Satyricon Petronij Arbitri viri consularis. Longe quam antea tersius & emendatius ... Accesserunt Iani Douzae praecidanea & Ioan. Richardi notae. Sulpiciae Satyra de edicto Domitiani, & in eam schedasmia Iani Douzae. Cum indice duplici rerum & verbor

발행: 1585년

분량: 370페이지

출처: archive.org

분류: 시와 노래

31쪽

Intrat cinaedus homo omnium insulsi simi , & plane illa domo dignus, qui ut in istis manibus co mulli 'eiusinodi carmen effudit; c

. Hucha e conuenit pat ociue i, Pede te te cu'm addite conuo te planta,

' et D Consumptis ersibus suis,imi undissimo me basio coimii ci mam spuit, mox & super lectum venit, atque Dinoi vi det caserab iur, xit recusantes.Super inguina mea diu multumque ira Scal ira Cam stra moluit. Perfluebant per frontem sudantes acacite sudantis rivi: & inter rugas malar in tantum erat creis, ut putares detectum parietem nimbo laborare. Non te- nui ego diutius lacry mas , sed ad ultimam perductus dicinaedum tristitiam, frusta, inquan domina, certe Embas et Embasicce iusseras dari. Complosit illa tenerius manus, ' o, in

him, quit,hominem acutum, atq; urbanitatis vernulae son petriae i-- tem. Quid 'tu non intellexeras cinaedum Em sic r- , tam vocari ' D einde ut contubernali meo melius suc- ,

cederet. Per fidem,inquam , D'stram Ascyltos in hoc. triclinio solus serias agit 'inquit Qq3rtilla,& As- Icylto Eimbasicoetas des r. Ab hac yocet equum cinae' dus mutauit,trasituque ad comitem meum facto, imbus eum basiisque distrivit. Stabat inter haec Giton, & risu dissoluebat ilia sua. Itaq; cpnspicataeum Quar- , rilla,cuius esset puer dysgentillima sciscitatione quq -

uit. Cum ergo fratrem meum esse dixistam, Quare er- go,inqui me non basiavit f vocatumq; ad se in oscu- . dein sic tum applicuit. Mox manum ' dimisit in sinu & pera pertractato. tracto vasculo tam rudi ' hoe, inquit, belle cras in . . ,tum promulside libidinis nostrae militabit. hodie enim post haec asellum,diaria non sumo. Cum hoc diceret, ad aurem eius psychrridens accessi, ec cum dixisset nescio quid, Ita,ita inquit, ruartilla,bre admonuisti. cur no,quiat, rannychydi, bellissima occasio est, de etur ' Panichidis no- anychis, stra' Continuoque produci Nuella satis bella, quae q ita non plus quam septem habere videbatur,ta ea ipse quae primum cum ain cellam ventorat nostram. Plaudentibua crisa, Scyostaeqn:

32쪽

ribos, ni trassecerunt. Obstupui ego, di nec Gitona s: verecundissimum puerum sulficere huic petulantiae ase firmaui,nec puellam eius aetatis est ut muliebris patie-xiae legem posset accipere. Ita finquit Quartilla , mi-Vox eu ista quam ego sui, cum primum virum passa cum y iunonem meam iratam habeam, si me unquam

mentinerim virginem fuisse. nam ct infans crumin paria ius inquinata sum,& subinde prodeuntibus annis maioribus me pueris applicui, lonec ad hanc aetatem pediuerat. Hinc etiam puto natum prouerbium illud vidicatur posse taurum tollere quae vitulum sustulerit. Igiatur De maiorem iniuriam in secreto frater acciperet, consurrexit ad officium nuptiale. Iam Psycha puellae caput inuolnerat flammeo Iam Embasicoetas pr serebat facem. Iam ebriae mulieres longum agmen plau- dentes fecerant thalamum qui incesta exornauerant veste. Tum cortilla quoque iocantium libidine a censa,& ipsa surrexit, correptumque Gitona in cubiculum traxit. Sine dubio non repugnauerat puer,ac ne puella quidem tristis expauerat nuptiarum nomen. Itaque cum inclusi iacerent, consedimus ante limen thalami,& imprimis Quartilla per rimam improbe de ductam applicuerat oculum curiosum, lusumque puerilem libidinosa spectabat diligentia. Me quoque ad spec idem spei iculum lenta manu traxit: & quia conside- labatur. rantium haeserant vultus, quicquid aspectaculo vaca- e basicommouebat obiter labra, & me ianquam sur- valgitertiuis subinde oculis verberabat. osculis

Abiecti in lectis sine metu reliquam exegimus no- D E C oEo m. NA TU- videmus senem callium tunica vestitum russea, inter re A L Ci-iueros capillatos ludentem pila. Nec tam pueri nos, o N i s E et quanquam erat operqpretium, ad spectaculum dux L A vri-rant quam ipse paterfamilias, qui soleatus pila spadictis sua exercebatur, nec eam amplius repetebat, quae ter- Trimalcio vi- ram contigerat,sed sollem planum habebat seruus,sus die itficiebatque ludentibus. Notauimos etiam res nouas. qu si Tei

Nam duo spadones in diuersa parte circuli stabant,

33쪽

xas in tu, quorum alter matellam tenebat argenteam, alter ni enim iu- merabat pilas, non quidem eas, quq inter manus 's uenum tu xu expellente vibrabant, sed eas qua in terram decia ,

bam spar- debant. Cum has miraremur lautitias, Trimalcio laugeret re iisti: nus homo digitos correpuit,ad quod signum ma- mitteret eliam spado ludenti supposuit. Exonerata ille vesica . lusu expel- aquam poposcit ad manus, sigitosque paululum asper- lentes si,s,in capite pueri tersit. Longum erat singula excipe- vibrabatur. re ' Itaque intrauimus balneum re sudore calefacti iubenti momento temporis ad frigidam eximus. Iam Trimal- Nouest nota cio unguento persa sus tergebatur non linteis, sed pal- o. c. liis ex mollissima lana facis. Tres interim ratraliptae gestatoria in conspectu erus salernum bibebant. Hinc, inuolutus

sella. coccina gausapa lectici impositus est, pr cedentibur. Aleratis clusoribus iiii. &- chiram axio, in quo delicit eius ferebantur,puer vetulus,lippias, domino Tria n alcione deformior. Cum ergo afferretur ad caput eius,cum minimis symphoniacis tibiis accessit,& tanquam in autem aliquid secreto diceret, oto itinere ca-tauit. Sequimur nos iam admiratione saturi, & cum 'ogamemnone ad ianuam peruenimus. In aditu ipse stabat hostiarius prasinatus,cerasino succinctus cingi lo, atque in lance argentea pisum purgabat. Super i metu autem cauea pendebat aurea,in qua pica varia intrantes salutabat Celetum' dum ego omnia stupeo, pene resupinareis, crura mea fregi: ad sinistram enim intrantibus non longe ab hostiani cella, canis ingens calena vinctus, in pariete erat pictus,superque quadrata littera scriptum C A v A C A v E C A NEM. Et collega quidem mei riseiunt. Ego autem collecto spiritu, catast cum de utitotum patietem persequi . erat autem ' ve- g q sd . nalitium titulis pictum,& ipseTrimalcio carillatus ca-xuxilii, cui tenebat, Minervaque docete lenia intrabat. regi 'ni', H die quemadmodum ratiocinari didicisset, deindex iii, ', dispensator factus effet, omnia diligenter curiosas 'Pxexi' e sic setis torcum in se iptione reddiderat. In dc ieiente veram porticu leuatum merito in tribunal excelsum Vbi uis, Mercurius capiebat. Pristo erat fortuna cornu abun-υ mento danti copiosa, di tres Parcs aurea peusa torquentes.

Trimalcio regio fastu

incedente.

ego dis

34쪽

t dolaoi etiam in porticu sic gcm cursorum eum magistro sc mercentem. Praeterea grande armarium in an- nolo vidi . in cuius aedicula erant lares argentei positi, v eo cisque signum hirmoreum, & pixis aurea non pusilla, in qua barbam ipsius conditam esse dicebant, prima, iro Interrogare ego atriensem coepi, quas in medica pi, sulti condita-ctura, haberent. Illiada, & Odyssea inquit. Iam ad tri- aurei clinium veneramus. in cuius parte prinia procursator rati' Dis accipiebat: & quod praecipue miratus sum,in postibus trichiiij fasce, erant cum securibus fixi,quo- procuratorrum unam partem quasi embolum nauis aeneum finie- rationes accib t, in hi Pera; scriptum: Fiebat, Piub. G. P o M P E i o T U M A L c 1 o di 1 v I RO A v , si his in

ovS TALi CINNAMus D I s P E N s A T o R. Sub serit uni. odem titulo, etiam lucerna bilychnis de camera pen- v i v i R odebat,&iduae tabula in utroque poste defixq, quarum altera, si bene memini,hoc habebat inscriptum:

Altera Lunae cursum stellarumque, v o. imaginei pietas,& qui dies boni quique incommodi essent distin,

guente ulla notabantur. Ceterum ut mouimus dextros gressus, seruus nobis dispoliatus procubuit ante pedes,& rogare coepit ut sescenae eriperemus,nec ma-

gnum esse peccatu suum, propter quod periclitaretur. subducta enim vestimeta sibi dispensatoris in balneo, quae vix suissent X HS

Retulimus ergo dextros pedes, dispensatoremque inprecario aureos numerantem deprecati sumus senio remitteret poenam. Superbus ille sustulit vultum, Et, non tam iactura me mouet, i liquit, quam negligentia nequissimi serui. Vestimenta mea cubitoria perdidit, quae mihi natali meo donauerat cliens 'didam , TF- tantum nemris , sine dubio, sed ' iam semel lota. ' Quid ergo est' re, non dii, ono vobis. Obligarita grandi benescio cu intrassem triclinium,occurrit nobis ille idem seruus pro quo rogautiamus,& spississima basia supetibus impegit,sta,

Uai agens humanitati nostrae. Ad summam,statim scie-

35쪽

scentes non

subluvie aut

reduvias.

arido ( quod

assa voce caneretur)

tis, ait, cui dederitis beneficium. Vinum dominicum ministratoris gratia est. Side undisii ' ergo discubuimus pueris Alexandrinis aquabus adlis . in manus niuatam infundentibus, iisque insequentibus ad pedes, ac paronichia, cum ingenti subtilitate

tollentibus. ic ne in hoc quidem tam molesto tacebat officio sed obiter cantabant. Ego experiri volui, an toreta familia cantaret. Itaque potionem poposci. paratis simus puer, non milius me acido cantico excepit. M quisqvis aliquid rogatus erat ut daret, Pantomimorsinon patrisfamiliae triclinium crederes. Allata est tum valde aula. Nam iam omnes discubuerant . . praeter ipsum Trimalcionem cui locus nouo more,

primus seruabatur. Ceterum in ' promulsi dari asellusi et Myd , Cotinillius cum ' bisaccio postus,qui habebat o

livas in altera parte albaeet, in altera nigras. Tegebant Plutarch re asellum diat lances,in quarum marginibus nome Tri- υμτ η γ malcionis inscriptum etat & argenti pondus. Ponti prHmulside culi etiam ferruminati sistinebant glires melle & pa- '' - pauere sparsos, suerunt & irimatula sipi a craticulam rein nosiaeeo argenteam posita: infra craticulam Siriacatomacula tui. pruna cum granis punici mali. In his eramus lautitiis, metalla (ex cum ipse Trimalcio ad symphoniam allatus est, posi--xe auro, adi tusque in ciniicalia minutissima expressit imprii lentibus risum Pallio enim coccino adrasum incluserat chrichalcum put, circaque oneratas vellet ceruices laticlaviam im-

lege trimo miserat mappam, fimbriis hinc atque illinc pendentii/iri ferven habebat etiam in minimo digito sinistret madus i iii ies' anulum grandepa subauratum, extremo vero articulo teum resist digiti se identis minorem,ut mihi videbatur totum au-

Trimetalla a icum, sed plane ferreis velut stellis serruminatum. Etlii malunt v ne has tantum ostenderet diuitias, dexterum nudavit

,s' lacertum armilla aurea cultum ,& eboreo circulo Ia-

eorum trium mina splendente connexum, ' ut deinde spina argqnnix aliorum lea dentes re sodit, Amici inqui nondum mihi suave in triclinium venire. sed rem absentivus essem,o-e,r , , in nem voluptatem mihi negaui. Permittetis tamen absenti uti finiri lusum. Sequebatur puer cum tabula terebenthi ut rivi a res na re crystallinia tessetis, notavique rem ' omnem de licatissimam.

36쪽

omnino.

omnium. igitur

licatissimam. Pro calculis enim albis,aut nigris, aureos argenteosque habebat denarios. Interim dum ille omnium testarum inter lusum consumit, gustantibus adhuc nobis, repositorium allatum est cum corbe , in 'i a igallina erat lignea patetibus in orbem alis, quales esse solent quet' incumbunt oua. Accessere continuo duo incubant. serui&symphonia strepente scrutari paleam coepe- in qua ouaikrunt, erutaque subinde pavonina ova diuisere conui- ceoant abdi uis. Conuertit ad hanc cenam vultum Trimalcio,&amici, ait, pauonis oua eat: inae iussi supponi. Et nachercules timeo ne iam concepta si ur. temptemus tamen si adhuc sorbilia sunt Accipimus nos cochlearia, non minus sex libras pen dentia,ouaque ex farina pingui figura a pertundimus . Ego quidem pene proieci partem meam : nam videbatur mihi iam in pullum coiile. Deinde ut audivi veterem conitiuam, Hic ne, scio quid botii debet este, persecutus putamen manu pinguissimam ficedulam inueni piperatio vitello pi, pro vitello, perata. Iam Trimalcio eadem omnia lusu intermittio piperato poposcerat, feceratque potestatem clara voce, si quis nostrum iterum vellet mulsum sumere, cum subito signum symphonia datur, & gustatoria pariter a chororantate rapiuntur. Ceterum inter tumultum cum forte

parapsis excidisset;&puer iacentem sustulisset, ani- rati parapsis maduertit Trimalcio colaphisque obiurgare puerum, i*g xvxaec proiicere rursus parapsidem iussit. Infecutusque est

echicarius,argentumque inter reliqua purgamxta sco- is coepit verrere. Laudatus propter elegantias dominus,' Equum, inquit, Mars amat, itaque iussit senex Aquum uam cuique mensam assignari. Obiter ei praedic & per discessum serui minorem nobis aestum sua frequentia fa-:ient. Statim allatae sunt amphorae vitriae diligenter ipsatet,quarum in ceruicibus pittacia erant affixa cum sublata ioc titulo , FALERNvM OPIMIANvM ANNO- hoc est. gypso .vM CENTu M. Dum titulos perlegimus, complo--Pq p. in t Trimalcio manus,&,heu, inquit, ergo diutius vivit Jerum est, vinum Opimianum praesto, heri non tamonum posui, & multo honestiores cenabant. Potanibus ergo, & accuratissime nobis lautitias mirantibus

37쪽

18 PET. ARBITRI

laruam argenteam attulit seruus sic aptam , ut atticuli eius vertebraeque locatq in omnem partem flecterentur. Hanc cum super mensam semel iterumque abiecise set,& catenatio mobilis aliquot figuras exprimeret, Trimalcio adiecid

instar tu Heu, heu nos miseros, tuam totus homuncio nilest. bis rost 'in. Sie erimus cunctipostquam nos auferet Orcusevit caditetrum' vivamus, dum licet esse bene.

uetis insecutum est plane non pro

init pomndum expectatione magnum. Novitas tamen omnium cou-

uertit oculos. repositorium enim rotundum xij. habeluia. um Nil ei posita, superque proprium, conue- -- s,l.M. is uicinemque materiae,structor imposuerat cibum, super permeat corona arietem , cicer arietinum : stiper taurum, bubale it diu requem stum: super geminos, testiculos, ac Menes: super ean-

- His cox*nd super leonem, ficum asticanam: si seisis qua Ais., virginem, sericulam: super libram, statera, in cur o mature, ius altera parte scriblita erat,in altera placenta: superpit. odopetam:isuper capricornum, locustam timet ' --: super aquarium,anserem: super pisces,duos f. i. Iv. n ulni, In medio autem cespes cum herbis excisus f staret seolpiu uum sustinebat. Circunferebat AEgyptius puer clibano

eiusdem no argenteo panem, atque ipse etiam teterrima voce de 'Laserpiciario minio canticum extorquet.Nos ut tristiores ad tam viles accessimus cibos, Suadeo , inquit Trimalcio, cenemus, hoc est ius cenae . haec ut dixit ad symphoniam arii. tripudiantes procurrerunt, superioremque partem repositiri j abstulerunt. quo facto videmus infra, scilicet in altero ferculo altilia & sumina, leporemque in medio pennis suboritatum, ut phgasus videretur. Notauimus etiam circa angulos rhpositorij Marsias IIII. ex quorum iniculis,' quarum piperatum currebat super pisces, qui in Euripo natabant. Damus omnes plausum a familia coeptum,ae res electissimas ridentes adgredimur.Non minus re Trimalcio eiusmodi ' methodo laetus. Carpe, inquit,

processit statim scissor, & ad symphoniam ' ita gesti

xellieulatus culatus lacerauit obsonium, ut putares Datium hyiis. draule cantante pugnare. Ingerebat nihilominus T

minis pi e et laserpitio&minio

intorquet. viri culta interulis aquarii cuir.-thodio, ira situ.

38쪽

s AT TU CON,

modio lentissima voce, Carpe. Ego subicatus ad aliquam urbanitatem toties iteratam vocem pertinere, non erubui eum qui supra me accumbebat, hoc ipsum interrogare. at ille qui saepius eiusmodi ludos spectauerat. vides,inquit,illum qui obsonium carpit, Carpus vocatur. itaque quotiescunque dicit, Carpe, eodem verbo & vocat & imperat ' Non potui amplius quicquam gustare, sed conuersus ad eum ut plurima exciperem, longe ' arcessere fabulas crepusciscitarique quae esset illa mulier, quae huc atque illuc discurreret. uxor, inquit, Trimalcionis Fortunata appellatur, quae nummos modio metitur. Et modo quid fuit ' Ignoscet mihi Genius tuus, noluisses de manu eius panem accipere. Nunc nec quid, nec quare. in coelum ab it, ac Trimalcionis 'topanta est. ad summam, mero meridie si dixerit illi tenebras esse, credet. Comprobamus tum, varioque sermone garrimus, et poetarum coepit esse mentio, diuque summa carminis penes Mopsum Thracem memorata ' est, donec Trimalcio, Rogo, inquit, Magister, quid putes inter Ciceronem ,& Publium interesse. Ego alterum puto disertiorem fuisse, alterum honestiorem. Quid enim his melius dici potest e

- Lumiuiae HS. Martis marceut moenia, Tuo palato claususpauo nascitur, Plumato amigctus aureo Babylonico.G allina libi Numidica: tibi Gallusspa A. Ciconia etiam 'grata, peregrina, hospita, Pittaticultrix ,gracilipes, crotali tria: Auis exul hiemis, titulus tepidi temporis, Ie equitiae nidum in cacabo fecit meo margarita cara tribacea indica' - Autot matrona ' obreata fateri pelagiti Tollat pedes indomita inibato extraneo, Smaragdum ad quam ren, o. ridem, pretiosum oui um', ro carchedonios opta. lanes lapideos,

sermonis e sta ne quarer tabiit. hierophantastris in v. e. 3 Luxurie revictu at. ritu. exclusus M. lautus. peregrina, grata, abGrsca, Sic versu pro frit non corablistria

tibi bacca

39쪽

A quum est

induere Pilth.

Nisi mi scintillent ' probitarum est ea bini cularum: A Equum est enim ducem nuptam oenium ' texissem Palam prosare nudum in nebula linea

arundinum.

istar micaricum H eta, quae curae Mortalos

indormiuit

mortis

iungerer a

Neque fax ulla in prcsidio erat, quae iter aperiret edirantibus, nec silentium noctis iam mediae promittebat occurrentium lumen. Accedebat huc ebrietas ct imprudentia locorum, etiam interdiu obscura. itaque cum hora pene tota, per omnes scirpos 'gastrarumque eminentium fragmenta traxissemus cruentos pedes, tandem expliciti acumine Gitonis sumus. Prudens enim pridie cum luce etiam clara timeret errorem omnes pilas colomnasque notauerat, ' certaque liniameta evicerunt spississimam noctem, & notabili candore ostenderunt errantibus viam. Mamuis non minus sudoris habuimus etiam postquam ad stabulum pedi uenimus. Anus enim ipsa inter diuersitores dautius ingurgitata, ne ignem quide admotum sensistet,& fors- tam pernoctassemus in limine, ni tabellarius Trimaleionis inuenisset' vehiculis diues. Non diu ergo tumultuatus stabuli ianuam effregit, de nos per eandem terram admisit ualis noes fuit illi dii deaeque, Eam mollis thoram haesimus ealentes Et trans udimus hine re hine labellis

Errantes animas, malite' curae,

Mortalis ego sic perire coepi.Sine causa gratulor mihi Nam cum solutus mero amisissem ebrias manus: Ascyltos omnis iniuriae inuentor subduxit mihi nocte puerum, & in lectum transtulit suum,volutatusque liberius cum fratre non suo sue nossenticia te iniuriam, siue dissimulante, ' in dormitauit alienis amplexibus oblitus iuris humani. Itaque ero ut experrelius pertractaui gaudio dispoliatum thoi vi qua est amantibus fides, ego dubitaui an utrumque traiicerem gladio , somnumque ' morti ingererem. Tutius demum secutus consilium, Gytona quide velaberibus excitaub Ascylton autem truci intuens vultu: niam, inquam,fidem scelere violasti,& commune

40쪽

aniicitiam; res tuas ocrus tolle, ec alium locum quem polluas quaere. Non repugnauit illq, sed postquam o ptima fide partiti manubias sumus, Age, inquit, nunc,& puerum diuidamus. Iocari putabam discedentem. at ille gladium parricidiali manu strinxit:&, non frueris. inquit, hac praeda, super quam solus incumbis. Partem meam necesse est vel hoc gladio ' contentus abscindam Idem ego ex altera parte feci, & intorto circa brachium pallio composui ad praeliandum gradum. Inter hanc miserorum dementiam infelicissimus puer tangebat utriusque genua cum fletu, petebatque suppliciter, ne Thebanum par humilis taberna spectaret, iidve singuine mutuo pollueremus familiaritatis clarissimae sacra. Quod si utique proclamabat, facinore opus est, nudo, ecce iugulum, conuertite huc manus, imprimite mucrones: ego mori debeo, qui amicitia sacramentum delevi. Inhibuimus ferrum post has pre-eex,& prior Ascyltos,Ego,inquit, finem discordiae imponam. Puer ipse quem vult sequatur, ut sit illi saltem in eligendo statre salua libertas. Ego vetustissimam consuetudine putabam in sanguinis pignus transisse, nihil timui, imo conditionem praecipiti festinatione rapui,commisique iudici litem, qui ne deliberauit quidem ut videretur cunctatus, verum statim ab extrema parte verbi consurrexit, fratrem Ascylton elegit. Fulminatus hac pronuntiatione, sicut eram sine gladio; in lectulum decidi, &attulissem mihi damnatas nianus, si non inimici victoriae inuidissem. Egreditur superbus curii praemio Ascyltos, & paulo ante chara stimum sibi commilitonem, fortunaeque etiam smilitudine parem in loco peregrino destituit abiectum.

Nomeu simicitia,si quatenis expedit, haeret,. Calaitas in tabula mobile ducit o M. euinfortuna manet, multum eritatis amicia cum recidi, turpi oenitis ora' . frex mi in saeua minium,pater ille Docatur, Filius hie nomen diuitis ille tenet.

fediti obi ridendis incust pagina partes, rediis cies, di iuulaiaperiti

continvis

SEARCH

MENU NAVIGATION