장음표시 사용
561쪽
ciost. VI. saliter cognoscat Deus creaturas in se ipso
eognoscendo quod unum extremum non potest esse aliud, nec idem cum illo. Probatur primo, quia de negatione, aut chimera non potest intellectus aliquid proprie assirmare, nisi illam concipiendo, ac si esset aliquid i Sed Deus non potest
concipere negationem, aut chimeram ac si sit aliquid, quia hoc esset fingere ens rationis, quod Deo negamus: Ergo nec proprie affirmare ipsam esse non ens,aut este impossibilem. Nec valet resin pondere cum Illust. Godo, negando maiorem, quia videlicet, sesum,cum affirmatur praedicatum positivum opus est concipere subiectum, ac si esset aliquid, non vero cuin virmatur praedicatum
negativum, quale est, ly non em dg ly impossibile. Contra enim est, quia dum affirmatur praedicatu negativum, seu negatio, ipsa negatio concipitur ut aliquid positivum,& ut esse aliquod ἔ cum enim quis dicit assirmative hominem esse eaecum, aut chimeram esse non ens, aut esse is V sibilem. aperte assirmat praedicatum quasi aliquod esse. dicit enim de subiecto esse non ens, esse imposi-biis: Ergo dupliciter peccat in modo cognoscundi, qui sic assirmat; & ex parte praedicati. quod, cum nihil sit, affirmat illud ut esse aliquod , & ex
parte subiecti, quod cum nihil sit, concipit illudae si sit illud aliquod.Inquit quod ly est in propositione assirmativa, non importat de necessitate semper esse positivum, sed aliquando esse negati-Vum, quando nempe extrema sunt negativa. Sed contra est, quia semper importat esse negativum per se: Sed esse negativum re ipsa non est esse, solumque importat non esse a parte rei,conceptum
tamen, di assimatum ut esse aliquod: Ergo ly es in propositione assirmativa semper importae esse, si non verum, fictum tamen ac si sit eta: Sed Deus non potest fingere assirmando ut esse . quod te ipsa non est esse: Ergo nec proprie assirmare
negationes, aut praedicata nexativa. Explicatur: Hominem esse eaecum,aut aerem esse tenebrosum,
non est a parte rei ipsum esse, nec per hoc additur homini, aut aeri a parte rei esse aliquod . adhuc en negativum, quod re ipsa sit esse negans, aut removens aliud; sed ii parie rei,& re ipsa praecise importat aerem non habere lucem, seu non esse lucidum, & hominem non habere visum, seu non esse visivum: Ergo, dum hoc cognoscitur asi firmando aerem esse tenebrosum. aut hominem esse caecum, cognoscitur non esse, ac si esset eme, quod revera non est: Ergo cognoscitur aliter ac
est in se. 63 Sed in contra Gijciti Deus assentitur his propostlionibus assirmativis: Homo es eaevi.aer es tenebrosus, quando ille caret visu, & ille Iuce ; item istis: Chimera est imposibilis, Gimeras non em: Sed non potest assentiri, nisi per assirmationem, quia assensus est affirmatio illius , cui quis assentitur: Ergo illas propositiones affirmat Deus. Probat maiorem : Quia Deus non potest non agentiri omni veritati,seu omni verae propositioni: Sed illi propositiones supponuntur verae: go illis Deus assentitur. Explicatur: Non mdin veru m est, caecitatem esse carentiam visus in
subiecto capaci, peccatum omissionis esse carentiam actus debiti ex lege , quam hominem ess animal rationaler Sed quia hoc secundum verum est, Deus vere assimat, & cognoscit per assensis sum hominem esse animal rationaler Ergo pariter caecitatem esse carentiam visus, & peccatum
omissionis ect carentiam actus debiti. 6 Respondeo, distinguendo maiorem: Assentitur proprie, & sormaliter, nego : Improprie , & aequivalenter, subdistinguo: Affentitur
illis quantum ad realem negationem, aut caren tiam significatam cocedo: Quantum ad modum, quo per illas significatur, nego maiorem, & mitinorem in sensu concessio. Et ad probationem,di instinguo maiorem: Deus non potest non assentire omni veritati, quae re ipsa veritas sit a parte rei, concedo: Quae solum ex nostro modo concipiendi veritas appellatur, subdistinguo: aequivale
ter, concedo: Formaliter,& proprie, nego maiorem , & distinguo minorem: Ιllet proportiones supponuntur veri, distinguor Quantum ad modum significandi,nego:Quantum ad negationem significatam , subdistinguo : Supponuntur verae veritate reali, quae a parie rei vere sit veri ras, nerigo: A desectu veritatis realis, qui ex nostro m do concipiendi respective ad eas propositiones dicitur veritas , concedo minorem , & nego consequentiam. Itaque , in primis illae propo sitiones dicuntur verae non ex modo significam di, seu ex conformitate modi significandi cum obiecto ut est a parte rei, quia potius in modo significandi, & concipiendi disconsormanturcum obiecto a parte rei, eo quod significant caecitate. di tenebras ad modum entis ,& ad modum sormae positivae, qualiter non sunt a parie rei. Unde solum sunt verae, quantum ad id, quod significare intendunt; nempe quantum ad hoc,quod homo non habet visum, nec aer lucem, id enim significare volumus illis propositionibus signate.
quidquid sit de modo, quo id significamus satis
disconsormi,ad modum quo se habent res a parte rei. Quantum autem ad hoc significatum, illud re ipsa a parie rei non est verum aliquid, sicut nec ens, sed praecise importat realem carentiam, di desectum verae lucis in aere, & veri visus in homine, qui deseditis, aut carentia a nobis appellatur vera enuntiabiliter, quia videlicet conso iter se habet a parie rei, sicut per propositionem signate assirmare, & significare intendimus, quatenus significare intendimus aerem non habero lucem, di re ipsa lucem non habet; & hominem non habere visum, de re ipsa visum non habet. Et
ideo hoc vocamus verum enuntiabiliter,no transi
sidentaliter , quia veritas transcendentalis est
562쪽
s 44 Tract. de Deo τno. Disp. IV. de intellectu Uscientia Dei.
passio entis,& solum convenit enti, ut εnti; at v rum enuiuia iliter, potest convenire non enti, ut non enti,Mam significatur non cile eos, imo Npotest convenire fallo vi fallo, dum significamus illud cile fallum, quia tunc vere est falsum. 6 1 Ex quo iam patet in primis,quod Deus non assentitur illis propositionibus quoad modum, quia quoad modum affirmandi conformestion lunt Obiecto, nec verae. Ex quo satis constat, quod non assentitur illis proprie, nec modo assirmativo, nec arirmando quod illae affirmant quia hoc esset alsentire eis quoad modum , in quo disi conformes sunt obiecto. Deinde,quoad significatum principale assentitur aequivalenter,disentiendo, vel negando lucem esse in aere , & visum in homine, quia negatio, qua negatur lucem cile in aere,&vitum in homine, aequivalenter significae
ex parte principalis significati id ipsum quod affirmatio uicens esse tenebras in aere, di caecitatem
in homine , icet in modo intelligendi maxime disterant, quatenus per dissensitum nihil fingitur,
ει per alienisum fingitur enS rationis. Cum autem inquis, quod Deus omni veritati assentitur, dico, quod quando ea veritas re ipsa non est veritas Passio entis , led solum enuntiabiliter ut passio non entis, quae sane potius est falsitas entis,quam veritas, ei inquam veritati Deus proprie non assentitur ut veritati, sed Iolcin aequivalenter , clisentiendo nempe existentiae lucis in aere, aut visis in homine , tanquam alicui falso; qui enim dissentitur existentiae lucis in aere, ut falsae, vel venon verae, aequivalenter assentitur dicenti aerem
esse tenebrosum, & veritati dictae per ipsum. De quo vide in Logis. Ubi sum quas. s. a numeri
Ex quo ad confirmationem,nego maiorem, quia hominem egi: animal rationale est verum transcendentaliter,ut veritas est passio entis realis , & item est verum enuntiabiliter, quan tum ad modum positivum entis, sub quo assirmatur ; at caecitatem esse carentiam visus,& idem
de alijs carenti js, solum est verum enuntiabilitet respective ad propositiones illud assirmantes . di hoc non respective ad ipsas, quantum admodum positivum , de per modum entis, quo illud assit mant , sed quantum ad reale non esse visus, quod significare intendunt, quod quidem melius, &cothrmius enuntiat,qui per dissectum idem cognoscit, quam qui per assenssum.Vnde falsum est,
quod non minus sit verum caecitatem esse caremtiam visus. quam hominem Use animal ration te, ut vult litust. Godo. 67 In quorum confirmationem placet adducere verba August. lib. de beata vitarebi sic ait: N sic o, quomodo diremus : Habet egestatem. Tale euim est, aes locum aliquem, qia lumine or a: dicamus tabere tenebras, quia nibu est aliud, quam lumen non baberes non enim ten brae, quas veniunt, aut recedunt ies eare, is mine , boe ipsum es iam tenebro in esse, ut ea-rere veste, Me es esse nu m. Non enim in accedente, veluti aliqua res mobilis , nussitas Diagit. Sic ergo dieimus, aliquem habere egestatem. quas dicamus habere nuditatem. Egestas enim Oerbum es non habendi. Quamobrem , ut
quod Oolo explicem sicut possum , ita dicetum habere egestatem , quasi dicatur habet non habere. Et in Gliogato, cap. 3. sic ait: Mors est, immo non es mors, quia nisu est mors.
Ex quibus costar, consormius valde explicari carentias per diuenissum, n gando formas, quarum sunt carentiae, quam assirmando ipsas carentias per verum assensium, licet idem significare velimus uno ac alio modo: Et cum Deo debeamus adscribere modis perfectiorem, & conformioremeas cognoscendi, non disconsormem adhue in modo entis ex parte obiecti, inde est, quod debemus illi solum attribuere modum cognostendi eas pure remotive per dissenisam , cognoRendo nempe sormas non esse , non auLem per si
senilum, quasi affirmet carentias esse. Vide in Metaph e. quaest. 3o. per rotam, ubi plura diximus huic assi impio utilia. 68 Quaeres secundo : An Deus commearmati, quomodo, ct in quo medio Respondeo ad primum, quod Deus cogη noscit mala. Ita D.Thom. & probat primo. ex illo Proverbior. 13. Infernus, e perditio coram Deo. Et posset probari etiam ex illo Genes mi dens Deus, quod multa malitia bominum esset in terra. Et ex aliss innumeris, quibus in Sacro Textu dicitur expresse, Deum videre, scire , de
cognoscere mala. Item ex eo, quω Deus est i dex, & punitor malorum; non posset autem mala punire, & iudicare, nisi cognosceret ea.
6s Deinde probat ratione , quia quis quis persecte cognoscit aliquid, opportet, quod cognoscat omnia,quae possunt illi accedere: Sed sinit aliqua bona, quibus accidere potest ut per
malum corrumpantur : Ergo Deus , ut persectε cognoscat ea bona , necessario cognoscit
o Dico secundo: Deus e noscit mala per bonum quo privant. Ita etiam D. Thom. de probat, quia sic est cognoscibile unumquodque. secundum quod est: Sed hoc est esse mali, quod est privatio boni:Ergo per hoc ipsum,quod Deus
cognoscit bona, eo etiam cognoscit mala, sicut per lucem cognouecuntur tenebrae. Sic D.Thom. Et confirmat ex Dionisio 7. de Dminis Nominiabus, aientis: Quod Deus per semeti in tenebra rum accipit Ossonem. non aliunde videns tenebras, quam a lumine: Cognoscit ergo malum per bonum, quo privat, sicut tenebras per lucent qua privant.
7r Dico tertio: Deus cognoscit mala inse
563쪽
s st. VI. uualiter cognoscat Deus creaturas in se ipse
se Ipso ut ἰn causa boni, quo privant, di vi causa permissiua ipsius privationis aut mali.Constat ex dictis.quia malum cosistit formaliter in privatione bonitatis debit ut alibi ostendemus de omni
Vere malo ex. communi PP.sententia: Sed privationes cognoscit Deus, tanquam in medio , in seipso ut causa sormarum,quibus privant,& ut ca sa permissiua ipsarum privationum: Ergo sic cognoscit mala. Explicatur, quia licet cognoscat malum per bonum quo privat, non tamen per illud tanquam per medium, ut in simili de privatione notavi supra g. s. n.6o. sed quatenus cognoscendo bonum debitum sublino, vel actui, non invenit, nec cognoscit in eo subiecto, vel actu tale bonu. seu cognoscit tale bonum in eo non est e Sed cognoicit tale bonum per se ipsum ut causam essectivam,& exemplarem boni,Sc tale bonum ibi non esse per se ipsum ut causam permitentem ibi non esse,seu deficere, nam cuiusvis desectus, & carentiae Deus pure permissive causa est: Ergo cognos cit malum ut per medium,per se ipsum ut causam positivam boni quo privat, & ut causam permisi
vam ipsius mali, seu privationis. 7 a Sed in contra sibi obijeit D. Thom.
primo ex Philos. 3. de Anim. ubi ait, quod intel lectus,qui non est in potentia,non cognoscit privationem:Sed malum est priviso boni, ut inquit August.de intellectus Dei nunquam est in potentia: Ergo non cognoscit malum. Secundo: omnis scientia,vel est causa sciti, vel causatur ab eo: Sed scientia Dei non est causa mali , nec causatura malo: Ergo scientia Dei non est de malo. Tertio: omne,quod cognoscitur, cognoscitur per suam similitudinem,uel per suum oppositum: Sed Deus no cognoscit malum,nec per eius similitudinem.
Dec per eius oppolitum:Ergo non cognoscit in alum. Minor probatur, quia Deus nihil cognoscit, nisi per suam essentiam: Sed essentia Dei nec est similitudo mali neque ei malum opponitur, quia divinae essentis nihil est contrarium,ut ait August. lib. i a tae Cmitat. Dei: Ergo Deus per suam vi
73 Respondet Dahom. ad primum, exisplicando Philosoph.sic: Intellectus,qui non est inpotentia,non cognoscit privationem per privationem in ipso existentem,concedit, & hunc fuisse sensum Philosophi assirmat, & probat: Non cognoscit privationem per sorma oppositam, negat, di concessa minori,consequentiam, quia Deus licet non cognoscat malum per privationem in ipso existentem, cognoscit tamen illud per bonum, quo privat. Ad secundum .concessa maiori,distinguit minorem: Non est causa mali, nec boni, per quod malum cognoscitur,negati Et est causa b ni, per quod malum cognoscitur,concedit,& hoe lassicit, ut cognoscat malum , praesertim cum sit etiam caula permissiua absentiae boni, in quo malum consistit.
τε Ad tertium,negat minorem.Ad probattionem concessa maiori,&minori,quoad primam partem distinguit secundam:Neque ei malum opponitur immediate in se ipsa,concedis,quia essentia divina non est corruptibilis per malum:Neque ei malum opponitur in et ectibus,quos per esset ltiam suam cognoscit,negat minore,& consequen tiam,quia cognoscendo per essentiam suam bonum debitu cuius per se causa est,cognoscit etiam malum oppositum,& corruptivum ipsius boni.
7s Sed ultra obijcit quia quod cognosciturno per se ipsum sed per aliud imperfecte cognos
citur: Sed malum non cognoscitur a Deo impersecto:Ergo nec per aliud,seu per bonum opposivtu Respondet,quod cognoscere aliquid per aliud tantum,est imperfectae cognitionis,si illud sit cognoscibile per se: Sed malum non est per se cognoscibile quia de ratione mali est,quod sit priv tio bonio sic neque definiri,neque cognosci potest,nili per bonum. s Ex dictis colliges, quo pacto Deus cognoscat tum impossibili tum negationcs,de privaationes possibilus,tum mala possibilia,uo in se ipsis,nec motive,nec terminative sed in se ipso Inti
possibilia quide in se ipso ut causa possibilium adinvicem rppugnantium.ex quibus constat impossibile;negationes,& privationes in se ipso vi cauiasa positiva sormarum oppositarum,dc in seipso vecausa permissio ipsarum negationum , & priva conum ;& denique mala possibilia in se ipso vecausa positiva bonorum,quibus privant,d permiis siva ipsorum malorum; & hae doctrina latis fieri potest affatim obiectionibus,quibas contrarij arguunt,non omnia cognoscere Deum in se ipso, tanquam tu causa.
Q U AESTIO VIL VO PACTO DIVINA VERITAS
sit obiectum formale oris motivum,si
terminativum ditani inteLuctus. ε1 onstat iam ex supra dictis, nihil creari . . tu esse obiecta&rmale, nec inosvu, nec terminativum primarium divini intellectus, ac proinde tale obiectu solum in Deo ipso reperiri.Sed quia in Deo distinguimus essentiam,attributa,& relationes, disputatur adhuc,an sola essentia divina vi ab attributis, & relationibus distincata sit obiectum sermale divini intellectus, an eti attributa, & relationes. In quo disidio multiplex
est sententia inter nostros, di extraneOS.
i a Ante cuius decisionem Oecurrit dissicultas, an propter identitatem essentiae divina cum intellectione divina, sive realem, sive virtualem repugnet essentiae divinae esse obiectum motivum divinae intellectionis. In quo quidem dubio. In primis Herice, ut reseri Illust. God in praefent. Disputat. a . n. 89. asseruit intellecti
Dem divinam prout est cognitio sui non habere
564쪽
s η6 Tract. de Deo uno. Disp. de intellectu, chntia Dei.
obiectum, nec etiam ratione nostra; & cum essentiam divinam constituat in actuali intelle tione , plane negat essentiam divinam esse obiectum divinae intelle etionis , adhuc ratione nostra; de attributis autem, aut praedicatis divinis trans cendentibus,asserit esse obiectum divinae intelle tionis solum ratione nostra, quia solum ratione
nolira ab illa dilfinguuntur. Unde ii illi Gijciatur communis sententia D.Tho. Scoti, de The logorum dicetium,essentiam divinam esse obiectum primarium divini intellectus, aut intellectio. nis .Respondet omnes Theologos improprie locutos luille non vero proprie de obiecto in stri ta acceptione tibi ecti.Sed hic modus dicendi, veinquit Illust.Godoy, displicet communiter Theologis,nedum exteris,sed etiam domesticis. Vnde
Duo supposta praemittuntur.3 Uppono prim o 'sentiam divinam, o imo O ipsam divinam eo itionem esse veri, proprie sui obiectum consequem
ter quod ad rumnem objectι vere, Ο proprie t lis, non requisisti disinetis illius a regnitione, euius es obieetum. Probatur primo ex communi Theologorum sententia, plane,& sine limite asIerentium,essentiam divinam esse obiectum diuina intellectionis,cum tamen sine addito virtualiterέ aut per rationem, aut formaliter ex natura rei, non asserant esse dili inctam a divina cognitioner
Ergo sentiunt divinam essentiam proprie , & fine addito diminuente esse obiectum divinae intellecationis,cam nunquam tale additum diminuens ap- possuerint.Secundo, quia si adhuc ratione nostrano est obiectum divinet cognitionis: Ergo nec improprie , aut large est obiectum illius i Ergo salsistere omnes Theologi, qui hoc asserunt. Tertio, quia alias, proprie loquendo , solet creaturet in ut obiectum divini intellectionis ; & consequenter
solum ens creatum esset proprie loquendo adae quatum obiectum primariu, dc sormale illius,quo nihil magis adversum D.Tho.8t communi The logorum cetui,excogitari potest. Sequela probatur, nam in primis iuxta hunc Authorem essentia divina nec ratione nostra est obiectum divinae in tellectionis:Deinde nullum praedicatum divinum
est proprie obiectu illius; quod sic probatur, quia luxta ipsim quodlibet aliud praedicatum divinu,
quia solum ratione nostra distinetiam a divina intellectione, solum ratione nolim est obieetum ilia Ilias: Sed quod solum ratione nostra est obiectum,no est proprie δι simpliciter obieetiim sicut quod solum ratione nostra est distinctum, non est proprie de simpliciter distinctum : Ergo nullum praedicatimi divinum est proprieinc simpliciter obie timi divitis intellectionis iuxta praedictu Authorci Ergo solum ens creatum erit proprie, Ee simpliciter obiectum illius: Ergo solum ens creatum erit proprie loquendo obiectu adaequatum formale,deprimarium divinet cognitionis; ni velis, divisam
cognitionem non habere obiectum primariu, nec formale proprie loquedo,quod magis erit ablurdum, quia sublato obiecto is ali, Ac primario,
necessiario aufertur obiectum materiale,di secumdarium I unde tandem divina intellectio, propriὀloquendo,nullum habebit obiectum, nec prim
rium,aut sormale, nec 1ecundarium, aut materi
Tertio quia divina intellectio proprie est cognitio essentit divini:Ergo essentia divina proprie est quid cognitum per divinam intellectione: Sed id, quod proprila est cognitum per divina in istellectionem est proprie obiectum illius,quia propriE illi obijcitur propriὀque est illi obiective presens alias per illam no cognosceretur: Ergo es en -
tia divina est propriε obiectum diving intellecti
nis. Nec obest,quod ab ea propriὰ non distingu tur quia licet a nobis non pol sit intelligi obiectu cognitionis,nili ut distinctum a cognitione, cuius est obiectum,hoe non provenit ex eo, quod Pro Prietas,seu propria essentia obiecti talem dis ine-tionem requirat aut in illa constituatur, sed quia rate; distinctione requirit imperfectio nostri intellectus, qui, nisi dili inguendo, nequit percipere obiectum,dc cognitionem ipsius, quamvis sine distinctione de cum sumina identitate possit in acta
puro idem ipsissimum re ipsa esse intellectici tui de sui ipsius obiectium .cu possit idem ipsissimum reipsa esse cognitio sui ipsius de cognitum per se ipsum.& a se ipso.sibique ipst intentionaliter se obiective praesens. Cons matur,quia non minus est a nobis in intelligibilis intellectus Et intellectio sine distinctione unius ab alto,qua obiectu Si intellectio sine distinctione unius ab alio: Et tamen ta ac tu puro datur vere de proprie intelledius,&ver de proprie eius intellectio absque distinctione unius ab alio vera Se propria: Ergo pariter dari poterievere,& proprie intellectio, ει vere, de proprie obiectum illius absque vera, Be propria distinctione unius ab alio.Uel aliter: No minus est a nobis in-
intelligibilis sine distinctione cognitio, de cognituper illam,quam cognitio, Se obiectum illius: Sed
hoc non obstate, re ipsa datur in actu puro cognitio vere Sc proprie talis,di cognitu per illam vere, Ee proprie cognitum,absque ulla vera, de propria
distinctione: Ergo pariter poterit dari obiectum re ipsa vere, de proprie tale absque ulla vera, de propria distinctione ab obiecto, cuius est cognitio. 1 Sed dices sorsan saltem requiri dii inctio.
nem aliquam impropriam,vel virtualem, vel f damentalem rationis,& hanc no dari inter esentiam divinam,& divinam intςllectionem. quia es.sentia divina consiluitur per actualem Dei intellectionem; vel saltem non dari inter ipsam intellectionem , de ipsam mei; ac proinde ipsam intellectionem non posse ella obiccium sui ipsius , nec similiter essentiam disinam. Sed contra est,
quia illa distinctio in riopria, qua requiritur,
565쪽
nempe distinctio rationis, ut iam diximus, non reqtriti tu ..tubitatum sit vere v opcla obiectum cognitionis,sed solum ut a nobis concipia r ur dii l. scire istincti Rup tequii Mnterintellectum divinum i eius iotellectionen non re
quiritur ut iurellectus sit proprie latellectur,te i itellectio hi proprie intellecti M. Olim viai nibis concipiantur ut tales. Distinebo vero να-ἐlas, quae temptri inportuna est, ut iaph saepe dixbun is solim est simplex mutvalantia eiusdemri in plicit impentitatiς ad tes es ceratis. diversu. kpraei quidem non constituit praedicm propria. &ia In alia Deioed ad illa consequituri Unde dii ineutio virtualis obicisti M cognita is eius, me si riplex aequiis entia eiusdem simplieissimis encitatis ad obiectum, & cognitionem increatis distinc
ta,consecuta ad eam entitatem, quae cum summariuntitate fit formaliter obiectumn obiecti cognitio in Deo: Sed hanc disti hicinem virtualem, nec illam distinctionem rationis in virtuali funda ,
ram nemo negare potest inter essentiam divinam, S actualem ipsius intellectionem: Non quiuidem virtualem, siquidem essentia divina, de a :malis intellectio in Deo a dubio sunt una sima. plicissima entitas simplicissime squivalens Obie to cognitionis & cognitioni in creatis realiter diastinctis; nee limiliter distinesionem rationis , quia intellectus noster non potest concipere essentiam cognitam, Se cognitionem ipsius nisi per modum dii in torum: Ergo vel falsa est illa sententia, quae constituit metaphysice essentiam Dei in a tuali intellectione; vel si vera admittatur, debeti conciliari cum ea distinctione virtuali consequuta ad di Winam eminentiam,& simplicitatem, di cum, distinctione rationis exacta ad nostrum modum concipiendi. 6 Explicatum Non ideo eadem entitas estinDeo proprie intellectus 3c intellectio cum sum ma identitare,quia distinguuntur virtualiter, sed potius illa simplex entitas distinguitur 'irtualiter. penes intellectum,& intellectionem, quia est cum sui ima identitate intellectus, & intellectio proprie talis; nam quia escum summa identitate intellectus,de intellectio proprie. 8e se aliter talis, aequivalet intellectui δε intellectiohi creatae reali ter distinctis, in quo distinctio virtualis consistit; prius enim est quod sit in se proprie,& sormaliter intellectus,& intellectio cum summa identitate, quam quod aequivaleat intellectui, de intelleetioni realiter distinctis: Et similiter non ideo illa
entitas est proprie, & formaliter intelleetus,& intellectio, quia distinguuntur per rationem,sed potius distinguuntur per rationem , quia a parte rei ea simplici Sima entitas est proprie, Be formaliter intellectus di intellectio analogice conveniens seiactandum unam rationem analogam cum intelle
tu, S intellestione creata realiter distinctis: Ergo
a priori non est indagandum, an in Deo syn alb
uonena esse, veru, Si P priui lectuin sub ipnus quia vero, dic proprie se apiam cagnouitu Eurida. insero,eam sub munere cognitionis auimguiraiatione nolira a se ipIa sub munere obit ad otiam dii tincti et virtuali per aequivalcutiam ad cogniΦt mm obiectum in creatis realem eluiae timem habentibus in quoi ilum est inconve-iniens; quia reipia ita aequivalet. de propter di itato εquivaleotiam labiter intellectus distinguere poNit latita ,& rationem obiecti, & rationem ic nitionis, quamvis a parte rei tota ipsa litENAnitio .ci tota ima fit sui ipsius obiectum,&a se totaliter cognita absque. distinctione vita 1 pa in rei inter cogestam,& ipsam cognitionem. Nec in contra est,quod cognitio divina est una, tam
irrualiter, quam per rationem. Dico enim,quod est una cognitio . tam virtualiter, quam per raritionemn ideo diliingui non poterit in duas coganitiones; sed per rationem est obiective duo. oempe sui obiectum, di cognitio sui; quia ut duo
a nobis concipitur; & etiam virtualiter,quia tquivalet duobus realiter in creatis, nempe cognitioni , Sotae iiilius, quae in creatis realiter sunt duo. Nee inde inseras: Ergo ratio cognitionis in illa non erit obiectum, nec ratio obiecti erit cognitio. Dimi uu enim consequens: Ratio cognitionis exerciti, ex modo nostru concipiendi nocierit obiectum, nec cognita; & similiter ratio o lecti nn erit cognitio, concedo: Signate, & ex parte rei signitisatae, nego consequentiaman quo nullum est inconveniens, quia solum est dicer
quod dum concipitur a nobis per modum cognitionis, non concipitur per modum cognitae, aue obiecti, ex vi huius conceptus eunum; & dum concipitur ut obiectum , ex vi huius conceptuaobieetum, non concipitur ut cognitio, licet re ipsa ex parte rei significatae sit cognitio, de obiectum ipsius cognitionis. 8 Maior distieultas est, an divina essentia sit obiectum molirem divinae intellectionis. Ci in quam M.Herrera in praesenti negat in primis eam esse obiectum physice motivum. Accipit mintem ly pb ce motivum, pro motivo quod Pediui speciein modo incognito movet ad sui cogntritionem , ad modum quo cibiectum in creatis, an -LCquam coguolcatus, movet intellectum per sui Zeta a spe-
566쪽
speciem ad sui cognitionem. IMnde etiam negat diis Obietium intantionaliter motivum determinati v Deinde asserit , attributa ; ει relationes,
suppostea distinctione virtuali ab essentia divina, seu ab intellectione divina re. obiecti1m illius in- temonaliter motivum determinati ..Sed haec doctrina etiam singularis est , de praecipia apud
noltros invisa. Vnde contra illam. l .s . . Suppono secundo Mod essentia disia
diis me. Tum qui proprie loquendo,nullum Gru testam . adhuc iri citatis, movet physice ad sui cogniti em, sed solum intenti naliter, ut supta argucbamliae'. s. ὰ m. aa. Tum quia saltem illa vox physice supra motivum , delignat veram causalitatem a parte rei obiecti in cognitionem qualem habet cibiectum creatum in sui notitiam, Sed essentia di0ina nullam veram caussitatem habere potest in sui cognitionem, tum quia divina crinitis non potest esse vere , di proprie ca sata, nec ab alio; tum quia est a parte rei sui ipsius cognitio,& nihil causat se ipsum veren pro prie: Ergo. Io Nec valet recursus ad distinctionem,de causalitatem virtualem , tum quia diltinctionem virtualem intrinsecam prorsus 1 Deo iam releg vimus Disputat. a.Tum quia illa ad summu pro hare posset, quod essentia divina esset virtualiter.
seu aequivalenter motivum phylicum, non vero
proprie , Ee simpliciter. Tum demum, quia valddconsiderandum est, in quo aequivaleat obiecto physice motivo. Nam si illi non aequivalet in eo. propter quod dicitur obiectum physice motivum, non proinde ex hac aequivalentia poterit essentia
divina dici obiectum physice motivum I licet insalijs aequivaleat tali obiector Sed essentia dikiua
non aequivalet obiecis physice motivo in eo, propter quod dicitur obiectiam physice motivui Ergo talis non est, nec dici debet. Probatur m nor quia obiectum physice motivum dicitur tale, quia per veram causalitatem , de influxa movet intellectum ad sui cognitionem: Sed in hoc
Ir Sed inquit Ribadeneyra,essentiam divinam vere movere physice ad sui cognitionem, quia cognitio divina vere est ab ipsa essentia divina , non efficienter, sed constitutive , di identice. Sed contra est; quia etiam cognitio creata vere est a se constitutive, B: identice, & tamen non est obiectum motivum sui ipsius: Ergo inepte explicatur obiectum physice motivum, imo nec obi ctum ullo modo motivum per hoc quod cognitici sit ab illo identice, te cinitutive.Vnde,quam visDeus non cognosceret essentiam divinam,eius cognitio haberet esse identice, de constitutive abessentia di . in quin tamen esset ullo pacto obie tum illius, ullo modo motivum ETO.
I 1 Uppono tertio, quod essentia divina I .si ines obieeium formale moti m
Mentionaliter divina eognitionis Probatur,quia in ptimis est veta obieetiim , ut ostensum manet; deinde est uere tectum formale, contrapositive ad materiale, quia est obiectum ratione sui, Aenon ratione alterius cognitum a Deo per divina intellectionem. Deinde non est obiectum tam te puta terminativum, Ergo est obiectum sermale etiam minuum Probatur haec ultima pars privimo,quia obiectam sermale terminativum , non potest non esse saltem sub alia ratione motivum.
Secundo, quia obiectam , quod per sui speciem specificat, Et determinat Hrmaliter intelle mad sui cognitionem. non est pure terminativum sed etiam motivum intentionaliter: Sed essentia divina per sui speciem specificat, Ec determinat Brinaliter intellectum divinum ad sui cogniti
nem: Ergo est obiectum sormale, non tum teria minatiuuin, sed motivum intentionaliter. Probatur minor, nam in primis essentia divina est sui
ipsius species cu lit fui ipsius quidditas intelligibilis, in quo ratio speciei consistiti Deinde per se ipsam ut quidditas.de species intelligibile est spe
cificat, di determinat sermaliter intellectum divinum ad tui ipsius intellectionem: Ergo per sui speciem specificari et determinat intellectum divinum ad sui ipsius cognitionem. Probatur mi- me, quia intelle bis divinus per suam essentiam. hoc est, peressentiam divinam,ut per quidditate, M speciem intelligibilem,constituitur specifice determinatus ad ipsius essentiae divinae intellectione, Ergo per illam,ut talem sormaliter,specificatur de determinatur ad intellectionem eius. Probatur
antecedens, quia si per impossibile abesset ab in tellectu divino essentia divina per modum quid-ditatis, de speciei intelligibilis, intellectus divinus non esset determinatus, nec specificatus ad
illius intellectionem, sed prorsus indisserens, uinpotentia ad talem intellechaonem: Ergo per illam
constituitur Hrmaliter specificatus, de determinatus ad talem intellectionem. I 3 Dices, essentiam divinam proprie non esse speciem, quia species importat vicariatum obiecti, Ee esse impressam intellectui, supponereque intellectum defectuosum,de in potentia, qu rum nihil in Deo esse potest , sed intellectum divinum per se ipsum esse determinatum ad sui intellectionem. ibsque specie determinante aut specificante ipsum. Sed contra est, quia de essentia
speciei intelligibilis non est, quod sit impressa intellectis; quia nomen impressae habet ex specie hus accidentalibus intellectui creato, non ex tituisio speciei intelligibilis; nee quod sit vicaria obiecti, quia hoc habet in creatis ex desectu obiecti
567쪽
VE L si uo pacto divina veritas sit obiectum formale, c. s q9
absentis; sed tum est, quod sit ipsa species. &quidditas obiecti intelligibilis in actu : Sed ellentia divina est proprie sua species, & quidditas intelligibilis in actu Ergo est proprie sua species intelligibilis: Ergo Ze obiectum per se motivum divini intellectus ad tui intellectionem. Secundo, quia si intellectus divinus per se ipsum est sum me determinatus ad ipsius Dei intellectionem . ideo est, quia per se ipsum est quidditas ipsius Dei intelligibilis in actu; si enim non esset vere, εἰ pr
prie per se ipsum quidditas ipsius Dei intelligibilis in actu,non esset lumme per se ipsum determinatus ad ipsius Dei intellectionem: Ergo constituitur formaliter determinatus per quidditatem Dei ut intelligibilem in actu,seu per essentiam divinam ut speciem intelligibilem. Explicatur : Uel cum inquis , quod intellectus divinus per se ipsum est summe determinatus ad sui intellectione, concipis intellectum divinum vi idein omnino cum essentia divina, & quidditate eius ut intelligibili in actu. vel vi aliquo pacto ab ea distinctur Si primum, ateor, quod lic est summe determinatus per se ipsum, sed quia ipse, ut supponis.est essentia divina, seu eius quidditas ut intelligibilis in actu, per quam constituetur formaliter o lective determinatus.Si secunduma ego quod per se ipsum lit summe determinatus . quia ut distinctus a quidditate obiecti intelligibili in actin implicat. quod per se ipsum sit summe determina tus. Quod sic probo, quia nisi intellectus fiat Melsit obiectum ut intelligibile in actu , ex se est inpotentia, & indifferens ad eius intellectionen i, ut docet communis Philosophia Aristotel. & D. Thom. Ergo intellectus, ut distinctus ab essentia divina non est summe determinatus ad cogniti nem ipsi . 14 Seeundo suadetur assumptum, quia obiectum sorinals olivum intentionaliter divinae intellectionis nullam ex suo conceptu imporistat in persectionem: Ergo debet concedi ei a tiae divinae respectu intellectionis divinae. Probatur antecedens: Non importae impersectionem distinctioni realis, nec realis causalitatis: Ergo nullam , quia de hae soldm est difficultas. Probo antecedens, quia non est de ratione obiecti motivi realiter distingui ab intellectu, cuius est intentionaliter motivum , nec ab intellectioni ad qua movet: Ergo nec realiter illam causaret Ergo non importat imperfectionem distinctionis realis, nec realis causalitatis. Probo antecedens , quia non est contra rationem obiecti motivi intentionaliter summe identificari cum intellectu rErgo nec est de ratione illius realiter ab illo distingui. Probo antecedens ; quia tanto perfectius intellectus
movetur ab obiecto quanto magis est unum cum
ipso obiecto:Sed magis est unum cum illo, si cum illo realiter identificatur: Ergo non est contra rationem obiecti motivi identificari realiter cum intellectu, sed potius hoc auget perfectionem o lecti in ratione talis. Probo maiorem, quia intellectum moveri ab obiecto consistit in eo, quod intellectus in actu sit intellectum in actu , seu in
eo, quoti intellectus tiat res intellecta, ut exponit D.Thom. seu in eo , quod ex intellectu,& obiecisto fiat magis unum, quam ex materia, de sorma, ut exponit Aristor. Commentator;leu in eo,quod
obiectum ut intelligibile in actu sit intime praesens intellectui; seu in eo quod per se, vel per sui speciem se ipsum noti ficet intellectui: Sed quanto obiectum. ut intelligibile in actu, est magis unum
cum intellectu. Se intellectus cum obiecto, tam perfectius intellectus in actu est intellectum in actu, Ac tanto persectius est res intellecta, & tanto magis unum resultat ex obiecto, & intellectu ; de tanto magis intime obiectum est intelligibilitet praesens intellectui ;& tanto magis in actu se ipsum notiti cans intellectui: Ergo quanto magis est unum obiectam cum intellectu, tanto magis Perinsecte movet intentionaliter ipsum , di tanto inti mius , Se persectius intellectus movetur intenti Inal iter ex obiecto. is Nec dicas. quod intellectum moveri intentionaliter ab obiecto est fieri unum cum o lecto in esse intelligibili, non vero esse unum cum illo: In Deo autem, licet essentia divina sit maxume unum cum intellectu divino , non tamen fit unum. Contra enim est, quia in creatis motio intentionaas ideo definitur per fieri unum potius. quaia: per esse, quia intellectus,utpote potentialis non supponitur unum cum obiecto, no veto quia conlistat essentialiter in fieri potius,quam in esse; unde intellectusAngeli absdubio movetur intentionaliter. de intentionaliter insormatur a sua eL sentia, quin tamen fiat unum intelligibiliter cum illa , quia ex quo Angelus est, eius intellectus est unum cum sua essentia ut intellecta in actu, &non fit, nec transit de non uno ad esse unum:Sed intellectus divinus, licet nunquam fiat unum cum essentia divina vi intelligibili in actu, tamen est semper,& per essentiam unum cum illa, & tanto magis, quanto magis cum illa utentificaturimo tanto magis persecte ex illa movetur intentionaliter, dum illam intelligit. Ex quo colliges, pariter esse interpretandas in Deo illas voces, deter minatur, amatur, informatur intellectus ab obiecto quibus in creatis significamus intellectum moveri ab obiecto; licet enim significent dcterminationem , actualitatem, Se formam,ut in fieri.
tamen in divinis hoc non requiritur , sed totum salvatur per esse absque fieri, per hoc nempp. quod intellectus divinus per diuinam essentiam ut intelligibilem in actu est determinatus formaliter, est formaliter in actu, estque per identitatem informatus ut ipsam intelligat. Nec mirum, nam vel ipsam identitatem aliter significare non pota sumus, nisi dicendo duo iden cari, per quod
568쪽
'sso Trac Ue Deo M. Dissp. IV. de intellectu, tae scientia D eL
tamen non intendimus signincare , quod santidem, sed citiod sint idem; unde sicut nemo negavit , quod esszntia divina identilicatur proprie eum intellectu divino, qui a non fit idem .sed est idem ; ita nemo debeε negare , quod intellectus divinus proprie determinatur, specificator,.actu tur , intarmaturque intelligibiliter ab essentia divina , quia non fit, sed est per identitatem determinatus ab illa; quia non fit, sed est per identitatem eiusdem speciei intelligibilis cum illa ; quia ron fit sed est in actu identice per illam;quia non sit, sed est per identitatem eiusdem formae intelligibilis ac illa.
is Explicatur, nam licet actuari, determinari , specificarique efficienter . seu in genere causae essicientis loquendo significent proprie fi ri in actu, fieri determinatum, fieri specificatum;
amen, dum proseruntur in genere caula .rmalis non significant fieri, sed esse , N possit sit accipi de esse per identitatem: Ergo, loquendo in genere causae se alis constitutivae, cum toto rigo
re theologico dici potest , quod intellectus divinus intentionaliter determinatur, actuatur,& spe
Eficatur per essentiam divinam; quia hoc in sensu formali constitutivo non importat distinctionem, sed melius salvatur cum identitate. N implicitate, quia quanto magis intellectus identiscatur cum essentia divina vi intelligibili in ac-Tu, tanto magis per illam constituitur sorinaliter determinata,actualis, & specificata in genere intentionali; quin ad hoc opus sit vera distinctio. quamvis 1 nobis id sine distinctione exercita intelligi non possici Ergo pariter tanto magis erie Intentionaliter motus per ipsam essentiam diutinam, quanto magis cum illa ut intelligibili in a tu identificatur. Patet consequentia, quia non aliud signifieat, intellectum moveri intentionaliter per essentiam divinam , quam per illam determinari , actuari, & specificari se aliter. et 7 Nec dicas; secundo,quod miseri de signat genus causae essicientis, non formalis conia situtivae. Contra enim est.quia licet moveri physice, & quoad exercitium , designet genus causae essicientis;tamen moveri intentionaliter,& quoad specificationem, soluin designat genus cause formalis constituentis intellectum in actu intentionaliter determinatum , & specificatum ; unde M. 3. de Anim. diximus, speciem impressam, adhue
in creatis, non concurrere in genere causae eiu-
cientis, sed solum in genere causae Qrmalis specificantis intellectum, illum determinantis, di a
18 Dices quod licet non significet genus causae essicientis erga intellectum, sed solum sor-
malis erga ipsum, tamen erga intellectionem, ad quam movet. necessario importat essicientiam. Contra tamen est, quia non importat aliam eiu-
cientiam erga intellectionem, si quam importat intellectus determinatus formaliter per speciem: Sed salvatur intellectus vere, di proprie talis absque vera efiicientia intellectionis: Ergo pariter salvatur species seu obiectum intentionalitcr m vens , di determinans intellectum in genere causet sermalis, absque vera efficientia in intellectione. Explicaturo Salvatur, quod intellectos se ipsum Nase ipso movetur intentionalit cr, cum intelligit, absque vera essicientia intellectionis. Vt explicavimus supra quas . r. Ergo potiori titulo explicari poterit, quod intellectus movetur. intentionaliter ex essentia divina, di quod illa movet intentionaliter ipsum, abIque vera etaientia m-tellectionis.
sentiam divinam movere.intentionaliter ad sui intellectionem , dicit ad minus intellectionem e L se obiective quia dator est entia; potius, quam essentiam, quia datur eius intellectio: Sed hoc est salitim: Erso & quod essentia divina moveat in
tellectum divinum intcntionaliter. Naiorem supponit per se notam ex explicatione Eerminorum,& totus est in probarido minorem, sic: Inter es.sentiam divinam, R eius intellectionem nulla dautur distinctio viritialis intrinsecat Sed absque diastinctione virtuali intrinseca saltem, verificari nequit, dari intellectionem quia datur essentia, po tius quam essentiam , quia datur intellectior Et
M. Probat minorem, quia dari intellactionem, quia datur essentia, & non e converso, iunt praedicata contratia: Sed absque distinctione virtuali intrinseca non possitiat verificari praedicata contradictoriar Ergo. Dmbat maiorem , nam si datur intellectioquia datur essentia, & non e comverso, rogo: Velisentia est ratio quare datur es sentia, eo modo quo est ratio cur datur intellectio vel noes Si est eodem modo ratio cur datur essentia, cum alias hoc eode innodo intellectio non sit ratio cur datur essentia, iam verificatur, quod essensa hoc modo est ratio, cur datur essentia ,& intellectio hoc eodem modo non est ratio cur datur essentia; quae maniseste sunt praedicata contradictoria. Si vero essentia non est ratio eur datur essen;ia eodcm modo, quo est ratio cur datur intellectio: Ergo intellectio hebet pro ratione existendi essentiam tali modo; & essentia non habet pro ratione existendi ipsam essentiam eodem modo, quae sunt etiam praedicata contradictoria.
& intellectionem distingui virtualiter intrinsece, re sic suscipere posse praedicata contradictoria. Sed hanc klutionem non admittimus , quia distinctionem virtualem intrinsecam de se lassicientem ad suscipienda actu a parte rei praedicata co- tradictoria , iam saepe a Deo relegavimus. Propterea responderi potest secundo, non requiri distinctionem virtualem intrinsecam, sed sufficere
569쪽
QUII. si pacto diυina Veritassis obiectum formale, c. s s I
distilictionem rationis, ut essentia sit ratio obie sua cur detur intellectio , & nota econtra, ac per consequens ut sit obiectum intentionaliter motivum. Sed contra etiam est , quia si essentiam esse obiectum intentionaliter motivum intellectionis consistit ex parte rei lignificats, in eo,quod sit ratio cur datur intellectio, Ac non econtra: Rogo, vel essentia a parte rei est obiectum intentionaliter motivum intellectionis vel non, sed solom per rationem , S: ex nolim modo concipiendi Si hoc secundum: Ergo non est proprie obiectum intentionaliter motivum , sed tantum improprie, & ex modo concipiendi , seu per rationem noliram, quod non negabit Hrsan contraria sententia: Si primum i Ergo de essentia,& intellectione vi sunt a parte rei debet verificari id, in quo consistit reipsa illam est e obiectum intentionaliter motivum,
nempe essentiam esse rationem cur datur intelle
tio , dc non econtra: Sed ad hoc non lassicie distinctio rationis. quia haec sistum praestare potest, quod hoc verificetur de illis ut ratione nostra distinctis . non de illis ut sunt a parte rei: Ergo distinctio rationis non sussicit, ut essentia sit obieciatum intentionaliter motivum intellectionis proprie,& in re,nec ad hoc coducet,licet sorsan conia ducat , & sit necessaria, ut a nobis explicetur. It que distinctio rationis necessaria est nobis explicute,& ex nostro modo concipiendi, ut intelligamus , & explicemus, quod essentia divina est o lectum motivum intellectionis divinae; sed si reipsa , de a parte rei eis, biectum illius intentionaliter motivum, hoc non potest consistere indistinctione illa rationis, quae non datur a parte rei, sed debet salWari a parte rei in Deo indepecidentet ab illa distinctione rationis. ai Qua propter aliter respondeo, distiniaguendo maiorem , quam Hetaera supponit per se notam: Essentiam esse obiectu motivum intellectionis dicit ex nostro modo concipiendi , 8t explicandi , intellectionem esse quia datur essentia,
potius quam e converso, concedo: Dicit hoc ex parte rei significatae, Ec a parte rei, nego malo arem , quoad secundam partem, dc ne*o miti rem in sensia concesso. Itaque in primis fateor. quod ex nostro modo concipiendi, 8c explicandi res divinas, cum distinctione rationis, cum qua semper loquimur de illis in actu exercito, essentiam divinam esse obiectum motivum,dicit,essenistiam esse rationem cur detur intellectio, de non
econtra; quia loquendo de illis ut distinctis, ita
verum est , non ratione distinctionis virtualis intrinsecae, quam negamus, sed ratione distinctionis rationis, vi cuius de praedicatis re ipsa identi ficatis , ut ratione nostra distinctis,uerificamus is pissime praedicata contradictoria. Caeterum I quendo in sensu reali. 8c a parte rei, dico, quod ementiam divinam esse obiectum intentionaliter motivum olum importat quod sit a parte rei ratio quare detur intellectio, quin opus sit quod intellectio a parte rei non sit talis ratio, & sic negamus illam partem potius quam e convers,seu, non e conversor, quia haec negatio non requiritur a parte rei, nec in illa consiliit obiectum ii tention liter motivum cx parte rei significatae,sed solum in prima positione ; nam per hoc praecise, quod essentia divina, ut proxime intelligibilis, sieratio obiectiva, cur intelligitur ab intellectu divino , seu cur datur inrcllectio eius, salvatur ex parte rei significatae, quod sit obiectum intentionaliter motivum intellectionis divinae , quamvis etiam ipsa intellectio sit re ipsa etiam a parte rei talis ratio, cur detur intellectio ; quia hoc ad summum probabit . quod non sola essentia divina , sed etiam ipsamet intellectio sit a parte rei obiectum interionaliter motivum sui ipsius,quod ita esse infra dicemus. Sicut enim, essientiam esse obiectum divinae intellectionis, importat quidem ex parte rei significatae, quod obijciatur intellectioni, non tamen quod potius obijciatur intellectioni , quam e converso, seu quod non e converso;quia a parte rei sicut essentia obijcitur intelleciationi, ita intellectio sibi, imo deessentiae, quae I parte rei etiam est intellectio ; sic similiter dicimus, quod obiectum motivum ex parte rei significatae importat, quod sit ratio Osiectiva cur fieintellectio, sed non potius quam e converso,quia
si re ipsa a parte rei obiectum, de intellectio sint idem , ipsa etiam intellectio erit ratio obiectiva sui ipsius , imo & esentiae, quae etiam a parte rei est intellectio , licet a nobis ipsamet intellectio
dum concipitur ut ratio obiectiva , concipitur ut egentia Dei, de ut obiectum motivum , Ze ipsa essentia Dei, di obiectum motivum , dum concupitur ut id cuius est obiectum motivum, concipitur ut intellectio , cum distinctione rationis. et a Constat igitur, ementiam divinam esse verE, & proprie obiectum, & vere, & proprie obiectum intentionaliter motivum divinae intellectionis. Difficuatas autem praecipua est , an sola illa. an etiam attributa, de relationes. Crca quam
distinguendum censeo. ut distinxi in Tractat. de maritat.quaest. Is .loquendo de obiecto motivo,& terminativo charitatis. Nam vel loqui possi mus in sensu sermali. Ze appellativo, & cum distinctione rationis inter perfectiones divinas; vel in sensu mali, Be identico de obiecto , tam moti-VO . quam terminativo, ut est a parte rei, & ut
a Deo cognoscitur. Et ideo cum hac distinctione
. PRIMA CONCLUSIO. I C Ico primo: Loquendo infensu rea- O si , ct a parte rei, non sola essentia ditana, sed attritata. ct relationes sunt o lectum formale primarium terminalmum disini
570쪽
mact. de Deo τno. Disp. IV. de intellectua cientia Dei.
intellectus. Ita plures Thomistae licet sine hac diate supra animai,non ut est a parie rei, sed sta distinctione loquendo. Probatur autem facile, pra illud ut obiective praecisum a rationali ,dc c.quia eslentia divina est obiectum primarium divi- sequenter non immediate supra ipsum rationale: ni intellectus ut est in se, sive ut eli a parie rei: Sed Sed cognitio Dei, qua se primario cognoscit,non ut eli in se,sive a parte rei non est sola ab attribu- est praecisiva, sed cognoscit se ipsum ut est in retis, Δρ relationibus,sed est quidquid Deus est: Er- ens omnino simplex: Ergo ly obiectum divinae go non sola essentia, ut cotradistincta ab attribu- cognitionis, non potest immediate appellare su-tis,sed ut cli, quidquid Deus est,est obiectuna pri- pra solam es lentiam , sed necessario appellat i minarium divini intellectus: Sed ut est quidquid mediate supra ill in ut est a parte rei, seu supra Deus est, est attributa. de relationes: Ergo in prae . illam, de quidquid ipsa est a pam rei: Ergo non dicto sensu etiam attributa & relationes sunt ob- Variatur appellatio, dum inscrtur,quod quidquid tectum primarium terminativum intellectus divi- illa est a parte rei est obiectum primarium divinani. Confirmatur primo, cpita intellectus divinus, cognitionis immediate terminativum illius. cognoscendo st,no distinguit, nec praes indit o as Respondet secundo Illust. doy, eiaiective tu se essentiam ab attributis , nee absolu- sentiam ut est in se esse attributa. & relationesta a relativis, sed omnia cognoscit per modum identitate reali sormali, non autem identitate vi unius simplicisximi obiecti: Sed in uno simplici L tuali; dillinctionem autem virtualem sufficere, vesimo obiecto non potest cognossere unum ut ob- de ellentia assirmetur, esse obiectum M ale teriectum primarium te alia ut secundarium, nisi du minativum intellectus divini, & id negetur de restinguendo,& praescindendo: Ergo intellectus di- lationibus,& attributis. Sed contra est, quia ipse vinus, cognoscendo se , non cognoscit essentiam Illust. Godov, Tractat. i. Dsputat. D praeferiavi obiectum primarium , de alia ut secundarium, timanum. s. expresse contendit, nullam distiti. sed quidquid est, tam est entialiter,quam attribu- ctionem virtualem sussicere vi de praedicatis rea- taliter, tam absolute,quam relative cognoscit ut liter identificatis ut sunt a parte rei velificenti obiectum primarium. Confirmatur secundo,quia Praedicata contradictoria, eoque reiicit distinc a parte rei attributa,& relationes re ipsa sunt O, conem virtualem intrinsecam in hac capacitateiectum primarium intellectus divini:Ergo non se- consistentem : Sed ei sentiam divinam vi est acundarium. Probatur,quia a parte rei non distin- parte rei esse Obiectum primarium, de attributa veguuntur ab obiecto primario,quia re ipsa non di- sunt a parte rei non esse obiactum primatium distinguuntur ab essentia: Ergo re ipsa sunt a parte Vinae cognitionis, est verificari de illis ut sunt a rei obiectum primarium. p rte rei praedicata contradinoriar Ergo ad hoedi Dices sorsen, hunc modum arguendi non susticit illa distinctio virtualis. Et quidem esse fallacem, quia variatur appellatio, siquidem semper miratus sum in Illust.Godoy, quod postia Iu obiectima primarium appellat immediatὸ supra quam distinctionem virtualem ut in sutaeientem id quod immediate obijcitur intellectui, non su- ad Verificanda contradictoria a parte rei, penitus pra id quod identificatur cum illo ; unde, quam- reiςcit, vel in consequens, vel sui oblitus, nihil vis attributa.& relationes sint per realem identi- Aliud praeliat in sequentibus, quam ubi dissicultastarem essentia quae est obiectum primarium, non occurrit de verificandis contradictorias a parte sequitur,quod ea sint obiectum primarium; sicut rei, recurrere ad distinctionem virtualem ut iussilicet rationale sit realiter animal, quod est zbiec- cientem ad ca verificanda, & concilianda; unde tum huius cognitionis animai,non sequitur,quod Vult, quod re ipsa, & a parte rei attributa termi- rationale sit obiectum eiusdem cognitionis, quia nent icientiam divinam stricte talem, non autem arguitur ab identica ad formalem, ab identica in eisentia; quod essentia i parie repsit natura,& ra- qua ly obiectum non Iumitur cum appellatione, di virtualis attributorum,non autem intellectus,
ad sermalem, in qua appellat. . . nςc intellectio;quod intellectus sit . parte rei po a s Sed contra est primo, quia iam prae- rentia realiter intellectiva, Be principium virtualem scimus quod loquimur in sensu reali, di prout intellectionis,quin intellectio sit a parte rei prin
tu habent a parte rei essentia , & relationes , quo cipium virtuale intellectionis, nec potentia reali-Ωnsu nullus terminus,nec ly obiectum potest ap- ter intellectival dc item , quod essentia sit a parte pellare, nisi supra essentiam ut est a parte rei: Sed rei obiectum formale motivum, & primario te appellando supra illam ut est a parte rei, pariter minativum divini intellectus , quin attributa , de
appellat immediate supra attributa, Ec relationes: talationes ut sunt a parte rei,de vi a Deo cognos-Εrgo non variatur appellatio, dum insertur attri- cuutur,sint obiectum formale motivum de prima buta , de relationes esse Miam a parte rei obiec- rio terminativum illius; de ad haee omnia veri fi
tum primarium divini intellectus. Explicatur eo- canda, sincere inquit, distinctionem virtualem, dem exemplo selutionis, quia ideo ibi variatur quam in his omnibus dissicultatibus ab ore non appellatio, quia cognitio animal praecisiva, de dimittit. Ex quo. ideo li obiectum talis cognitionis appedat imme- 27 Contra secundo, quia essentia divina