Josephi Morisani S. Metropolitanae reginae Ecclesiae canonici De Protopapis et deutereis graecorum, & catholicis eorum Ecclesiis diatriba

91쪽

aliaque sacris devota usibus ei melia servabantur , quem Stristophorium , dc Semopbiacium , & Metatorium dixere: Lati ni vero frequenter Secretarium hete mensam quoque et o indicat ex opposito locatam , in qua Episcopi , aut Presby

teri celebraturi parata ex Diacon ico sacra vestimenta reponebantur , quae propterea inde etiam nomen accepit. Ne trobique tamen locum habere , nec sacra . vasa contrectare

Hypodiaconos oportebat: quae proinde in magno introitu ai

cum oblationibus a Diaconis tantum adserebantur , quemas modum Laodiceno canone sancitum erat. At contra altare,

editiori loco. Episcopi Cathedra sita, hinc, indeque in apsi

dis hemicycio disposita per circuitum erant subsellia Presbyterorum , quae altare coronabant , uti in nonnulli ἔ , quae Romae adhuc ,& alibi supersunt, vetustissimis Ecclesiis speruri potes . Diaconis enim eo loci suere vetitum ; sed ut in com

stitutionibus Apostolicis praescriptum legimus et a) , thron6

ad sanestim altare. Et in Cone. Agathensi ean. 66. quod non oportet insacratos Asinistros licenti. habere M s cretarium, quod Graeci Diaconicon adpellant, ingressi , contingere visa δε- minica . Plura Card. Bona I. Liturgi-car. 24. l. a. ubi & de Pallophorio, &Scev hylacio. Verum Pallophorium indicasse potius locum ad Euc naristiae re sitionem, sunt qui putant. Vide

Bingham. mox laudat. cap 7. & 8. sed potissimum Ualec in notis ad Phil 1 org. lib. 7. cap. 7. & Cangium in descript. aedis S. Sophiae ad calcem Cinnami nu. 88. & v. Salutatorium , quo nomine etiam vocabatur, sicut Sc Aspaticum. Vide de hoc alio v. Ma

erium .

ro De duabus hilae mensis lege

Cabatur. in not. Conc. cap. quod

est de veteri Ecclesiae situ , ua , ae Lebrunium in Liturgia Cpolitanat m. a. dia. f. art. q. Invecta fortasse haec alia mensa vice Diaconici ; pol quam ad magnam paupertatem redaciae sunt Graecorum Ecclesiae .

aiὶ Subdiaconis sacrorum vasorum contrectationem in magno introitu , tuum ad altare adserebantur, canone .aodiceno fuisse vetitam docet M rinus, quem consulesis pro vero illius canonis sensu adsequen- in opere de

saer. ordinat. p. 3. exercit. 12. cap. 3.

11 Coniti t. Amitolle. lib. 2. cap. 37. Neque vero putandum , Diaconos etiam apud Latinos, usos olim fuisse, prout. hodie , Dalmaticis . Orarium protria illorum vestis erat , quo vel dufici etiam uti volebant, frequenti in rebus suis audacia , quam compescuit Conc.Tolet. q. ean .iς. In Romana Ecclesia aliquando Colota 5 usos sui Dis colligitur ex Ammiano Marcellino Scriptore Ethnico licia I cap.9.ubi Pe- floralem , inquit; tuniculam siue maeseis textam, Maras quidam nomine indutus ut adpellant Chrisiani, Diaconus. Huiusm)di scilicet Colobium erat, uti describunt Papias, vulgatus Aleuinus, Honorius Augustia. Vide Cangium hoc verbo. Utebantur & mnachi de quibus Cassianus lib. i. de habitu Monachor. cap. s. Colebiis tinHs induti, quae vix ad cubitorum ima perti icut, nudae de reliquo circumferunt m IuMI .

Sed fortalla neutri utebantur. in sacri, quemadmodum ex Ammiani, & Cassiani

92쪽

Episcopi in medio posito' ex utroque eius latere feribanν Pr sbaeri : Diaeoni aurem adflabant suceinctio veste nimirum bre.

viori ad obsequia parati. Prosecto a dextera Episcopi dexter, a sinistra sint iter chorus, de quibus heic agitur, incipiebat . Et Romae quidem , uti et 3ὶ Mabillonius observat , in dextero, Episcopi, qui Dequentes aderant , sedebant ; in ses.sro, Presbyteri; medius autem in throno Summus Pontifex. At alibi, etiam apud Graecos, circum omnia subsellia utra. que ex parte tenebant Presbyteri, qui ubi sacrificium fiebat,

proprio cum Apilaopo et ex vetustissimo ritu concelebra

III. In descripto nihilominus ab Anonyes, choro Cpo

litano jam, omnia videntur' inversi quum qui dextero P triarchae lateri adsident, Diaconi sint; Protopapas autem primus sit in choro sinistro. Neque enim verum est, quod putavit Caes. Baronius aue in apud Hebraeos , & Romanos, &Graecos, di in utraque orientali , atque occidentali Eccle-

sa in sacris praesertim, potiorem olim dextera habitam fuisse

sani locis eminit. Diae i sane lim eurus videtur quaest inquit leo utebantur in saeris mi steriis , de non hodie Diaconi Dalmaticis urantur, quo Isidorus Pelusiota lib. I. viii. 36. sevi Epi Ni . iantrem iliud, quo D aconi ιn Iaeris ca3 Μabillon.Μusei tom. a. sol.2I. nstratu mums Mum obeunι, nais in ta Vide de hoc ritu , quiὸquid memoriam redisit humilitatem Domini, adverius illum nonnulli e Schola Theo- aut ius useram pedes leviit m tersit. lolli opposuerint, egregie differentes

Hoe nimirum praecincti expediti erant Morinum de sacri ordinat. p. 3. exe ad omnia . Dalmaticam Diaconis Ro- cit. 8. cap. I. Card. Bona I. LiturE. t 8. manis emeesisse .. Silvestrum , uctor Mabillon. in comm. praevio ad Ordd. est Anastasius in eo. Erat enim ve- Rom. Μusei tα 2. eit. El. et Mar-stis propria Episti, Drom, ut constat ex tenium de antiq. Eccl. ritib. lib. I. e. Pontio in vita S. Cypriani. Sed haec a. art.8. ubi demonstrat per annos mirualii viderint. Illud certum, Dalma- Ie trecentos in utraque Ecclesia pla-.ticae usiim Diaconis omnium Eccle- ne fuisse commianem: adhiberi autem sarum adhuc sexto saeculo non fuisse ab latina hodie in solis ordinum colla- communem, quod speciali qu6dam pri- tionibus, a Graeca vero passim usur-vilegio a Romanis Pontificibus conem pari. Vide etiam Berlengium de obderetur , ut observari apud S. Grego- lat. 6.8. n.ῖ. et Catalan. in Pont.Rom. rium potest lib. 7. indi t. a. epist. II tom. I. tit. 12. g. I7ι sol. I . Vide plura apod Cantium hoc v. et 2 Baron. ad an. 2l3. n. s. et seq.Gecrgium de Liturg. Rom. Pont. lib. et ad an. 323. n. I8. et seqq. Cabassui.

I. cap. 2T. n. I . Ceterum Auctor qua not. Con cap. I 2. Aringlius Rom.Sub-Mionum veter. et nov. lest. inter opp. - terr. lib. q. cap. F. n. 7. Chassaneus in

AnsulL de Dalmatica tamqnam Dia- catal. glor. mundi par. 3. cons I. et 3I. ccnis omnibus aevo suΔ communi lo- aliique plures.

93쪽

se finimam. Ejusmodi quippe opinio , quini multi vi i do.

Hi sequuti mi, recta veterum Ecclesiarum habita notione, iisdem argumentis filii convincitur, quibus cum doctissimo Card. statuendam esse crediderunt. Ex assis scilicet veterum Conciliorum, Chalcedonensis potissimum , cuius integra habemus, ubi ad altaris laevam S. Leonis Legat , atqueCp litanum, Se Antiochenum Episclapos consedisse legimus : ad dexteram vero Antistites Alexandrinum, atque Hierosolymitanum , patere satis arbitrantur , sinistrata partem censitam fuisse dextera digniorem . , At vero templa illa Eopyla fuisse seto neutiquam animadverterunt , unde proclive est nostere, Episcopos qui ad laevam erant altaris , Tribunam ut vocant, non fores spectantis, dexterum tenuisse latus Cathedrae Episcopalis sub illa locatae , a qua consessus dignitas, ac ratio sumebatur. In sacrosanctis autem Conciliis, quum

nemo Cathedram occuparet , venerandum Evangelium , ue

ex S. Cyrillo a ) Alex. Baronius idem observat , in sacro throno collocabatur , quod Iesu Christi Concilio adsistentis

tholis plura videlis apud Allat. lib. r.

Σ', S: Cyrili. Alex. in Apol erie. ad Tneodos Imperat. .e actis in Cone. Ephesi inmaeus, inquit, in L Ferrina,

uae Maraa, diratur ramgremta, Christum velut ex ut constitvit . Veneram tamenim evangelmm n Dere rhrmis coIIocatum erat oee. Constant eadem ex relatione

Synodi . ad Theodos. et Valentinian. Impp. in actis Coneii. fecunda die insaneta , O marra Emissa, quae M

pia dicuκr, eo regati sumus.' prvom tumque es in si rimo , qui metitus erat

ἐn Melesia sanctum ivangelium , qui Christum nob s praesentem esse vicet . . iam ergo act. I. Chalcedon. ncit. te mus t Rementibus ειοriosissimis u- die bus in medio ante emolios fantiissimi altaris ; oe in laeva quidem μν- re sedentibus sancti is . Vieariis

L nis . . . Ex dextera vero parte Di

Doro M.quis non plane intelliget, de laeva altaris acta loqui , quod situm contra. thronum , qui medius erat , per- Templum indieat Eopylum. Dignitas autem consessire a throno, in quo Evangelium erat sumebatur . Sie et lact. 4. legimus. Resi tibus omnibus lante altaris Sancti ni cmuelios , spropositis in medio ne anctis Mane liis . . . Μedium. itaque misse thr num ex ritu fiequentim Eeelesiamin ine dubitaveris . Idem observatum fise isse in Cone. Nieaeno a. resert Thae situs Patriareha Cpolitanus in Epist. ad Hadrian. PP. hum onmes fraus mus, inquit, caput fecimus Chrissum. Iarediat enim in Sancta Sede Finns ιium sinum , rantemus omnibus u . bis qui conveneramus: 'usium judicium judicate. De more in Conciliis locanis idi in medio saeros Evangelii CC. videsis Μarten. de ritib. lib. R. cap. I. n. q. Sie et in Concilio, quod pro cause lta Bonifacit Episcopi Regini in Bruttiis congregandum iussit S. Gremrips, faciendum etiam praecepit epistol. s. lalias. 46. lib. Q. indict. a. ad Sabinum . lscribens. Et lueo, mediis saerofanesis iman eliis , experientia sua , una cMm iPautino , Pro is oci i

94쪽

personam praeseserebant: adeoque Patres laevum a 8 altaris

cornu coronantes, Christo erant. ad dexteram. Quod si Eo. thola essent Templa, quo N proinde tholis ad Orientem sitis, fores aeque, ac altaria incidentem respicerent , ut aliquando , quum in incidente Concilia celebrarentur, evenit: tunc quum contraria ratione ante altare mensa cum sacris Bibliis locaretur , iam obvium est, eam partem quae sanctu Hum , sive chorum , quἱ totus . anterior ' eratu ingredienti , quamvis is latus cedere videretur; laeva esset , tuisse pra Hantiorem, eo quod altari, mensaeque. Evangestorum dextera isset in consessu , quemadmodum conventum cum Graecis ry est in Concilio Florentino . Nam ad pictas' quod adtinet, sculptasve S S. App. Petri , .& Paulli vetustas imagines , in quarum non paucis Paullus ad Petri dexteram ponitur, nullum in illis praesidium collocari posse arbitror; quod aeque plures , & numero , & antiquitate celebratissimae habeantur , in quibus contrario positu Apostoli conspiciuntur. Ea autem probabilior ratio 3o) priores illas edendi egregiis Pictoribus niti, quod in more illis, caelatoribusque positum

eontra altare esset , dilerte exponunt ordines Romani r. et 3. In Is M. f. tom. a. Muset Mabul. Sedento an μ

sisteris , DHopi quidem ad finis mintror/rem , Presisteri vero ad dem ram ut quando Pontifex sederis ad eos res e rus, Disce Os M. Aemersm suu , Prer teros vero ad F. Irram contue tur . In ordin. El. 34. Expectantes in Presbterio fontificem . sedebunt ea I rati disyositio- , ut intrantibus Ecet

teri vero ad Axteram; tit quando Ps tifex sederit, o ad eos respexerit , mpsopos ad dexteram , in Presbteros contueatur ad sin seram . Inter ceteras contentiones,quae sub ipsum Cone. ingressum ad Caeremoniale quod aὸtinebat , Graecos inter aci latinos Ferrariae, ubi coeptum est, exarsere . de osculando pede P

e , deque sedendi ordine in Synodo, ec una fuit, quod Graeci inciden-

tali Eeelesiae retare nolebant. Tamdem , aiunt acta , hoc inter eos com nit , ut m ae quidem , . Ponti sis ea dira Templi daretur , quae laeva Iet ingredienti : altera vero dextera seia silere Imperatori , . suis: at a ita smisa in hune modum reuocarae funt erum. 9. Concit. Harduim pag. Io. Quod autem in hoc Cone. in Ecclesia D. Georgio consecrata, ante, non contra altare, alterum altare prostiterit , in quo praeter SS. Evangeliorum Codi- .cem, posita etiam sunt SS. App. Petri et Paulli capita. eb RomI- translae in . diserte in actis narratur. . o Hanc primus rationem excingitasse videtur Carolus Moronus apud Allatium eit. adnot. 16. sed potissimum inlustravit Cl. Mamachius immena eruditione lib. 4. origi n. cap. 2. g. per tot. tom. 3. Ll. s .er seq. apud quem,etacones omnis generis habes , et situs rationem.

95쪽

ravesset, ut quando plures invicem exhiberent , qui dextera , liquid ageret, ad laevam altsrius poneretur , ne quid distorti, minusve apti in partium corporis collocatione , vel amone

adpareret. Quamobrem ι Servatorem noltrum Petro claves tradentem , ad hujus dexteram collocarunt. Porro in vetustioribus monumentis, tunc ad Paulli laevam Petrus ponitur, quum aliquid. extensa manu agit ; quamvis qui eius rei rationem ignorabant , adhuc deinde hoc pacto pinxerint nihil agentem : praesertim vero a saeculo XI., in 3i in quo, quum

moris illius vera causa lateret, eas viri docti eorum temporum mysticas invexere rationes , quae vulgo receptae id mgerunt, ut constanti ratione mos ille ab Romana Curia in lignandis Bullis 3a adoptaretur . IU. Caussa itaque cur in Ecclesia Cpolliana in sinistrum chorum reiectus sit Protopapas, non alia fuit , quam ipsissima, qua in utraque Ecclesia Diaconi, ob praeclara illis collata officia, ut Presbyteris, ipsisque etiam Episcopis tandem aliquando praeminerent, obtinuerunt. Nam Diaconi supremis distincti officiis erant, M.oeconomus, M.Sacellarius, M.Sce- vophylax , Chartophylax , & Sacello Praefectus , & ceteri fortast e qui dexteri chori primas sedes habebant, quorum os ficia si exponere vellem, longius extra metam abriperer . Sa. ne ex veteri disciplina , Diaconis vel coram Presbyteris sa-dere tam in Orientali., quam in occidentali Ecclesia omni-

ai, S. Petrus Damian. epistol. ad Desiderium to. υ opp. inter alias musticas rationes paullum dexteram od-tinuisse ait, non quod Petro praestantior esset , sed quoiu e tribu esset Beniamin . qui filius dexterae nuneupa tur . Alteram rationem ab eo accepisse etiam S. Thomas videtur leEh. I. in epis l. ad Calat. ubi ait. Petrum,

qui vocatus fuit a Christo adhuc in carne mortali posito , 'poni in Bulla Papae in sinisero parte e Paullum vero , qui vicatus fuit a Chrso jam ght rificato , soni in parte dextera. Adludit ad ea quae S. Creportus habet hom. 2I. in Evangel. 1 9ui .i per sinistrrm , nis vita

no 3r Nullum autem plumbum Pontificivm antiquius saecul. undec. hoc pacto signatum reperiri, testantur finget. Rocca de M. AN. Petri Hulli

praelatione tom. I. opp. Mabillon a. de re diplomatica cap. 24. Fogginius de itinere S. Petri differt. 2I. , Heineec. de veterib.Germanor. , aliarumque nationum sigillis p. p. cap. I 2. f. . De veterrimo more semper dexteram sinistrae praeferendi, praeter hilar.la dat. loe. apiant praeclare Musantius tom. 6. Iunii Bollandiani p.r. pag. 163. edit. An tuere. , nu e autem et Paca metus Publicus PataVii professbr in Historia variarum consuetudin. lib. 2.

cap. II.

96쪽

no vetitum. Ab temporibus, sive Nicaenae Primae 33ὶ ,

sive Laodicenae Synodi eorum in hac parte retusa in orie te ambitio est . De Romanae Ecclesiast consuetudine 3o S. Hieronymus testatur hoc modo. In Ecclesia Romae Pres rari sedens, tir Diaconi sant; licet paullatim Herebrescentibiis miriis, inter Presbteros, absente Episcopo, sedere Diaconum vi-d rim , re in domesticis conυ iis beneActiones Presisteris dare. Fastus scilicet, ac in moris exordia quaedam invalescebant in bonorum Ecclesiae,& Diaconiarum administrationem. i Q mobrem Auctor ille quaestionum veteris, ac novi Testime ii, qui ea circum tempora vixisse creditur, in pluribus illos acculans, aequus tamen illis in hac parte est 3 s). Θ-vis, inquit, Romanae Ecclesiae Diaeoni inserecundiores videantur, sedendi ramen dignitatem in Ecclesia non prae mum. Ad eos adlusisse etiam ante Nicaeni Concilii tempora Patres Con

cilii Arelatensi; Ι. 36), quum de Diaconis Urbicis , ut non ηliquid per se prae mant, sed bonorem Preybteris reservari

sanxerunt, doctorum hominum opinio est. At vero non ub

detur, qui fieri potuerit a Concilio, quod etsi plenarium Au-ugustinus 37 vocarit , oecumenicum tamen non fuit, ut uti

S. Hieronymus in epist. lap. In umus multis locis inerre, placuis laud. adnot. minime seri debere. Sunt qui de Mi L 33 Laudatus etiam supra est ad- is Cathecumenorum PP. Arelatenses

nor. inter c pp. Aligustini . Pro- locutos volunt et atqui nee ea oblatio stant haec verba in quaeit. I I. secvn- umsuam vocatur , nee Diaeonis pr dum antiq edit. Auctor in quaes . 44., hibita . Pro recto autem huius si- quae est adversus Iudaeos ι adserit ab milium canonum intellectu , adi ri- excisa Hierosolyma per Vespasianum, lavium tomina Theol. Dogmati in di ad saa iit trie temporia, annos transisse fert. de poteli. consecrand. praesertim tu citer trecentos . Nisi forte non o- eap. q. Ad canonem interim quod ad-mnium uuae:tionum idem sit Auctor, tinet r8. is de Romanis Diaeonis haud quod Erasmo visuin , nec Idanrinis intelligendus videtur , quamvis eerta PP. displicet. ut ut Hilario Diacono sit eorum, e1 aetate intolentia. Sareo quaeiticines illae ei, unius tri- ῖ7 Augustin. a.de baptismate ea buantur . qui Damas P P. , Augus li- O. u tamen de hoc Conc. locutus es . ni, et Hieronymi aetate vivebat. Non enim de Arelatenti, sed de Ni- 36) Sic habet cit. ean. t 8. Cone. caeno intelli endum esse Aligust.ollen- Arelatens. r. an. 334. celebrati : arine dit Natalis . Uexarid. diis. 4. in sareul. ita interpretatur Lupus in Sch dio 3. per tota Om. q. opp. edit. Lue. ad can. I 8. Nicaeu. toin. I. opp. Huc . S3 Sirmund. Min. I. Conc. Call.

97쪽

tur . , Neo enim eo semper sensu Urbici 3ρὶ vox usurpati

est . , ut solam indiearet urbem Romanorum . Hoc potius Diaconorum Romanae Ecclesiae in reliquis superciliam , id sub Anastasio Papa egit, ut augerent.illud Presbyterorum , qui ne quidem illis stantibus, ac Evangelium legentibus, stare voluerint: occasionemque Anastasio dederunt o) illud decernendi , ut quotiescumque sancta Evangelia recitarentur, Smererires non sederent, sed curvi flarenν. Gallicana autem Ecclesia arctius adeo illam consuetudinem servatam voluit , ut in Conc. i) Arelatensi II. statuerit , ne in Secretario quidem , quod Diaconico Graecorum aequivalebat, Diacono in. ter Presbyteros sedere liceret. Africana quoque in Cone. Car

thaginiensi III. s et amplius sanxit, tunc sedere quὁlibet loco Diaconos posse, quum per Presbyteros licuisset . omnestamen hac' in te superavit luculentior Ecclesiarum Hispaniae

in praelati ad lectori, quamvis ibidem Apud vulgat. Anasta Biblio-

sibi tonitare non videatur. Launotus thec. in Anatasio PP. Vide Baron. ad differt. de notione plenarii 'apud Au- an. 4 2. n. 43. , & seqq.guifintun Concilii;& in confirmati Iὶ Cone. Arelat. 2. enius epochane hnjus differtationis. Plura advese inexplorata probabiliter inter annum sus illum Natalis loc. mox citi & P Da. , & - . itatuitur a Marca Lgius a4 an. 3Iq. n. IT. & seqq. Concord. II. nu. 9. & BaluZio in sup- 39 Quam is ut supra observatum plemento lib. I. concord. cap. 32. n. I. est , quum Stricium Papam Urbicum cc a Pagio ad ann. - . num. I S, id vocatum a Paulino notavimus, haec statuit eam I .H κ tamen loco Seereis vox frequenter Romanum indicasset, tarii nomine Sanctuarium, vel Presby- quemadmodum aliis etiam congestis terium intellenum potius volunt viri exemplis, demonstrat Balvetius ad e- doliissimi Mabili. in comm. praev. ad Pilio M. S. Cypriani: tamen, ut idem Ord. Rom. sol. 22.& Mamen. de rim et , non semper eli uerum voca- tib. cap. I. n. 7. Sed qua de caussa me

bulum inb:ia significare civem Roma- latet. Id scio Conc. Agathense innum . In epiliola qnippe Euodii ad iisdem Galliis ann. Fo3. celebratum , Augustinum , quae est i 38. nov. edit. & hanc disciplinam inculcasse can 6 . alias , civis quaedam cuiusdam Quoesam non oportet Diaconum felere oppidi Asticae vocatur inb ea, idest praesente Presbytero , friI ex iussis,uei vis illius loci. Ita ibi num. . Sed Presbyteri te leat: s. can.sequenti Se-pεβ biduum quaedam Udua honesta um cretarium Diaconico Graecorum cominlita de Friisentibursimili m vidit me. parasse . Vide supra adnot. io. Pro cive m n rarci tumi confirmat . 48 Hκ Gmc. vulgo Carthagi- vita S. Ji,hannis Ahb. Parm. rom. s. niens. q. nuncupatur , quod an. ce-ΔIaii Bollandiani pag. iηῖ. edit. An- lebratum est. Concinit ei canon. R . verp. Uti m quidam urbicus ultra Ru- Laodiceni laudat. adnot. 2. , uti iiii meu , quod seixta murem Cruitatis Aure, Chartaginieii, concinit mox laud. A- transire istut et oeci ratheniis.

98쪽

ilisciplina, primum quidem in Cone. Toletano IV. 93 , in

quo celebri ill5 canone tot Eruditorum lectionibus' vexat6, illorum audaciam fregit et deinde vero in Emeritensi , quo vetitum suit, neque debere ab Episcopis vice sua Di conos ad Concilia mitti, ne minores Presbyteris , sedere in Conciliis cum Episcopis viderentur. Notum quippe est, morem fidisse in Conciliis sin, ut Presbyteri a tergo Episcoporum sederent, Diaconi vero in conspeAu Episcoporum starent. Illam autem indulgentiam, ut vicario saltem nomine sederent in Synodis , longe antea toleratam in Ecclesia orientali fuisse constat s 6) ; confirmavit deinde Trullanum Concilium , quum de eorum, de quibus heic loquimur , Cpolitanae Ecclesiae Diaconorum, ineunte iam ambitione agi coeptum estiU. Notissimus est canon ille Trullanae Synodi ordine septimus , in quo Patres Graeci in hunc modum sanxere r uoniam in nonnullis Melesiis Diaconos licia EocIesiasticabere didicimus , re ex hoe nonnullos eorum, arrogantia , er L. eentia fretos , ante Presburos sedere e statuimus , ur Diaconus

etiamsi in dignitate , ides in quovis sir incis Getessio ,

43 Cone. Tolet. q. an. 633. tela bratum ean.38. de cujus vera lectione non convenit inter doctos. Vulgo sielegitin . NonnuIIi diacones in tantam erumpunt operbiam , ut: sese Presbyteris anteponant , atque in mimo Cerere ira priores stare praesumant, Pres,t ris ιn secundo Choro constitutis. Ergo ut sublimiores Mi Presbνteros a n feant , tam hi , quam iιli in ut νnque choro consistant. Antiqui CC. Gratiani, qni illum resert can. 2o. dist. 93. habebant: in utroque ordinem nent Correctores Romani neutram vocem haberi in probatis CC. sve Gratiani, sive Conciliorum , ac prinpterea, in utroque, tantum leRendum esse. Sed nee ita verum sens im ex tundes. Plura Dariis in eum Gratiani locum di diversa Gonetaleet in cap. statuimus de maiorit. & obedient. nn. 8. , quos vide. Id certum canonem ad hesendos Diaconorum ausus edi tum fuisse ; ac propterea vehementer mihi ea lectio νmbatur , quae eam atr tam hele, guam illis; ut semperare Diaconos canon velit. Cone. Emeritense in Lininis nia an. 666. coactum can. s. Iningum aeripit hoc caelus nister , ut quisque DC diporum Diaconum ad suam peris

nam dirigat. Hic enim uera a Presbyteriris minor esse videtur , federe cum mpiscopis nulla ratione permittitur.

Morem hune describit idem

Conc. Tolet. 4. , de quo mox adnota'. Sic enim habet ean. q. Corona δε-d de sedibus D scoporum, Presbyter a terRo eorum resideant , Diacones in eo pectu Discopolum stent. Vide Marten. de ritib. lib. 7. cap. I. nu. 8., qui hane disciplinam variis ad Synodum' ordinibus , eadςm sere uerba exscribentibus, confirmat sol. 868.373. 877. 882. t m. a. edit. Mediolani. ε 46 ride Lupum in can. 7. Trul- Ian. .

99쪽

ante Presburterum non sedeat, praeterquam si proprii Patriarcne, vel Metropolitani vicem gerens , Misit in alia Civitate funν

aliquo evite. Tune enim ut locum illius implens honorabitur.

Nulli dubium in molimina Diaconorum Ecclesiae Bizantinae animum tunc intendisse Trullanos Patres , anno IDCXCI . quo illa Synodus celebrata creditur . Iam enim antea , uti

Thomassinus observat, Chartophylax , aliique Diaconi

Cpolitani Presbyteris praee minere coeperant , quemadmodum ex actis eruitur sextae Synodi Oecumenicae Cpoli coactyet, in

quibus f 8) Georgius Diaconus, & Chartophylax , Anastasius

Diaconus, & Notarius, Stephanus Diaconus, & Cancellarius, qui erant e Secretario SS. Patriarchae , uti acta loquuntur, ante Presbyteros nominantur , in iis quae ad Synodum per- leguntur: quod argumento est honorifici consessus iam , officii obtentu, supra Presbyteros usurpati . Nihil tamen obtunuisse Trullanos Patres, ad Diaconos quod adtinet Ecclesiae Cpolitanae , hujus historiam versantibus satis vulgatum est . Patriarcharum enim lateri adhaerentes , eorumque potentii freti, ac frequentibus vicibus, ossiciisque defuncti, eo tandem devenerunt , ut mandata iurisdictione in ordinariam etiam commigrante, Episcopis ipsis, ac etiam Metropolitanis facto praeserrentur. Et quum innumerae inde querelae Episcoporum ad saeculum usque XI.exarsissent, conititutionem ab Imperatore Alexio Comneno extorsit Chartophylax , qua hanc sibi praerogativam , non obtinuit modo, sed sibi potius vindicare visus est. Rem narrat Balsamon in commentariis ad Nicaenum canonem XVIII. , ipsamque refert Impe

Thomassin. p. I. lib. 2. cap.

48 Vide act. 8. o.& 2. 40 Floruit Balsamon circa ann. ILI. primum M.E. Cpolitanae Charinrophylax , mox Patriarcha Antiocheianus . Sed occupata iam ab Latinis Antiochia, Cpoli morans, eruditione Cnibus praeibat . Sic autem habet

iud. loe. Θιi ntine es CharrUbio , in congregationibus , quae fiunt extra smodum. fetit non solum ante sacer Aores , fea etiam ante Pon: Fer ex consitur,one inclyti I p. Alexit Comneui , Imperavit hic Alexius ab an. ro8 I. ad II i8. nee loqui de altero Alexio potest . Emmanuelis Comneni filio , cujus Emmanuelis itissu commenta rium super cauones scripsit, antequam anno Ii fio. Alexius ille imperium sisemeret. Vide de eo Baron. ad ana.

100쪽

ratoris Novellam, quae ab Leunclavio in C lcem Iuris-Graa-co- Romani s G translata fuit. VI. Res porro ita se habuit . Quum jamdiu Syncelli, aliique Patriachae Cpolitani o lates , ut vocant , ceteris non Episcopis praee minere coepissent, dissimulatione quadam actum est, ob illorum potentiam. Ubi vero primum anno CIDXXX. in die sacra Pentecostes Syncelli supra Episcopos , ac etiam Metropolitas in Maiori Templo Cpolitano sedere contenderunt sue I), tumultuatum est, ut Scylitetes narrat, in sacris celebrandis, quod hanc sibi consessus praerogativam auferri Metropolitani non paterentur. Arbitror ego per ea sertasse tempora praeter Syncellos , aliorum neminem , hunc supra Episcopos locum sibi adserere voluisse . At temporis progressa eo ventum est , ut quinque etiam illi priores Minittri, immo & deinde Protecdicus, ob varia, quibus fulcitierant, iurisdictionum capita, eam ad se spectare praeeminentiam contenderent. Ut ut autem illatam ad quatuor illorum

injuriam, Episcopi anim6 obtegere potuerint, quod comma ne nihil cum illis haberent; in Chartophylace tamen fra),

quo cum frequens erat, ac necessarium eorum commercium,

neque obscure serre , nec dissimulare ut id modo potuerunt . Hinc ad iniuriam propulsandam illi litem aperta fionte in tenderunt 33 , aure Episcopos sederer , quotiens illum

conυenire ob aliquam neressitatem oportebat , antequam ad Pa

qi in Sive Cedrenus pag. 727. edit. Paris. Iam enim cap. I. n. in fin. ad utrumqne id opus pertinere monui ἔseu Cedreno potius Mytiletem expi

lante .

si Ut enim Anastas. Bibliothee.

in observat. ad 6. Synod. tradit. Sine C harinphνIace nullum Praesulum , aut CIerire rum a foris seu ens , in cono Hu Patriarciae huromittitur o- nulius Ecelesiameo conventui 'aesentatur: πνι-

tius e mula Pare archae missa recipitur,ns forte a ceteris Patriarchis miseratur : nulius ad Praefuiarum , situ alterius ordinis Cleri eorum , sis ad Praeposituram MonUeriorum pinvehiatur , insi se hunc. adprobet com 'mendat , arquo da illo Patriarchae furgerat, atque praesentet . Om ia i quit Balsamon laud. Patriarchae iura exercet , quae ei conmeniuut ut uim ρο , etiam excomunicat , avi mae Aelicta corrigit , Dia nos , ω Sacer i)tes ordinari permittit. Vocat pr. pterea

illum os, labra , & manum quodam modo Patriarchae ; haud aliter sane quam olim apud nostros Archidiaeoni, qui oeuli dieebantur Episcoponam.