Iacobi Lodoici Strebaei Rhemensis De electione, & oratoria collocatione uerborum, libri duo, ad Ioan. Venatorem cardinalem

발행: 1541년

분량: 262페이지

출처: archive.org

분류: 연설

101쪽

νε DE ELEcΥ. E T ORAI, confirmatur productione, ut Iecerunt, excedo,telum. credo,iactetur,luc lantes,Teucer, Orpheus. Item aduectis cssonantibus,tempestites, ardentes,ingens, de i, ins pus,euersa,exemplum,expleuise,dextra, de cedere. Hanc uocem dilatant imperiti,Cr non tempus pronunciant,sed tampus non exemplum, ed exampiam: Cr tinnim prora latente dicunt. Hoc uitium Gassiae nostr Lusitaniae conmtrarium. edi eques in oratione summisior fertur:u cunα.

dii ad me publice sepe uenerunt, ut suarum fortunarum omnium causam defensionemq; susciperem: me sepe esse pollicitumsepe ostendisse dicebant, si quod tempus a

cidisset, quo tempore aliquid a me requirerent, commoradu eorum me non defuturum. Haec si modulate pronunis Habis, audies earum de quibus agimus literarum dis'. rentium: Cr haec uerba , Ad me publice sepe uenerunt,

ne saepe 4 e pollicitum snssenenis fusciperem, fum

m iora dicesulla uero elatiora, Suarum fortunarum oramnium causam. Quod si a,Cτ o, Cr e,in oratione do ilinuntur,iucunda varietare cosonant,nes fiunt uasse agrem spis,nes exiliter eseminata, nes pronunciatione difflineilia. sit hoc exemplum Ciceronianum, Tam autem eris excors, ut toti in oratione tecum ipsi pugnares: ut non modo non cohaerentia inter se diceres, sed maxise dis iuncti atque contraria: ut non tantri mecum, quanta micum tibi es et contentio. Breuius hoc,

Romanos rerum dominos,gentems togatam. I,litera quae molliter ore diducto ad dentes pene coeuntates enunciatur,perst exilis est,ac tenuis, ut in his verbis, bis,cis,is,id,lis, nix,in, pix,quis,sis,it, uis,vir, cinis, dim

gnidinis,gly hinni it nisi Hiluit hirci, quiuis, risi,

102쪽

COLLOCAT.. PER B. LIB. I.

risi, di, tib uiri, ni risi ut ijs, imbibit, illinit, immittit, mrifc inimici Ex his alia ollabis singulis colant, aliabitus,alia term alia quaternis ulla sunt breuia,alia lantaga alia astiratione habe alia non habet. In alijs ea que dicitur uoculis, excipitur uocali, in alijs una aut altera consoniante. Haec quanqua ut ante dixis variant sonos, omnia tame si ad a,Cr o,Cr el'Messunt tenui Cr gramcilli uoce. Miscetur alijs haec Ister Cr eam voce imminuae

pus simulis est, aut minus si rara. Quapropter antiqui poetae dixerunt olli pro eo quod est illi. Casius hie dominos, plenioris est toni, quam dominus, Cr domino quam dominiscir bibat ac bibe quam bibit, uitia quam uitijs icia quam licijs. Tenuitate huiusce uocis demonα 'ut hoc exestum: Saepe enim uenit U ures,te ide illud nimis crebro dicere, satis te tibi nisi P. credo.sed tum id . audire, si tibi soli uiueres,aut si tibi etiam soli nutus esses. Credimus an qui aman ipsis ibi somnia fingunt

Frigidus,o puer fugite hinc,latet anguis in herba. Die quibus in terris inscripti nomina regum In his quae plena modulatione sonare debent, huius Aeae inenti frequentia uitanda est. Nec opimius ulDοί quod γGraecum dicimus. Nomen ipsium tonuitatis octendit,er ut nunc pronunciatio est, sonat idem qstod tota, ut hγbla,hγperion,Phogos, Fllaba. Coeunt in diphthongo,i Cru,ut harpγia. quae e) dicitur impropria, quod una modo

litera auditur. Iungitur alijs uocibus, uinis, consonat tu habet,ut ianua,iecur,lacu Iuno. Nihil horum ex ore

mittitur exiliter, sed I, causa non est. Insidit er sib psi,

ut qui ἱ dicimus conqcio,ro cio. Interim duum cosonanαtium vim obtinet,ut maior,peior, Naia,maiestis. Qu0αcunque modo se habebit, acutum Cr minutum audietur,

103쪽

νοο DE ELEC ΕΤ ORAT Ex quinq; puris literis V,ordine postrema est. Lubris eraporrectis paulumq; diductis enunciatum. Sonus eius ex guus est,eπ Quens. octendit illud Vergiliunm porsepe

laudatum, -Exiguus inu

sub terrii positis domos,atque horrea fecit. quod laudabiliter imitati s est Horatius,

Parturient montes,nascetur ridiculus mus.

Quid habent argutum Cr canorum, mus, sus, plus,seus, fumus, mutus,mutus, ludim, dumus, tuus, suus, bubulcus, subulcus, cucullus, cumulus,hvmulus, lutulentus, si infisus,exiguus Pleris populi pro litera u,quam uoce,id esto, ante literas quae prime sunt in motu er in nato, ubi tuntur. dicunt enim sont,pro sunt,tondo pro tundo,moram dum pro mundo,onguentu pro unguento, sommisim pro summis o,rompo pro rumpo, Melius Histant c enim diiscunt lingventum, ut nos unum Gallice,per eas treis litem

ras qui primae sunt in unguento. QRod si acies,tummoni st stam differentiam cognosces inter o,Cr v,vocales, erpresius hanc quam illam pro stres, nec errabis insonorirum iudicio. Pro' una, deindesupprime litoram nouisis

sinum, er retine uti, scies hoc modo aliter tin, aliter onprofrimi oportere. Sunt qui no Gallico more dicut ci urituram coumouloum,ut Histanc I tali,qui in Hilaba breis ut diphthongum facere uidentur. quod ego nulla ratioririe probare possum. Manauit hoc uitium, edo,ab ijs qui quum viderent mmd Latine dici musam,putarunt v, σν, eodem modo proferendum. In hac re laudo Gallorumi proiiqnciationem quanquam ab ea desciscunt aliquot cita Mes eorum, patriae contemptorcs, ut peregrinil quiddam

sapere uideantur. x Gulus non sum ed ituus, non fuis uimus, sed futurus dicitar, Sic qgos ueteres Romanos

104쪽

coLLOCAT. VERB. Lip. 1. io dixisse,non ira sitrearu sonos conludisse puto. Quid eris opus in musam uertores manebat idem in utroquὸ sonus cur Vergilius pro opilione upilionem dixit in Bucolicis s si quum tundo Cr fugio dicendium est principio

tenui, dicemus tondo Cr fugio: in x,plenae non exilis esse uocis sadso putabitur. Aliquando fistuntur aures alie no sono,ut quum R, aut duae tres ue mutae aut similaoc les uocem per se tenuem gracilemq; roborant. Haec enim firma sunt ex sonor rus, rubri ,ruscus, truncat, murramura multumsubter,buxu fructura,custodia. Extreisina uocalis igitur suapte natura tenuis est, ut illud ἔ- ιλομapud Graecos, ius officiam interdum gerit, ut sus est dictus. sed aliunde nonnunquani dilatatur illius exilitas, ni hic, -Arma intrum s cano. Idem iudiciam est quum uocalibuia adiungitur, ut uanu ,

Venus,vinum,uolo,uultus. in his enim aliunde firmatur. quoniam ex literis duabus una componitur uox, quae ad principe maiore ex parte referri debet. Interies adeo potitur attenuatione,ut omnino reticeri uideatur, ut aqua,

linguasuauis. Nusqua sonitior est quam iri fine uerbi, ut

to plenior est, quam quae finis est his uerbis,sibi,tibi, uiri

rila Pauca de quinque literarum principibus diximus de hs quae 9mphona Graeci vocant,addamus Cr pauci. Ex mutis utarenis stirantibus elementis , B,D,G,ueberamentius aurem striunt, propterea quod sunt mediae inter tenues Cr crassas: B nter P,Cr ph:D,inter T, Cr tb,G, inter c,Cr ch. figuras notass proprias quae restodeunt his φ,λχ,non habemus.F, nostrum a ' graeco non multa

Phoges Fruges ab Ennio dicti Myrtior quam P: D,

105쪽

quam T:G,quam c:abdo quam apto,addere quam ulterire ger quam acer.De K,Cr in,ide quod de C,iudicare debemus. Nam pro tribus una est apud Graecos καπια nomine. quamobre superuacuus duas nonnulli putarunt. Ex mutis igitur quinq; funt exiliores, tres expreflores, una pene crassa. coparet aliquis has uoces,ab,ac, a Lat

as,in Myne,ag,m aggressu, η in vis aran Appio,a ut ac singulatim. non enim exemplum reperies in quo OsDilabi componat cum uoce praepositi. in aqua duae H iubae fiunt,a,qua posterioris 4t q,non prioris. Deinde comst, ut ba n baculo:ca,in caco:da, per fest,in Fabio: g in gabinio: ha, in kalendis:ps,in patre: qua per se, n,iuribula:cdparet inqua uoces,non magno negotio cognomsca lito atrum sonum. Ex nouem tres recipiunt albiratioranem,Cr crassus proferuntur,ut charites,Phalaris,Thaisimus,quae uulgus ac si non habeat stratione, tenuiter

exprimit,ideos uim sonandi sentireno potest. Turba uariloni consonantes,sicuti cantores debili voce. I rite inunt enim Cr quasi colluctantur aggregatae,er si non dulci

rem sonitum, maiorem tamen cient. Experiri licet in hisirectis,abbreuio,clao,abduco,abrado,absisto,aborato, Accius,accresco,aduersus, addκw,admoueo, assatur,apς

paret; attritus: in quibus 'equento peccant ij qui adonon ad D,aluo non affixo, abus non abbus eserunt. EI menta semivocalia, id est L, Μ, N, R, S, X, Z, ut sunt mutis sonantiora,ita paulo clarius in aurem cadunt. collocatur aute nunc in fine uerbore,ut animai,amabam, titati,dispar, facilitas, pam. Nunc in principio,ut mane, nauis, tu satur, Xanthus, Zancla. saepe geminatur,ut

106쪽

asterum, en ualidum Cr a QM, i ut quod labris occlusis exprimitur. L,molle. N lacu Cr tinnies.s,humiridum.Stridulii. Z,suave. Semiliocalia omnia praeter es,

malestequentantur. Si restres haec ad aurium. iudicium, mavult loquaculus male loqui qu in flere, senties quod restuat sensus. Cr haec, Noctra nullis plena tandem inanis enatauit. haec, Rara arbor raros stre Ductus. Cr haec, Xerxes Xanthum traiicit. Istud in alijs quoq; foedum cister iniucundum es in uocatioribus grauius olfendit. H ctenus de liter is, quaru differentia cognoscere necesse est, si de uocu omnium uarietate sane iudicare,er ad durium

uoluptatem accommodare dictionem uelimus. omnes auritem uelle debemus,ne sua ste staudatus auditor, non stuctum detrahat orationi. In lonondimis natura praestit id quod est sonantius. Nam quam uerba sint notae rerum quibus ad audientem nostris cogitationes perstrimus,mpleniora iucundius uehementiusq, moueant sensium, illa si non si per usu,natura tamen iure dicuntur esto meliorara. cicero in oratore,Simplex probatur in propris; usiotitus Morbis, quod aut optime sonat, aut rem maximae . explanat. Plenius est donat quam dat,memora quam dic, obruo quam tego,habitare quam colere, infrinare qualis instituere,uocistrantur quam claman inflammatus quam incensus, tempestis quam tempus, gubernator quam re ctor, 'mosius quam pulcher, regnator Obmpi quam rex coeli, terra quam humus. Sunt innumerabilia uerba generis huius,tum maxime deligenda,qim orationi quoritur amplitudo. exilibus er suus locus in re tenti O gracili genere sermonis. Q uids Omnia quidem loco sunt utilia ac laudabilia, sonantiora tamen natura sunt pro itintiora ac Andiora.

107쪽

De uerbis grandibus

ta paruis. C A P. X κ.

GRandia a sonatibus discrepant. illa enim sunt stratalitatis haec uero qualitaui . illa auribus solis accidui, haec er auribin Cr oculis. illa fotio literarum, haec interis uullo tumeros constant. Horatius quam dicit, 'Projicit ampullas,Cr scsiuipedalia uerba, . quantitatem magnitudinemq; verbori grandum reis

i icit Est enim sesquipedale dimensionis Cr me urae, quasi non proprie ac matbemacice, tamen ex translatione sermonis in uerba cadit. Quantitus alia cotinua, alia diis screta dis numerarian verbis cotinua qualitas est interis uallum si actumq; tempori ac mora qua breuis longa uesilaba profertur:discreta uero numerus er multitudo ollabarum. Tempus autem quanquam aliquando numeraritur,res est continua. Inq; grandia fiunt uerba aut tempotarum gitudini aut partiu multitudine: ac ut in corporiis buffc cr in uerbii magnu paruus refertur ad aliquid. Nam quod magnum uidetur paruo comparatum, idem paruum uidebitur maximo collarem. supropter mariniorum paruoraras disterentia sic accipi debet,ut intelligamus,ex duobus uerbis illud esse maius, aut quod actorum temporum into Allo,non Hirabarum ni ero suprara aut quod plures habet numero Hilabus. Mater igitur verbum vidius est temporibuK quam pater. priore enim producit,triurus temporum est. Qnmobrem pater prorinunciatur expedite, mater lente, nonsecus ac si macter scriberetur. quod quidem omnibus natura longis accidit Eadem ratione maius est na re quam mure, futura quam

fatum,pratum quam statim,voru qMum foras. ora quam in Auitis qssanissus, Ades quum pedes,murus quam na

108쪽

cOLLOCAT VERB. LIB. I. ras,natura quam satura,lena unt quam regcrunt a gero,

delenite quam desinite, rupturus quam futurus. Inal scomparandis ea in analogia seruanda est. Quod si diphthongi longiores fiunt quam simpliciter Iogae ine ulla dubitatione debent haberi giaditores: quod etiam de proα ducta uocali quam sequuntur duae pluresue consonae, diacendum est. Tum enim longis longiores fiunt atque prora ductiores. Maius est igitur stuus quam as, claudes quam clades,poenam quam ponam,Anchise quam Anchise, ars quam a ust quam at,astra quam ara. Ex ijsqtis diximus, colligere facile est idem ex sonorum er grade esse poscint,iadisus Abbanus, morosa fortuna. Nec semper est mangnum temporibus,quod arvulum est,ac uoce plenum. clare sonant ab,adint,er paria nec ea iure magna dixeris, utpote quae singula singulis temporibus constent. Cotta, quaedam sunt exilia, sed numero Hilabarum grandia,ut inimiciti uitiligines. Est in uerbis quibus da proceritas,

ac multa literarum comprehensio, quae tametsi interdum magnitudo, proprie tamen multitudo uocatur. Nam in gnitudo quantitas est continua nultitudo separatae Mutita fiunt haec ut piprocer celebritas,formatur,archipiratae, balneatores,confirmauerunt,colloquebantur, innumera bilis,irremeabilis,amplificationes,coduplicationes,deliberationibus,interrogationibus. Haec uerborum longitudo

sepius orationi tarditatem atq; languorem, aut uastitatemer inurbanum sonum,quam dignitate autoritatemq; gro uitatis alteri.Grandia interuallo firmat orationem. Grai dia proceritate aliquando firmati aliqua D Iravia sunt, sepe reliquis imparia Cr inaequalia. Quamobrem videnaedum quo loco utare, quibus immisceas uerbis, quibus que personis attribuas. si temporum stacio longa em quom

g γ dammodo

109쪽

1οs DE ELEc T. ET ORAT.dammodo torpestent,ut infirmabant,truncabitur, dira tores, con*rmauerunt. Eiusmodi uerborum continuatio fugienda. Si breuia, pietur Cr evanestet,ut relegere,potuerimus,uolnerimu3,cinericius, patefacie repetierimu recubuerimus. Si pretis longa, partim breuia, nitam mi αrrore periculo admittetur. Sunt enim gradium er paruom rum tres species,alia grandia spatio temporum tantum, alia numero sis abaruarii,alia utroque Parua quos breui tale,ut legitur, ragilis aut paucitate,ut res,est aut breuirante Cr paucitat vi si seu graui Parva fere extenuat orationem,ut hanc,Sed quid tu es trissis Egois Nestis

quo in metu, Cr quanto in periculos . Quid illac dis Scies. In me omnis spes est mihi. Satin sic est Non quisse sic proponodum quid si sic sat esἱbem, illuc serua. Haec

ex Phormione Terentiano . In nerbis, ut in alijs rebus, seruandus est modussqne multa continuentur aut grandiorar alit minutiora. CCtorum parva in sermone tenui,gris diu in oratione grandi frequentium collocanda.

De vcrbis uolubilibus,

octardis. C A P. XII

TArditis in uerbis treis habet caussas. aut enim productione,aut procoritate ,aut hianti copositione generiratur. Productio est Iongi temporis , proceritas pol γDiaborum,compositio iuncturae partium. Spodcum tardum vocamus,qui est ex longis duabus,ut moles,re tauri, durae, Delix. I tem molossit , qui est ex tribus longis, ut primates, conjirmant, maturant. Item di)ponderum, quis Ondes duobus constit, ut Regnatores, contabsunt. Pγrrichium, trochaeum, procelia mali Im, citos ac coieres esse dicimus.Tardam quoque dicistis orationem,

110쪽

COLLOCAT. VERB. LIB. I. ro quae Iongis omnisus aut certe permultis firmaturint illari

Cras cur clandestinis consilijs nos oppugnant emerini Vergi iij,

-Hos tota uments equuntur c tergo, Cr longurin per uallas pascitur agmen. GCr uosmet rebus scruate secundis. Triginta magnos uoluendia mensibus orbes. Imperio explebit- Ex contrario uolubiliter fuit oratis,quae Dellitate partium leuis est. Constitit bis,arcuans manu,celeress sagittucorripuit idus quae tela gerebat Achates. Panditur inici ea domus omnipotentis obmpi. currit oratio celeritate pedum, lente ex sensim mouctureorundem tarditate. unde planum sit, ye in rempore so labarum aut uolubilitatem,aut tarditatem. Tarda quid sunt verba procera ac pol γllaba,nisi quum tota aut pene tota corripiuntur sed tum quod ante dixi rupi uidentur Cr evanescere. Sed ex in correptis quaeda tarditas est, ut colubro lugiente longitudo corporis o Quod uno sti ritu proferuntur,unos, conatu,celeritcr admodum serunαtur,citiusq; multo quam diuisa currunt. Expeditius promnunclaueris hoc uerbi uoluerimus,quam opera mea,pro pterea quod hic sunt duo conatus, Cr totiden accentus,

sed in simplici atq; integro plus elaborat antina, Cr spiritus in langum protractius tametsi minus substitit, plumnicii substitise audieti putaturi ut labor diutus minor est,

integer autem maior.Ηincst ut ein modi uoces aptius in

clausula ponantur,quam totidem pares sollabae in pluriabus. Minus enim subsultat, ut qui iunctis manibus firmat gradum. Aptior est haec oratio, Qualis quisque suturas sit,patesciet initis quam haec ex totidem breuibus, O Ai

SEARCH

MENU NAVIGATION