장음표시 사용
691쪽
Inveniunt equidem figuras Rhetoricas , secundum uas haec exponunt, sed, quam convenienter, Donisum video. Magnus scripturae interpres LAMPIUS in Commentar ad Cal. . r. p. sIs. pro suo ingenio, de ad hune locum systemate, dolores partus tribuit Ecclesiae Uet. Testamenti ad Ecclesiam ex gentibus per jugum ceremoniale & varias tribulationes producenodam , di quasi pariendam. Haec equidem & non alia de his partus doloribus dici potuerunt, securi. dum systema, quod sibi Vir Clarissimus pro explicando hoc loco fecerat. Ut autem nobis clarum fiat, quid Paulus intelligat per hunc pariendi creatura gemebundae eonaeum . dicendum primo est , dolorem artus nemini haud dubie tribui posth , quam mu-ieri gravidae s aliter qui faceret, .is apud sanos omnes insigniter insaniret. Cum autem Messiam, ut jam saepius dictum, anxie admodum exspectarent 3 Atque illis facta fuisset promissio, eum exiturum ex medio illorum, illium iuturum filium Davidis, fratrem e rum , Ecclesia Judaica in hoc loco considerari debet
generaliter anquam mater, ex qua Messias secum dum carnem exiturus esset, Lucem autem . secun dum prophetarum oracula. erat visurus eo tempore , quo res Judaeorum futurae essent in statu affictodi anxio, illato Sceptro, Gen. s: Io. cum secundum
vaticinium Isiaaci fractum fuit jcum fratris Gavi, quod a Jacobo, hoc est, a Judaeis, Idumaeis fuerat imposutum , Gen. 2Z: o. regnante Herode Magno, qui R mae nomen Regi3 fuerat consequutus , atque hoc modo unus ex posteris Elavi regnavit in Judaeos 3 Cum judices Israelis virga fuere pereas in maxillis. Mich.. 3: I. hoc est, urbs Hierosolyma per Pompeium in Romanorum fuit tradita imperium , cum coelum O terra fuit commota, Hagg. a : o. hoe est, varia Dei judicia in Judaeos, antequam domus secunda gloria Messiae impleretur, effusa, annonae caritas, pluviae delam
692쪽
defectus, pestilentiae, hostium arma, interni motus, per totam Palaestinam comparerent. Omnia haec erant dolores partus, antequam nasci potuit magnus
ille serpentis 'antiqui debellator. Testes habemus i p. sos Iudaeos, qui dicunt, quod Messias nasti non possit, nisi post praecedaneas gravissimas calamitates , ut
haec exponit magnus Scripturae interpres UITR I G A Observat. Sacr. Lib. V cap. c. p. m. D. his verbis et IIudaeorum communis est persuasio, falutem sebi promissam ei ea extrema mundi tempora repraesentandam non esse, nis post praecedaneas afflictiones di calamitates gravissimas, quas illim et dolores Messae meant. Plura de his M E ASCHENIU S in Nov. Testam. ex Disude illastrato, P. IISI. Et haec sunt, quae mihi de his a pirata ex scopo Pauli dicenda videntur. Hos dolores tribuit huic Creatura: mTν νυν, usque nunc, sive usque ad illud tempus, quo Apostolus haec scribebat. Sensius est . quod licet comparuerit & natus fuerit Messias . J daei tamen nihilominus eum non agnoscant, non videant, sed adhuc expectent & optent, & quod adhuc sentiant illam anxietatem, quae evenire debebat tempore adventui Messiae. s. XIII. Illa quae sequuntur in versu 23. qui ultimus est,
qui nobis considerandus venit, egregie adhuc nostram fulciunt & muniunt sententiam, cum ait
tem illa, sed di ipse , qui primitias spiritus habemus, di nos
ipse in nobismet ipsa gemimus, adoptionem expectantes redemistionem eo oris nostri. Ex hoc versu facile colligimus. quod illi haud dubie peccant, qui ex praecedenti vehui universialitatem omnium creaturarum inferre temtant. opponitur vero creatura ingemiscens creatini
693쪽
rae, quae primitias spiritus accepit. Docet autem Paulus fratres suos Judaeos, se eundem cum illis fidem, spem, consolationem &requiem, concipere & e pectare. Omnis spes reposita erat in futuro illo pro. misso liberatore s Judaei hunc futurum expectabant, Paulus hunc praestitum amplectitur, ideo ulteriores fructus atque beneficia ab eo expectat, redemtionem scit. corporis sui , Adoptionis ergo non jus modo, sed & fructus & complementum, per redemtionis meritum & efficaciam, quae omnia modo perfectis.simo in altera demum vitae consummanda erunt. Pa Ium vero ad solos loqui Judaeos , iterum nos hoc convincit argumentum , quia voce utitur ex sacris Judaeorum desiumta, atque gentilibus pleriSque, conversis & non conversis, ignota. Judaeos enim fiatres suos, hactenus ad Christum conversos , vocat imbχixe, respiciens haud dubie ad CDPn primitias, quas Judaei offerebant, Nehem. Is: s. & quae datae fuere Sacerdotibus in templo ministrantibus. Notandum tamen, quod Judaei distinctionem omnino fecerint inter primitiva, & primitias, illa m 'm, has autem Coran vocabant. Distinctione latis obscuram & confusiam Philologi fere omnes adferunt, ex qua, quid discriminis ponendum sit, non facile liquet, ninet
etiam quidam primitiva & primitias unum & idem
faciunt, vel potius confundunt. Differentia autem haec ponenda, quod primitiva, sive conveniant cum illis oblationibus sacris, quas Graeci vo
que munera sacra , quae de stutibus integris in templum adferebantur, scit. de uvis, ficubus, malogranatis , olivis & dactylis. Spectabant ergo primitiva primos fructus, quales afferebant eo modo , quo crescebant. Alia autem ratio primitiarum, quas Grae
non eo modo, quo ex terra erant enatae fruges, sed
694쪽
ad esum & usum paratas dabam i qua ratione potissimum a m Ua distinguuntur, atque ex mente Judaeorum quinquagesima pars frugum debebat offerri. quam oblationem sub communi nomine rara ncomprehendebant. Prolixius de his SP ENCER US de Legibus Lib. s. cap. o. p. p . edit. Tubiv. nec non O ore CONRADUS MOTI INGERUS in erudito opinre de Decimis Hebr. p. IIJ. Quomodo vero fideles ex Judaeis nomine primitiarum venire possint, jam nobis explicavit supra laudatus ANTON B LACU ILLUS Critie. Sare. p. III. Non incommode, inquit , IIuda, sis jamjam temporibus ad Chresum recens comversi, in quo Paulus tum fuit numero, ά--ασ π ευμαToc primitias spiritus habere dicuntur; cum causam appellationis hanc esse puto , quoniam hi reli os fratres ac cives, quotquot Salvatori nondum sese devoverant, tempore antecedebant, atque adeo prius quam illi, eximiis Novi Tesamenti privit giis perfruebantur, a meae I enim est mran, id Pod ante docimas Deo facrabatur, unde dici coepit de omnibus iis, qui alios tempore antecedunt. Vide Rom. II: I . r. Cor. Is : o. 23. oe Isse Ii. Oae. I : II. Consimiliter exponit GLASSIUS in Philolog. Sacri Lib. V. cap. II. p. m. Iua. Credentes dicuntur habere primitias spiritus, quemadmodum Israelitae ex primitiarum oblatione spem concipiebant reliquarum frugum , suo tempore, Deo benedicente, aecipiendarum, ita credentes ex donis Spiritus Sancti concipiant
spem plenitudinis gaudiorum caelestium di messis illius glori uidam de solis Apotiolis intelligunt, qui primitias, hoc est, primos fructus Spiritus Sancti acceperant, ceu in quos primo effusus es Spiritus Sanctus miracuisse, Act. a. Sed prior explicatio simplicior, di sevo Apostoli confirmior est. Haec virorum Doctorum in hunc locum commentatio nobis ad illustrationem potest sussicere. Perplacet GLASSII sententia, qui oenreexree Tu refert ad omnem illam primitivae Ecclesiae, Hi solymita
nae praesertim, ex Judaeis potissimum collectae sidem dc
695쪽
& Evangelicae doctrinae illustrationem. Consimilia ex variis Scripturae interpretibus etiam ad hune I, cum collegit Rev. atque Clariss J OH. CHR IS TO PHO RUS WOLFIVS in Euris Philologicis di Crit. ad
h. l. quem jam exscribere nolumus, cum in omnium sit manibus. Prolixe autem atque erudite, ut talet,
primitiarum Judaicarum ad primitias sacras applicationem & tractationem nobis exhibuit LAMPIUS
in Faedere Gratiae, Tom. III. Sect. a. p. II a. ad quem , tanquam uberrimum fontem, lectorem remittimus.
Reliqua vero hujus versus verba magnam dissiculta. tem non habent, ea tamen latius illustravit Goc ZE..dFUS in Do Comment'. in Rom. ad h. l. Habes jam in his, mi lector, brevibus atque simia plicissimis verbis , s grandisona enim atque calamias rata aliis relinquo; depictam in hunc locum vexatum nostram meditationem 3 sua se illa, quantum confido, naturali simplicitate commendabit. Si autem cuidam in his errasse videar, ut talem amplexus sententiam, quae non ab omnibus dissicultatibus sit libera, ille me certe magno alligabit beneficio , si
. meliora & certiora mihi detexerit. Bonum vero lectorem obnixe rogamus, ut Iudicare velit, an non admissa hac explanatione omnia inter se cohaereant, ut facile ex nexu & concatenatione dissicultates omnes solvi possint. Si autem quaedam remaneant,
quantum confidimus, tantae non erunt, ut non plures & longe maiores in omnibus hactenus expositis explicationibus inveniantur. Facile fuisset dilatare prolixius argumenta, hane nostram assertionem fi mantia, sed noster scopus hie non erat. Pauca a tento lectori suffcient, plurima ad aliam haec explanandi viam deflectenti latis non erunti in hoc ergo . merito coequiesco Catone.
696쪽
S. I. Cum Cingulo Aaronis comparantur opera Sanctificationis. Cur Deus Petri Lapsum permiis serit e S. II. Praedictio ejus. Scopus Satanae P trum tentantis. g. III. Lapsus triplex cum praecipuis circumstantiis describitur. s. IV. Petrus lapsus non penitus fidem amisit. Perseverantia, Fideis
Quum paginae aliquot complendae restarent, non alienum ab hujus Collectionis stopo visum, si scum Cel. Editoria& Benev. Levris venia; ab interitu vindicaremus Dissertatiunculam viri, dum viveret. Ingenii acumine & se tilitate, atque Eruditionis multiplicis apparatu, innumeros alios plurimum superantis 3 uti vel ex hoc primitia rum specimine cognosci potest , quod Anno 168 . sub Moderamine fore GAS PARI WOLPHII , S. Theol. Profi & t. t. Scholarchae, in publicae crucietviceaegargumentum fuit propositum. Natus autem erat modu-- raus Gentangulus ( quemadmodum ven. SAMUE L. WERENFELSIU S, Theologus Basil. Ionge Celemberrimus , Authorisque olim Amisus non vulgaris , N
697쪽
Fidelium adstruitur & vindicatur. Perronius &Bellarminus taxantur. S. v. Observantur nonnulla de Gallicinio ; Marcus cum ceteris Evangelistis conciliatur. S. VI. Accedente Christi Mi- spectu Petrus conversus, poenitentiainque seriam lacrymis amaris & trina confessione testatus.
s. VII. Usus Practici indigitantur. S. VIII. Romanus Pontifex Petri est Successor nonnisi in Abnegatione Christi. - - - - - - - - -
DE Aaronis cingulo, aspero signis & sculptura
ornatuque protuberante, Exod. gy: s. dicitur nemon uiri curas hoc est, ut versio nostra vetanacula reddit: Veluti ex ipso procrescebat. Opera sancti- ficationis in sacris cingulo comparari infrequens non est. Vide r. Petria I: I3. Luc. Ia: 33. Quod cingulum tam affabre factum applicatumque est, ut dici de ipso possit 3n pDa NJri unia: Ex ipso, scit. homine, illud tamquam opus eius. Attamen vix st ait Apostolus. V
rum ut Beraleel ibi faber est, ita hic artifex Dei digi-
men Hus latine vertit. V. Merens opust. p. . Tigu-xi d. g. Aug. I 666. in numerum v. D. M. receptus Itis A& postquam , tum apud Rheguscos, tum storbaci in Agro Tigurino, per plures annos Ecclesiae Pastorem egisset, factus tandem A. t os. Inspector Collegii Alumnorum ; in quo munere obiit d. a . Martii, A. i II. a Haemorrhoidibus stequentibus & Hydrope consectus , cum nondum s. annos explesset, vir vita longiore, si quisquam, diagnissimus. Scriptorum ejus in lucem editorum Catalogum, mantissae loco, Differiationi subjiciemus. I. I. re
698쪽
tus, Spiritus sanctitatis. Dici posset, quod alio alicubi sensu Petro Servator: mee Gete , ' alius te cinget. Sed clare Matth. I 6. cum confessionem suam edidisset, dixit et Caro di fanguis tibi hoc non revelavit, dcc. Quod ne non idem Apostolus, nimis aliquando sibi fidens, sibi ac in Persona sua, velut e nobili Theatro, idem, ac u3 etamor simul divinae gratiae v.γectae, tuo Jehova, ipso illo maxime tempore , quo regni celorum & N. Testamenti Prae manibus erat, Stoe etrae e quam luculentissime evadere voluit, repraesentaret, statuit To o. Ap hujus sapientia , gravissimum ejus lapsum permittere. Quo de paucis acturo aspiret Deus ls. II. Labori faber, video, deerit, non fabro Iabor. ordiendum tamen. Diserte Petro hunc lapsum Se vator praedixit , Matth. 26 :3 . Luc. 22 et a . Marc. X et So. Joh. I 3: 38. Nec alio referenda est-illa , quam te meaeo Satan, precibus quasi obtinuiti prout & alibi tentationem Jobi, & Matth. 8:3I. 3 a. porcos intrandi copiam. Unde perspicitur, quod mali fons ab uno Satana hic sit arcessendus, licet Servator, rector di medicator mentium, ex alia providentia speem a ante hoc prospiceret. Certum itaque erat Satanae., aut Christum ut . v o o*m' traducere, quo pacto
per discipuli latus in Magistrum ipsium impressionem moliebatur, aut si hoc non succederet, Petrum, cuisius egregia confessio tussim ipsi proritavit, egregie
Ad votum processit fraus. Tempus erat , animam quo in mortem effundere Goel volebat noster, ct evadere minis mus percussus Deus, sive Dei, cumma na facilitate, ad ostendendum in eo. Ut in Ca-japhae Palatium rapitur, omnes fera discipuli ejus,
699쪽
ceu grex pastore orbatus, in tenebras ipse facti sunt, seu disiparuerunt, ut Psal. 88 : I s. praedictum erat. Petrus ro Malceos iu servat vestigia, mixto curiositati, qua avebat videre finem Domini, pudore, quo et v suarum memor, fugere cum caeteris adhuc sibi interdixit; ut jam meticulositatem segniter celet, emi nus sequitur, cujus nimis tr iusia, ire in praeis sentem mortem pollicebatur, nisi xv aram fuit, Apostolus ejusmodi γaeγαAur sis non Carens. Torquet Uestigia ad ignem, ut iam deferbuisse, imo conglacias: se , gelum ejus colligas. Non dimittens ejusmodi occasionem veterator, mulierculam in eum expedit, quae inter sequaces Christi ipsum esse causatur. Mox plane nostro jactatori animus sidit ; Negat. Qua fronte, Petre E Vel an catena crepuit, lora insonuerunt, gladius fulsit, aut mors prope admota magnifica Derba ex euigii e Nihil horum. Ad mulierculae garritum Christam abnegat, idque coram omnibus, veritus vero ne minem s Saltem enim Evangelistam hoc addere, ne injuria vidererer Principem Apostolorum accusare, M A L. DONATUS dicens, helleboro opus habet. Sed videri poterat Petrus abnegasse Christum ii m in principitantia sua. nisi ad eundem denuo impegisset lapidem ; Ut mox eadem, & alia quoque, di alius non nemo adoriuntur, negat iterum Petrus, nec negat solum, sed negat, u v. Vix hora interjecta , Malachi, cui animoso ictu auriculam praecidit Petrus, et gnatus accedit, arietat, expugnat s occipit Metasmbeis Petrus use in vel , Sicque Christum abnegavit, mox abnegavit & juravit, inde abnegavit, iuravit rediris se devovit. Ecce illam confidentiam et moriar Tecum
Quod vero quis deletam penitus ex eo fidem, radicitusque revulsam existimet, non est. Oravit pro ipso Dominus, ne deficiat fides ellus. Hinc illae lacrymae, queis
700쪽
queis periurum postea os abluit. Graviter concussum fuisse fidei robur , nemo quidem infiteatur 3 facinus enim designavit non ex veloci incogitantia, sed comtra conscientiam, cui Vastum vulnus impegit. Nec putandum est , ita haec essicaci unius carnis fraude esse prolectata , ut non subinde
Fessus quidem, haud dejectus & pessundatus,
Pudor rebellaverit ,- & contra steterit Spiritus, ac tandem desiperata victo ria arena cesserit, carnique dominium commiserit 3 invitus autem. Nam, ut nunquam fideles, cum veIliberrime Spiritus habenas tractat in ipsis, a carnis Ramadihi ira sunt liberi, ita nec unquam adco tropaea cadinis explicantur , quin subinde Spiritus, se nondum pessundatum, & cui spoliato arma, & victoriae, accedente divina gratia, non dubia spes supersit, suis signis se prodit. Hinc SpiritumSanctum fidemoue Pintro non excussam patet. Neque enim Spiritus Dei ita ambulatorius, ut discedat quidem, demum & redeat unde discesserit, mox, si res ferat, denuo erupturus, forteque, si forte hominis resipiscentia mereatur, rediturus iterum. Ita infernalis Peripateticus consuevit, ut videre est Matth. ta: 3, , s. Igitur fidelium Perseverantiae praejudicium Petrus adhuc nullum eo hibet, ceu in quibus omnibus non est metoi e a, seum biba iniquitas, ob quam judex condemnet, Rom. 8 et , i. Job. 3I : ag. Quid multis E sunt lint 'ret sicut mons
non, Psial. Ias : I. circuite autem Zion, cingite eam, numerate turres ejus, considerate propugnaculum ejus, videte ut
sint celsa palatia ejus, &c. Psalm. g : 13. & ne quid ceu instructissimo fortalitio desit, Sis, potensia Dei seu i galeatum ponit ubique Praesidium. Quibus omnibus non Princeps hujus Mundi , non Reae. Tom. m. Z Z ter