장음표시 사용
131쪽
ris DE ELEc. ET ORATORIAlendos orationis inimicos.summa propositi fuit,allas sisse qui inscitia dissoluant orationem, alios qui non insciistis,sed praua opinione ducti negligant,alios esse qui cois, silio relaxent,uel aetate uel materia suadente,quorum diactionem non omnino disipatam dis uagam, sed aliquaisto liberiorem ese intelligimus. Solut i quiddam sit ciuisquit cicero nec uagaem tamemut ingredi libere, non ut licenter uideatur errare. Ad haec mintilianus, Est,iuisquit, ante omnia oratio alia uincta dis contexta, soluta
alia,qualis in sermone er epistolis,nisi quum aliquid fuispra suam naturam trarint, ut de philosophia,ti re milibu3s. od non eo dico, quia non istud quoque μου lutum habeat suos quosdam er 'stin deiciliores podes, neque enim aut hiare semper uocalibus, aut destiis tui temporibus uolunt sermo cir epistola sed non fluui,
nec cohaerent,nec uerba de uerbis trabunt,ut laxiora poritius in his uincula, quam nulla sint. Nonnunquam in cauta sis quos minoribus decet eadem simplicitas, quae non itilissed alijs utitur numeris, disimulats eos, er tantum communit occultius. Habes quid ille uir de philosophis, de sermonis ct epictolae, minorums causarum figura, sentiat, quid praeterea solutum dicat, praeter id quod oesmni arte componentis est destitutum. Eodem prope morudo solutum dicitur quicquid poetico numero uacat, etias arctfinie ligatum est. Nam qui certos in versu pedes, in oratione liberum cursum, nec sui ubique si talem esse uiderunt, solutum dixerunt, id quod non erat carmen, propterea quod quanuis esset iuncturis σ numeris a frictis,plures tamen ac liberiores haberet pedes.
132쪽
coLLoc An VERB. LIB. tr. D, De oratione uincta,& ora dine uerborum c A P. No N est artis huius oratio Asolata. Quae tamen illae diceretur,ostendimus,ut ex ordine ad uinctam comis A posit is ueniremus. colligatur oratio si ciceroni Gediamus coagmentarion concinnitate,n ero. coagmentaritio est eorum structura uerborum,quae mollim in iuncturi ra cohaerent:ut horum,Quae res in ciuitate duae plurimum polyunt hae coiranos ambae faciunt in hoc tempore, sumaenia graua,er eloquentia. Isti sic innexa sunt,ut intre existremus antecedentillan uerbor Bilabas, Gr sequentium primus,nulla quasi rima pateat. Dicam apertias . Suaves molitres fiunt hae uoces,nec os alpere,Cr oris instruments diducu Res in,in ri,te d ae plu,mum poscir caeterae deis inceps,praetπ hanc,gratia e uocalium concursu debilicerem. Haec Cr coagmentatio a rerum colanctionsilit in niuaero lapidum,uocatur,Cr iunctura, structura,CT copos Eo,σ coctructio. Concinnitas est oratio cadens apte, beta nescio Durarum, qui paria paribus referunt, quae anuis theta componunt,quae similiter cadu aut quae eode modo definiunt extrema. Haec enim quatuor schemata pre se perficiunt orbem,atque delemni auri siensium. Ex emisplum est in Niloniana:Est enim Iudices haec non scripta, sed nata lex,quam na didicimus,accepimus, legimus, uersi ex natura ipta arripuimus,hausimus,expresimus:ad quam
non doctised secti,non instituti, sed imbuti sumus. Haee enim talia sunt, inquit autor, ut quia restrantur ad ea ad quae debenti seri ritelligamus non quaesitum esse nineor sed secutum. Nomerus est orationis modus ex apripedum collocatione.Paucis explicaui qud esset coagmenisi ruis,
133쪽
rio DE ELEc T. ET ORATtitio,concinnitu'Cr numerus,ut partisi breui dc eriptiois ne planum feret quid est oratio conrposita er alligari. Plura de singulis suo loco dicam. Nunc quae rendum mihi videtur,cur ordine cicero praeterh quem itituit Quinistilium s in componendi partibus f Sic est huius partitio. an omni pomo compositione tria sunt necessaria, ordo,
iunctura,numerus. concinnitatem ut arbitror nt ero
comprehendit. De re dicam quod sientio. Distositio rerum est,compositio verbori . Quintilianus haee confundae Nam quii iuri sacrilegus,peti tanti latro, lateribus totura
corpus, faenarra viro,tenebrae laci, bellum paci, mors uistis,occidenF orienti, malum bono,uitium uirtuti, ignois
rantia scientis postponitur in orationsiboe est quum malis ius accedit minori,σ quum dignius praest, tur indignio.
ri, non ratio uerborumsed vis naturus rerum inlicitur. Propterea struata ratione componendi, mulantur interadum ut si dicas, Non modo non erat sacrilegussed ne arquidem. Nox fiuctulit diem. Noctes dires apud cicerone
reperies. Amplificantis est,aut minuentis, aut rerum perasonarum que dignitatem obsieruantis,haec uidere,non eius qui uoces Cr Haram concordiam distor nue querit, ut amica iungat,inimica eponat. Quid uetat quo minus dicam,Vxori uir imperat sacrilegum fur arguit Lunare noluit ab occidente ad orientem s Principio foeminanirs peccarunt cauedium est,inqui ne decrescat oratio,
fortiori subiungatur aliquid infimius. I vij vero oratatio saepae decrescit, er a fortiore deuenitur ad infirmius Testitur ipse cap. de amplificatione, hoc modo, Totidem
sunt ascendentibus,quot descendentibus gradus. Non is igitur certas en ordo uerborum, quem mutat imminutio, quem nUocioram tempora, quem loquendi varietas. Iant
134쪽
ssico LLOC VERB. LIB. II. rra Iam si rem collocatio ordine constituit partes argine reuoltu ius est er partes amplificationis frina est argumenditio,collocare. Est G eiusdem,momenta rerum, dignitates que personarum,quo maxime deceant laco poαnere.Praeterea compositionem ut idem fletur octauisiis bri principio nudus nisi arte assequi potest. Hanc autem rerum collocationem,qua dies nocti,bonum matrimolesto carnim praeponitur,norunt imperitae mulieres admonitatae uel tempore,uel rerum dignitate,vel stomacho, qui diis grauiora quaerit. Quod si res est ignotior uulgo, eum liberasse catio patefacit δε ne haec quide,certemostrat scientia intelligendi:hoc est Philosophia,er artificium dis Ibonendi citra compositionis artem.Dicet aliquis. At ij sunt in uerbo. Quid tu scompositio uerba digerit in oris dinem, ateorsed eius est,non res,eπ intctectus eorum, at uoces sonoss spectare. Nam cr ille uerborum signi' tiones dictinxit in octauo libro,praecepta componendi tradidit in nono.Vidresne ut poetae stequeter uno uerbo perasciat exordius ut, s pater. nemo tame restri ad elocutio. ne. Saepe argumenta uerbo designantur uno,ut, Fallet imis probM. argumentum est, improbus. Quis istud ad comis positionem pertinere dicit s At tute itae de compositione dictum,uerborum significationes er dilyrentias expcnodis, quoniam pro dignitate sua capiunt in oratione. Daecu .Ego certe materium orationis iusticio, hoc ess,ndis tum rationes que uerborum, sed non eis Uigno in hoe aedificio certum locum. Aliud est explorare materiam
Diuae,aliud singulas arbores in aedificio collocare. Aliud est ostendere qua quaeque genera tectorum materia fiant, aliud ordinem praescribere,Cr quid ante Ger quid subos eqvitur. At iniciam deligimus er arbores er lupiisi a. des
135쪽
rix DE ELEc T. ET ORAT.des certos, quibus utamur destinato loco. sic est, sed illud est consilii nostri,non ullius praeceptionis. Hic autem nutilam relinquit rubi mutandi loci pote)titem,etiam si uerbis ut ante dixi nulla certa sedes est in oratione, propterea quod oratio motis,ut cera in mille species formari potest. Pergit, Quaedam,inquit,ordine permutato fiunt superua ut ratres gemini Namsi praecesserint gemini, ratres addere no est necesse.Est hic in icli,si uperuacuis uerbis oneratur oratio,non est uitisi copositionis. Expositi sunt in Albulae ripa gemini fratres,aptius Cr robunius dicitur,quan Expositi fiunt in Albulae ripa stat res gemini:
quoniam pes molassus stibilior est in fine, quam uel lamis
bus uel anapaestus, Cr incitatius itur a vocali ad consoae nantem,hoc modo, gemini fratres, quam a consonante in consonantem hoc modo atres gemini mae ratio uaritet in alijs fieribim orationis. Quamobrem si dices fratres
geminos,compositis cedet interpretationi, quae natura
subsiequitur. Cur ergo restri ad compositionem id quod sepe perturbat eam s Quoniam compositioni multa coqunt,Liuius dixit geminos fratres initio libri primi, nee est ueritus admittere quod hic iniuria damnat . Forte CrNumitor quum ineustodia Remurm haberet, audisseis
geminos esse fratres,comparado eorum aetatem,er ipsum punime seruilem indolem,tetigerat animum memoria neu potum. Idem,Forte in duobus tum exercitibus erant te gemini fratres,nec state nes viribus distares . cicero in
oratione pro Archia poeta hoc scriptum reliquit, Saxa atque solitudines uoci respondent, bestiae sepe immanes iitu flectuntur atque consistunt. De quo sie Quintili 1ius in nono, Magis id in urgebasi uerteretur. Nam etsplus est s 4 quum benis commogeri, inest tamen con
136쪽
oLLOcAT. VERB. LIB. o. rsa positioni decor. Haec Ke si propter compositionis deis rem cicero podposuit infirmius, quomodo comporistio exigit ut anteponatur s An eadem ratio idem er a teponi Er ponbaberi iubet s Laudat idem Fabius cicerironis hanc orationem in Antonium:Vt tibi necesse esset in constectu populi Romani uomere ponridie. quia uia uerbium postridie in clare uti positaem,o natum audit
ri cr inflgitur. Qi od quid faciat ad rem praesentem, non uideo. creticus in fine pes est laudabilis, ut hie postridie. Nullus est in hoc toto contextu praestititiori inlid igitur aliud collocasset oratori An in dixiFet, Vt tibi necesse esset postridie in constectu populi Romani uomeres Pes estillabilis uomere. An turpius est uomere postridie,quam in conspectu populi Romanis Nequaquam. Sed,ut dixi, mi Irum erat in hac oratione verbum quod in ea sede positi tam pulchre sederet. Illud est igitur numeri,non eius ordianis. de quo distumio constituta est. Quare ne mirere si marcus Tullius in componendi partibus non habuit ordinem istum,qui neque perpetuus est, nes tam verba quam res instruit. Haec a me scripta sunt,non ut arguere Qui tilian ,uiram perdoctu,Cr mihi perutilem, sita ut ostenis rem causam nullam suisse cur hic aut temporis,aut dignitatis,aut incrementi,aut interpretationis ordinem persoquere quem esse rerum,non verborum, cicero in Partiationibu3,uerbis agens de exornandi collocutione, signi eat. Sed iam de componendi partibus agamus. Quod si quis ordo uerborum est, illum constituit aut coagmentistio,aut concinnituS,aut numerus,aut haec universa. Prorapter haec enim uoces de loco naturali tra ciuntur in altu,
quo sedeant aptistae. Itaque fi totius est compositionis ordo, i si omnii haec compositio nihil aliud est quamis ordo
137쪽
DE ELEc T. ET ORAT. ordo quidam ratione distributus eri non potest ut ordo sit pura compostionis. De uocalium concursione in
IN omni coagmentatione uerbori necesse est tu cales concurrπ t Rem anxie adipisci, atque adepta egere, ni animi est. Aut consonires,ut, Consulum dignitas tumultum ciuitatu reprefit. Aut uocalem Cr consonat: Dim,u Ex eius ore meae dulcior Quebat oratio. Saepius haec in oratione tabcentur ut,Venio nunc ad ictius,quem
admodum ine appellat udi :ut amici eius norbum erinsaniam ut Sicut latrocinium:ego quo nomine appelle, nescio. Rem uobis proponam,vos eam uo nominis ponderire penditote.Pauca de singulis horam,Cr principio de uocalium concursione dicemus. Vocalium concursum magna ex parte fugiendum censuit Isocrates ille suauisitis numeris mollioris inuetor, cuius orationes melle dulciores o Maedunt quantopere uitaerit idiam quem dicimus hiatum literatrum. Hune optimum dicendi magistrum Theopomputimitatus,eraliteras adeo fugit,ut eam ob rem inciderit in hominum reprehensionem. Fuerunt in eade sententia poeistae maxime Latini,qui ne hiare cogerentur locis fano Leptam collisionem, b repererunt,ut - Mest' ili' et terris iactatus er alto. Albanis patres,atqu' astae moenia Romae. Haec autem collisio facit,ut una Istera pro duabus audi,tur,vtia' et,atqu' Atae, Erg' agite. Qui scribimus audi prostrimus aliter, meo judicio peccamus. Segregamus enim id quod,ut hiatu fugerent, scuerunt optimi poetae Nec animcdintimas oraetores Graecos aliquando misi
138쪽
coLLOcAT. VERB. LIB. II. r3Ire voces,CI in unum confundere quid ab agresti sono laedatur auris,ut hic Demosthenem,ro. υλτ Il ε - δε-
mor τ' ama ο παν- up M. I tonita sunt talia apud euisdem,npud Isocratem, apud optim intelligendi dicenta dis magistrum Platonem,apud alios omnes summos viis ros quibus planum si,uocalium concursual nitari unius aut alteriim elisione,atque duo verba ut unum tam scribi, tum proni clari. Sed indoctum quoddam genus hominum non modo libros Cr orthographiam,std etiam pronunciationem omnem corrupit,adeo ut extra uersum nesciamus quas illi ueteres in oratione eliserint uocales, quas interinus protulerint,propterea quod abstulerunt Im 4 v βαgauem uocalis auer c. sic enim Terenti scrip se, eripsum Cr comoedos ita pronuncisse puto: Vos ictaee intr' dustri' abite . Q dabsurdum orte quibusdam ob de uetuilinem uideribitur , scd quaerentibus veritatem neque ratio deerit, neque autoritas.Hiant interdum poetae,Latini rar),Graeisci stequcriter, ut Homerus. Ex quo etiam licet intelligetare, veteres Latinos suauituis studiosos fuisse,quanquam sentiebat quilo Latina Graecis essent insuaviora. De quo cicero in Oratore,Quamuis,inquit,suaves grauess senotenti tamen si inconditis uerbis esteruntur, o rndent aures, quarum est iudicium superbi is m. Quod quidem. Latina linguasic obserua nemo ut i rustici sit, quin vocaleis nolit coniungere.Et paulo post In oratione Platonis est crebra isti nocu cocuso,quam magna ex partent uitiosam figit Demosthenes. Sed, ut dixitnm,hiabant interdum poetae, Enniim semel autore cicaone , saepei Terent
139쪽
11s DE ELEc T. ET ORAT. 'Terentius, spe Virgilius,ut hic, Et succus pecori,et Iac siubducitur avis.
Amphion Dircaeus in Acteo araontho. . . . .
tint Iuniperhet castineae hirsutae.
Hoc idem,ingliit cicero,saepius nostri non uilissent, quod Graeci laudare etiam solant. curita non tulissent quia uerasus est exquisiiti soni,er urbanae suauitatis,cui sit inimica uastitas illa duarum quae lamntur interse uocatum: quae quum accidit,hiat er intersistit,er quali laborat oratio. Fugiamus igitur hoc uiti ,si dictionem composite,leni, te Cr tranquille fuere uolemus. Vocales alius sonanti et res escialius exiliores,exemptri ais rationibws ante paeepcimus. Obscurius est in his uitium,apertim in illis. Prina cum quarta propter soni magnitudine foede hiat ac im ban ἡ,ut, Uidetur ea esse refutanda,quae in Senatu saepe ab inimicis,ab improbis saepe iacita sunt, Cr in cocione etia. paulo ante ab accusatoribus. Atqui si res,si uir, si tempu=aullum dignum sui certe haec in ista causa summa omnia. fuerunt,praesertim quu tot essent circa baltim illi,qui estis
omnia auderent. Vallior est longarusonitu quonia tiore productiorisustinetur,ut, cura uxore veheretur in rheti penulatus,vulgi magno inperipieto,ac muliebri debis cuto ancillisu pueror comitatu,Milonem occisum esse. etiam ex ipso clodio audirent. Haec ex cicerone sunt Ois. mnia. Plurima via eunde huiusce rei fiunt exemplaDiser his aliquis:Hoc si uitium esset,eloquentiae Latinae parens tam sepe non admitteret. Primum , uocalis ne ims cossiesserit, incertum scit usius praesens: deinde distinguenda sunt genera dicendi, Cr habenda ratio partium quae rearimnrur ab oratore. Narrationes eius rei de qua contra
140쪽
cOLLO C. VERB. LIB. I I. 13 ursa s apud Iudices, er subtiles argumentationes,er caussae tenuexac paruae, et epistola faemia tori argu eoicet definitiones,partitiones,distinctiones, Accii colloα quia personari in relaxant uincula compositionis,c more fermonii paulo securius ac liberius evagantur. In his tolerita ait alioqui uitia quae cottidiana lingua tam stequenter usurpat,ut in oratione tenui Milant audientem. Scit orator quid deceat: Cr ubi rebus magis est afrendum claritas, quam magnificus ornatus, tum cottidiana ueste contentus, non circundat illis ornamenta pompae Cr παparatus seriarum solenniuini At in exornatione Iauris,in locu communibus,in narratione quae spariatur extra causam,in genere suaui,in omni splendido cult perraro committendum est ut haec parua quidem,sed tamen aliqua densorinitas appareat, hoc utilium deprecatur in oratore. Sed Graeci uiderint inquit de uocalibus agens nobis,ne si cupiamus quidem,di trahere uoces coceditur. Indicant ora tiones illae ipse horridula catonis,indicant omnes poetae. Si non ubique conceditur,utamvir interdum ut necessario. . Si vitium hi, agimus quoad licet. Quom vocalis eadem
filis est uerbi prioris, ex principium sequentis, quoniam
pronunciatur eodem oris habitu, nec plus una langa auaribus percipitur, nutam parit omnino foeditate. Sexcenta ciceronis exempla reperies, ego paucis ero contentus. Nes enim posset aut Hala isse Seruilius,aut P.Nasic aut a a Opimius,aut Cmarius,aut me confide senatus non nos ius haberi, re. Non hominis occidendi causa habuisse trium iudicaretur. Quoties enim est illa causi a nobis acta in senatu s Vt ignoratione tua ad hominis taberi salutem abuterer. Propter officiosos labores meos nonnulla apud honor gratia. Iudic*m cspa as dedecore etiam cens