter, quo loco illic legitur, Vt fundumfructuosiorem,legi oportere, Nereundum fructuosioreaecumbtibus non Latinis tantum exemplaribus, & authoribus, sed Graecis quoque - ibri mnterpretibus,quibus ilioqui sese venditare ac sicubi vel minima arripi possit occasio scripta tua infarcire solent. Reclamat &subsequens illic versi.om nec in fuctu, quo ii quidem illi superiori versicu.ncgationem adderemus vitiose idem omnino repeteretur. Quam tamen si non addis , manifesta haec pugna eodem in loco relicta videatur, fundum dotalem inuentis lapidie nis fructuosiore fieri,&tamen ipsum marmor cxtractu in fructu non esse, quo non aliud est solidius trielicis illius arietis sustentaculum. In quo monueram fallaciam este in varia dictionis istius fructuosi, sue fiuctuosioris significationς, qua interpretatione cum arg. illatria conuellantur,non fuit ca subdole reticenda & praetereunda, sed quoad potuit amollienda quia non eodem modo & apud probatos authores,& in iure fructuosum quid dicamus,& fructiferum siue frugiferum.Nam cum fructiferum S frugiferum, siue fructiferens, sui isto vocabulo utitur Lucretius id significe quod fruges,& fructum
fert,proprie sumpto fructus Vocabulo, vicos tantum proprie fiuctus intelligamus, tuos sic terra ex suo ipsius corpore profera ut tepore in illa,aut ex illa succrescant, iuxta Varron. etymologiam, qua fructus a ferendo,quos terra proferat,dictos Voluit, & l. usura. Iri. E.
de verbo. signis. ut neque otiam frugiferi dictionem alio sensu in tu re sumi comperio,vt in l. aequissimum. l7.in princ. ff. de usu fruet. Sed neque apud probatos author ,prς terqua si id fiat,idquerariistine,nec sine adiectione quae id notet fructuosum,non illud ta- tum quod fructiferum si dicitur Ad id omne id quod utilitatem adferat, ut & virtutes & artes fructilotas dixit Cicer. atque etiam mi ctuosos homines,hoc est utiles,& beneficia fructuosa pro utilibus,&Plinius lib.ro. p.r de medicinae arte loquens,ait nullam artium inconstantiorem fuisse,& etiamnum i pius mutari,cian sit fructuosor nulla hoc est plus utilitatis adferens. Et Quintil. Cap. 6. librii Instita orat. illud proponens,doccnti non tantum etymologi. sed & originationis &vis vocabuli intuitionem esse necessariam,cxemptu hoc
adfert:Clim ait) M. Caelius se esse hominem frugi vult probare, non