Auicennae Quarti libri canonis fen prima de febribus

61쪽

lis et , quae est cum extenuatione , cum retur cum eo,quod est in canone de in- frigidatione, & humectatione . C A P. X X X I. De febre ephi mera e x fame . O Vandoq; acuuntur vapores inΓ- corpore quando non inueniunt nutrimentum,& generant febre: Et eius pulsus est debilis , paruus , requandoque declinat ad duritiem. Curatio . Cibatio quidem in febre est sicut ex sorbitionibus factis est hist hordei cum oleribus,& post illas cum cibis bonis consortantibus:Et baliaeetur, re effudatur super caput eius aqua pluvrima tepida: & sedeat in ea , & hume ctetur corpus eius cu eis,quae sunt sic oleu violatu & rosaceu,& cucurbitinu. CALP XXXII.

Defebre ephimera ex siti. HAEc proximae est ei, quae est ex fac me et & est dignior ut accidat propter desectum aquq , qua sedatur caliditas fortis in vaporibus. Cu ratio est Dare in potu aquam stigidam , & aquas fructuum frigidorum , S proprie granatorum: Et humecta corpus cum tina . & si possibile est ei

62쪽

balneatio cum aqua Egida, faciat: - :C A P. XA XIII. De stare ephimera ex oppilatione. O Ppilationes, fiunt inporis cutis,

propter siccitatem, vel asperita μtem eius, & paucitatem ablutioniSi, Mmultitudinem.ciborum, & propter frigiditatem , et propter ablutiouem

cum aquis stigidis stypticis et prompter adustionem solis Et quandovis ire vilis venarum , & in ramiS eam mm,& orificiis ipsarum,& meatibuS, seu vijs earum .. Et cum dicitur febrix ephisera ex oppilatione , non innui tur, nisi ad hanc specier Nam accidit ut minoretur resolutio,& multiplicetur repletio, & coarctatio, & priuetur respiratio , & aggregetur vapor plurimus, calidus, & non resoluatur, α tam eueniet caliditas superflua : δίdum perseuerauerit eius inflammatio

Ba subtiliori ex corporibus , quod est spiritus, erit febris ephi mera: Quod si inflammatur in sanguine, est species famosa synochar, quam dicemus: &est 'illa, ae est de summa febrium humo. rum, & non est D pter putredinem ., immo est propter inflam Bationem, di

63쪽

ebullitionem. Quod si pertraseat illud ad putredinem, quam facit oppilatio N priuatio respirationis, permutatur ad febres putredinis . Et huiusmodi quidem oppilatio, aut fit ex multitudine humorum, & sanguinis , aut ex

grossitudine eorum , aut ex viscositate Corum : aut propter casum rei de causis oppilationis in instrumento, non iameatu, sicut frigus constringens , aut apostem a coarctans, aut nascentia rei:

aut aliud de illis, quorum te oportet rememorari . Et haec quidem febris de febribus ephimeris parum permutatur ad hecticam: quoniam corpus in .a est plurimae materiar. Et in hac se bre iterum est sitis, & inflammatio, Scudhaerentia caliditatis, & urina media. nter igneam, & fuscam. Et haec febris

est dissicilis ad cognoscendum,cuius sit militudo est proxima similitudini se-hrium humorum. Et haec febris quandoq; remanet usq; ad diem tertium, de in eo, quod est post ipsum , si sunt oppilationes plurimae fortes: et non sint oppilationes cum inspissitudine , vel soliditate vel siccitate cutis causiatς delatis: & si sunt oppilationes paruae, se stinat

64쪽

stinat eam eradicatio, si non fuerit e ror. Et haec febris inter febres ephi- meras, quandoq. accidit, & redit pro Pter fixionem oppilationis , quae est causa , quare fiunt ei sicut paroxysmi . Et haec quidem febris mult0ties permutatur ad frigus,& horripilationem,& significat, quod ipsa sit putrida r Et

cum illa, quae est ex oppilatione faeit accidere dolorem post phlebotomiam in latere sinistro , non est excusa tio iterationis phlebotomiae prae Cipue cum sedatur febris , & perse uerat dolor . Signa o Quando accidit febris ephimera non a causa primiti- , ua, & est Iongae declinationis,tunc exi- stima, quod ipsis sit ex oppilatione, de Proprie quando declinat sine euacua-- tione rorida, sea sudorali. Et veris, cant existimationem tuam signa r . Pletionis,& in corporibus plurimi sanguinis, & generantibus eum: aut ΠΟΩ, sorum humorum viscosorum. Et di 1erentia quidem inter ea ambo est , quoniam si oppidationes in eis sunt . propter grossitudinem humorum , &viscositatem eorum , significant ea signa nota eis,& no est illic inoamatio

65쪽

corporis, & rubedo , & tensio, & adsultimum non sunt illic signa multit dinis . Et in illis, in quibus causa est repletio sunt signa repletionis ex rubedine faciei, & exuberatione ven tum , & inflatione, & tensione, & alia apparentia. Et si superfluuunt oppilationes, pulsus est: paruus et & si non

superfluunt,non oportet ut minoretur pulsus . Cura . Cum causa esst multi. tudo humorum,& repletio,tunc oportet,ut in principio properes ad phlebotomiam , & euacuationem. Et ut phlabotomes eum cum 1am non se-brit , tunc est: melius. Et quando Q. brit, si non fuerit necessitas, tunc statio est: magis conueniens : phlebotomia enim facit humores currere , dc permiscet inter eos . Si autem non . fuerit excusatio , tunc non oportet ut postponatur,& tardetur phlebotomia,& euacuatio. Deinde fiat occupatio in eis, quae aperiunt oppilationes , &mundificant meatus. Et non prope res ante euacuationem ad mundisic doS meatus , & apertionem. Illud enim fortasse fit causa ad attrahedum 'humores subito ad quosdam meatu Ss εο iam

66쪽

le inuistandum in eis:& illud est

qua sunt errores plurimi r & fortasse addit in oppilationibus,si fuerint gros si , & proprie si meatus in creatione sua fuerint stricti. Verum phlebot mia iterum , & euacuatio quandoq; educunt superfluitates fumosas , facie res coarctatione sua hanc febrem , &Prohibent ne permutetur ad putred nem: & proprie cum ad ultimum faciscam peruenire, & facis approximam syncopi. Et si non sentis multitudiuem humorum , immo sentis oppilationes, di quod ipsae sunt accidentes a grossia tudine eorum , & viscositate ipsorum: tunc fortasse non indiges phlebotomia

superflua , & euacuatione superflua. 'immo indiges apertione : Et apertio quidem est cum abstergetibus ex na

dicinis , & cibis. Et propterea quod aegritudo est febris, non est possibile,

ut redeas in aperiendo ad abstergentia alidari immo ad illa, quae sunt inter sympum acetos rum , usq; ad illum qui est eum seminibus, & aqua endiu te, usit; ad aquam foeniculi. Et

cibus sit ille,in quo est ablutio: & non in quo est viscositas, sicut hist hordei.

67쪽

Et saccharum cum hoc, quod ipsum est propinquum cibo, est in ipso apertio, & abstersio: non est ergo malum si misceatur cum Hst hordei. Demum

oporret,ut consideres cum euacuave

ris , si necessaria fuerit euacuatio eiuS a & facta fuerit apertio, sicut cum eis quae diximus, an minuat ur febris, 3c

deficiat, & an,si paroxysmos habuerit, frangatur , & debilitetur paroxysmus eius secundus a primo. Et considera urinam : & si inuenis eam non priua tam digestione r & in pulsu si inue nis eum non significare putredinem a procedes secundum hoc regimen . Ee intromitte aegrum in die tertio post paroxysinum in balneum hora molli ficationis paroxysmi expectati, si me rit febris , usq; ad quinq; horas. Ee inunge eum: & frica ipsum cum rebus, in qnibus est abstersio aequalis , sicud quod est inter farinam fabarum νης , ad farinam orobi, & farinam radicum liiij, & aristolochiae emollitae cumq uantulo mellis & aquae. Quod si fueris ausus uti fortiori hoc , tunc utem

spuma baurac. Et si existimas quod balneum alterat naturam eius in alb

68쪽

quo, & facit accidere quasi horripilationem, non moretur in eo ictu oculi:

oppilationes enim istae non sunt de genere earum , quas aperit balneui , Cum ergo egreditur de balneo a non oportet ut approximet cibo, neq; vino , nisi poli securitatem ex paroxyΩmo. Si autem exigit di spositio ut crubetur aliquantulum , & non tolerata detur in potu id in quo est apertio, sicut aqua hordei subtilis , plurimae aquae , pauci hordei, plurimae decoctionis , decocta cum apio, Quod si parOxysmus non iteratur ei, tunc balnea eum secundo , si desiderauerit illud, & ciba ipsum:Et si fuerit paroxy mus diminutus a paroxysmo primo,

di urina fuerit bona , tunc confide tria veritate curationis , & paucitate oppilationis et & cura eum post eradic tionem eius, ficut curasti , & ciba ipsum. Et si veneritraroxysmus sicut suit, aut sortior illo, & urina non fue- sicut oportet, tunc aegri udo est tendens aci putredinem:& curatio eius git curatio putredinis.c P.

69쪽

C A P. XXXIV. De febre ephimera ex nauseativasa

tietate, Ore letione .

OVρndoq; accidunt ex nauseat,

ua satietate vapores mali , ex quibus accenditur caliditas , ω inflammantur spiritus , quare accidit febris: & proprie in corporibus cholericis: & in illis, qui non habent amplosporos . Nam plurimum superfluit

tum earum vaporat vaporationes fumosas : & minoratur in eis eructuatio

acida. Et de illis , qui sunt veheme tius dispositi ad illam, sunt illi, qui incipiunt post nauseatiuam satietaten uti exercitio, & motu, & ire sub sole ,& balneatione postqua accidit eis hocimultiplicantur enim in eis vapores fuismosii & proprie quando habuerint in corporibus suis dolorem & mordic tione , & proprie in visceribus eorum

De materia vero eructuationis acet 'sae , & in habentibus eam , raro con tingit ut generetur febris. Si auten generetur erit debilis : immo non generatur. Et existimamus febrem g neratam cum eructuatione acetosa esset propter causam aliam a satietate naum stativa.

Diuiti eo by Cooste

70쪽

stativa. Et isti quidem cum eorum Q-luuntur naturae, iuuantur valde , & r mouetur febris eorum propter expulsionem superfluitatis superfluae fumosae. Et diuersificatur quidem curatio eius, cuius retinetur natura ex illis, & cuius soluitur. Et si natura illius, qui febrit ex nauseatiua satietate, leniatur duabus ascellationibus , aut tribus ,

deinde phlebotometur, sortis fit super eam fluxus ventris: & fortasse fit fluxus hepaticus,quem significabunt pulsus cordis , & nigredo linguae. Et simi tantur accidentia febris ephi merae

ex repletione accidentibus febris extra: rubent enim oculi, & facies valde , & fit inflammatio vehemenS , magnificatur pulsus , & sit velox t &rubet urina. Amplius cum plus remanet , non excedit tres dies. Et scias , quod febris ephimera ex nauseatiua satietate quandoq; venit cum periodis quatuor , aut septem, & cum hoc est febris ephimera, verum pulsus eius est sanus . Signa eius sunt alteratio ex ctuationis ad acetositatem, aut fum sitatem. Cum ergo alteratur eructua

tio ad sanitatem , indicat sanitatem . Et