장음표시 사용
581쪽
ni Theologorum non distinguit In divina scientia
tot scientias, quot numerantur in creatis , v. g.
Theologiam Metaphysicam,Mathematicam,&c.
nec tot artes, quot in creatis numerantur ἔ non
alia ratione, nisi quia scientia divina est infinita in ratione scientiae sormaliter; ex quo infert, quod absque sui multiplicitate virtuali p*est se extendere ad omnia scibilia: Sed pariter cognitio divina in ratione propria cognitionis est infinita sommaliter: Ergo absque virtuali multiplicitate potest se extendere ad omnia cognoscibilia, de consequenter ad principia,& conclusiones:Ergo absque multiplici cognitione adhuc per rationem.
Mitto longiorem huius difficultatis discusionem, vel quia video in distinctionibus ration is multiplicandis, vel negandis multum esse voluntarie- misi; scut etiam in distinctionibus virtualibus extrinsecis penes aequivalentiam ad res distinctas; vel quia dummodo dis inditio virtualis intrinseca negetur, de sola virtuali extrinseca . di rationis ratiocinatae non potest esse grave dissidium . vel quia suis locis proprijs,dum egerimus de scientia Dei, & de voluntate sub specialibus denominationibus , & obiectis, deque praedestinatione,&providentia haud pauca de hac distinctione dice
1 UIX dissis colligo contra Illust. Gotadoy, scientiam disinam non esse virtualiter intrinsere, aut subtemis discursivam, dixi contra Illust. Godoy, quia licet solum asserat esse virtualiter discursivam, in discursu i men quaestionis satis innuit se loqui virtualiter intrinsece , & subiective ex parte ipsius Dei cum .irtuali intrinseca distinctione actuum, & litatum. Probatur autem ex dictis, quia discumsus virtualis intrinsecus importat )istinctionem,& multitudinem actuum virtualem intrinsecam, ita ut per unum cognoscantur principia, & per alium virtualiter intrinsece distinctum conclusi nes: Sed hoc non admittimus in Deo : Ergo nec potest admitti discursus virtualis intrinsecus. Co- firmatur, quia actus, quo Deus cognoscit suam essentiam, eodem virtualiter intrinsece indistincto cognoscit omnia, quae in illa eminenter , &virtualiter continentur: Sed haec omnia sunt conia clusiones: Ergo eodem acta virtualiter intrinsece eodem cognoscit Deus suam essentiam . quae est veluti primum principium, & omnia alia , quae sunt conclusiones: Ergo non per diversos actus virtualiter intrinsece. Probatur maior, quia illa actu cognoscit comprehensive suam essentiam: Sed idem virtualiter intrinsece actus, qui est cognitio comprehensiva essentiae, debet este cognitio omnium,quae in ea virtualiter,& emidenter conti.
Is Respondent primo PP. Salmanscenses.
Deum primo cognoscere suam essentiam, & omnia alia, ut stant sub intelligibilitate communi diu vinae essentiae; & hanc intellectionem ponunt pro constitutivo essentiae, di naturae divinae. Secundo, cognoscit essentiam suam, de omnia alia redupli cative ut per se nota. & hoc per actum luminis
principiorum, virtualiter distinctu a prima cognistione constituente naturam divinam.Tertio, cognoscit omnia,praeter essentiam divina, reduplica
live ut conelusiones ratione essenti ε divinet ut est radix attributorum,di hoc per actum scientis virqtualiter a duobus primis distinctum.Sed hanc doa ctrinam efficaciter impugnat Ill. Godoy, vel pr bando non dari in Deo cognitionem absolutam,quq nec sit lumen principioi,nec scienti virtualiter ab illis distincta;vel quia creaturas no potest 3 Deus cognoscere immediate ut sibi per se notas,
sed solum per suam essentia,ut per causam,s conqsequenter non nisi ut conclusiones. Ideoque ipse. 1s Respondet ad nostram confirmationem, negando maiorem. Ad eius probationem, negae
minoremunquit enim quod ut aliqua cognitio siecoprehensiva essentiς divinet, non requiritur quod ipsa per se,& formaliter cognoscat omnia, quae in illa continetur,sed satis esse,quod omnia cognoscat per se radicaliter, hoc est, quod radicet alium actum,vel aliam so alitatem,ui culus ea cognosiacat.Sed contra est,quia ex hoc sequitur, Deum ea cognitione,qua cognoscit suam essentiam, eadem
formaliter,& virtualiter non cognoscere attribuiata:Sed hoc dici non potest: Ergo. Sequelam conia cedit Illust. Godoy, quia ipse admittit attributa cognosci per scientiam stricte dictam. Minor vero probatur primo quia illa cognitio esset praecisiva,& non cognosceret estientiam divinam ut est in se, cum solam illam cognosceret, quin per se ipsain cognosceret attributa:Sed admitti nequit in Deo cognitio praecisiva obiective inter essentiam,& a tributa alias Deus distingueret per rationem inter praedicata identificata quod nee liust.Godoy admittit: Ergo .Nec sat est dicere,quod radicat aliam
cognitionem secum realiter identificatam,qua alia tributa cognoscat.Contra enim est,quia hoc non
obest ut illa prima obiective praescindat,nec enim qui in Deo admitteret cognitionem sui praecisiovam. negaret illam identificare secum aliam, qua praedicata alia, a quibus illa praescinderet, cognosceret:Ergo. Secundo,quia ultra sequitur,quod ultra illam cognitionem, qua se Deus adaequato cognoscit,assignand1 sit alia virtualiter intrinsecedistincta,qua cognoscat creaturas,quae tamen non
posset specificari, nisi a creaturis; quod Ill. GMoy
non admittit.Territi quia ut supra vidimus p L praeced.n. 38. ex D.Th. Deus eade cognitione ex parte cognoscentis cognoscit se esse Deu,& se esse Patrem licet no eodem ex parte cogenti; ex quo
ingens argumentum fit, cognitionem esse magis Bbbb a Fuam,
582쪽
364 Traci. de Deo uno. Disp. IV. de intellectu, eae scientia Dei.
Vna, quam deitate,& paternitatem,nempe adhuc per rationem unam, & eandem, & consequenter virtualiter etiam virum : Ergo pari ratione dicendum est,quod Deus unica cognitione, adhuc vi maliter, & per rationem, cognoscit se esse Deum, ac se esse bonum sapientemn alia attributa, non enim est maior ratio ut eadem cognitione virtualiter,& per rationem cognoscat se esse Deum,
di se esse Patrem , quam ut similiter cognoscat alia eadem cognitione virtualiter, & per rationem. Quarto, quia stustra multiplicantur virtualiter, & per rationem illae cognitiones in Deo,nisi velis tot multiplicare cognitiones,& sormalit
x7 Vnde negandus est praedictus duscursus virtualis intrinsecus, & solus admittendus disia
cursus obiectivus extrinsecus Deo, ex parte nem-m ipsorum obiectorum , ratione cuius diximu4 edati in Deo scientiam stricte dictam, perquam
cognoscit creaturas per causam.
I Ommunissima, & valde antiqua est diuisio scientiae Dei in scientiam simplicis intelligentiae, di scientiam visionis. Dubitatur tamen de hae divisione, primo, an sit divisio scientiae Dei ex parte actus, an unice ex par te obiectorum. Secundo , virum sit adaequata. Quibus ut respondeam.
PRIMUM ASSERTUM.a π Ico primos Disso Mascientismi. I uis es peris Uinctos aritus, aut
eo itiones dioinas sed inici, eiusdemque aritas, ct cognitionis pnes di versa obiecta fecundaria.
Ita communiter omnes Thomistae. Et merito, nam in primis est expressa mens D.Thom.quas. 2.de Veritat. artis.s.ad a. ubi ait: Seientia
plicis notitiae. osonis nullam disserentiam important ex parte sesentis ,sed solum ex parte rei scitae. Dicitur enim Ieientia Di cinis in Deo ad militudinis Oifus eorporalis,qui res extrasepositas intuetur, de per mentia Disonis Deusscire non Leitur,nis quaesunt extra ipsum,vel Uemtia vel praeterita velfuturas eientia mplicis
notitiae etiam est eora quae me sunt, ne uer ni, nec eriis nee alio modosiit Deus isa, illa.Quid clarius Et constat etiam ex supra dictis. Si enim lumen principiorum, & scientia in Deo non sunt due cognitiones,sed unica ex parte cognoscentis, cum sola distinistione penes obiectiim primariti, di secundarium,quanto magis erit unica cognitio
scientia simplicis intelligentiae, & visionis Ratio
autem probativa est,quia ubi est unicum obiecta formale motivum,m primario terminativum, est unica solum cognitio:Sed divinus intellectus habet idem obiectum formale motivumn primario terminativum, dum cognosck quidditates possibiles scientia simplicis intelligentiet, & res existentes scientia visionis: Ergo non est nisi unica cognitio. Probatur minor,quia cognoscendo quiddit tes possibiles, habet pro obiecto motivo, & priamario terminativo se ipsum,sive suam essentiamis ut ex dictis constat Sed in cognoscendo creaturax existentes habet etiam pro obiecto motivo dc primario terminativo se ipsumciive suam essentiam: Ergo habet virobique idem obiectum motivum, di primario terminativum. Minor probatur, quia cognoscendo Deus se ipsum primarici ut libere.& efiicaciter determinantem existentiam creaturariim,ex se ipso sic primario cognito movetur,ac determinatur eius scientia,ut videat creaturas ex
stentes, ut insea ostendemus:Ergo in cognoscendo creaturas existentes habet pro obiecto motivo, &primario terminativo se ipsum. 3 Sed dices:Obiectum motivum ad cognoscendas creaturas possibiles est divina essentia, Et omnipotentia secundum se, di ut praevellit omne liberam determinatione Dei; obiectum vero motivum cognoscendi creaturas existentes est divina essentia,& omnipotesa, ut determinata per decretum liberum divitas voluntatis: Sed haec sunt maliter distincta obiecta motiva: Ergo distinctum obiectum motivum intervenit in cognoscendis possibilibus ac in cognoscendis existentibusa eL
Pondeo,concessa maiori negando minorem,quia ut insta constabit,essentia,&omnipotentia divina, Vt determinata per decretum, nullam sermalitate
intrinsecam importat superadditam ad essentiam,& Omnipotentiam secundum se,sed praecise ipsam
essentiam,& omnipotentiam ut libere connexam per voluntatem cum existentia creaturarum,&ve libere determinantem existentiam creaturarium,ia
divinam cognitionem ad ipsam. Unde obiectum motivum cognoscendi creaturas ut possibiles vel illas ut existentes, idem ipsissimum est pro recto. nempe essentia,& omnipotentiaruum sola disteretia in eo,quod ad cognoscendas illas ut possibiles
determinat necessario,vi connexionis necessariae;
ad cognoscendas vero illas ut existentes determinat libere per voluntatem, vi connexionis liberae. unde similiter manet eadem simplicissima cognitio,qua necessario cognoscit creaturas ut possibiles,& qua libere cognoscit ipsas ut existetes.Sicut enim eadem ipsissima volitione, & ex eodem Obiecto motivo, & primario terminativo, divina voluntas vult necessario se,& libere creaturas, sic divinus intellectus eadem simplicissima cognitione , & ex eodem obiecto motivo , & primario
terminativo cognoscit necessario se, & possibilia,
583쪽
ctiast. m. si list divisio scientia Dei, se sis s
cum quibus necessario connectitur,& libere crea turas, cum quibus libere connectitur.Quae doctrina,quia amplius explicanda est in posterum: satis sie illam modo adumbrasse.
iia,est adaequata, atque adeo non iamrscientia media inter utramque. Ita coruuniter Theologi, paucis exceptis.Licet enim plures sint defensiores scientiae mediae inter liberam,& necessariam,pauci tamen qui eam dicunt mediam inter 1cientiam
simplicis intelligentiae,& visionis, ne ab Antiquis discedere videantur; licet UaaqueZ , GranadOS, Bd alij non renuant nou tatem in hoc admittere, di scientiam mediam inter scientiam simplicis i telligentiae,& visionis admittendam esse desendere,cuius, inquiunt, antiqui non meminere. V
s Probatur primo ex Daho.m praefent. artis. . in corpor.ubi sic ait: Quaedam enim,luet non sint nunc in actu, tamen ves fuerunt, veserunt, ct omnia isa dicitur Deus seire fetentia visonis. Quaedam vero sunt, quaesunt in potentia
Dei vel creaturae, qua tamen nee sunt, e erunt,
neque fuerunt,ct re pectu sertim nue dicitur b here fetentia visionis ita pluis intelligentiae;
quod ideo dieitur, quia ea quae Videntur apud nos, habent esse extra Odentem. Tunc sic sed inter ea quae sunt,uel aliquando erunt,aut fuerunt; & intere quae nunquam sunt,erunt, nec Berunt, non est
assignabile obiectu medium:Ergo nec inter scien tiam visionis,& simplicis intelligentiae est assignabilis scientia media: Ergo divisio scientiae Dei inscientiam simplicis intelligentiae , & visionis estataquata, cum non sit excogitabile aliud membrum medium talis divisionis.
6 Sed dices:obiectu scientia simplicis intelligentiet non est quodlibet no existens,nec de praesenti, nec de praeterito,nec de futuro; sed non existens ut mere possibile: Sed inter mere possibile,& existens,vel de praeterito,vel de futuro, vel modo datur medium , nempe futurum conditionatum,quod erit si ponatur aliqua conditio,quae ta- me ponenda no est,uel ab hoc praescinditur: Ergo respectu huius debet admitti scientia alia,quae nec si simplicis intelligentiet,quet tantum est circa meis re polsibilia ἔ nec visionis, quae tantum est circa praesentia, vel praeterita,vel absolute futura. Huic replicet varie respondent nostri,& ex tranei, qui praedictam divisionem ut adaequatam defendunt. Aliqui enim inquiunt, scientia suturorum eonditionatorum reduci debere ad scientiam visionis,tum quia ea scientia libera est , & omnis scientia libera est scientia visionis.Tum quia licet sutura conditionata nunqua absolute existant,ex,
stunt tame suo modo, nempe vel in suis causis,vel in decreto Dei,vel in se ipsis condicionate. Eco tra aute Illust.Godoy,hoc impugnat, primo,quia iuxta Angel. Doct. quas. a. de Veritat. artis. Mad i. Perseientiam Osonis Deus scire nou dicaritur, nis quae sunt extra usum: Sed futura cinctiationata non lant extra Deum,les unice in divino decreto:Ergo.Nec valet dicere, quod illa sunt extra Deum conditionale .Nam D. 1 h. probat Deuper scientia visionis non cognoscere infinita,quia per illam solum scire dicitur,qui sunt extra ipium Sed si intelligeretur de esse extra ipsum etiam c ditio te,nihil probaret,quia futura conditionata sunt infinita: Efgo solum intelligitur de esse extra ipsum absolute: Ergo ex meteD.Th.scientia visi lnis solu est de hiscluet ablolute existunt extra Deu& non de futuris conditionatis. Nec admittit etiaevasionem aliorum dicentium, hoc verum elle de scientia visionis simpliciter tali; scientiam autem conditionatoru solum esse lacundu quid, di redurictive scientiam visionis. Contra enim urget, quia scientia conditionatorum eli simpliciter icientiae
Ergo si no est simpliciter scientia simplicis intelli.
tie .nec simpliciter scientia visionis, opus erita 'nase aliam scientiam simpliciter talem prite a gnatas a D.Th.& D. h.diminute procelit in rea divisione;quod quis dicat, praesertim Thomi sta)Nec demu admittit solutione dicentem futura conditionata existere ablolute in sua causa subierictive determinata ad illorii existentiam sub codiritione aliqua.Contra enim instat,quia existetia ex trinseca in causa, non satis est vi terminent scie tiam visionis;nam possibilia existunt extrinsece in causa,& tamen non terminant scientiam visionis, ut omnes fatentur:Ergo. Nec admittit disparitate dicentium futura conditionata, ultra existentiam extrinseca in causa, habere existentiam intrinseca conditionat cuius sunt capacia secus autem Posnsibilia.Coatra enim urget,quia futura pure condiri sonata intrinsece in ipsis,nullo immutationem intrinsecam habent,nec aliquam intrinsecam no
vitatem additam proprie quidditati, & possibiliqtati necellarii, unde uterinsece pure sunt possibilia:Erso nulla est disparitasicur terminet scientia visionis potius conditionata,quam possibilia.
nempe scientiam futurorum coditionatorum esse
scientia simplicis intelligentis,& ad illam pertinerire.Quod si illi obiacias, scientiam simplicis intelli'
sentie esse necellaria nempe circa quidditates reqrum,& de rebus ut possibilibus; scientiam autem
futurorum contingentium conditionatorum non
esse neces iam, nec de quidditatibus necessari rerum,aut de rebus ut possibilibus, sed de illis vecontingenter futuris conditionate. Respondet, scientiam simplicis intelligentiae non esse idem ac scientiam necessariam, sed potius dividendam esse in liberam, di necessariam . di licet scientia
584쪽
s66 Tract.de Deo viro. Disp. V. de intellectu Isscientia Dei.
simplicis intelligentiae necessaria solum respicit quidditates necessarias & res ut necestario possibiles,tamen scientia simplicis intelligentiae lubera
potest respicere conditionata contingentia, quin per hoc extrahatur a ratione simplicis notitiae,vel intelligentiae,quia de ratione simplicis notitiae, vel intelligentiae sol .m est quod sit abliractiva terminata ab obiectum phylice non exiliens extra causas.Cui si opponas Dahomapiaest. I. de Veritat. .anie.3.ad ubi ait: Simplex notitia dicitur non iaci includendum resperitu cientiae adscitumsedati exestidendam admixtionem ritu, quod es emrra genus notitias ut est existentia rerum,quam ad is scientia visonis, vel ordo Voluntatis ad res festas pro cendas, quam adit scientia approbationis r Sed scientia libera contingentium
conditionatorum,non excludi ordinem volunt
iis ad res scitas producendas , quia importat deis cretum liberum eas producendi sub conditione, ut tenet ipse Godo : Ergo haec non est scientia simplicis notitiae,vel intelligentiae. Rcspondet,explicando D.Tho .eo in sentu, quod scientia simplicis notitis excludat ordinem voluntatis ad res scitas producendas absolute,non ordinem v tatis ad illas producedas coditionate. ui cet sotu intendit salvare, quod simplex notit Ilesoldira virtute practica, non in actii;quod quid salv atur per hoc praecise, quod excludat ordinem ad res absolute producendas quia eo ipso non ei hactu prae ica, sed virtute tantum, licet importet ordinem ad res producendas sub aliqua conditi
me. Quod inserre connatur ex corpore articuli,
ubi ait: Quaedam rex sit ordinando ad boe quod flat seundum quodcumque tempus, horum baiabet praesicam cognitionem in actiniquaedam vero rognoscit quae nullo tempore facere intendi ct is his habeorientiam in actu,non tamen actura meam ed virtute tantum.
9 Sed sane, qui ingenue perspexerit D.
Thom. textum,halac doctrinam non poterit non ab eo alienam reputare. Primo, ia futuritio co-
tingens coditionata a dubio est extra gelas si1 Plicis notitiae nam simple rerum notitia ex se 1bium est circa simplices reru quidditates, & intrinsecam earum polsibilitatem,excluditque concernensam quamlibet cotingentem ad existentiam, quia haeet live absoluta sive conditionata, cum sit ςQntingens,iain est supra simplices quidditates,&importat veritatem distinctam ab illis ,&contin-Mnter illis superadditam,qus iam est extra genus
simplicis notitis;& constituit obieetiim iudicij dl-
sincti,nper se patet: Ergo. Secundo, quia Ordo Voluntatis divini ad res producendas, adhuc sub
conditione non relinquit scientiam virtute tantupracticam:Sed iuxta D. Thom. scientia limplicis i telligentiae est virtute tantum practica:Ergo nec relinquit scientiam simplicis nothis tantum, sed -ddit supra illam.Probatur maior,quia pro Pri H ad actum divinae voluntatis decernientis rem producere sub conditione, scientia erat virtute praetica: Sed magis practica est, dum per actum voluntatis decernit res producere sub conditione aliqua; ia iam actu dirigit voluntatem,& voluntas actu dirigitur ex illa ad sic decernendum:Ergo
non manet virtute tantum practica. Explicatur,
nam stientia de conditionato contingenti tutur in vi dicreti subiective, dil actu exilientis in Deo. non virtuteaed actu est libera: Ergo non virtute
solumAd actu eli practica. Amplius: Quia apud
nos, dum cognitio obiecti extorquet propo:itum subiective absolutum, & obiective conditionatu. actu est practica,& non virtute tantum: Ergo pariter in Deo.Nec obest, quod actu no euiciat obiaiectam ; quia cognitio non solum redditur acta practica per hoc quod actu efficiat obiectum. sed etiam per hoc quod actu fictorqueat afficia, & actum voluntatis liberum.Tertio quiaD.Thv. contraponit scientiae simplicis intelligentit stientiam approbationis: Sed scientia futuri contingetis conditionati innixa decreto subiective absoluto,licet obiective coditionato, est scientia .probationis,quia per tale decretum Deus approbat obiectum scitum,saltim sub conditione:Ergo non est scientia simplicis intelligentiae. I o Respondet, esse sententiam approbationis secundum quid, sed non simpliciter. Sed
contra, quia D. Thom. non agnovit scientiam approbationis, quae non sit scientia visionis, ut fatetur ipse illust. Godoy: Ergo vel talis scientia
erit vilionis, vel eam non agnovit D. Thom. nec
numeravit in divisione latentiae penes simplicis notitiae, & visionis. Et quidem D. Thom. ubicumque de his agit, solum agnoscit scientiam simplicis notitiae per exclutioneni ordinis ad existentiam , & ordinis divinae voluntatis, quam quidem esse necessariam constat, quia sectulo ordine divinae voluntatis, vel actu eius, libera esse non potest; & scientiam visionis , quam solum esse de re aliquando existenti ait: De latentia vero libera, quae non sit de re existenti aliquando, sed de re contingenter futura sub conditione,nullam mentionem secit: Ergo vel eius divisio fuit diminuta, vel talis stientia non datur. Dicere
autem, quod licet illam expresse non numeraverit , ad expresse numeratas reducitur. In primis habet contra se omnia obiecta supra, quibus satis efficaciter oslanditur, non reduci, mec .Pertinere ad scientiam visionis, nec item ad stientiam senisplicis notitie.Deinde concluditur tandem, D.Τh. huius stienti ε liberi pure obiective conditionatae non meminisse, vel saltem illius expressam mentionem non secisse; mirum autem esset, quod D. Thom. exactissime agens de scientia Dei, eamque exacte dividens penes visionis,& simplicis intelligentis,huius scientiet liberet', aut contingentis conditionatae mentionem no iaceret,si illa in Deo
585쪽
stiast. IX. suasis sit divisio mentia Dei, ct c. 167
claretur, potissime, cum specialem dissicultatem habeat,& per nullam ex duobus directe exprimatur. Vnde censeo,satis consequenter riaqueZ , de Granados sensisse, Antiquos huius scientis conditionatae non meininille,& ideo solas numeras escientia simplicis intelligentiae, qui est circa quid-ditates possibiles,& scientiam visionis,quet est ci
ea aliquando exilientes; scientiam autem condiistionatatri , utpote denuo inventam, esse tertium
meinbrum divisionis, di appellandam esse scientiam mediam.
cognoscat Deus futura contingentia conditionata. 11 π Gitur ad obiectionem praecipuam ex I num.s. respondeo,negando minore. Ad cuius causalem dico, quod nullum est futura
contingens coditionatum, cuius iuturitio conti gens conditionata non sit existens aliquando ab-1olute in rerum natura; quia vel haec futuritio esteκ dispositione causarum secundarunt, qtiae contingenter sunt determinatae ad effectum sub aliqua conditione , de haec absolute existit in rerum natura; vel si sit ex decreto Dei subiective absoluto,& obiective conditionato hoc etiam absoli Pte existit; Thomillae autem aliam laturitionem
contingentem conditionatam non admittimus. vnde nec admittimus futuritionem conditionatae contingentem,quae absolute non existat:Si autem
absolute existit: Ergo non est obiectum medium inter existens,& pure postibile:Ergo nec inter obiectum scientiae visionis, quod est quid absolute existens,& obiectum scientiae simplicis intelligentiae,quod est mere possibile. i a Sed dices immediate : Licet laturitio
contingens conditionata sit absolute existens, de ideo possit termistare scientiam visionis, tamen ipsum suturum contingens conditionatum non est absolute existens:Alias,nec pure possibile:Ergo est obiectum medium.Respondeo facile distinguendo rilaiorem Ipsum isturum contingens c ditionatum non est existens intrinsece in se ipso, & secundum se,seu specificative sumptum,co ea do: Reduplicative, di quantum ad eius Qturitionem,nego maiorem;& distinguo minorem: Alias
nee pure possibile intrinsece,in se ipso,& secunduse, nego minorem:Extrinsece, & in causa, concedo minorem,Sc nego consequentiam;quia tale futurum potest considerari,vel intrinsecesecundum se.& in se ipso,& sic est mere possibile intrinsece, quia nihil habet intrinsece in se ipso ultra meram quidditatem , nec ultra meram possibilitatem, &se est obiectuin scientiae simplicis intelligentiae de
necessariae;vel potest considerari ut extrinsece H- tum in causa denominatione extrinseca desumpista a determinatione causae, & sic quoad hanc d nominationem extrinsecam est quid actu existens absolute,& terminat stientiam liberam approbationis. visionis,non quae fit visio,vel approbatio ipsius rei quae denominatur extrinsece Qtura, secundum se, & in se ipsa; sed quae sit visio, & approbatio ipsius suturitionis extrinsecae, seu determinationis causet, vel in causa;vnde nec datur obiectum medium inter pure possibile, & existens absolute, nec scientia media inter scientiam simplicis intelligentiae,& visionis.Quod explicari potest hoc exemplo,nam lane Deus cognoscit ali
nitum. Rogo ergo,qua scientia Visionis,an simplicis intelligentiae Quisque dicet, quod ipsum specificative, & secundum se cognoscit scientia simplicis intelligentiae.quia specificative,& secl&dum se est in se ipso mere possibile ἔ ut vero e trinsece a me imaginatum,& cognitum,quantum ad imaginationem,& cognitionem,quia denominatur cognitus, de imaginatus cognoscitur scientia visionis,quia Deus scientia visionis videt mea imaginationii. & cognitionem de altero mundo utpote acta absolutu existentem; unde nullus excogitavit in Deo scientiam mediam , qua cognosceret res a nobis imaginatas,& cognitas,alias
mere possibiles. Sic ergo: Est quis cu firmo proposito, & determinatione audiendi sacrum subcoditione quod celebretur: Tunc sine auditio sacri alias ex se mere possibilis, cognoscitur a Deo ut a me essicaciter δeterminata sub conditione.
seu quod ide est, ut Qtura conditionale Sed qua scientiat inisque dicet, quod secundum se,& 2Cundum sua intrinseca , ut mere possibilis, quia intrinsece non habet alium statum;sed reduplicative ut 1 me determinatam, & in proposito, per scientiam visionis,qua videt meum propositum,&determinationem , seu Qturitionem extrinsecam illius;nec enim praeter extrinsecam Qturitionem,& meram possibilitatem intrinsecam illius, est ibi aliud obiectum cognoscibile, unde nec requiritur scientia alia, seu meditara Sed dices licet quando iaturum conditionatum contingens est tale ex determinatione contingenti causae secundae, videatur ut sic futuruper scientia visionis, non tamen, quando est tale ex determinatione vel decreto Dei subiective absoluto,& obiective conditionato: Ergo ruit sol
tio.Probatur assumptum,quia tunc Deus non videt per scientiam visionis )eterminationem, aut iururitionem extrinsecam illius: Ergo nec illud ut suturum reduplicative cognoscit per scientiam visionis.Probatur antecedens, quia ut sit a vidimus ex D.Thom. Deusρον scientiam Uisionis sciare non dicitur,nisi quaesunt extra i iam: Seu fi turitio conditionata consistens in divino decreto
non est extra Deum:Ergo eam Deus non scit,nec
videt scientia visionis.Sic arguit Illust. Godoy. li Sed rogo ab ipso , au illam futuritio
586쪽
e 68 Tract.de Deomno. Diss. IV. de intellectu, discientia Dei.
nem extrinsecam consistentem in decreto exercito Dei, videat Deus, aut cognostat scientia simplicis lutclligentissSanc puto,quod id nemo astir-ulare audeat,quia nemo unquam dixit, scientiam sinplicis intelligentiae esse de re absolute,& exe cite existenti, qualiter existit illud divinum decretum, iuxta Ilust.God :Ergo nec latentia stir plicis intelligentiae cognoscit futuritionem illam
conditionatam, in tali decreto , iuxta ipsum, r- maliter coniistentem: Ergo nec scientia simplicis intelligentiae co noscit flaturu contingenS conditionatum reduplicativὀret sic statum,sive quantum ad eius futuritionem. En igitur, qualiter e dem argumento praemituro Rogo se undo: Praeter futuritionem conditionatam consistentem fodim iter in decreto , cognoscit ne Deus in ipso suturo aliquid aliud praeter meram eius quidditate in necessariam, dc necessariam, & intrinsecam possibilitatem Si negat: Ergo solum cognoscit quidditatem , di possibilitatem necessariam : Ergo non per scientiam liberam,ut vult. Si affirmet, opus erit alsignare, quid sit illud ultra decretum, si v futuritionem extrinsecam;& vltra meram possibilitate, & quidditate necessariam obiecti Z an sit quid intrinsecuin cotingens obiecto quod sane nodicet, quia obiectum intrinsece nullam innoxationem, nec mutatione intrinseca habet ratione decres,ut ipsemet testatur, n. 36.an vero sit altiluid extrinsecum;& nec hoc dicet,quia ultra decretum nihil est, a quo extrinsece denominetur obiectum decreti: Sequitur ergo, quod ultra decretum, seu ultra suturitionem extrinsecain in decreto consi sentem nihil omnino scitDeus de obiecto illo,nisi quidditatem eius,5e possibilitate necessariam: Sed - hanc non cognoscitDeus per scientiam libera,sed
per necessariam : Ergo nihil scit Deus per scientiam simplicis intelligentiae liberam : Ergo immerito adstruit in Deo scientiam simplicis intelligentiae liberam. Is Explicaturi Per scientiam liberam non poteit Deus cognoscere pure quidditatem δε ρος sibilitatem intrinsecam,& necessariam rerum Iquia latentia libera etantialiter est de obiecto contingenti , non de obiecto necessario: Sed per stientiam simplicis intelligentiae pure cognoscit Deus quidditatem , & possibilitatem intrinsecam, le' necessariam rerum : Ergo scientia simplicis intelligentiae non potest esse scientia libera. Minoe Probatur, quia per stientiam simplicis intelligentiae, ut talem , nihil ςognoscit Deus absolute exustens contingenter, & consequenter nec decretum subiective absolutum , & obiective conditiois natum, quia hoc est absolute existens in Deo:Sed praeter tale decretum nihil restae in obicisto. niti
ista quidditas , & possibilitas intrinseca ipsius Omnino necessaria: Ergo per scientiam simplicis intelligentiae praecise cognoscit Deus quidditatem, es possibilitatem intrinsecam, de necessariam
rerum. lam ego ad replicam , concedo ante
cedens , quod rate ibi probatur, sed nos etiam
recte probamus, non cognosci tale futurum com
ditionatum , ut futurum , per scient am simplicis intelligentiae.
is Sed replicabis: Ergo datur scientia
media. Probatur consequentia, quia Deus non potest non cognoscere tale futurum , ut fiaturumi
Ergo per aliquam scientiam : Sed non per scientiam simplicis intelligentiae, nec per stientiam visionis, ut fatemur : Ergo per scientiam mediam. Respondeo, negando consequentiam. Ad probationem, in primis nego suppositum talis suturi contingentis conditionati ex vi solius d creti subiective absoluti, di obiective condition ti ; quia vi inita constabit disputis voluntate Dei, non admitto in Deo decretum ullum pure conditionatum obtestive, & sine obiecto absolute, & essicaciter volito; vel quia Otiosum omniis no in Deo . vel quia Deo repugnans sine intrin- sica illius mutatione, vel alijs titulis; quo decreto negato, negatur etiam suppositum suturi contingentis conditionati ex vi talis decreti unice, &non ex vi determinationis ereatae absolute exi sentis ; censeo enim nihil esse posse contingenter condi tonate futurum risi ex vi alicuius deletia vinationis creatae absolute existentis extraDeum, unde cessat argumentum. Sed admisso pro nunc
supposito talis decreti, ad probationem sequelae,
concesso antecedenti, distinguo consequens : ENgo per aliquam scientiam de ipso Deo, seu de obiecto primario, listentem in ipso, concedo:Per aliquam scientiam de obiecto secundario , seu
de creaturis, aut de rebus a Deo distinctis , nego consequentiam. Et concesa minori subsumpta. nego ultimam consequentiam ; quia dum D.
Hom. divisit stlantiam Dei penes simplicis intelligentiae ,& visionis, solum illam divisit respective ad obiecta secundaria, sive ad obiecta creata distincta ab ipla Deo,& extra ipsum; supponeis
do ex consequenti extra hanc divisionem scientia divinam ut terminatam ad obiectum primarium.
sve ad ipsum Deum,ut est in se ; quae quidem esse non potest membrum huius divisionis , siquidem nec est scientiae simplicis intelligentiae, quae iuxta omnes solum est de pure possibilibus, non de re
actu existente, ut existente , qualis est Deus; nee
est scientia visionis , quia iuxta D. Thom. per scientam visionis Deus scire non dieitur,nisi quae sunt extra ipsum; nec denique est scien a media, ciun nullus hucusque scientiam qua Deus se in stipso cognoscit, scientiam mediam appellaverit. Igitur divisio illa scientiae Dei solum es de stientia erga obiecta secundaria creata , distinctaque a Deo: Quo supposito,dico, quod scientia , qua
Deus cognosteret futurum contingens conditi
natum, quod pure esset tale se aliter per divinum docretum subiective absolutum, di obiectia
587쪽
siuast. IX. uualis sit divisio scientia Dei, ta c. sis
ve condit oratum , ut distincta a scientia illius vepossibilis , esset ipsa scientia, qua Deus se ipsuri in se ipso cognoscit, quia videlicet in se ipso cognosceret tale decretum intuitive , 5e talem futuritionem in eo se aliter consistentem, Et respecta
talis futuritionis, vel decreti nec esset scientia visionis, de qua loquimur, nec scientia simplicis intelligentiae, nec scientia media inter utramque,sed scientia ipsius Dei, qua se cognoscit, dc quidquid in se ipso est, quae notitia est extra dictam divitionem. Sicut enim scientia, qua Deus cognoscit possibilitatem extrinsecam creaturarum indisti clam ab ipso Deo, de esse eminentiale illarum indistinctum ab ipso, nec est visionis, nec simplicis intelligentiae, nec media inter utramque,sed extra hanc divisionem, quia nempe est scientia Dei, iaquantii caDeus se ipsum in se ipso cognoscit tantum;lic similiter scientia, qua cognosceret futuritionem extrinsecam conditionatum indillinactam ab ipso Deo. 17 Sed replicabis adhuc, quia Deus non in lum cognosceret in se ipso illud decretum subiective absolutum, de obiective conditionatum, sed in illo, & ex vi illius aliquid extra se cognosceret:
Sed non aliquid, ut pure possibile, quia hoc iam
cognoscebat ex vi suae omnipotentiae, nec aliquid absolute existens, quia tale decretum non infere solutam existentiam obiecti: Ergo cognosceret ex vi illius extra ipsum Deum obiectum medium inter possibile, dc existens. Respondeo, negando maiorem,quia virecte dixit Illust.God illaturaranditionata nullam immutationem infrinsecaria habent ratione decreti, de consequenter decretum nihil innobat in rebus intrinsece aut extra Deum, unde nec per se insert aliquam novam veritatem, aut novum obiectium cum nova cognoscibilitate
intrinseca extra Deum;& consequenter in vi illius decreti,nec i n illo,ut in medio Deus aliquid extra
se cognosceret,quia extraDeum res maneret pure
possibilis, ut antea ex vi omnipotentiae inserentis eius pol sibilitatem intrinseca;decretum vero illud pure conditionatum nihil ultra inserret extraDeu, unde nec deserviret, ut medium,ad aliquid extra
Deum cognoscendum. Quod si inde inseras, tale decretum fore otiosum , de ad nihil prorsus dese vire; hoc etiam de ego insero, de ideo illud decretum suo loco negabo. 18 Sed adhue replicabis licet illud decretum non inserret extra Deum aliquid absolute existens , inserret tamen aliquid conditionale existens, seu aliquid,quod foret sub conditione , vel ipsum fore sub conditione: Ergo ad hoc cognos
cendum deserviret ut medium. Respondeo , n gando antecedens , quia Thomistae non admittimus existentiam conditionatam , secuti nec con ditionatain futuritionem intrinsecam rebus, Ecextra causas, sed solum extrinsecam , Ee unice
constitutam formaliter per determinationem cau. sae, Se in illa consistentem: unde illud quidem decretam possiet quidem constituere rem distinctaina Deo,extrinsece suturam conditionale, de ipsum re conditionatum, de ipsam existentiam condit natam; sed nihil horum inserret extra Deum ipsum, nec ut a Deo clistininum. Quod quidem, quia infra probandum est, ab eo amplius confit-
ALLAE OBIECTIONES, ET COROLARIA.
bationis non est visionis, nec simplicis inteuigentiae 1 Ergo praedicta divisio est inaequata. ex desectu numerandi scientiam approbationis. Probatur antecedens primo, quia scientia approbationis non respicit obiectum ut exi
stens, nec ut mere possibile; sed solum, ut futurum t Ergo non est scientia visionis, quae est de Obiecto, ut existenti; nec simplicis intelligentiae, quae est de mere possibili. Secundo , quia scientia approbationis est causa sui obiecti: Sed scientia visionis non est causa sui obiecti:Ergo scientia a probationis' non est visionis. Respondeo facile. negando antecedens quoad primam partem. Ad
Primam probationem , nego antecedens etiam
quoad primam partem; quia scientia approbationis respicit etiam Obiectum, ut phisice praesens Deo in ipso instanti, seu mensura aeternitatis, in qua latentia illa existit,non minus , quam scientia
visionis; implicat enim quod respectu scientiae v onis sit physice prssens Deo, 3: quod respectri
scientiae approbationis sit positive suturum solum ergo diiserunt scientia visionis, Bd approbationis in eo, quod ut visionis est, non explicat causalit te, quam explicat,ut approbationis;vnde ut visionis respicit obiectum Deo praesens,non explicando causalitatem, Sc efficientiam illius; ut vero approbationis respicit obiectiun illud ei sciedo praeusens Deo phisice , Ee caulando eius existentiam. Ad secundam concessa maiori, distinguo minoroe Scientia visionis, ut visionis, ratione sui praecise non est causa rerum, concedor Scientia visionis adlucho decreto, Ze ratione illius non est causa
rerum, nego minorem,& consequentiam,quia ea
dem est,de circa item obiectum scientia visionis,N approbationis, cum sola differentia in eo,quod in quatum ratione divini decreti,de ex efficacia illius est causa obiecti, dicitur approbationis ; inquantum vero est cognitio illius intra lineam pure cognoscitivam , Ec praeci sive ab efficacia voluntatis,dicitur visionis,le non explicat causalitatem in obiectum. ao Sed dices: Deus cognoscit, non solum praesentia, sed etiam futura: Sed sutura non potest cognoscere per scientiam visionis, cum praesentia non sint: Ergo sunt obieetium alterius scientiae, nempc approbationis: Ergo scientia approbatio-
588쪽
s o vast. de Deo o. Disp. IV. de intellectua scientia D L
nis est altera scientia. Explicatur:Futurum,& Praesens non sunt idem obiectum in ratione scibilis, sicut nec possibile,& futurum,non enim minus dbstant futurum, & praesens,quam possibile, & i ut rum ; possibile autem, di futurum non sunt idem obiectum: Ergo nec suturum,dc praesenS,sed praesens e t obiectum scientiae visionis: Ergo futurum est obiectum alterius scientiae. 21 Ad hoc respondet Dahom. Quod ea, quae nune non sunt ,sed erunt, vel fuerunt, Deus iacitur scires entia osonis, quia eum intelligori Dei, quod est eius esse, aeternitate mensuretur, qua ne tempore existens sum tempus compraehendit praesens iustiti Dei fertur in totum tem- pui, ct in omnia, quae sunt in quocumque tempore , cui in subiectas bi praesentialiter. Ex qua
doctrina in forma,distinguo maiorem: Deus non solum cognoscit praesentia, sed etiam futura , ut futura, aut de suturo, nego maiorem: Futura,quet rcspectu nostri temporis nobis sunt sutura, ut sibi in tua aeternitate praesentia, concedo maiorem, de in hoc sentu, nego minorem ; quia licet nobis in nostro nune sint sutura, Deo tamen in sua dura tione sunt physice praesentia,& ideo Deus ea cognoscit, non ut sutura, nec ut defuturo existentia, aut extitura, sicut nos, sed ea intuetur ut sibi prae sentia per scientiam vilionis. Ad explicationem, distinguo antecedens:Futurum,ut suturum,dc pH- scias, non sunt idem obiectum, concedo: Futurum nobis,& praesens Deo in sua aeternitate non sunt idem obiectum respectu Dei, nego antecedens;
quia Deo nihil est futurum , sed omnia sunt psh-
sentia physice in sua aeternitate , unde respectu scientiae Dei non est distinctio praesentis,prateris,N suturi in esse cognoscibilis. Hoc argumeutum duplicem gravem excitat quaestionem, nempe, an sutura sint Deo physice praesentia in sua aeternit te;& an scientia visionis sit causa rerum. Quas tarimen ad sequentem reservamus disputationem.
et a dictis colliges primo contra Illus. Godo, divisionem scientiae uenefiliberam,& necessariam,st accipiatur relate ad obiecta secundaria sive ad creaturas,esse eandem ac
divitionem scientiae penes scientiam visionis, ac simplicis intelligentiae. Patet, quia omnis scientia libera circa obiecta secundari seu de obiecto aliquo extra Deum , est seientia visionis; Ec omnis scientia necessaria de obiecto extra Deu,est scientia simplicis intelligentiae: Elgo eadem est divisio in scientiam visionis,& simplicis intelligentiae, ac
in liberam Sc necessariam. Probatur antecedens; quia extra Deum. seu inter obiecta secundaria a
Deo distinista non est, nisi vel pure possibile, vel
aliquando existens, iam enim constat, quod fui
rum condico tum nihil imponat extra Deum, nisi meram possibilitatem: Si obicistum est meri possibile, scientia illius non solum est necessaria, sed simplicis intelligentiae,nec solum simplicis intelligentiae, sed necessaria: Si autem obiectum sidaliquando existens,non solum est visionis, sed libera,nec solum libera, sed vitionis:Ergo li scientia Dei est simplicis intelligentiae, est necessaria, si est visionis est libera,& econtra si est libera est visionis,si est necessaria,est simplicis intelligentiae. a 3 Colliges secundo, nec dari scientiam
mediam inter liberam, & necessariam , sicut nec inter scientiam visionis,& simplicis intelligentiae. Patet, quia non datur obiectum medium extra Deum, quod nec sit pure possibile, nec unquam existensu ec Deo liberum nec necessarium: Ergonee datur scientia media inter liberam, & necessariam. Contra hoc corolariu militat tota Schola Societatis,quatenus asserit dari existentiam c tingentem conditionatam,seu conditionatam Minturitionem extra Deum, non consistentem in ali in
quo absolute existenti. sed in quodam esse , N in
quadam veritate obiectiva contingenti,quq etiamsi sit contingens non est Deo actu libera, sed media inter veritates necessarias, de veritates Deo liberas, &consequenter adstruunt scientiam mediam de obiecto extra Deum, que media sit inter liberam,& necessariam Sed quia contra hanc senistentiam infra disputandum est exactissime, pro bandumque, quod praecisive ab omni exiitenti absolute, dari non possunt talia sutura conditi
nata,nec tales veritates conditionatae contingen
tes, propterea satis sit haec insinuasse ad conseqquentiam doctrinae.. a 4 Colliges tertio, Devin per scientiam simplicis intelligentiae no solum cognoscere cre turas, seu quidditates possibiles , quae nunquam
fuerunt,nec erunt,sed etiam quidditates,seu crea' turas,quae aliquando sunt suerunt, vel erunt, non
quidem ut existentes aliquando, sed ut possibiles, di quantum ad illarum possibilitatem. Est contra aliquos, sed facile probatur;quia Deus pro priori
ad decretum, seu voluntatem producendi rem,
cognoscit per scientiam simplicis intelligentiae, lenecessariam ipsius quidditatem, & possibilitatem intrinsecam,& haec scientia est necessaria sicut illa quidditas.& possibilitas: Sed nec illa quidditas,de possibilitas desinit esse talis, per hoc fiat existens contingenter,nec illa scientia simplicis intelligentiae desinit esse in Deo, nec desinit esse talis, per hoc Deus effraciter decernat existentiam illius rei; quia scientia necessaria,nec Deo deficere potest,nec no esse talis, qualis in necessarid:Ergo per hoc quod res fiat existes,no tollitur quod de illius quidditate, & possibilitate maneat in Deo scientia necessaria seu simplicis intelligentiae:Ergo adhuc de rebus existentibus habet Deus scientam simplicis intelligentiae, & necessariam , licet non de illis teduplicative ut contingenter existentibus,
589쪽
cua'. IX. qualis' dicissio scientia Deἰ, e . Dr
bene tamen de illis, ut intrinsece possibilibus, &quantum ad quidditatem, & polsibilitatem ne incestariam illarum.
as Sed dices: Seientia simplicis intelligentiae est de pure possibilibus t Sed res existentes non sunt pure possibilest Ergo de illis non est scientia simplicis intelligentiae. Secundo: Scientia simplicis intelligentiae est notitia abstractiva; sci
ita vero qua Deus res existentes cognoscit est intuitiva: Sed adveniente notitia intuitiva, cessat abstractiva: Ergo de rebus cognitis, ut existenti bus,non perseverat in Deo scientia simplicis intelligentiae. Tertio,quia Deus, supposita rei existentia per scientiam visionis cognoscit rem,non solum ut existentem, sed etiam quantum ad eius
quidditatem, & possibilitatem, omnia enim scit quae sunt in illa re t Ergo superfluit tunc scientia simplicis intelligentiae.
26 Respondeo distinguendo maiorem Scien
tia simplicis intelligentiae est de pure possibilibus, puritate praecisiva, concedo: Puritate privativa, aut exlusiva , nego maiorem: Et distinguo minorem : Res existentes non sunt, pure POL milis reduplicativi ut existentes concedo:Quantum ad illarum necessarias quidditates, subdi- singuo: Non sunt pure possibiles,ly purὸ sumpto privative, aut exclusi , concedo e Snmpto
praecisive , nego minorem : Ex quo solum sequitur, quod Deus illas non cognoscat reduplicati v8,ut existentes per scientiam simplicis intelligentiae; non vero impeditur, quod illas, quantum ad earum quidditates essentiales, di possibilitatem necessariam ex se praescindentem ab existentia executa, cognoscat per scientiam simplicis
intelligentiae, quia sic sunt pure possibiles praecin
, Ad secundum distinguo etiam maloia rem : Scientia simplicis intelligentiae est notitia abstractiva privative, seu contra distincta a quid-ditativa, nego: Abstractiva praecisive , di solum
contradistincta ab intestiva, concedo maiorem, di destinguo minorem eodem moda, nego qua
consequentiam; quia scientia simplicis intelligentiae non est abstractiva, prout notitia abstractiva est notitia privative impersecta, & contradistincta a quidditativa; sicut non solemur abstractive cognoscere obiecta quoad an es tantum, & non
quoad quides; sed est notitia vere quidditativa rei, & quoad qaidest, solum praecisive abstractiova ab existentia; & licet prima cesset adveniente quidditativa,aut inmitiva, non tamen secunda. 18 Ad tertiam distinguo antecedens: Per scientiam visionis,ut includentem scientiam simia plicis intelligentiae concedo: Per illam,ut contra- distinctam a scientia simplicis Intelligentiae nego antecedens, vel supponitum; quia sicut res exibstens includit suam quidditatem , & possibilitatem necessariam, & intrinsecam i ita scientia visionis, quae est de re existenti ut existenti, includit scientiam simplicis intelligentiae quae est de re ut possibili, & quiddilative sumpta, licet addat
supra illam ,existentia exercitam ex parte obiecti. Vnde sicut res existes non distinguitur a se ipsa ut possibili, B: quiddilative sumpta, penes excludes, excludem,sed tanquam includens,& includum ε, ita scientia visionis non distinguitur a scie-tia simplicis intelligentiae tanquam excludens ipsam, sed tanquam ipsam includens, & addens supra ipsam, existentiam ex parte obiecti. Vndestientia simplicis intelligentiae, dum res nondum intelligitur existens, est tantum scientia simplicis intelligentiae , dum autem res fit existens, & ipsa fit scientia visionis; sed non delinendo esse scientiam simplicis intelligentiae , sed addendo denoriminationem visionisvicut homo dum fit existens, non desinit esse essentialiter, & necessario animal rationale, & intrinsece possibilis,licet addat exta sentiam contingentem. Unde non superfluit
scientia simplicis intelligentiae , posita scientia visionis, quia potius in illa includitur, & nili includeretur, non posset per illam videre quidditatem necessariam ipsius. as Sed inquires: Per quam scientiam videt
Deus res ut pure possibiles privative.sive ut nunquam existentes, nec extituras Respondeo,quod quantum ad positivum . quod important , nempe quoad quidditatem, & possibilitatem neces sariam, illas cognoscit per scientiam simplicis i telligentiae positive, & per assensum;quoad vero privativum, quod important, nempe quoad carentiam existentiae contingentem , eas cognosicit remotive per scientiam visionis, quatenus eas non intuendo existentcs,est idem ac videre earum non existentiam, seu carentiam existentiae, ut supra dicebamus quaest. 6.ao Ex quo demum colliges, negationes, NPrivationes,& omnes carentias contingente quae suo modo, nempe remotive existunt contingenter, cognosci a Deo scientia visionis, di libera
permisive; negationes vero necessarias, aut ut
possibiles remotive cognosci a Deo scientia necessaria, & simplicis intelligentiae.Ac denique entia rationis, seu chimeras impossibiles, cogntisci a Deo remotive per scientiam necessariam, di simplicis intelligentiae , qua cognoscit extrema Invicem repugnantia ; positive vero, si cognoscantur ut actu ficta ab intellectu creato, per scie
tiam visionis ipsius fictionis permisive liberam; si vero ut lictibilia posii biliter per scientiam simplicis intelligentiae,& necessariam-3r Sed contra obijcies: Solum cognoscitur per scientiam visionis, quod cognoscitur intuiti vel Ses nulla carentia, adhuc contingens, cognosci potest inmitive : Ergo nec per scientiam visionis. Probatur minor; obiectum notitiae inmitivae debet esse aliquid, quia debet esse prae in
590쪽
ue 2 Tract. de Deo uno.Disp. IV. de intellectu, es scientia Dei.
sens;sed ne gallo,seu carentia a parte rei est nihili
Ergo non potest cognosci intuitive. Confirma tur: Carentia alterius mundi ab aeterno existebat independenter a decreto ullo Dei, quamvis enim Deus ab aeterno nihil ad extra decerneret daretur ab aeterno carentia alterus mundi, sed Deus nihil videt scientia visionis ut ab nemo praesens independenter a decreto: Ergo nec carentias contingentes. Secundo nam carentiae cognoscuntur per formas,quarum sunt carentiae: Sed formet quarum dantur carentiae,non cognoscuntur scientia visionis, sed simplicis intelligentiae, quia sunt sermae
non existentes,sed solum possibiles: Ergo nec ch-rentiae illarum cognoscuntur scientia visionis, sed scientia simplicis intelligentiae. Tertio, nam alias
sequeretur omnium scietiam,seu notitiam abstractivam esse intultivam, quia omnis notitia abstra-
istiua est notitia rei ut absentis, Se absentia est carentia praesens existentiae, & sic respectu absentiae esset intuitiva: Sed hoc est contra communem
sententiam Philolophorum: Ergo. 3 a Respondeo, distinguendo maiorem: Solum cognoscitur per scientiam visionis, quod cognoscitur intuitive, positive, & directe, nego maiore Quod cognoscitur intuitive, vel positive,& directe, vel remotive, & indirecte, concedo maiorem, & distinguo minorem eodem modo. Ad cuius probationem, dico, quod obiectium directe cognitum per liotitiam intuitivam debet esese aliquid positive, & positive praesens; sed obiectum cognitum indirecte,& remotive per notitia se intuitivam non debet esse aliquid positive,nec
positive praesens, sed carentia removens, ne aliquid positive existat, aut sit praesens, & sic sunt
33 Ad primam confirmationem, omissa
maiori,distinguo minorem: Per scientiam visio nis Deus nihil videt ut ab Herno praesens positive independenter a decreto, concedo:Nihil videt i ab aeterno praesens remotive independenter a decreto, subdistinguo : Independenter a decreto, vel positivo,vel permistivo, concedo: Independenter a decreto positivo, nego minorem, quia carentia alterius mundi non existit contingenter ab aeterno positive, sed remotive, quatenus ab aeterno non existit alter mundus; nec sic existit remotive independenter ab omni decreto, scd solum independenter a decreto positivo , non autem independenter a decreto permis Sivo,quia nisi Deus permittat eam carentiam existere,negative se habendo erga illam, illa non existet continia genter adhuc remotive; si enim Deus nihil de illa decerneret ab aeterno, hoc ipsum esset decretum permissivum illius, seu permissio ut mundus ille non existeret, ut alibi dicemus. Et in hoc decreto
videret remotive illius carentiam ut remoti praesentem ab aeterno.
Ad secundam istinguo malore Caiarentiae rerum cognoscuntur per formas, quarum sunt carentiae,ut positive cognitas,nego:Ut rem intive cognitas concedo: Et distinguo minorem e dem modo negoque consequentiam; quia formae
illae,quarum dantur carentiae, licet quoad positivum quidditatis , di possibilitatis cognoscantur positive per scientiam simplicis intelligentiae, tamen quantum ad non existentiam illarum,aut remotive cognoscuntur per scientiam visionis ne gantem illarum existentiam ,& sic per illas cognoscuntur carentiae remorive per scientiam visi
nis remotive eas repraesentantem.
3 3 Ad tertiam, dico omnem notitiam Dei abstrahivam respectu obiecti absentis, esse rem live inmitivam respectu ipsius absentiae, in quo nulla est contradimo sed bona consequentia docti inae; di quidem licet de his carentijs,3cde m do,quo cognoscuntur a Deo, plures replics fieri Pessint, ita ut nunquam intellectus in doctrina data plane quiestat, ideo est,quia cum illae intrinsece, & per se non lint cognoscibiles, quo magis
eas cognostereconamur, tanto magis intellectus
confunditur, & hallucinatur, N ideo nimis exosa est quaelibet disputatio de rerum carenthS, & neqgationibus, in quibus nec intellectus divinus In venit rationem intrinsecam veri, aut cognoscibialitatem veram ; unde pene , nisi fingendo, loqui non possumus de illis, & inde solent provenire innumerae difficultates, In quibus tedet amplius minorari.
Suiuetant dicta pro hoc Primo Tomo de Deo Vno,& de scientia Dei necessarIa & generaliter sumpata, cedantque in honorem, & gloriam omnipotentis, & Omnisci enus Dei, Virginis Matris, Paulitani mei Parentis, Angelici mei Doctoris, & omnium Divorum ; subsintque quoad desectus, lapsus incursos correctioni S. M. Ecclesiae,& Sapientum iudicio, cui semper meipsum, di omnia mea Scripta humiliter, ac libentersiibiscio, &c.