Auicennae Quarti libri canonis fen prima de febribus

81쪽

ENT TRACTATUS I. uest

Et urina quandoqi est alba, quoniam caliditas est praefocata : & quandoquae

est tincta, quoniam caliditas, quae resoluebatur ex poris expellitur ad viam. Urinae. Curatio ... Cooperiantur in Q bre doneo sedent: cum ergo declianad , ingrediantur balneum , &bal- neentur cum aqua. ad caliditatem declivi, &cir aere calido: &embrochen. tur super ipsos aqvidi, in quibus decocta sunt, sicut amaracum, & anethum m& sisymbrium .. Et fricetui cu n eis εquae diximus, quae abstergunt porOS ,

& mollificant eos Et postponatur in eis inunctio: usquequo, sudent , & friacentur, & balneentur cum aqua calida valde . Et oportero ut antecedat balneatio cum aqua, balneationem cum aere et deinde inungatur cum aliquo ex oleis dilatantibus poros. . Et sundatur

super capita eorum sicut oleum doanetho, & Diri, & de chamaemilla. Et cibentur cibis leuibus, & anomatize tur. Et sumant in potu vinum album, subtile, commistum: & est melius eis, , quam aqua,propter id, quod est in eoade sudatione , & prouocatione . Ezinunctio cum oleo aliquo patientibus . ia

82쪽

so LIBER IIII.

ex labore , es: magis iuuatiua , quar patientibus ex soliditate. . C A P. XX XX. De febre ephi merat ex soliditate, vel con densatione catis causata ex

aquis stypticis. Ouandoq;accidit illis,qui balneat

tur in aquis stypticitatem facientibus, sicut super quam vincit vi tus aluminis, aut i sdraganthi, J ut v hemens fiat spissitudo pororum ex- π1nsecorum, quare coarctantur eoru vapores: & accidit eis, quod diximus aliquoties: & multoties qnidem per ducit ad putredinem. C A P. XXX XL Desios. SIgnificant eam causae , S quod significatur de asperitate cutiriquν si ipsa exiccata sit praeparata praepar tione, qua praeparantur coria: & sicut

si tangatur cutis infusa in aqua ' f dra ganthi: J & esst dispositio in additione caliditatis post tempus,idest no statim

ex tactu manus, sicut in ali)s, de illis, quae accidui exoppilatione pororu. Et pulsus estdebilior ,& minor, & vel, metioris velocitatis Et urina est vehe. metius

83쪽

netius alba,&tenuis,sicut urina muli ris: & no est in corporibus diminutio is vel extenuatio,neq; in Oculis eoru profundatio. Cura. Oportet, ut cur tur cum propinquitate curationis e rum , qui sunt ante eOS: veruntametaeis non datur in potu vinum, nisi post fiduciam vehementem amplitudinispororum , nisi sit condensatio parua et fortasse enim tunc aperit eam vinum . Et oportet ut subtiliatio regiminis laesorum sit maior : & mora eorum in aere balnei,& balneatione eorum curuaqua calida maior. Et oportet ut tu detur inunctio eorum plus .c A P. XXXXII. De febre ephimera ex Nino.

O Vandoq; accidit ex vino sebris

ephimera, & cura eorum est cura ebrietatis . Et fortasse indigentsblutione cum aqua fructuum , iceti milibus, & phlebotomia, & vomittata proprie quando perseuerat dolox Capitis eorum. Et oportet ut ingre diantur balneum post declinationem.

84쪽

σL LIBE R III L. . CA XX XXIII. De stare ephimera ex cibis calidis. Cibi calidi faciunt febrem ephi meram :& sicut illa, quae est ex Solesteundum plurimum est cerebratis , &in spiritu animali : & illa , . quae fit exhalneo est cordialis, & in spiritu vit,iti similiter illa , quae fit ex cibo est he patica , & in spiritu naturali. b

De cura.

EIus curatio est prouocatio cunia, infrigidantibus notis : & solutio naturae est melior cum siracost, & t maritidis Et rectificare hepar cum . eis, quae sivit aqua endiuiae, & oleum ,& strupus acetosus: & emplastra in-

frigidantia ex sandalis, & camphora, α aquaros , & oleo , & succo eius, &ex succis oleorum infrigidatis actu. Et extinctio cum cibis frigidis , & humi.

85쪽

TRACTATUS II.

Principiumsermonis de febribus putridis O complementum sermonis est in febribus sanguineis , Ocholericis..C A P. Lsermo uniuersalis de febribus putridis Vtredo accidit aut promptet cibum malum, cum est praeparatus ut putr

fiat illud, quod gener tur ab eo propter malitiam suae iubstantiae . Aut proptera , quod velocitetrecipit corruptionem squamuis sit bona substantiae, sicut lac Aut quonia est aquosus,aut nutrimenti mali, remouens sanguinem a substa tia sua,vel grossitie sua sicut ille, qui generatur a fructibus humidis valde. Aut quoniam est ex illis , quae nonia conuertuntur ad sanguinem bonum: immo remanet humor malus frigidus, quem abhorret calor innatus , & pu trefacit ipsum extraneus sicut ille , qui Semratur a cucumcre , ω citrulo , dc

86쪽

ι LIBER IIII.

piris , & similibus . Aut propter malitiam artifici, eius Aut horae ipsius :Δut ordinis eius, secundum quod scis . Aut propter oppilationem prohibentem,respirationem, & euentationem, Propter compleXIonem corporis ma- Iam cum non potest digestionem facere bonam. Et sunt iterum virtutes de illis. , quae noniaciunt in cibo, a ut hus more aliquid propter priuatione reia

pirationis humoriquare dimittunt eucrudu. Et huiusmodi quidem coplexio

aut generat humore malu , aut corrupit id,quoiugenerat propter abbreui tione sua indigestionetropterea Modmouet morix diminuto , seu pigro . Et istis causae sunt iuuates in generatione oppilationis generantis putredine.Aut propter dispositiones . extrinsecas excieribus malis, sicut est aen pestilentiae, vi aer lacunarum,& locorum infusorus in quibus madefiut res ut linum M asi paulum. Et quandoq; aggregatur de CiS numerus rerum plurim . Et plu, rimima causarum putredinis est oppi

latio h umorum. Et oppilatio quidem aut est propter multirudinem humo sumi aut Smilitudinem -- , aut

87쪽

cositatem sui. Et causae multitudinis humorum, & viscositatis, & grossitiei eorum s uni notae. Et generatio oppi lationis est nota . Quando ergo acciderit oppilatio , accidit putredo

Propter euentationis priuationem, Mproprie cum fuerint succedentes mo, tus in non sua hora super repletionem , & nauseatiuam satietatem. Ethalneationes similiter sub Sole, aut i mere calefacientia super repletionemr& dimissio cautelae obseruationis db gestionis in stomacho , & hepare, Zelaccurredi defectui si acciderit proptercalefactione ipsorum amborum cum 'Iinimentis, seu epithematibus , & i mentationibus , & vaporationibus. M

putredo quidem quandocilest comunis corpori toti: & quandoq; est in me bro propter debilitatem suam:aut propter vehementiam caliditatis siue extraneae, & suae acuitatis, aut doloris eius. Et humor recipiens putredine,aue est cholera,cuius natura est ut egrediatur ab ea vapor fumosus valde , & subtilis. Aut sanguis, cuius natura est Veeuaporet ab eo vapor subtilis : Auephlegma cuius natura est ut illud quod

88쪽

evaporat ab eo sit vapor spissus: Aut

meloncholia, cuius natura est ut illud quod evaporat ab ea sit vapor sum sus spissus, pulverulentu S. . Et putredo quidem cholem facit tertianam. Et putredo sanguinis facit conclusam. . Et putredo phlegmatis secundum plurimum. , . facit quotidianam : &quae currunt cursu eius.. Et putredo melancholiar facit quartanam: & quae currunt cursu eius L Et sangui. locus est intra venas., quare putredo eius est intra venasia Cholera autem , &Phlegma , & melancholia quandoq; putrefiunt intra venas & quandoq;

CXtra genas:& quando putrefiunt extra venas si non est causa alia

neque est. putredo in apostemate im trinseco , quod det cordi putred, nem continuam, faciunt periodos,quas diximus unicuiq; humori I accidere, &eradicari, quamuis phlegmatica noria. eradicetur, quin ibi sint reliquiae occubiae . Et quando putrefiunt in tra Venas faciunt adhaerentia ebris : & non eradicatur neq; est proxima et , quae eradicatur : immo est assidua, insepa-eabilissedet est Vehementia,per qua

89쪽

cognoscitur paroxysmus,qui est ei. Et quando putredo est intrinseca dominans super venaS Omnes,aut super pluriam earu quae vicinatur cordi,tunc nosunt forsitan additiones & diminutioneS apparentes. Cum aute est secunda Contrarium eius apparent alterationes

manifeste . Et febris putredinis quidem extrinsecae non eradicatur ; & redit, nisi quoniam materiet , quae putrefit superuenit putredo in tempore paroxysmi, & finiuntur eius hu ni, ditates, ex quibus pendebat caliditas,& resoluuntur, & egrediuntur ex corpore quoniam non sunt retentae inta venissita ut prohibeat eas illud a complemento ressolutionis, & remanet cinereitas eius, & ipsius terretias, quae non sunt vehiculum febris , de calid, latis: sicut videtur de dispositione cumuloru stercorum paulatim, paulatim putrescentium donec fiat cinis totum , deinde non remanet caliditas . Et q uando non rem anet in humore ad sin per putredinem caliditas , destrui, tur febris , , quousq; aggregetur Vice alia ad locum putredinis. Et iam re manserunt in eo reliquiae caliditatis ex

90쪽

putredine prima , quamuis non remaneat materia: aut propter praesentiam caust putrefactionis in materia prima,& inflammatur in materia secunda secundum semitam putrefactionis. R es ergo putredinis periodice procedit secundum inuentionem caliditatis non deficientis , putrefacientis,& resolvemtis , & facient1s cinerem , &peruenientis ad vicinum aliud , donec abscindat terminum, & finiat materiam,& non iuueniat vicinum aliud, & remaneant reliquiae febris expectantes materiam aliam,quae effundatur ad locum eius . Cum autem putredo est intra vena S : tunc accidit ut sit resolutio

completa dissicilis r & quod processat

putredo propter continuitatem cuiusdam rei, quae est in Venis cum quadam alia , & putrefid omnis res, quae Vicina

est ei : deinde procedit ad vicinum aliud . Et iterum illud, quod comprehensum est in venis est vehementi xis peruentionis ad cod. Et istae quide febres, quibus sunt paroxysmi era- ldicationis, & teporis , quandoq; d1- mittunt ordinem suum propter diuersitatem materierum in multitudine, &