Iacobi Lodoici Strebaei Rhemensis De electione, & oratoria collocatione uerborum, libri duo, ad Ioan. Venatorem cardinalem

발행: 1541년

분량: 262페이지

출처: archive.org

분류: 연설

171쪽

tas DE ELEc T. ET ORAT.ra assequi tamen concinnitatum beneficio,ut er oratoreser poetae a plerisq; dicuntur. Poetus imitantur certo quoadani sisllabarum numero ,Oratores aliquo quasi risitarno, ex quo pGμ γγ creduntur a vulgo. Quid habent ouratori , nisi hunc forte risthmum s er quid habent mmerosum, nisi eotim modo finitum s Oratores obstristiant pedo,non autem, ut idi, certum numerum ollabatis rum. Itaque si uidentur aptiores una aut altera concinae nitate,idem accedat er Latinae orationi necesse est, non quia numerantur in ea pedes, sed quod illacini Iuriptate quadam concluditur. Aures enim iucundum er furavem quaerunt exitum, qui quum optatus aduenit, obloctantur,er in eo conquiescunt. Ad haesinon omnia quotarum similis est exitus, esse numerosa uera est, sed ea mori xime quae vel pari, uel pene pari longitudine porrigunis turi EJt in numero cursus er comprehensio quae pedibus scrtur adfinem. haec eo est in eodem modo filitis,quὀd ut optime reston an in eadem prope mensurum concludi solent. Quum primus ambitus ad metam ductus erit,pur iuras substiterit,una cum eo sensus aurium quiescet: quia secundus eodem pene curriculo circunductus aut aliter pedem fixerit, Cr currendi aequabilitatem, er finiendisi ilitudinem comparando, non modo quiescet, sed Otiam uoluptate rescietur. Quamobrem istud totum essem erosum Cr arte modulatum videbitur: ut, Accusant ij qui in fortunas huius inuasierat:causam dicit is,cui pro ter calamitatem nihil reliquerunt. Hic non est opus, ut sit par numerus ollabarum, sed ut ad aequalem, aut adprope aequalem magnitudinem extendantur sententiae mod si ambitus alter altero longior est, siue antecedit,

siue subsepitur, munerosum quiddam σ hoc pacto conscit,

172쪽

coLLo c. v E R B. LIB. II. riseonficit,ut dimetri uersus annexi trimetris aut hexameatris. nec enim distlicet opposita varietas, nec est ingrata filium consionantia. Qui diligebat hunc ili fluebat: qui advigrabuntur hunc,Hu probabant: qui deno huius noαmen audierant,illum eruditu er pesctum existimabanti Haec oratio paulo iucundior est,quod tertia pars prioris bra est aliquanto productior. Hinc ostendi potest partiuaequalitatem conuenire numero O,Er earum inaequalitate eide non ubis disentire. N umerosum dico,no quicquid numeris conjcit, sed quod elocutionis aliqua uoluptate gratu,re'tur ad modulationem.Porro similiter definies

modulatur extrema in quibus numerus ille dominatur. Et quoniam media medijs, extremis extrema accommoldata iucundius 4,rruntur, intermedia sic componit, vistonte numerus confluere uideatur. Hoc itaque schema cursu temperatum,apte conclusum, no numerus quidem, numerosum tamen est,eπ in orandi uoluptatibus er deaelicque haedum.Sed eo tanto parcius utemur, quanto puticlarius est atque iucundius. N ec iucunditati semper est hocus, nec suaue quod nimium, nec iucundum quod taedio coniunctum,nec pulchrum quod diligentia fucatum, neo probandum quod nimio labore infinitum alligat ornamentum. Quatenus illud continuare liceat um ex historiricis,tum ex cicerone scire posses, cuius est Hud exempluoM:ιοτελ τὸ stequens, quod paulo ante conscripsimus. Quum stonte callus ijdem in ordine consecutionis occurae sunt,ut sine uitiosa traiectione alio rejci nequeant, sex aut octo membra,nonunquam plura, eodem fine claudore, turpe non est:ut, Rogat oratq; te chosogone i nia hil de patris fortunis amplifimis in suam rem conuertit,

s nastu in re te Dad ii, si tibi optima fide sua omnia

173쪽

rro DE ELEc T. ET ORAT. concesit,ann eruuit,appendiis uesti quo ipse teri s erat,annulums dedit, ut sibi per te liceat innocenti amicorrum opibus uitam in egestite degere. Nihil erat cur haec trajcere quam stonte luerent, non quaererer tur ejectate. Parciora sint quae studio componendi quos laris. Naturae venustites minus animum sutiant. Ut sit oratio numerosa ex similia

ter cadentibus. CAP VIII.

cI militer cadens schema fit, quam in ea m construis iactione verborum duo aut plura sunt verba,quae simis liter ijsdem casibus estiruntur. Sic definit is qui rhetorica ad Herennium scribi Cr ea ponit exempla,quibus india cari uidetur,similiter cadens,id est OA ii ωπr, este in carisbus qui similes exitus habent, non in ijs partibus orotionis quae nes declinantu, neque coniugantur. Nam

di prentiae caussa imiliter desinetia ex tedit ad Guerba quora nates exitus sunt,siue casibus inflectatur, iue manent iiij lexa. sed er haec aliter disrunt. ὁμοιου hisbπr es

in extrema parte duaru plurium ueseletiara: ιμο ilia dunt in principijs,aut in medijs collocaturi. 's praesertim quido casus uelut ex aduerso bi respondent: π reddita suo loco,orationi gratia praestini. si quanta in agro lοαcus desertis audacia potest,tatu in foro atque in iudici simpudentia ualeret,no minud in causa cederet A. cecinana Sexti Ebuth impudetis, quam tu in vi Scienda refit audaciae. Similiter cadut agro,ta prosloci sertis,et i dictis:audacia,Cr impudelia cavis ex vi sciera. Paulophi mo uero non eo liberius tum audaciae cesserimus, quo nunc impudetis acilius obsisteremus. Uri r ωπε claudaciae cr impudetis, hi in M, u cessamus er ob φpere M.

174쪽

cOLLO C. VERB. LIB. II. Ire peremus. No minus laborat A. cecinna nesummo iure eaegisse,quam ne certa ius no obtinuisse rideatur. Resir illa calim egilbe,ad hunc obtinxisseschema senties. Qitu haeiti sintdtituite quid uos tepora Reip. de armatis homitanibus,quid illius conio de vi, qd nosura decisio de aequiis

eate , quid ratio interdicti de iure admoneat ut iudicetis. connio,decisio,ratio,comode reddita partui cocinni atem. Ego huic cause pareanus extiti,no electus unus qui maximo ingenio, sedFelictus ex olbus qui minimo periculo pose dicere. Na comoditati ingeniti, grauitati aetas, tabenui tepora sunt impedimeto. Hic no ad populi Rom. laude, sed ad iudicu crudelitatem rideretur esse seruatus. Nonunqui militer cadat'is et mediu .ut, Maximis tibi omnes gratias agimgs c. caesur,maiores etia habemus.

ὀd haec figura etii pertineat ad finem,ex Quintiliani verbis intelligi potest. Est,inquit, μοι 'o priatu casus anneis, etio di inalia sunt quae declinaturi nec latu in sene deprehenditur,sed restodet vel prima inter se,uel me

dijs,uel extremis,uel etia permutatis his,ut media primis, cxsuma medijs accomodentur,σ quomque modo accora imodari poterat. Ηxc si vera sunt, no erit; aliter cadens quod non accommodabitur,ut hoc, Quo minus ingenio pos subsidio mihi diligentia coparaui. schema no est hic casus,ingenio, ubsidio. Seseo saepe ante oculos pono arcias libenter crebris usurpare semoribus, omnes novi prora imperatorii, omnes exteram gentiam,potentista morum s populorum, omnes clarifimoru regum res geri

fas,cum tuis nec contentionu magnitudine, nec numero praeliora nec varietate regionum, nec celeritate conscia

radi,nec disimilitudine bessoru posse conseri Frequenso hic patrias custos, sed eo non habet concinnitatem seMiliter

175쪽

x7α . DE ELEc T. ET ORAT. militer cadentis,quod non restondet ex aduerso. Aequaribilitate membrorum iucunde cadit oratio, sed alia uirtus est haecde qua postea dicetur. Nunc uideamu3 cur Dialiter cadens numerosium esse dicatur. Quando similem casin reddimus, ut crum voluptate audiamur, propemodum metimur orationem, ac praeter audientis experitionem,modaem sequimur eundem, ut eruata quantitate quaedam requies, reducta eadem qualitate admiratio su equatur

Ex illo fit ut similiter cadentia dicuntur esse niumerosa Nam dimenso stacio, quod est compraebensionis, Cr amobitus modo suaviter posito, quod est numeri, uerba cium delectatione strantur ad eorum: ut, Vicit pudorem Ioiado, timorem audacia, rationem amentia. Hoc π κωλαθest, ac mei st, Cr i ηω Ud est trimembre, er quale, er similiter cadens, Cr eo numerosissim atque iuri eunduem, quod omnia relata fiunt quo maxime debent reis fini. Eodem modo cadentia iucundiores liciunt uersus,

Cr eorum nu meriam condiunt, ut,

Astera trum positis mitescent secula bellis. Bina manu lato cristans hastilia fino. cui mater media fiese tulit obuia solua.

Huiusmodi uoluptate capti recentiores eo prouem uni ineptiartim, ut totos libros in hoc genere conficerent, nultuque uersiam magnificerent qui non haberet illlud suu tam lω p. his iudicibus hoc probare facile est,in hac concinnitate modulationem esse quandam numerorum confomitem,quae dulci uoluptate capiat sensi , propter quem repertis est quicquid est in oratione numerosissim. Ortos si quis errare putat hoc animo perpendat, quanta fit ii terdum in re leui iucunditas, inquirat unde sit hic tantarum suavitati Inueniet credo durissim sensium c bus opo

176쪽

COLLO. c. VERB. LIB. IL x positis haud alit er recreari solitum, quam oculorum inditustum paribus intervalli Cr earum similitudine partium quae construn tur ex aduerso. N ec mirabitur insonori collocatione quiddam esse aptum atque iucundum, qui uno aut altero pede compulio uideat orationem cadere numerost. Haec autem confrinatio, si erunt paria mentisse numerosior er aptior esse uidebitur audienti. si uero imparia, sed commode reddita, no omnis aberit uoluptas. Quapropter haud ab re a comparibus distincta sunt ea quae militer aut cadunt aut definiuntur.

De paribus membris,& eorum

numero. CAP. I X.

PAria paribus relata, ἰσακου dicuntur a Graecis, hoc est, membra quorum par est aut pene par numerus Hilabarum. Nec enim duorum plurium ue membrorum sollabas numero certo subqcimus, sed hanc omnem aequalitatem expendimus aurium sensu, Cr quae parum quanotitate discrepant, quoniam prioram similiactunt, inter paria numeramus. Eiusmodi partes esse numero fas ostendit heroicum poema, cuius omnes uersius in eundem prorape mensuram cadunt. Carmen est spoθμὸθ, et in oratione fugiendum :sed quod neque certos pedes, neque tempoαra certa metitur, aliquam tamen numeri similitudinent seruat, inter numerosas orationes habemus. Argumento sunt aliquot indocte conditi,sed qui tamen uocantur innini n quibus neque modum carminis, neque numerorus actum reperies. Quod habent quandam numeris olitudinem,uulgo creduntur esse uersis. Itaque paria quod eadem sere dimensione penduntur, non quaesitum sed secutam habere numeram videntur. Quamobrem cr. hac uas

177쪽

DE. ELEc T. ET ORAT.hse uarietate constergitur oratio,maxime quae compositari quidem, sed non solicite culta uult haberi. I taque praribus cicero frequenter esὶ usus , quod habent numerum quendum latentem, Cr inalbectatum. Ex multis pauca docendi gratia sumemus. Bellum extrema Deme appaαrdui ineunte uere suscepit, media aestite confecit . Non auaritia ab infiituto cursu ad praedam aliquam reuocari xit,non libido aduolapαtem, non amoenitas ad delemistionem, non nobilitra urbis ad cognitionem, non denisque labor ipse ad quietem. Vicit pudorem libido, tinmorem audacia, rationem amentia. Ut eius semper volunαtatibus non modo ciues assenserint , socij obtemperarint, potestis. Hoc uero quis ferre posit,inertes homines forisifimis insidiari s stultifimos prudentifimis s ebriosos

sobrijs dormientes vigilantibus t qui inibi accubantes in conuiuijs, complexi mulieres impudicas, uino lanis uidi,conficti cibo, sertis reditati, unguentis obliti, αi billuti stupris, erumini sermonibus suis caede bonorum, atque urbis incendia. In his orationibus no omnia me maebrasunt paria, sed quae quibus comparari debeant, i dicare deficile non esὶ . Ex membris alia sunt parva, Glia mediocri alia magna. Item alia paris,alia imparia: in quo genere minora minoribus,maiora maioribus conas orantur.Parua sunt haec: Gallos accersivit seruitia coniscitauit,catilinam euocauit, attribuit nos cetbego, caeriter os ciues interficiendos Gabinio, urbem inflammanis dam casis,totis I taliam uolandam diripiendamq; Caaetilinae. Posteriora longius paulo traxit, non modo quod

subiem res, sed cum quod ratio componendi sic erat.

hostes obedierint,sed etiam uenti tempestitess obsecurio darint. Seruatin esse plurimi cupiunt, seruare oli uos

178쪽

coLLO C. VER P. LIB. II. Illa ratem mediocria, subiectos prope ia ignes cis es daress restinximusqdems gladios in Rempub. distri,ctos retudimus, mucroncis eorum a iugula vestra reaiecimus. Reperiuntur Cr maiora: Mithridatem in solici inflammatis uictoria continuit, σ Tigranem magnis copijs minitantem Asiae,renrdavit. Miscetur paria diuersi generis, ut haec: cuius ea stultitia est, ut eum nemo homnem: eu vis, ut nemo foeminam: ea crudelitas, ut nemo matrem appellare posit. Habet ἰ ωλαν elegantiois rem concinnitatem, quando iungitur aut si liter desiis nentibus, aut eodem pacto cadentibus. Tiam enim con currui De virtutes,CT similiter exeuntia paribuη aequata

sicuti diximus ) sunt aliquanto venulliora. At haec tria per se aliqua ex parte ninerosa, tum demum pulcherris pia sunt,quum pedibus apti et eorum numero iuuantur. Quae sint contrariant

merosa. CAP. X.

Contraria numerosa non solum cicero dicit ἰ-j sed σιὼ sita Cr ἀτοim oc est Cr opposit Creontraposim. Ex illis quaedam sunt proprie contrari ut

amare er odisse. quaedam privantis,ut dies Cr nox. queae dum relat ut longam breue. quaedam contradicenti ut edere non edere. quaedam replignantia, ut laedere σ dismare. quaedam tantam separata, Cr quodamodo

ut, Non nostri ingensuectri auxilij est. Haec igitur, er qua fiunt generis eius alis,ddes numerosasunt, ut in uersum plerunque cadant: quod bis excpus docet cicero. Bene quam merita esse autumas,dicis male mereri. Id quod scis,prodest:nihil id quod nescis,obest. Ur addit, Semper haec quae Graci ων α nominant, qgum contrarijs opponun

179쪽

r76 DE ELEC ET ORATORIA opponuntur contraria, nomerum oratorium nece linteipsa liciunt, eum sine industria.hoc genere iani ante Isocratem delectabuntur, er maxime Gorgias, cuires in oratione pleruns licit n*meru ipsa cocinnitus. Nos eaetiam in hoc genere frequentes, ut ista sunt in quarto aracusationis:con'te hac pacem cum ido bello, huius praeatoris aduentini cum illius imperatoris uictori butim cori hortem impura cum illius exercitu inuicto, huius libiditanes cum illius continetia:ab illo qui cepi coditas: ab hoe qui constitutas accepit,captas dicetis Sγracusas. haec ciucem. Vnde excipere posis quaenam dicantur hic coire ri quomodo in erose costrantur, quas ratione consectant orbem sed ut aditus ad hoc componendi genus in gis aperiatur,alia ponemus exempla. Nec enim reperire

dcticile est apud eum qui est in hoc generesteques. Neis, que enim potest is exercitum cotinere imperator, qui eis ipsum non cotinet neque seuerus esse in iudicando,qui ais hos in se severos esse iudices no uult. Imparia composuit membra. Interdum pene paria componit, ut hic, Ex bde

enim parte pudor pugnat,istinc petulantia: bine pudiciati illinc stuprum:bine fides,illinc staudatio:hinc pietas, illine scelus: bine constantia, illine furor: hinc honestas, illine turpitudo:bine continentia, siline libido. Denique

aequitas, temperantia,'rtitudo,prudelia, virtutes omnes certant cum iniquitate, cum luxuria, cum ignauia, temeritate,cum viiijs omnibus. Postremo copiae cum ego falsibona ratio cum perdita, mens sana cum ameti boana denis spes cum omniu rerum des eratione confligit. saepius impares fiunt partes . conscrte Verrem, non vi hominem eum homine comparetis, nequa tali uiro mora

tuo sat iniuria,sed ut pacem eam bello,seges cum vi, fo

180쪽

COLLO c. VERB. LIB. I I. retr iurisdictionem cum Do CT armis, aduentum C comitatam cura exercitu CT uictoria consecratis. Et si nouminus nobis iucundi dis illa tres sunt ij dies quibus conis seruauirur, quam illi quibus nascumr, quodlulatis certi latitia est, nascendi incerta conditio, er quod sine sensu

nascit r,cum uoluptate consieruamur. Hic uester hostιs viarum Remp. oppugna ipse habet nullaim Senatum,id

est,orbis terrae conjilium delere gesti ipsie consilium puαblis i nullum habet. Aerarim uestrum exhausit, Dum non habet. Nam concordiam ciuium qui habere poti, nullum qui habet ciuitatem Pacis uero quae potest cum eo

esse ratio, in quo est incredibilis crudelitus fides nullas

Quindam breuia fiunt interualla,sed argutaesi coctu Anistonius,Brutuε bonus construator reipub.Brutus, hostis Antonius. Nonnunquam singula singultu opponuntur. Antonij igitur promissu cruent tetra, scolarata, dijs boominibusq; inula, nec diutumna, neque salutaria. N ostra contra bone',integra,glorios plena Irtitiae,plena pleritatis. Necese non est, quae sic opponuntur, omnia esse uere contraria,sed constricticut aduersa:quod Cr Quinistilianus consimul exemplis. Quamobrem interim cum alijs miscentur contraria. Qua in re mihi ridicule es uictus esse inconstitis,qui eundem Cr Ioederes,Cr laudares cir uirum optimum, Cr hominem improbistam esse dictis res:eudem tu Cr honoris causa appellabus,m uirum primarium esse dicebas,er socium Dudasse arguebas. hoc

ut exinimabus,praedicabas, Chaereae arbitratu caussamugebas.Hoc nitrae genus iucund- numeros q is sepe enm tbγmema pulchemmiam emper acre CT argutum, adeo quidam Romanorum lubenter sequentarunt, ut in Sara

ricos dentes inciderent. Ostendit illud Persianum,m crimi

SEARCH

MENU NAVIGATION