장음표시 사용
121쪽
ammetienda a re , eis u Cavivo A - .e - trem, tabula Ag Avi di S mas , o inliseis regia 'De se 'Deviario e M iae Romam. Si prmer ea, quae in Breviario & in Missali Romano descripta sunt, aliud quid.quam, etiamsi sit sacrum, Musicis canere non licet; potiori iure ab eorum Choro saecularia cantica proscripta censentur. Gregorius Cedrenus ci Theophylacio Patriarchae C. R cub e notam inurit, quod in Eccletiam id genus Cantica introis duxerit . Abucim eumdem, seculo XU. vigentem, Concilium Basileense sibi curandum duxit radicitus evellere; sanxitque, a. is Ecelestu canti me secularet admiscerentur .
POsto sistema at moletti, non puo negars,
chenon si sta fatio qualche passo per tenerlontano dalle Chie se ii canto leatrala. Maeci Dopo it confessare , che cio non hasta per Pintento ; Potentiosi cantare, ed anche cantandosin Gloria , ii Simbolo , l' Introito , it Graduhie, r Ostertyrio , e quanto si Puo lecitamente cantare nelle Messe e ne Vespri , giusta cilchepoc angi si e det to , con canto da teatro. II gran Vescovo Guglielmo Lindano nem stia Pet. ivlia Eetangelica aI lib. q. cap. 38. non e comtrario alia musica delle Chiese ; ma disapprova Ie tante repetigioni sua , Ia confusione delle vinci ; e Pro ne, che nella Chiesa sit adopri un al tra musica adattata alte cose che si cantano hamqliam non me fugiat, quibusda- musicanu
122쪽
COMMENTARIUS. rixinem ovantita musitas reNivs videri retinendam ; thus equidem perlibenter Osentiar , si lina noisio musices emere , quod nimc misym Ecclesias o tvat, aliud introducatur, tagraetitis, , rebus i se
convenientius, si mn, ut vertet , non cladioni, Ara cantui, vicinitis , / Item rebus , que caonmittar, utilis at e accommodatius. II Drexeblio nella nia opera de a Rettorica celesie aI lib. d. cap. s.corsr o nostro proposivo esclama: Hio pace vesba Axerim, o Musici . nunc Templis cantandi genus dominatur novum , sed eaOrbitans , eone linum , saltat tam. parum promerio religio m , themm cui choreis convenientius qtiam
Templo. Artificium quaerimus , in perdimusPrim cum precanssi ac cantandi si ium . Curaobitatrem mua , sed revela negligimus pietatem .s id enim novitia haec o triptidians cantandi rasmitus ramia tae', in qua caritores velit a Iores sunt , quorum modo liniat prodit ms o AO ,. m do simia prodeunt omnes , , mositatis vocibus colloquiantur, mox iterum untis trivmphat Iosis caeteris brevi Petituris . ri moderno Bened cito
Girolamo Febo, Maestro Getierale deli o di, ne idi S. Benederio di Spagna , 'neI Iho Teatrό Critico universa e aI di or/ i a. addita Coi son- clamenti delle note musicali ii modo, con cuipuo e dee rid ursi la musita della Chiesia al)υ ro suo stato, in ituto e per turio differente dat Ia musica de' teatri Ma Noi qui ci contentaretriad' insinuare colla scorta de' sagri Concili. e di
123쪽
approvati Autori , che , se la musica' de temtri , Per quanto ci vien riserito , e diretia inun modo, che chi la sente, Rode la melodia, gusta it. metallo delia voce, si complace deli arte, ma non intende te Parole; tutio it comtrario dee succedere nella musica della Chiesin, sisy che essendo introdotta per elevare gliuomini a Dio (e , come dice S. Isidoro neI lib. i. de Hesraimicis O ciis aI ev. s. : Psalteritim idcirco cum melodia cantilenarum suavium ab Ecclesia frequentatur, quo facilius animi ad
complansionera seriantiar ; cio non PLoottenersi, se non S' intendono te parole . Nel Concilio Cameracense deI Istis. aI tit. 6. cap. q. neItom. Io. della c ollegione deli' Arduino alia pag. 382. cosi Uiene nahilito et Caeterum quae in Choro cani debent ad instriaesionem , ea cianantiar. doce, tit inte stant&r mente. Nel Concilio primo di Milano , tenuio I' anno Isos. pari. num. I. nella sopraddelta Collegione pag. 68 .cosi si legge: In divinis inficiis, aut omnino in Ecclesis nec profana cantica soniete , nec in sacris canticis moues sexiones , Toces magis gutture cures , quam Ore expresae , aut deniqtie Zm cnda uua canendi ratio adhibeatur . Cantias ta
soni graetes At, pii ac di undisi, ac Domui Dei
ae divinis laudibus accomodati, tit simul O de ba intelligantur , ta ad pietatem etiaditores exci-ientur . Grave e in tal Proposito it ragionamento de' Padri radunati net Concilio Toletano
124쪽
ehuto Panno 13 66. am Arione 3. ev. E. nella citata Collegione pag. II 6 .: Cum ea, qtiet in Ecelesis cantantur ad Dei laudem celebrandam eo debeant cantari modo, quo populi inte stentia,
quantum fieri possi, eruae ri valeat, ta religiosa
pietatis ac devotionis moderctrione , PQrtim Ouditorum mentes ad Divinae Moesatis cultiam, taeae esia desideria excitari queant ; caveant FRAsopi , ne, aetim in chorum muscortim monsis, iocum omnis generis di crimine confiasos , admit ivnt, Octimorum , S cIiortim, stic cantiari P-Ient, verba obscurentur, ae s ut strepitu inccndito se us sepeliattir. Sic denique mociam, que
tantur verba cit intelligi po nt, Et potius pro-ntinctatione, qliam curiosis modulis , audientium antini divinis lati ibtis a ciantur . Il che giti-nificat lamenti dei sopraccitato Vescovo Lmdano ne ravo alligato: Non enim nlinc Do cantu Musici a ditorum animos tam ad Pietatis cla tum, coelestaque excitant desideria , quam avocant , adertiant, Gueniant . Scio enim allatian odivinis me inter ille Laudibus, cum veI attentiis mus auinctiliarem e laid forte malleretur, ne tiniam q&idem potuisse intelligere eterbiam : ita erant omnia silabarum repetitionibus commixta . Tocibus confusa, clamoribus potius horriotius incondito boatia , quam canili , Ob'tiriata. Giunificati pio desiderio, e la savia el*rtagione 's he sit ita es Musici dat Brexellio neI Dogo ci-
125쪽
ai. IN EPISTOLAM BE NEDICTI XIV.
tato . Reviviscat, obeero . DAem aliquia prime resigiositatis in sacra musca . modis eo, di
cura Minus honor, hoc agite viri , hoc labo- rute, ut quae cantantur eterba , smi I etiam in- te stantiar . enim mihi et aritis in Templo totius , quid multiplex concentus , s dest ei nucleus , is sensum O verba, concentu sunt insillanda, percipere nequeam 8 E giustifica final- mente I enfatico discorso, che iece ii Cardina.le Domenico Capianica at Somnio Pontefice Nicolo U. dopo che ave va assislito ad una sa- ' cra fungione, ed ai divini Oiliti cantati in musica, senZa che ne auesse intem te parole: quat i
Agonino nel lib. s. de Ie Conmesoni ai cap. 6. attesia, che , semendo cantate soavemente grinni nella i hiesa , Plangeva dirottamente: filictuintum sedi in binis canticis triis , Dave se
nantis Ecclestae. Itiae Docibus commotus cicriter. Voces iis insuebant avribtis meis , elique batur eteritas ilia in cor metim , ta eae ea a f-bat. Inde asseritis pietatis , ta elirrebant lacr&mae , O bene mihi erat cum eis. Ma pol essenti
gli venulo scrupolo ce) dei gran diletto , che
Provava sententio cantare AP inni nelle Chie- se, et Fortando lo la severita a dis approvare ildetto canto, ritorno nes Primo pensiere d appi ovario , per motivo che l' animo suo si com- s
126쪽
nioveva, non dat canto , ina dat te parole ac- compagnate Coi Canto , come puo vellersi nollib. io. dem Confessoni cI cap. 33. : 1 orlantamen cum reminiscor Iac mas meas , quas Itis ad
cantus Eces sic tua in primordiis recuperat e foci emeae, ta nunc imo quod movear , non conita , drebus , quae cantantur , clim liq&ida etOce S convenienti Sina modulatione cantant&r , mariam instituti hujus titilitatem rumias agnosco . Plangeva S. Agostino di tenereZZa , demendo cantare nelle Chiese , e hen intendendo te parole accompagnate dat canto. Plangerebhe forseam cor oggidi, se sentisse qualchediana delle muis sche delle Chiele et ma non plangerehhe per tenereZZa ; plangerebhe per dolore di sentite hensi u canto , ma di non intenderne te parole.
- Is prava te tante repet Ioni. Repetitus eorumdem LI versuum seu verborum: concentus , non solum maestorum animos non recreat, quod est Musicae ossicium , sed etiam alacribus nimietate sim fastidium importat, ait, Radul-phus Flaviacensis ci .(b 3 nito u contrario dee succedere necta Musica deue tales. Cum inter Ecclesiasticam, & theatralem musicam longum latumque discrimen deprehendatur ; profecto, si Musici divina Eloquia in Ecclesia cantantes, dulcioribus modulis praeter Religionis gravitatem , vocem frangant , immodesta P x levi
127쪽
levitate utantur, aut liberius, quam par est, exultent et sitin nulis fucataque nimium arte laborantes, hominibus plusquam Deo placere studeant; Paganorum , non Christianorum Ritus se conlectari intelligant. Abit, inquit Amalarius (i , ut Asias a sigorem tarisiani misi in mollitiem caducam po sit comvertere , quod genus etiam ipsi Gentilii Petulans nimiaque fractio vocis animum frangit, teste Dionysio Cartusa nocet): nec minus crispatio crinium in maribus , & corrugatio vestium in mulieribus reprehensioni obnoxia sunt, quam fractio vocis in Cantantibus . Recte proinde Rabanus Maurusca ad Dei Laudes celebrandas vocem postulat , quae habeat mesidiam sanis religioni congruentem: non quae tragicam exclamet artem, sed quae Gripianam simplicitatem in ipsa mιdiu tione demonstret: neque que musco gesae, vel theatrali arte r doleat , sed quae compunmonem magis audientibus faciat. In uni versum , si musiri monito Sancti Ambrosii animum serio adjic rent, tota Musices disciplina ad optatam emendationem statim esset restituta . Apta quadam, & rotunda verborum conclusione comprehendit Sanctisimus Doctor, quaei fidius a nobis spam si in dicuntur. D ipso canendi genere ( , inquit, prima discipliana, verecuudia es. Non sivi ipsius ostentatio, sed divini cuiatus obsequium, & Ecclesiae decor , canentium animo obverstatur. Cum omnis ejusmodi causa a Musicis plerumque ducatur , futura est populi aedificatio aut offensio , quam ipsi s
cient .(c Essendo intro ita per elevare gli uomini a Dio.....eii nore pub otteeesse nou s' inteusino te parole . Cantum
Ecclesiasticum , musicis Instrumentis attemperatum ad pietatem excitandam plurimum valere , alio loco adnotavimus. His ad caelestium amorem & contemplationem statim se raptos nonnun , experientia magistra , cognoverunt. S. Ambertus
128쪽
Archiepiscopus Rhotomagensis ci , cum diversa muscae artis instrumenta chordis & tibiis personantia audiret, mente st tim assurgebat in Deum, eumque collaudabat, quod tantam mortalibus praeberet industriam, ut ex his nonnulli peritia artis ac suavitate cantilenae, aliorum animos ad caelestia trabeis rent. Sed plurima in hanc rem sunt exempla, quae facile omne
Quod autem nunc divina Cantica amore sapientiae plerumque non afficiant auditores, id , cum ad alias causa, referendum est, tum praecipue Musicorum culpae adscribendum videtur . Hi enim cum Psalmos concinunt, cohibentes verba inter dentes, boatu sepellientes aut exilitate vocis vix emittentes, non communi, sed peregrina lingua Cantica divina proferunt. Peregrinam linguam , illam dico, cujus sonus cum auditur, nec verba, nec sensus percipitur . Barbaravi tui e &merito potius appellares . Nam ex Apostoloch si nesciero vim tutem vocis , ero ei , cui siquor , sorbarus di, qui loquiis turmihi, Barbarus. Quin, si Musicorum voces, syllabas elidentium , horridisque clamoribus confundentium , psittacirum voces dicet es , nullus propterea tibi iure succenseat; cum huius sententiae Samstum Augustinum proferre possis auctorem. auentes ilicati it , questro erimus , ut humaeto more , non quasi avium voce cantamus . Nam Meruli, PFili
es, ta Curvi , Picae , odi hujusmodi volucres , saepe ab hominibus docentur sonare, que vesciuut . Scieuter amem cant re , naturae hominis disina volautate concessum est e quod
ipse Ca missa commeedat. PSALLAM , ET INTELLA
GAM. Radulphus Flaviacensis Musicos vana garrulitate perstrepentes alloquitur, & luculentissimo sermone serit, quod suo psallendi modo in auditorum pectora pietatem non influant, sed vanam curiositatem inducant: Ait . Utar aerem istam Perbis
129쪽
plath , reorde vacui. Cautica ovinia divisa sine sensu pereum ritis , fit eum multis labor in vesro sit, anima tamen vestra fraudatur . Vestra quippe Psalmoria nee siritualem ossectum
germinat , nec sacrae meditationis farinam creat. Has ob cauosas Eunuchos e Choro dejici optabat Gandentium Praesul millelmus Lindanus(i . Ad vitiosam hujusmodi Psalmodiam emendandam , rotundum ac sonorum verborum seni tum edendum esse , Sancti Patres inculcarunt. S. Bernardus cx tam clare dilucideque verba pronuncianda esse monet, ut Cantu me sum litterae non eueacuet , sed secundet . Rationem ducit a jactura spiritualis gratiae, quam patitur, qui canentis verba au
ribus non excipit: Non es levit laetaragratiae spiritualis, le
vitate eantus abduci a sensuum utilitate, plus uanilis imtendere vocibus , qu in in uandis verbis. S. Fulgentius, plene pronunciandi curam sui, Clericis commendavit. Aquilar nensis sub Ludovico Pio Synodus djstinctum atque sonorum cantum postulat a Cantoribus. Id ipsum & Patres apud Theodonis Villam in Capitulari edito anno Sos. decreverunt. Sed& illustres artis musicae Scriptores, rem ad ejus normam ac tald expendentes, non vanum garritum, inutileinque vocum strepitum , sed claram distinctamque verborum pronunciationem a Musicis postulant. Ars cantandi , optime Banis
nius cs , es lectio, seu pronunciatio modulationi mularum docum , ex signis sonituum notulti descriptorum , facta . me claram, distoream , fluidam socis omenitate, o concinnata
verborum'soni uum recitatione este oportet , ut oratoris effetam sortiatur. Oratoris ossicium est , non docere solum , sed delectare, & movere auditorum animos . Dele stare suavitatis est: movere seu flectere, victoriae. Atque hic demum est verissimus eloquentiae & musicae triumphus Numquid 'ad optatos exitus sua consilia perducent orator de musicus , cum verborum tinnitum, non verba ipsa auditores auribus
130쪽
percipiunt An potius probanda sententia sipientissimi Cardinalis Dominici Capranica(i , qui vocabulo usus nimis acuis Mato, quoddam Musicorum Collegium videri sibi dixit faceu um porceuis evum, quod clamantium strepitus audiretur ,sed nibu ex eo percipi posse te Polydorus Virgilius (x in vitia
Musicorum latius excurrit , quod, elisis verbis, voce perstrepunt in Ecclesia . Auditorum ei iam levitatem carpit, quin e-iodicae cantus suavitati indulgentes, de vi verborum nihil curant. Longior quidem est locus , escribendus tamen . ud e( inquit nihilo plus e republica nostra esse apparet , quando
Catitores nostri ita in Temptis conservant , ut nihij praeter do .eem audiatur; es' qui intersunt, Cosmodi vocum coUcentu, quo eorum curet maxime calent, contenti, de vi verborum Micime curant. Diae eo ventum est, ut apud diustus omnis fere dioi-ui cultas ratio ire istis tantoribus sita esse sideatur, quos bona pari populi , ut audias , in sacras Edet velit in Theatrum concurrit , cor pretio conducii , eoi spei , eos cenique olos mui Dei ornataento esse existimat ; tanto mouiores ta de cutiores is cantu flexiones ,-flctae voculae iustus megis HAUunt, quam certa , cet' planae ; oc ei gratior Ut suus , qui tremulo e gutture funditur , quam qui cum gravitate editur. Fieri nihilominus potest, & plerumque contingere fertur , ut tales As usici apud parum peritos rerum judices maximam gratiam 'aucupenturi.
si virum . hristianum non modulatio vocis, sed divina verba commovere debeant, contingit tamen aliquando, ut e X canentis modulatione cordis compunctio nascatur. Compertum est , multos cantus suavitate commotos, spirituque contriti . nis abe pios, in uberes lacrymas erupisse, ex quo non verisborum , sed Psallentium jucundissima dulcedo eorum animos