장음표시 사용
11쪽
undique manuscriptis codicibus sumino impendio , summaque cura locupletavit. I filium reliquit Leonem X. Pont. Max., qui uniuersi orbis viros eruditos dilexit, sevit, amplificauit: Bibliothecam Vaticana mirisce instruxit: Vrbis Lyceum a fundamentis erexit , codicibus, ct viris doctrina magnis ornauit, atq; prisca barbarie omnino deleta aureum litterarum saeculum restituit. Sed Cosmus ille primus Magnus Dux
Etruriae mihi nunc non reticendus, qui praeter praecla
ra bellica, & politica facinora, quibus Etruscum Imperium auxit, atque firmauit, promouendis disciplinis sedulo intentus Athenaeum Pisanum, ut cum ma xime reparauit, ut profestoribus disciplinarum ima praestantibus nobilitauit: Florentinam Academiam
instituit, Pandectarum libros ad fidem egregi , & vetustissimi codicis manuscripti amplissime excudi iussit: tot insignes Graeci, Latini, Etrusci idiomatis scriptores vigilijs,& labore eruditissimorum virorum illustratos typis edendos curauit: Paulum Iouium cum primis, &Io Baptistam Adrianum ad sui temporis historias conscribendas amplissimis oblatis praemijs persuasit. Virtutes, atque opera tam Magni Parentis imitatus est Franciscus, qui in Imperio succesiit, &antiquitatis studio maxime delectatus, praeclaras, atq; innumeras venerandae vetustatis reliquias, lapides, gemmas, numismata Collegit. Hunc excepit Ferdinandus primus vere litteratoria Mecoenas, qui Bibli
thecam codicibus Haebreis, Chaldaeis, Syriacis, Egyptijs, Persis, & Arabicis inter quos hi libri Apollonii , & Archimedis extant) selicissime dilatam reliquit , atque eruditissimos viros Hieronymum Mercurialem, Petrum Angelum, Iacobum MaZχonum, Io: Bapti-
12쪽
Baptistam Raimundum,toti alios largissimis stipen- pendijs euocauit, atq; aluit ue Sacrosanctam Euangelia fidei propagandae studio imprimi,Euclidem quoque, Avicennam, Geographiam Nubiensem typis nitidissimis Arabice omnia edi curauit. Non abutatis litterarum amore Cosmus Secundus, cuius nomen,ac glinriam magnus ille Galilaeus erga Principem de se optime meritum gratissimus in coelum vexit, ac insculpsit; Vir nempe vGassendus ait) super aethera notus; qu alium non extulit aetas haec nostra gloriosiorem; qui'pe tametsi orbis terrarum laudatis virorum illustrium dires, factis, circumstrepit, horum tamen omnium memoriam silentium altum breui inuoluet: nomen, quod ille coelo inscripsit, donec coelestia curae erunt,
apud homines perennabit. Tandem Ferdinandus Secundus ingenij perspicacia mirabilis, maiestate linperij praeclarus, virtutibus, ct Philosophia illustrior seliciter regnat: is est, cuius munificentia, ac fauore Europa uniuersa in Etrusca hac regia cne aulicum decus, aut cultum, nobilium obsequia,ch famulitium, Mumum amplissimum,ac ditissimum reseram) eruditorum frequentiam philosophantium, disceptationes,ac pedipetua exercitia literaria aestimari, ac florere merito
suspicit, & veneratur ; cum Musae reliquis in aulis tantu non neglectar huc se se recepisse veluti in sedem suam videantur ; hic enim in delicijs habentur sectiones anatomicae, coelestes obseruationes, chimica es rimenta, uniuerseque naturalis philosophiae accurata
inquisitio. Vno verbo hinc credula philosophia exulat ; non hominum libri in pretio habentur, sed Dei
Volumen, scilicet rerum natura Veris,accuratisq; eXPe
rimentis summo studio indagatur, ct colitur. UratClam
13쪽
ris hisce studiis lactatus, ct innutritus es, Princeps S
renissime, tot tantorumq; heroum progenies, quorum virtutes incomparabiles,& egregia gesta consentaneuest in te uno veluti soco speculi parabolici simul coli cta, dc utilia splendescere, Ut totas vires suas summa Virtus experiatur, atq; ineffabilem bonitatem, beneficentiaeq; studium, virtutum, artium, scientiarum cubium a maioribus acceptum studiose, & religiose coae serues, atq; ad posteros auctum transmittas.
Si igitur hominum genus natura dictante primum Deo Op. M ., ct beneficentissimo gratias iustis honoribus, de memori mente persoluendas esse decreuit; atq; ne memoria beneficiorum deleretur templa, si na, festos dics, ct ludos instituit. Secundo loco eosdem sere honores Heroibus, ac Principibus statuit, nobis qui armis, crde potentiam violenter sibi vindicarunt, sed qui praestantibus virtutibus ornati magna beneficia in homines contulerunt, sique eos non humanis, sed diuinis laudibus celebrari iussit, potiori iure tibi, Princeps Gloriosissime, prς clarissimoru heroum, ac virtutum hςredi plausus debitus, honores, laudes, & grati animi monumenta ab eruditis Europae viris offeruntur. Quandoquidem magna,& certa illos spes tenet amplissimum patrimonium heroicarum virtutu, quod Cosnus Pater Patriae, Laurentius magnificem tiae exemplar, Leo sui *culi felicitara, insequentesque generosissimi Principes, atq; Ηeroes de genere hum,no, & bonis litteris optime meriti tibi reliquerunt non
ad fastum, sed ad imitationem, & stimulum gloriae,
nec externe, sed in animo, & cordis sacrario pie a te,
ac reuerenter curandum, seruandum,amplificandum
ea Pr ipue qua polles prsclara indole, ingeni jq; acu
14쪽
mine, ac felicitate, amoreq; scientiarum, ac bonarum artium, quibus te Deus, ct Natura indulgentissime cumulauit. Hoc quidem summopere precatur , &Vouet eruditorum Respublica, o Princeps longe incomparabilis, idque vaticinatur ex hoc tuo prs clam
decore, di summae bonitatis spetimine: Quippe , o Principum decus, ct studiosorum delicium, perbellὸ cuilii virtutis heroics magis proprium esse benefacere, dc alijs prodesse, quam laudes meritas captare,&exigere ue dum veluti epulo lautissimo in hac solemni
Pompa tuarum nuptiarum,scientiarum cultores dona'
tos voluisti ue quid enim pretiosius, ct magis expetitum veritatis stuaiosis praebere posses , quam Quintum, Sextum,& Septimum libros Conicorum Apollonii Pergaei hactenus deploratos, atq; lemmata Archime'
dis,quae Serenissimus Ferdinandus Secundus inclytus, atque Optimus parens tuus ex Arabico verti, & typis excudi ad communem reipublicae litterariae bonum iussit' Tanto ergo pro beneficio - grates persoluere dignas Non opis est nostrae, Numina tibi - prsmia digna serant, quς te tam i ta tulerunt - sscula . qui tanti talem genuere Parentes.
15쪽
ABalinatus Asphilanensis Apollonij Paraphra
stes religione Maumedanus suit; quapropter aliquot locis more sus Gentis non modo Regi suo Abicaligiar Carsiciaseph nimium adulatur , Verum etiam impie loquitur. Nihil tamen omissum est, ut antiquus Codex integre, fidelitem; exhiberetur. HςCeadem de Archimedis interprete dicta lunto. De his te praemonitum volui, ne inter legendum piae aures tuae vel minimum offenderentur.
16쪽
Lars DEO UTRIVsMVE SECULI DOMINO.
stica sit scientia, ac disciplina, Cum ius legibus, ct praeceptionibus dis ponitur , atq; dirigitur intellestiua potentia ad absolutam, perfectam
que imaginum cognitionem, Prae
scindencio a materiis, qui est primus gradus ascensionis a sensibilibus ad lintelligi- qilia ; nihilominus suarum claritate demon strati num , non solum ab alijs dissere scientijs verum
17쪽
etiam longissime ijs praestat, atq, praecellit, eo quod
saeclum, sordiumque dubitationum,& aliorum huiusmodi generis accidentium expers omnino sit, atq; libera . Ea autem propter se habet ad scientiscam potentiam, quemadmodum habent se limpidissima quaeque orbi scilis opposita ad visivam potentiam. Ex quo ad illam comparandam , consequendamq; non excitatur intellestiua duntaxat vis, Verum etiam multum exacuitur, atq; delectatur, ponderatis prae sertim, expensisq; illius demonstrationibus, & ce tissima earum comprehensa , ct cognita Veritate. . Tunc quippe huius Veritatis percepta animus od rationis suauitate , avide , ct ardentius appetit Comsequi ea omnia , quae illius suggerunt demonstrationeS, earumque potirio Subinde vero Procedere conatur vltro ad ultimum si hem , nempe ad prinprietatum , & obiechi illius cognitionem, excelsit,tem, atque praestantiam comparandam, tandemque
ad ea omnia , quae ad ipsam spectant. Quod quidem luminis cum ipsus assulserit studiosis,&quam
praecellens sit, ani imaduerterint, Omnes suos Contulerunt conatus ad libi , componςndos, conscribendo'. de ipsius elementis, principijs, aC omnibus ijs, quς inde derivantur , dc eo spectant. Solidiora porro prosessionis huius sundamenta omnium primus iecit suclides in eo libro , quem de.elementis inscripsit, in quo sundamentales continentur rationes linearum tam rectarum , quam Curitarum , nec non superficierum prouenientium Vel ex earum
singulis vel ex omnibus simul sumptis. Rationes praeterea habentur solidorum prouenientium, Vel
18쪽
ex superficiebus rectilineis , qualia sunt habentia bases; vel ex curuis , qualia sunt sipho rica ue vel ex hisce compositis, quales sunt superscies Cylindrinrum , & Conorum. Verum enim vero sguris ex segmentis superscierum planarum prouenientibus, ct cuiuslibet etiam Solidorum Sphoericorum , Cylindricorum, atque Conicorum nullum hactenus iactum erat sundamentum , aut praemisia clementa , vel fundamenta alioua . Ex quo illi prisci librorum Scriptores aliquid de iis innuebant duntaxat , ocquigem leuiter. De Splicoricis autem aliquid ex emrum legebant proprietatibus , & Dassionibus; siue ex proprietatibus segmentorum inde prouenientium ;vel figurarum in ea inei dentium ; vel ex accident, bus quibusdam ipsius Sphocrae, quae ex eiuS Pr e dunt motibus ; vel quia se inuicem includunt, &Componunt. Nam Sphorra aliqua opus illi erat ad
Sphoerar uniuersalis Cognitionem consequendam Vna cum eius orbibus , ac motibus , & ad inuicem atque sua centra applicatione. Et id tandem , donec librum Almagesti composuit Ptolomaeus, in quo ea omnia recondidit copiose , quae illi anguste , ct leuiter hoc de argumento suis innuebant scriptis,
tradens non solum methodum, ac rationem eorum
astequendi cognitionem , sed , & instrumentorum etiam usum. Quod prosecto iactum sitit tamquam uniuersale quoddam iundamentum , ac principium ea omnia comprehendens, quae ad Sphaerica periinent ; Vnde hac in re satis abunde studiosorum siti, ec desiderio consultum fuit. Porro Appollonius professione, & disciplinam hanc ad supremum per-- - Σ secti
19쪽
iectionis perduxit gradum, Conicorum componendo librum , qui Conicarum sectionum coni plectitur proprietates, qui sublimiorem, eminentioremque disciplinae huius sibi vindicant locum . Et sane tot propositionibus, totque figuris illum ditauit, ut
admirabiles illae nuncupari meruerint , eo quod contineant lineas curuas, seu medias inter rectas, ac circulares sese inuicem secantes ; adeoque miros
quidem fundunt sensus, & proprietates. Quos quidem omnes libros, qui disciplinae huius sundamenta sunt, ad Arabicam transtulere linguam illius studios. Quamuis autem liber iste Conicorum praestantissimus sit, tam ratione sui, quam pra claris simi Auctoris, nihilominus nimiam ob illius obscuritatem , difficultatesque obuiam Occurrentes , ac profundissimos, quos continet sensus ; tumietiam
ob innumeras, ct admirabiles figuras, & propositiones ; tandemque ob temporis diuturnitatem , ingentesque perferendos labores,ab interprete , qui eum ex Graeca transferat lingua, dudum neglectus fuit , ac pene etaernae datus obliuioni, ut nemo hactenus illum, vel Commentarijs illustrauerit , vel congesserit in ordinem , quamquam summe sit necessarius, ac utilissimas complectatur propositiones, dc figuras. Quapropter diu sepultus, & ignotus iacuit, & pene ad deiectum usque , ac interitum , cum apud Disciplinae studiosos, tum etiam ipsos professores , & stagmenta ex illo circumferebantur aliqua , dc ea sane faciliora, quia obscuriora evita bant omnes, atque declinabant ; uno verbo integrum hactenus viderat nemo. Hinc mihi famulo visum
20쪽
visum est , me Reipublicae Literariae gratam rem facturum , si eum in integrum restituam , ac in
Vnum Congeram Volumen, ut ita redactus facilis sit portatu , sub omnium Versetur oculis, omnium teratur manibus, & ad reliqua facilior reddatur aditus. Queni etiam librum comparare studui Bibli thecae domini nostri Regis praestantissimi, munificentissimi, doctissimi , iustissimi, victoris , triumphatoris, Fidei defensoris, celsitudinis Monarch, rum, gloriationis sui generis, gloriae religionis, solis
Regum , Abicaligiar Carsciaseph Filij Ali , Filii Phrami, Filij Hasami, Principis Fidelium , quem
incolumem , ac sospitem seniet Deus, eiusque deprimat hostes, & proterat osores. Nunc autem aliquid de ordine , & renam dispositione, ac concisa breuitate dicendum nobis superest . Nam rerum ordo, & accommodata dispositio id intelligentiae asserunt auxili j , quod in scientijs comparandis luculentissimae demonstrationes ; concisa vero breuitas, ac suis terminis necessarijs expedita, oc rite disposita , eandem pene proportionem habet ad intelligentiam , ac causa ad causatum. Ea autem ropter ordinis conservatrix virtus venatio dici sinta est , & satis quidem apposite, & eleganter. Nam concepti sensus , & in mente comparati, sintra ordinis cancellos includantur, singulos suis dispensare momentis procliue poterit Conservatrix rerum illa virtus. Simillimi, alioquin erunt seris pervastas vagantibus solitudines, ac nullo coercitis vallo , quorum imagines, & motus ita sese offerunt conspicienti, & contemplanti, Ut nullo negotio cra