장음표시 사용
81쪽
quia abstinens si nam id ne mentiri quidem poterat sed utilis multis,id est inquit fructuosus. Sicque fructuosiorem deteriori opposuisse videtur Cicero lib. I .Epist. ad Attic. Rem inquit) non fecit deteriorem haud scio an fructuosiorem. In qua etiam significotione fructus dictio non tantum 1 ruges significat, & quae, ut dixi, terra profert, sed & gencraliter omne commodum, dr quacunque rei utilitatem:vt in confestariam actionem Venire t tactus dicuntur, id est commoda,quae habuisset actor,si onera eius aedium vicinus sustinuisset,& reliqua istiusmodi infinita, l.& li forte. 6.f.vlt.ff. si terruit.
etal sit nauis. 61. in princip.ifiderei vend. Quo sensu si ita intellige mus dictum a Papin.ind. S. si vir.fructuosiorem fundum, hoc est co plus utilitatis quam antea adserentem, quod ex marmore inde cXtracto commoditas obueneri atque etiam pretium redigi possit, aptissime omnia illiae cohaerebunt. Nam &dia fructuosus fundus recte dicitur factus inuentis lapidicinis, nec tamen ideo marmor infructu crit, proprie sumpta fructus appellatione:vt cotingere posse lapides atque etiam arbores fructus deesse, &non esse, nominatim dictuni est a Pompon. inl.si cx lapidicinis. 33. ff. detur. dot. Nec enim lapis tunc fructus dici potest, ut docui, cum istiusmodi sunt lapidicinae, in quibus non renascatur lapis, iuxta distinctionem traditam in d.f. si vir .infiii.&l.vit. insin. princ.ffide funae dot. Qua ratione inters' ret utari dict. S. si viri initio proponi maritum lapse dicinarum inuentione fundum fructuosiorem fecisse , hoc cst utiliorem, quod co marmoris excidendi de extrahendi xtilitas reliquis fundi commoditatibus accederet: attamcn alio illo resilcctu, quo ibi non renascitur, in fructu id marmor non esse, quo fiat ut impensa in ea commoditate adinvenienda facta non sit marito praestanda, quod illa utilitas non in perpetuum,sed ad tempus tam tum sit duratur ac interim fundum ipsum quadratenus imminuat,& ca parte, qua ager lapidicinarum apertura& effossione occupatur,deterat,atque eo deteriorem reddit,iuxta dict.l. vlt. f. de Diad. dot. Cuius rei rationem habendam esse probatur l. squissimum. II. versicu. non agri partem necessariam huic rei occupet, cum
vericul &si sorte. ff. de usi ruct. Proptereaque aequissime velut medium
82쪽
medium id in eo constitutum: ut quemadmodum marito eius reii pensa mulieri imputare non conceditur , ita neque etiam illi ob id aduersiis maritum agere liceat quod alioqui eo quadari tenus imminutus fundus, sicque deterior factus dici possit: ut nec in aliis istiusmodi agere permittitur, in quibus quid aliqua ev parte melius fictum est, alia vero ex parte deterius, dict. l. aequissimum:. versic. S si forte.argum. d. l. vlt. ff. de Diad. dot. Et tamen ma moris excisi, neque dum exportati, inde auferendi facultas mari to danda sit, non autem ut impensam in co factam exigere possit, quod ex illa marmoris exportati, exportandivc. utilitate pensetur:& licet ad aliquam, tamen minime succrescente ibi lapide, non ad perpetuam rei utilitatem ea facta sit: comprobarg.l.3. T. de impcnc in reb. dot. Dct. iuncta l. si id quod. 29. ff. de donap. inter vir. Ex quibus consimiliter duci potest cxplicatio d.l. vlta mittere.negationem Vlpianum in I. 4. S. si quu
sdem addi necesse non esse. tici,
CRIps I quidem non esse necesse negationem addi Vlpiano in l. . f. si quis non tutor. ff.de des. &met.except. At nullo loco asseruisse me comperias, ibi eam non posse addi. Quod si facerem, mihi ipsi omnino repugnarem, qui cum eam, quae eX Vtra que lectionς colligi potest, sententiam iure subsistere doceam, co times & illa negatiuam utrobique conuenire posse admitto, & Vlpia. praedicto loco, & Celso in l. r. T de eo qui pro tui.nego.gcss. Quod si a G cis Βααλικωμ scriptoribus utroque loco actum est,quibus non id propositum fuisse constat, haec iuris nostri Latina scripta nullis immutatis reddere cum eos multa in pauciora contraxisse,ac pleraque ut detraxisse,ita & addidisse nemo nogauerit non tamen ut eo negatione illo loco addi Vlpiano oportere cuincant : tametsi alioqui ad nostrorum explicationem & coprobationem no minimum Grscorum illorum scriptorum auctoritati tria
buam, in iis prssertim, in quibus hoc vel alio modo quid scriptum
83쪽
suisse reserat. Propterea autem notasse me persequedi vocabulo usum illic suis se Vlpianumquis nisi plane iuris distriplinae ignarus dubitet, quod eius verbi latior sit lignificatio sq uippe non tantum ordinarias & inrem,mia personam,sed & cxtraordinarias alias persecutiones coplectens qua petitionis,quae in rem actiones proprie significet3l.actio. 27. ff.dc oblig.& actio.l. pecuniar. I78. Vers. petitionis. Cum se l. & l. Creditores.IO.ffide verb.& rer. signifAerem igitur, vel magis umbra quam animo concepit,non me serit, qui Vcndicationcm persecutionis vocabulo contineri anxie contendit probare. Sed dum ita aercin verbera in praecipitia imprudens ruit,qui tria haec plane falsa adstruit, & non facile pupillo restitutionem in ea redari,qus eius propria non fuerit,& de re pupilli propria illic minime locutos fuis. se Vlpianum,Celsumi, & rem pupilli propriam non posse usucapi.
Primum illud aptius eo conuellitur, quam ut in eo refellendo pluit bus sit immorandum: quod & maioribus intervcniente iusta causa paratissimum est ex Praetoris edicto rcstitutionis auxilium , si quoquomodo non in rei tantum, sed & actionis, ac cius quod aliter ipsos contingat iure quoquo modo issi fuerint,l. I.ifex quib.causin io. in intcg. restit. quanto facilius id minori concedendum λ Et vero
quae causa iustior esse potest quam haec, quod qui tutor non fuerit, rem quae in bonis pupilli esset, alienaverit 'Secundum vero illud apertissime verbis &Celsi & Vlpiani refellitur, quibus nominatim rem pupilli venditam esse proponunt .Mira vero naec interpretatio, rem pupilli intelligere, quae pupilli non fuerit, sed ab eo bona fide possessa tantum.Tcrtium ita generaliter positum, &falsum quoque est,cum& m pupilli rebus usucapioni locus improbat. l. a. S.si a pupillo. F.procmpt.l.etiam ei. 6.1f.de minor. In quo tamen distinctione opus si quae non ost huius loci. i. Distrimen perpetustae donation perpetuatae, apud stadiisn. in
A quibus asseruimus negationem recens inuectam plane respuere Iustinianum in t .sancimus.*.cit.versic. lin autem etiam heredum. C. de donat. eis illa nostra vellicans ne
conetur quidem refellere,quia desit ratio, tua probabiliter
84쪽
id fiat tamen quod unum leuiuscule obiicit nostrae interpretationi, diluere praestiterit, quam suspensum & animi dubium Lectorem re linquere. In eo igitur,quod ita interpretati sumus illum locum,ut si adieceri qui annuum quid donauit,tempus vitae vcl suae, vel donatarij,hoc est expresserit certum aliquod tempus, ad quod usque post
mortem vel suam,vel eius cui donat, Voluerit eam donationem cxtendi , una intelligatur esse plurium annorum quasi perpetuata donatio,obiicit ille,breue adeo csse posse id lepus, quod ita alterutrius viis adiectum est ut si statim post donationem factam illum decessis.
se contigerit,ad cuius vitam tempus adiectum fui breuis sino tempore finem accipiat donatio puta vel bienio, vel etiam minore tempore.Quis igitur exiguae summae annuam donationem hoc casu, ut unam & perpetuatam insinuatione egere dixeritὸ Cum summa praestationum quae secutae sunt,summam ex legis praescHpto insinuationi obnoxiam excedere non potuerit,& playum sit eum, qui ita vitae tempus adiecit,noluisse facere perpetuam obligationem.Quod quidem in sipeciem urgere videri potest.At penitius verba,& quibus Iustinianus usus est, & quibus illum subsecutus sum, expendentibus haud ita dissicilis erit eius nodi solutio:quippe si expcndcinus duos ibi casus proposuisse Iustinianum,quibus annuae qualitatis donationem unam esse intelligat: Priorem, quo fecerit simpliciter heredum metionem,hoc est nulla certi temporis limitatione addita: Posteriorem,quo vitae vel secivel donatarij,vel etiam heredum tempus adiecerit,ut in illo priore intelligat unam csse dc vere perpetuata donationem iuxt. l. si stichum. I 6.9.Vlt. F. de verb. obligat.& l. Senatus. 37.S. vlt.sfide mori.cau.donat.quia heredum appellatione S heredes heredum contineantur.l. heredis appellatio. 63.& l .heredis appellatione.I7o.ffide verb.& rer. signi. In posteriore vero sit quoque una, at non perpetu Verum quasi perpetuata,& quasi densioribus donationibus cumulata.Quibus verbis,nec aliis usus sum post Iustinianu, in d.S.vit.in verb. Tunc ei quasi perpetuata. 5c Verbis, Et quasi de iuribus. Vbi continuatione citis qualiscunque temporis opulentiorem intem pretatur effectam donationem ide6que ad finem usque illius temporis esse unam, utpote non simpliciter ab incerto fortunae exitu
omnino pendente Cum certus annorum numerus sit adiectus. Quo nomine ciusde cot tus argumento patet aperte non posse tunc tot
dici donationes,quot illi sint anni: sed ut mininaum tepota donati
85쪽
nis factae fuisse illius certi teporis viis adiecti cumulatione cuco facienda,quod spcrari potuit logis et hominis vitae, tua in istiusmodi
Sed quia in dubio lex intcrpretatur disponentes perpetuum magis quam temporale cricere quid voluiis,l.cu quidam. 23. cum l. seq.&
pus in istiusmodi donationibus solere; aliud quam longum adiici,arg. g.emphyleusim. in Auth. de non alien.aut pcrmuracb.ccci nouell.7.&prin. Auth. de aliena.&emphyt.nouell.Iro .propterea quasi perpetuatas donationes istas in uniuersum insinuandas esse iuri de rationi magis consonum Iustinianus existimauit. Omitto quod cum prius locu illii ita correxisset ille,ut pro Vel adiiciatur egelida asstar ret,i et non a iiciaturi. exinde posteriore lupore pro vel, simplicius r poni maluit Nesivico magis ferenda Videri possit,quo minus a recepto &vero contextu. Ita ob dura tantum comutatas literas aberit noua vilis c rcligio, sed tamen tam hoc quam illud disconuinit, ut cx his quae antea scripsimus,patere confido. Quibus casibiti usurarum nomine creditori pignus retinere liceat, .cr de repromittendi verbiseni iratione. CAP. 26.
E D videamus,an aptius idem commutarit eandem illa particulam Vel, in Ne apud Vlpianum in l. lutuna .H.S. ii insertem. II. T de pignor.act.Is duo tantiam interpretationi S rcceptae lectionis defensioni nostrae obiicit. Alterum est, tum verba haec illius contextus Vel in et fu να prout in exemplaribus omnibus extant,relincmus, & ea non intelligimus de pignore obstricto in usuras duntaxat , sed de obligato in sortem & usuras simul,ex eo sequi, frustra postea subiici, eosoluto propter quod obvatum est pignu loctim haberς pruoralitiam. Siquide antea proposuerat id in v tranque causam obligatu de sortis & usurarii. Quod qui colligi inde queat,atque etiam qui a nimia absurditate,nedica inscitia, ratiocinatio haec defendi pos plane non dispicio. An enim,cii in duos casus illic noli natim constituam interpretatione meae obstricti pignoris vel in soricin tantu vel etiam in sortem & usu
86쪽
ras,inde colligi ulla ratione potest , frustra postea subiici, eo soluto propter quod pignus obligatum est,pignoratiliae actioni locum esse, cum ex priore casu sola sorte soluta huic locus sit, etiamsi usurae soblutae non sint: posteriore vero non aliter quam si utrumque solutum fuerit 3 Et vero plane fatuus & ineptus hic ratiocinandi modus,quo duobus colunctim positis ex coru uno tantii argumetu ducitur. Alterii est, quod obiicit,illo admisso fieri,ut idem casus frustra repet tur in postea sequente versi.Si tamen pignus.Et quidem si versiculus is superiora illa proxime &immediate quod aiunt subsequeretur, nullo alio interiecto,id quidem illam interpretatione nostram in dubiureuocaret.Verum aperte reclamat contextus,in quo cum generat
ter primum illud dixisset Vlpianus, si in sortem, vel etiam in usuras obstrictum est pignus, ut illic probaui sic ampliatiue intelligi posse,
de intelligendam esse particulam illam se e ut id in l. siquis ita.32. E. deaur.&arg.legat.&l.atc.32. ff. de nouat. eo inquit soluto propter quod obligatum est,ticum habere pignoraritiam. In quo cum dubitari possit,an ubi quoquo modo,sicque vel nuda tantum pactione in usuras obstrictum est pignus,illud obtineat,ob id quod usurae non aliter cx mutuo peti queant,quam si per stipulationem promissae fuerint. l.3. C. levsutasubdit illud,utroque casu obtinere,& quo in stipulatione,& quo in pactionem deductae fuerint,si modo pignus & in eas alterutro modo obligatum sit,ut quadiu quid ex his debeatur, cesset pignoratilia: Eo simul indicans pignus in sortem simpliciter datum in usuras minime obstringi tametsi de useris p r standis seorsim pactione conuenerit. An vero haec superiorum simplex repetitio existim, daῖNec minus peruerse etiam idem ex scriptis meis colligit,asserere me,multum interesse,ant an post pignoris pactio de usuris prs stam
dis fiat.Nam ut omnia ad amussin expendas,non alio interpretationem meamrecidere comperies,& superioru cociliationem cu l. per retentionem. C. devsur. quam Ut constituam, non aliter eas ctiam
retentionis iure seruari posse, siue in stipulatum, siue in pactionem deductae sint, quam si pignus nominatim de in cas quoque fuerit obstrictum, quod probetur d.l.per retentionem. . C.devsu .Quam legem quod addiderim de usuris per stipulationem promissis intelligendam argumento esse verbum repromittendi, quo illic utuntur Imper. Seuer in Antonin. ridicule a me fieri calumniatur ridiculissi
87쪽
&pactum,& nudus consensus,dc dictio,& pollicitatio,& contractu; omnis:alioqui inquit)minus esset promittere qua spondere.Adu cat &Senecam clim nil sit opus ide ille qui istiusmodi consarcin tionibus multiscius haberi cupit quo plura promittedi qua spoden di verbo coprehendi euincat. Quibus quide,& aliis quos citat locis,
promittedi & spondedi verboru mentio fit, nusqua vero repromit tendi: Et ego nusquam negaui latiorem este promittendi, atque cita repromittendi,qua spondedi significatione. Illud tantii obiter dixi, argumeto esse istud verbum imperatores Scucrum & Antonin. proprie loqui solitos,de usuris per stipulationcm promissis, id intellexi se,quod hoc repromittendi verbu proprie magis ad ea quς per stipulationem promittatur,in iure referri soleat, adeo ut nudam quoque repromissione lex per stipulatione ficri interpretetur.l.I.g. stipulationum. F. de Prstor. stipu. Quod adeo nemine mediocriter in iure ver satum in dubium reuocaturum credidi,vt authoritatibus id comprobare piguerit,cu facile id esse ut quidem probatur d.*.stipulationii
promisso fatisdationi opponi solet, ut illum repromittere recte interpretatur Alciat.qui nuda stipulatione se obligat,in i satisdationis. 61.S.I.ffide verb.signifi. probat.d.S stipulationum. Neque tamen ut
inficier in generaliore significato, & ad simplice quoque promissi nem nonnunquam referri,ut in aliis quoque composita simpliciti l co sumi solent: sed & rarius id fieri intelligamus, & cu hoc ni saepius addi quid istere, quo id cxtra propriam eius significatione ita sumi subnotatur,puta nuda pollicitatione repromitti, iuxt. Un fraude Io. in princ. ii de his quib.ut indig.
& alia ciusdem authoris script in quibus non iam illud ais scrit, quippe, Vel in Nec mutandum esse in d. b. si in se tem. Verum ne plane manus dedisse dicatur , illud praes
88쪽
tus, sortiter posse defendi esse forte veram illam ipsius emendationem, postea non tant magnoscit nihil ibi esse mutandum, sed& ex Basilicis libris id conlirmat in quibus nihil ex recepta lectione mutetur & ratione l. C.de Usuraioc est ea qua potissmhm illacius emendationum,in qua non. perstat, improbaram. Et tamen re
fractarium vocat,qui quod verum plane hic agnoscit, humanissime docuerim. Inde vero deditionis illius ignominiam egregio aliquo facinore abolere contendens,perspiculi Gordiani rescriptu I.vnice.C.ctiam ob chirog.pecu.pig teneri post .sic explicare adgreditur, ut id omne conturbet Ac primum in eo quod Gordianum de duabus tantum sortibus loqui interpretatur,
hypothecaria quippe, α chirographaria: dc qudd sit ea singularis &noua constitutio,co restrictius eam accipiendam esse ait.Quam perspicax hominis ingenium, quidum finem tantum illius rescripti ita explicat, ut quidcm eius postremς parti illud accommodari potest
non di picit anteriora eius verba cum ea ipsius interpretatione pugnare , cum quo loco generalem illius rescripti sententiam proposuisset Gordianus,omnem omnino pecuniam, quae sine pignore it betur, ita est ci Complexus. t si si inposse ione fueris consituriis, nisi ea quoque pecunia tibi is debitore reddatur, quae sine tenore deletur Rum restituere propter exceptionem doli mali non cogeris. Quod generaliter propositum cxinde accommodat quaestioni,ad quam rescribiton qua quaerebatur de chirographario debito,& simul alio,quod sub pignoribus d bebatur. Non frustra igitur disquiri ibi solet,cur in eo, quod viro
ratione debetur, aliud obtineat, qua in reliquis siue principaliter, siue accessorie debitis, quale accessorie debitum potest esse fideiussionis ex alia catis siue constituti. Atque ut illa non admittat, an vespropter impensas in re pignori obligatasactas, vel co quod propter illam rem interest,uel alterius rei pignori data: & vendita: cuictione retentioni locum esse inficiari potestZproba.l. si necessarias.in princ.& g. l. ff.de pigia action.arga. si seruus communis. D. S.his etiam.E de furt.Quae quidem ad sortem alteram chirographaria referri nulla ratione possunt. Nec est quod argumento ex ipsa tituli illius ii scriptione ducto quis existimet illius sententiam iuunric quandoqui dem chirographatij debiti, S: chirographariae pecuniae appellatione,
ea omnis signingatu Quae quomodocuque si pignore debetimvnde chirographarij creditores ad differentiam hypothecariorum diue
89쪽
cuntur,in I. penult.F. de bon.auth.iud. possid.silue de. priu. cred.&l. .& 6.C.cod.tit.l. si soluere.7.C.de nouat.l. Cum tibi.Io. C. qui potior. in pig. In co vero quod attexit,non Viurarum odio illud iure constitutu, ne propter usuras ex mutuo pactione nuda promissas pignus retin
re liceat sed quia pacta incontinctati adiecta stricti iuris contractibus qualis est mutui non pariant actionem, hominis stupiditatem satis demirari non possiua qui non dispiciat illam se assertionis suae rationem reddere,quae cam manifeste oppugnet. An cnim in iis solis retetionis iure uti licet,quorum ratione nobis actio competit3 Quis noscit id iuris illis quoque competere, qui exceptione solatuti sint3l. ita princ.& ibi Gloss.ff.quib. mod. g. vel hypoth. tu .l. I.C.stres alte. pig.dat. Lutere. m. si praedium. insin.C. de praed.&aliis reb. --no.LLin fili. princ.ff. de pign.l. si quisquam .ssido diuerctemp. praest. S. certe.&g. si Titius.dereri diuis .in Insti. Illa aute pacta exceptione saltem parere admittit, qui actionem illis adimit, ut neque ulla ratione id inficiari potest. Vorumcnimuero de in illo quoque aberrat, quod as actionsi adiamit,coque sisto mouctur cum plerisque aliis,quod non frustra noni, natim in bonae fidei contiactibus generaliter dicantur pacta incontineti adposita cx parte actoris inesse,& actione parere,i auris gent tu. 7.f.quinimo. cum seq.isside pact.l.in bonae fidei. C.de pact.verum eo
significari non idem in aliis obtinere,quippe strictis. Quod ita male colligit.Nec enim illud inde sequitur,sed id latum generalius, & r gulariter magis illud in bonae fidei iudiciis obtinere:quod vel eo si lo patet,de quo hic quaerimus,quippe quod Pactu de usuris prςstandis bonae fidei contractui incontinenti adpolitum cotinctui inest, &actione parit cli non ide in strictis obtineat, cxceptis specialiter no-
praeterea dc alia,quorum in pactionem bonae fidei contractui incolinenti adiectam deductorum ratione actio datur,chm in strictis aliud obtineatriaec tamen eo minus veru id est,in aliis, pacta incontinenti adiecta stricti iuris cotractui,& ex actoris quoq; parte inesse,& acti
nem producerRprob.l.lecta. o.Vercdiccb .iuncto vers. quamuis diuersa. Ede reb.cred .l. si ita quis. I37 g. Scia.isside Verb. oblig.l. nccex praetorio.28.fide reg iur.LTitius. 26. Ede praescriverb. Sed haec nos in alium opportunum locum reiicimus.
90쪽
Quod autem idem nec illud,nec quidqua aliud in iure ciuili scri
pium odio adurarum contedit,ut quarum nullum sit iure ciuili odiuvix quisquam alius ci concesserit:non quia existime gener aliter quascunque usuras iure hoc nostro odiosas,ideoque constringedas csse, sed illis tantum quῖ propter mutui officiti accipiantur,quod debeat
esse gratuitum. Cui uimodi usuram inde vulgo lucratoriam vocarui& iure diuino prohibitam & a Psiilosophis plane damnatam: ut quidem Aristot. lib. I. Polit.ca.7.Foeneratorum arte dioiam,&ominuq aestuariarii mixtine prs ter natura esse dixi propterea quod lucrucx iplo numo captet: sicque no sequatur cu sine, cuius gratia numus fuit inllitutus,quippe ad rerum csimercia,& cara comutationes, eo mediante adaequandas,iuxt. l. I. F. de contr.empl. ut pluribus ide illo
loco persequitur:&Ethic.lib.I.At in reliquis negotiis,in quibus alia qua simplicis lucri ex numis capiadi ratione usurae vel promittutur, vel lege adprobate peti possunt,cas odiosis minime dici posse constat , cum vel indenitatis seruadu causa,ves cius quod interest,aut suscepti periculi pensationes ratione saepius praestenturiunde eas compensatorias usuras vulgo vocarunt, ac quidem in multiscitam Pontificio iure adprobatas, iuXt. Cap. nauiganti. & cap. salubriter. emcle ust .ab illis plurimum diuersas,quae propter pecunia mutuo da tarn exigunturiquas quod debitorum substantiam hirudinum instar sensim exugant,dc apud omnes bonos odiosas semper fuisse, & iuro hoc nostro esse censeo. Quod si minus ipsis nominatim v crbis lege cxprestum minime comperiatur,at vi ipsa & effectu aliaer id iure testatum reperiri contendo,ut quidem eo quod ad certum & exiguum modum arctissime reductae sunt,no autem arbitrio cuiusque relictae neque duplum excedere possint, ut nec alterius sortis renouationsi
ex iis praetcritis facere concessiim est,atque etiam in multis cas exibgi leges vetuerat,neque nisi certissima cautio, & certae quidd sumine cflat interposita,cas praestari,nequc ab omnibus,t.aduersus. s. SI Authent.adlisc.C.de I s uri,pb. l. tui'r. I.in s.lucta l. quod in stipulati nc. arg. l. mona.32.S.inbons fidei in Princ.Tde usur. Illud quoq; c rollari loco addam,quod Cicer.lib.a. Olficior. resert,cum a Catone Maiore quaereretur,quid maxime in re familiari expediret, respondist Bene pascere:Quid secundum,Satis bene pascere: Quid tertia Bene vestir Et cum ille qui qu dicra dixisse Quid foenerari:tu Cato,Quid hominem inquit occidereλ