Jus naturae methodo scientifica pertractum

201쪽

rici rara IA CONL

omnem pro modo minium derivativo habent, cum in jur, 'uemadmodam Paulo ante not. s. Isa. annoravimus, eam interminiosa quirendi dominium originarios reserat. Nostrum igitur esse existimavimus, ut in hoc sententiarum divortio ostenderemus, quid veri in utraque sententia insit, cum nemini imputemus errores, quamdiu vera quis cogitaue etsi non

sufficienter mentem suam exd effuse videtur indue di Si res, quae in communione positiva est, dividitur inter res . viso modo qui rem communem habent dumimum, quod singulisse utruar acquirenaei in parte,modo deriua tua acquiritur Etenim si res in commu-dere imas one positiva est dominium in re indivisa pluribus simul conjunctim competit(s , a 6. . Quamobrem si interii sce dividitur, singuli acquirentes tarmnium in parte sibi assignata acquirimc dominium rei, quae jamin dorrunio eo titit alterius , cum omnes conjunctim spectentur tanquam persona ab ea diveria, quae in parte quadam rei divita d, mimum acquirit. Enimvero modus acquirendi dominium derivativus est, quo acquiritur dominium alicujus rei, quae hi dominio alterius existitis leti.) Quamobrem si res, quae in communione positiva est dividitur inter eos, qui rem habent communem dominium, quod singulis acquiritur inparte, modo derivativo acquiritur. Qui divisionem pro modo acquirendi dominium deriv

nvo habent, supponunt rem, quae dividitur, esse in communione positiva: Gratiuae vero supponit, rem, quaeeratis communione primaeva dividendo statim subjici dominio fingulorum, non ante indivisam deduci in dominium plinribus conjunctim competens, quam dividatur. Hunc vero casum non minus esse possibilem, quam qui est proposm ni praesentis, ex anterioribus liqueti, Icta. Is . ..

202쪽

De dominio dimodo idem acquirendi origis di

inevis fieri dicitur her,nmersitarem , si plures con--ssiunctim rem quandis . veluti terrarum quendam tractuin, occupant. occupatio per fundus fieri dicitur,si singuli stares:

fmgulareset ccupant Da occupationeam cti inguit de I B. I lib. a e. a. s. d. Equidem is occupationem per universitatem potissimum refert ad populum terram quandam vacuam .incultam occupantem si erumvero cum universitatem superius usu loquendi non repugnante in latiori misi-eatu definiverimus s. I a. . nil quoque obstat, quo anu occupationem per universitatem in latiori quoque nuficatu Mamus En quamvisoccupatio per fundos proprie non intelligatur nisi defundis, adeoque rebus immobilibus occupatis occupatio tamen per universitatem etiam existenditur ad res mobiles per se utrique autem inest occinpatio rerum mobilium, rerum etiam incorporalium qu tenus ista insunt rei mobili, hae autem cum dominio in ea telliguntur,

est sta id amis ratis e Quod enim per universitatem tamvotam occupatur, id plures conjimctim occupantis is 6. .. -patum cum nimvero si plures conjunctim occupant rem, in ea dorm-juinam it. nium omnibus conjunctim acquiritur, consequenter universitati(s ria. .. Quicquid ergo per universitatem o cupatur, id universitatis est, seu in ea domnium universitati competit.. Atque hinc pater, quomodo quaedam originarieacquiramnis universitati(,σ8. IZ a. sis 8.

203쪽

a-am Ire Uus inexhausti esse dicuntur, quarum usiis omnia resistinem bus sufficit hominibu xiisdem patet, quoties eodem in-hasius i. digent. .

Non jam quaeritur de eo , num res usus inexhausti pro praesenti rerum an rom fieri usus exhausti pro aliorerum statu. Hi enim nobis perinde est, sive rei usus sim re inexhaustus sit, sive bro aliquo rerum stati In isto que enim casu de rebus usus inexhausti idem pronunci,

andum.

Amini naturales usis inexhausi, uominus iciendis mas ne siluriendae Etenim earum usius suffcit hominibus,mnibus, iisdem patet , quoties eodem indigent Wis 8. . Quamobrem cum natura hominibus omnibus indifferenter pateat rerum pure naturalium usimis i s. nulla sane ratio est, cultu vel plures simul alios eodem usu excludere velitis. Quamobrem cum dominus usi rei suae excludat cetero; omnes(s i 36. lao res naturales usus inexhausti domis su jiciendae non iuuet

. . Non alia sane ratio sula, cur res pure naturales m tam iuum deductae, quam quod usus earum non sumceret oram, bus in universum , ut deinceps industria ac arte augerent rerum numerum , ne deessent ad vitae necessitatem utili.tatem xcommoditatem requisitae. Quamobrem nec ululum fuit hominibus motivum eur res usus inexhausti suas esse vellent, cum non magis ipsis prodessent, ubi propria factae, quam ubi in primaeva communione relinquuntur.

204쪽

De domini, ado idem neu endi origis. 8s i

munes manent etiamsi cetera dominio Ahiciantur. Res enim omnes aut communes sent, aut propriarmis . , consequenter cum dominrum proprietatem contineat s i 36. , dominici subjeistae amobdem cum res pure naturales

iue hausti usus domihi lubjiciendae non lintres cos dis

communes esse debent, consequenter quia natura commm . res suntis et ), communes manent, etiamsi ceterae domi-ui subjiciarituri C. iv mul:ura , ' No cyio tred de auteriori gene consequenter

negamus homini competere jus dominio suo Iubileiendi rem inexhausti usus Quamobrem uis vel maxime rem usus inexhausti dominio uo subjicere velle ponatur, nullori me hoc facit jure, cuin potius cum tale factum foret con- tra legem naturae proni itivam , is s. , illicitus seret ejus aol. . t. . . . . . . Nemo rerum ture naturaliam inexhaam Uus iam iam ae An Amnmirere Eet . Etenim res pure naturales, quae sunt ine nium rerum

nausti uius dominio subjici non debent(s is s. , conis inexhausti quenter jure naturali permissum non est, ut quis eas domi usus acauirinio suo subjicere veri sueto. H. I. Phil'M. - . . Ne-po P. mo uetur rerum pure naturalium, quae inexhausti sunt,

dominium acquirere valet O , i ii, Quodsi dominia in genere lege naturali progiberentur, Iso. . Occupando adeo acquireretur dominium, quod jusquoddam estis. 118. . sed pogessio illicitari quatenus in ri communiomsetepugnat s. 3 .Xquod tolli nequiis. o. , injustat, a Is para. LIM.' α- ,

205쪽

. Atala rei Quoniam nemo rerum pure naturalium inexhausti u- inexhausti sus dominium acquirere valetis is s. nemo vero nisi usus aliquis dominus jud iubeti ceteros omnes usu re suae excludendi Melta resis o. is d. M minemn seu rem in m Aa

Quod adeo quis tale jus sibi arrogat jus sibi finginquis te nullum daturri neque enim voluntate humines bio Gus 'vestituere I uale non dMur, immoreri

cbites, Si oua enim res domini subiicitur ea ceteros omnes ex

iam esse de Enimvero si quem omni acturivi domini licito rveluti usu Diui rei, excludere velis, necesse est ut constet, quousque per- tingat res tua quod cum uis limitiuus intelligi nequeat S. 68. Onux, quicquid domimo subjicitur, illud limbratum esse debet. ri, ii ii, qi Egr. Agrumillimitatum nemo occupares dominio suo sub ecte potest. Tum enim tibi tali competere velis jus agrum colendi 8 fiuctum omnem inde percipiendi indieesse est ut aliis constet, quo Sque ager tuus Tertingat, ne quid faciat, quod ea contrarius tuum V, 1 a 3.). Atque hine vidimus in superioribus fundum occupari, clo sacto dominio suo subjici si eum limitibus circumscribitu, it 6. X ut aliis constet, quousque eundi esse velit suum

limitari si auoniam limitatum esse debet, quod dominio sub-

206쪽

De Amini di modo idem di origis Iss

jicituri suos. , Famae limi ei mine res it invia semimo nesciam disia

Facile apparet, nos hic non loqui de eo, quod natur bur nullos habet terminos, verum cui ne a nobis termini ulli praesigi quocunque modo possunt, sive qui in sensum incummi, sue qui ex aliis in sensum incurrentibus colligi Possunt

vos. Umius seu Termini alii sunt naturales, quos ipse natu Treminiquo, ra constituit alii artificiales, qui facto quodam humanae, inera sint constituuntur. Sunt etiam alii sensiles, qui per se in seibius incurrunc alii iniectio lex, qui ex aliis in sensius vim rentibus demum colliguntur.

Termini naturales sunt mare, fluvii montes, pylum arbores, quemadmodum supra jam indicavimus nor Liartificiales sunt lapides terminales, vernacula Marissieme, qui, uno nomine termini appellantur, arbores eo sine plantatae, ut fines distinguant, pali terrae infixi septa Sem sibiles termini sunt naturales irrisiciales omnes, quos taeusque commemoravimus Termini mere intellectuales sunt latitudo longitudo geographica Constat enim ex Mathesi longitudinem relatitudinem geographicam non posse desiniri nisi ex observationibus astrorum s. s. h. Geum, Quodsi ergo dicas tractum aliquem terra contensum esse debere intra duos meridiano datos ae duos parallelos, tos, ut constet a quo gradus longitudinis incipiat Ninquo desinat quoad longitudinem Min quo gradu latitudinis comstituendum sit principium , in quo finis a non minus certi sunt ejus termini, quam si sensibilibus sive naturalibus, mve artificialibus inthidatur. Non est duod excipias, uiatilitates mathematicas esse, de quibus diximus, Mathema. ticis relinquendas nec Juri naturae inserendas videbis

207쪽

mus enim tuo loco, nos hisce terminis carere non posse urhoc Jure, eosque dudum fuisse receptos, necuti nobis; mum eosdem admitti Ceterum terminos, quos intelligibiles in dato exemplo dicimus, per se in sensus non incurirere, vix puto aliquem in dubium revocaturum Si quis tamen ad censendum aliqs pronus, quales hodie inter nos iuni plurimi, impugnare ausit, quar non intelligit haud difficile est, ut erroris redarguatur. Etenim si in tellure descripti essent Meridiani, paralleli, quemadmodum in Globo artificiali depicti cernuntur termini forent sensibiles , utpote in oculos incurrentes Quoniam vero in eo, dem descripti non sunt, sed ex observationibus astronomiis

cis demum colliguntur; nemo non videt, eos non in num eum terminorum sensibilium, sed intelligibilium vi definia dedimus, esse reterendos.. s. o 6

MA adeo omnes limites respuit, id nec naturales necari amnes imi sciales, nec se bi ei, nec intecto etes habet, vel recipere ista respuat. s. a P . ..

r. - via prasium Flumen filii sunt res usis inexhaa profluens es Aeris enim usius potissamum in respirando consistit, nec si Mensetis ne ex vitam vel per breve temporis spatium continuare quales sini possunt homines ac animantia bruta id quod in Philos, in phia experimentali experimentis docetur, nec a quovis in

dubium vocatur. Usus adeo aeris omnibus in univcrsum hominibus quovis momento necessarius est , non modo physice, quod sine eo vivcre non possimus, verum etiam moraliter os xa. , quia quivis vatam suam conservare te .

strum globum terraqueum circinniluit, homnia spatia ab

aliis.

208쪽

De dominio dimodo Mem ae uirinaei origia i r

hliis corporibus vacua occupat, ita ut ubivis ad respira dum lassiciens copia reperiatur, ubkunque fueris. Et si eodem in loco fuerint quotcunque homines, aer ibidem singulis ad respirandum lassicit. Atque adeo patet, usum aeris omnibus si cere hominibus iisdemqu* patere, qu de eodem indigent, hocest, omni in loco quovisun ment Quamobrem cum res inexhausti uius sit, seu, usus omnibus lassicit homininus iisdemque patet, quoties eodem indigentis as S. 1, aer usus inexhausti est

Aquae usus multiplex neminem fugit, rima eademquus.tidie indigeamus. Utimur aqua ad potandum, ad lavat dum ad coquendum , ad jumenta adaquanda, ad prata irriganda Aqua in fluviis profluens nunquam deficit, alia contium in eius locum succedente, ut, quamvis accolae inde hauriant aquam in usus suos, non tamen ideo fluvius detumescat. Quodsi flumen fuerit navigabile, naviga donihil prorsus aquae profluenti decedit nec cursus ejus ullo modo mutatur. Quamobrem patet aquam proflue rem omnium usui lassicere, quotquot ad eundem acced te possunt. Idem quoque experientia patet de fontibus aquam continuo emittentibus. Quoniam itaque res usus inexhausti est, si ejus usus omnibus suffcit hominibus, qui eadem uti volunt, xiisdem patet, quoties eodem indigentis asgo aqua profluens usus inexhausti est hia

Denique luminis solis, qua lucem effindiumami, figimus usus est ad videndum directosolis lumine utimur ad corpora riadida exiccanda Lumen solis directum petolum sipatia libera dissuta tur lux vero diurna pet ape

Aa a turas

209쪽

x assin ipse interiores aedium partes quascunque pen hac spatia quaevis replet, ad quae lumen solis directum pertingere prohibetur. Nemo non novit, lumen soliso lucem, quam efficit, diurnam omnibus si cere hominibus, nec usu unius aliquid decedere usita alterius immo quam primum sol oritur, ac lucem per atmosphaeram nostram dis funditu usumlusus patere omnibus, qui eodem indigenti Quamobrem cum res usus inexhausti sint, cujus usus omnibus sufficit hominibus iisdemque pater, quotiescunque e

dem indigentis is 8. i lumen iolis res viminexhausu a

2- erat terti-- Aeris utiminis solaris usum inexhaustum quivis statim largitur, propterea quod nemo non sibi conscius est, aereae flucem esse ubivis millum ad respirandum, hunc ad v, dendum sussicere omnibus, quotquot simul in eodem loco essepollunt. Sed aqua profluens inae viis non videtur comvaranda cum aere, luce , cum non aeque diffundatur

per omnia spatia , ad quae accessus non prohibetur, sed intra angustos, si minores fuerint fluvii terminos coni,neatur. Enimvero considerandum hic quoque est, quo ad fluvium usus cuju)dam gratia non accedant ninuaccolarum nee hi quidem aquam ad omnem usum ex fluvio petant, cum etiam putem laveant, quorum aquae extra terram de fluere non possunt. Unde nec ad fontes ab aedibus. praeseditim remotiores, quorum extra terram continuo proilus: Pqua omnes accolae cujusvis usus gratia accedunt. Resphetii igitur ejus usus, quem habet aqua fontana, non minus ea usus inexhausti dici potest , quam aqua in fluviis conti nimi fluens. Quodsipraetera consideres aquae putealesestra terram non profluentes, aqua non minus per omnia ter is loca disiunditur , quam aer dumen solare, quantum iugit usus necessarius.. Ceterum nostrum jam hon esse

210쪽

De dominio Godo iam aequirendi origin dy

ta omnes aeris , quae prostuentis taluminis solaris usus inquirere; sed susscit recensuisse eos, qui quotidia, ni sunt ac omnibus manifesti usus singulares, si qui sunt, ob ipsam raritatem erunt inexhausti Manifesti autem fluino sent, velut aeris ad sonum propagandum, conlequem ter ad audiendum, hoc ipso sese inexhaustos probant, quod nemo deficientem sibi experiat ..

Aer, aqua pro uenires lumen solis domini subjici non de ... bis issenti inerem, quam profluentem Iumen solis esse res quam ' rure naturales, per se patet.. Sunt vero etiam usus inex aenum hausti s. ao . .. Enimvero res usus inexhausti pure natu lumen si ij

tiles dominio subjici non debentis is s. . Aer igitu domini. AD aqua profluens di lumen solis dominiosujici non debenL. quere se

Non solum hic ostendimus , quod aer, aqua profluens xlumen solis dominio subjici non possit; verum etiam quod illicitum sit, si hoc fiatis. 1 5 para. I. Phil praetumMνῶ. Dominio rem qui subjicit, ejus usu alios exelinditis rao 13 6.). Quamobrem si aeris aqua profluens Clumen solis domi ici subjicerentur, aut aliqui rerum harum usu fortat excludendi , aut non nis titulo, oneros is foret acquirendus, quemadmodum deinceps pat bit, ubi de translatione dominii agemus. Quod aeris. usu quis excluderetur cum ne respiratione vivere non: detur , ipsi foret moriendum. Si excluderetur usu tumunis solis, in carcerem teneli rosum foret detrudendus , ex quo in publicum procedere non liceret. Quodsi usus de .mum pecunia foret redimendus; praeter necessitatem sum tuosus redderetur, qui natura omnibus indifferenter patet,

prouti unusquisque eodem indiget V, a T.). Absurdum

itaque non modo foret, aerem, aquam profluentem re, dominio subjicere velleri verum etiam inju Aa 3. sum.