Satyricon Petronij Arbitri viri consularis. Longe quam antea tersius & emendatius ... Accesserunt Iani Douzae praecidanea & Ioan. Richardi notae. Sulpiciae Satyra de edicto Domitiani, & in eam schedasmia Iani Douzae. Cum indice duplici rerum & verbor

발행: 1585년

분량: 370페이지

출처: archive.org

분류: 시와 노래

61쪽

smas manus, Gyto est,Domina succurre. Deilectit aures Tryphcna,iam sua sponte eredentes, raptimque a

puerum devolat. Lichas,nui me optime nouerat, tanquam 5c ipse vocem audisset, accurrit: & nec manu nec taciem meam considerauit: sed continuo ad inguina mea luminibus deflexis mouit ossiciosiun m num. Et salue,inquit, Eucolpi. Miretur nunc aliquis, vlixi nutricem post vicesimum annum cicatricem inuenisse, originis indicem, cum homo prudentissimus cietque cosusis omnibus corporis ' indiciorumque lineam iis, ad unicum sugitivi argumentum tam docte peru nerit Tryphaena lacrymas effudit decepta supplicio: vera enim stigmata credebat captiuorum frontibus impressa,sciscitarique summissimus coepit,quod ergastulum intercepisset errantes, aut cuius ta crudeles m

nus in hoc supplicium durassenti Meruisse quidem co- . tumeliam aliquam fugitiuos, quibus in odium bona sua venissent. Concitatus iracundia prosiliit Lichas, O te, inquit, foeminam simplicem tanquam vulne- , raserro praeparata litteras biberint .vtivam quidem hac se inscriptione frontis maculassent , haberemus inliniet, nos extremum solatium. Nunc ' inimici artibus peti ii sumus & umbrata inscriptione derisi. Volebat Tryphina misereri, quiano totam voluptatem perdiderat:Sed Lichas memor adhuc uxoris corruptae,c tumeliatuque quas in porticu Herculis acceperat, tu bato vehementius vultu proclamat: Deos immortales

rerum humanaru agere cura puto. Intellexim o Tryphaena'nam imprudentes norios in n*strum induxe re nauigium, & quid fecissent, admonuerut pari somniorum consensu Ita vide ut prost illis ignosci, quos ad poenam ipse Deus deduxit. Qimd ad me attinet 'o' sum crudelis,sed vereor ne quod remisero patiar.Tam superstitiosa oratione Tryphaena mutata, negat se interpellare supplicium, immo accedere etiam iustissimi ultioni: nec se minus grandi vexatam iniuria,quam Licham,cuius pudoris digestas in cocione proscripta sit,

, , Me ut puto hominem non ignotum elegerunt ad hoc

62쪽

ossicium legatum,petieruntque ut se reconciliare alia 'quando arvicissimii. Nisi forte putatis iuuenes casu in has plagas incidisse , cum omnis vector nihil prius quaeiat,quam cuius se diligentit credat . Flectite ergo mentes satisfactione lenitas,& patimini liberos homines ire sine iniuria quo destinant. Saeui quoque implacabilesque domini crudelitate suam impediunt,si qua-do poenitentia fugitiuos reduxit,& destitiis hostibus parcimus. Quid ultra petitis, aut quid vultis 3 In conspectu vestro supplices iacent, iuuenes, ingenui,honesta, P, quod utroque potentius est, familiaritate vobis aliquando coniuncti. Si me he cules interuertissent pecunia vestram,si fide proditione laesissent, sitiari t

me potuissetis hac poena quam videtis. Seruitia ecce in frontibus cernitis, & vultus ingenuos voluntaria podinatu lege proscriptos. interpellauit deprecationem Lichas, Et noli, inquit, causam confundere , sed impone singulis modii. Ac primum omnium,si ultro venerunt, cur nudavere crinibus capita 3 vultum enim qui per-inutat,searumdem parat , non satisfactionem. Deinde fit gratia a legato moliebantur, quid ita omnia fecisti,ut quos tuebaris absconderes ' Ex quo apparet casu incidisse noxios in plagas,& te artem quisisse qua nostraea animaduersonis impetum eluderes. Na quod inuidia facis nobis, ingenuos honestosque clamando, vide ne deteriorem facias confidentia causam. Quid debent laesi facere, ubi rei ad poena coniugium 3At enim amicii suerunt mei, eo maiora meruerunt stipplicia. Na qui ignotos i dit,latro appellatur,qui amicos,paulomimis qua parricida. Resoluit Eumolpus tam iniquam declamatione. Et intelligo,inquit, nihil magis obesse iuuenibus miseris,quam quod nocte deposuerum capillos: hoc argumento incidisse in nauem videsur non venis.. se. Quyd velim tam cadi de ad vestras aures perueniat, qua simpliciter gestu est. voluerunt enim ,antequa c5scenderet,exonerara capita molestat superuacuo pd- der sed celerior ventus distulit curationis propolitae Nec tamen putauerunt ad rem pertinere ubi inciperet quod placueratuitaret: quia nee ome, nec lege naus

63쪽

fili nis

dierunt, in iram se oliv

insertam.

gantium nouerant. Q id,inquit Lichas, attinuit stipes plices radere, nisi sorte miserabiliores calui solentiale quaquam quid attinet veritatem per interpretem quae-xere fini id dicis tu latro ' quae sola SaIamandra supercilia tua excussit e cui Deo erinem vovisti s Pharmaceresponde. Obstupueram ego supplicii metu pauidus, nec quid in re manifestissima dicere inueniebam. Tu batus, de deformis praeter spoliati capitis dedecus, perciliorum etiam aequali; cum fronte caluities, ut nimhil nec facere deceret, nec dicere. ut vero spongia uda sacies plorantis detersa est, &liquefactum per totum os atramentum, omnia scilicet lineamenta fuliginea nube ' confudit, in odium se ira conuertit. Negat Eumolpus passurum se ut quisquam ingenuos contra fas

legemque contaminet,interpellatque saeuientium mi nas, non solum voce, sed& manibus. Aderat interpellanti mercenarius comes, ae v ius alterque infirmi

talus vector, solatia magis litis quam vitiam auxilia, Nec quicquam pro me deprecabar, sed intentans in oculos Tryphaent manus,vsurum me viribus meis ci ra liberaque voce clamavi, ni abstineret a Gytone ini iuriam mulier damnata, de in toto nauigio sola verberanda. Accenditar audacia mea iratior Lichas , indignaturque quod ego relicta mea causa tatum pro alio clamo. Nec nus Tryphtoa contumelia saeuit accensa, totiusque nauigij turbam diducit in partei. Hi ne mercenarius tontar ferramenta sua nobis de ipse armatus distribuit: illinc Tryphinae familia nudat e pedit manus. Ac ne ancillarum quidem clamor aciem destituit, uno innium gubernatore relicturum se nauis ministerium denunciante, si non desinat rabies libidine perdit uni collecta. Nihilominus tamen perseuerat dimicantium furor, illis pro ultione, nobis pro vita pugnantibus. M ulti ergo utrinque sine morte labuntur , plures cruenti vulneribus referunt veluti ex praelio pedem, nec tamen cuiusquam ira laxatur.Tunc sortissimas Gy con ad virilia sua admouit nouaculam insertam, minatus se abscissurum tot miseriarum causa n. Inbibuitque Trypha natam grande facinas , non

64쪽

immolata ' missione. Saepius ergo cultrum tonso- om super iugulum meum possi , non magis me occi- alias quam Giton, quod minabatur faeturus: aud iris litet tamen tragoediam implcbanquia sciebat sei aro habere nouaculam qua iam sibi ceruicem prccide

at- , raritet ergo utraque acie cum aepareret futurum noo matarium bellum, aegre expugnauit gubernator, ut caduceatoris more Tryph na inducias faceret Data ergo acceptaque ex patrio more fide protendit ramum ole; a tutela nauigij raptum , atque in colloquium venire ausa: uis furor, exclamat, pacem conuenit tu arma' Quid nos Arae meruere manuis y on Troius ' holiu actu classe vehit deceptipignis Atridae: Nee M iae urens fraterno sanguiue pugnat:

Sed re se emptus amor mires habet. niihifata Hos inter fluctus quis raptis euocat armiscui non est mors onastis y nec vincitepontum,

Gurgitibusque feris alios immittitefluctus. Haec ut turbato clamore mulier effudit, haesit paullo per acies, reuocataeque ad pacem manus intermisere bellum. Initae poenitentiae occasione dux Eumolpus, ct castigato ante vehementissime Licha,tabulas foed

ris signat, queis haec formula erat: Ex animi tui sententia, ut tu Tryphaena, neque iniuriam tibi factam, a Gytone queraris , neque si qui ante hunc diem sactum est obiicies, vii dicabisve aut ullo alio genere, persequendum curabis, ut tu nihil imperabis puero

repuguanti, non amplexum, non osculum, non coitum venere constrictum, nisi pro qua re praesentes numeraueris denarios centum item Licha ex tui animi sententia, ut tu Eucolpion nec . verbo contumeliose insequaris nec vultu, neque quq- res ubi nodie dormiat, aut si quaesieris, pro singulis iniuriis numerabis prcsentes denarios ducentos. In hic . verba foederibus compositis arma deponimus: ne resilua in animis etiam post iusiurandum ira remane-xchri tertia aboleri osculis placet. Exhortantibus uni- offensione

tici uin

v. c. arit. heros ne

hac numerabis

conuiuium v. c . Brim e sonat ergo cautibus

65쪽

iscitatis luget

tranquillita

exultantc. Brit.

h. personat uerus odia detumescunt, epulaeque ad certamen prolatae conciliant hilaritate' concilium. Exonerat cantus totum nauigium,& quia repentina ' tranquillita intermiserat cursum, alius ' exultantes ' quaerebat fure ina pisces: alius hamis blandientibus couellebat pret- D repugnantem. Ecce etiam per antenam pelagiae consederant volucres, quas ' textis arundinibus peritus artifex tetigit. Illae viscatis illigatae viminibus d ferebantur ad manus.Tollebat plumas aura volitantes, pinnasque per maria inanis ' pluma torquebat. Iam Lichas redire mecum in gratia coeperat, iam Triphd tona extrema parte potionis spargebat,cum Eu-lpus & ipse vino solutus dicta voluit in caluos stig- sosque iaculari: donec consumpta frigidissima ur-litate redi jt ad carmina sua et coepitquegiarion dicere. flum formae decus est, cecidere capilli:

Cernant sue comas iri is aberit hiems, .uc Ombra nudata sua iam tempora maerente

Areaque ' attritis ridet adusa pilis. fallax Datura deum : quae orim Assisii A Statis nostragavdia, Infelix, modo crinibus nitebas Phoebo pulchrior,

At nunc tauior aere ,

orti tubere, quod creauit rates futis, lim

mortem citiim venire

Selio iam capitis peri e partem. Plura volebat proferre credo & ineptiora praeteritis eum ancilla Tryphaenae Gitona in partem nauis inferiorem duci corymbioque dominae pueri adornat caput Immo supercilia etiam profert de pyxide, sciteque iactnrae lineamenta secuta , totam illi formamiliam reddidit. Agnouit Tryphaena verum Gytona: lacrymisque turbata, tunc primum bona fide puero basium dedit Ego etiam si repositum in pristi-hum decorem puerum gaudebam , abscondebam i

66쪽

- SAT TU ON. nen frequentius vultum, intelligebamque me nwn arat Militaralatilia detornutate ess* insignitatum, quem asse,

luto dignum nec Lichas suid si crederet: sed huiurinitiae eadem illa succurrit ancilla, euocarimque metion minus decoro exornauit capillamento,imo com-nendatior vultus enituit, quia flaucorum corvm- flauum

Ion erat.

. aeterum Eumolpus & periclitantium aduocatus, aerarientis concordiae auctor,ne sileret sine sabulis hil tas: multa in muliebrem leuitatem coepit iactare: qua iicile adamarent: quam cito etiam filiorum obliui erentur: nullamque esse taminam tam pudicam, uae non peregrina libidine usque ad furorem auer- auesIeretur.

Tetur. nec se tragoedias veteres curare, aut nominarcisis nota,sed sua memoria facta: quae expositura ti,..tem sua: audire. Conuersis igitur omnium in memoria fa- vultibus, auribusque sic orsus est: Matrona quaedam phesi tam notae erat pudicitiae, ut vicinarum quoquemtium foeminas ad spectaculum sui euocaret. Haec go cum virum extulisset,non contenta vulgari morenses prosequi crinibus, aut nudatum pectus in . nisectu frequentiae plangere, in conditorium etiam olequuta est defunctum, positumque in hypogaeo, comore, corpus custodire ac fere totis noctibus ebu que coepit. Sic afflictantem se, ac mortem inea persequentem non parentes potuerunt abducere, in propinqui: magistratus vltimo repulsi abierunt.bmplorataque ab omnibus singularig exemplifice- iam diem sine alimento trahebat. absidebat aeriae fidissima ancilla, simulque & lacrymasmmendahat lugenti ,& quotiens defecerat poc-m in monumento lumen,renovabat. una igitur iuta ciuitate fabula erat, solum illud adfulsisae verum dieiti' amo impe exemptu omnis ordinis homines

nniebantur. Cum interim imperator prouinciqi ,nes iussit crucibus adfigi, secundum illam ean-m casulam, in qua recens cadauer matrona deflebat. ox a ergo nocte cum miles,qui cruces asseruabat,

67쪽

m ne quis ad sepulturam corpora detraheret, notasset sistic lumen inter monumen ca clarius fulgens, de gemitii lugeniis audisset: vidio gentis humanae concupiit scire , quis aut 'iuid faceret. Descendit igitur in condito rium: vi saque pulcerrima muliere, primo quasi quo damnet nitio in sernisque imaginibus turbatus substitit: deinde ut ae corpus iacentis conspexit, & lacry- nos considerauit, faciemque unguibus sectam: ratus scilicet quod erat, desiderium extincti non posses initiam pari, attulit in monumentum emulam suam,ccepitque hortari lugentem, ne perseueraret in dolore superuacuo, ac nihil profuturo gemitu pectius diduceret : omnium eandem esse exitum: sed re idem domicilium : & citera, quibus exulceratae mentes ad ta- perculsa ditatem reuocantur. At illa ignota consolatione' percussa, laceravit vehementius pectas , ruptosque crines iuper pectus iacentis imposuit. Non recessit tamen estiles, sed eadem exli ortarione tentauit dare mulie ab eo calae cibum, donec ancilla vini incertum' habeo odore corrupto,primum ipsa porrexit ad humanitatem in- xii tantis victam manum: deinde resecta potione ec ci-b o, expugnare coepit dominet pertinaciam. Et quid

proderit, inquit, hoc tibi, si soluta inedia fueris 3 si tei vivam sepelieris 3 si antequam fata poscant, indemn xum sipiritum effuderisi

I scinerem aut manes credis curaresepultos'

vis tu reuiuiscere reluctantibus fatis extinctum E vssi18 discussi, muliebri errore, quam diu licuerit, lucis commodis stat 3 ipsi in te iacentis corpus commouere debet. ut viva8. Nemo inuitus audit, cum cogitur aut cibum sumere aut vivere. Itaque multer aliquot dierum

abstinentia sicca, passa est trangi pertinaciam duam: hec minus avide se repleuit cibo, quam ancilla, quaeritor micta est. Ceterum scitis quid plerunque soleat tentare humanam facietatem: quibus blanditiis ini

petrauerat miles ut matrona vellet vietere, iisdem etiapudicitiam eius agerestus est, nec deformis aut iiii cundas iuuenis castae videbatur, conciliante gratiam

68쪽

Mori y Nec venit iumentem, quorum consederis arm ' Quid diutius moror ' ne hauc quidem partem corporis mulier abstinuic victorque miles utrunque perruasit. I

cuerunt ergo una, non tantum illa nocte, qua nuptias

fecerunt, sed postero etiam ac tertio die, prcclusis vide licet conditoris foribus: ut quisque ex notis ignotimque ad monumentum venisiet, putasset expirasse su- . per corpus viri pudicissimam uxorem. Ceterum delectatus miles & forma mulieris,' secreto quicquid boni per facultates ' habere poterat, coemebat: & prima istatim nocte in monumentum ferebat. Itaque crucia- xij unius parentes, ut viderunt laxatam custodiam, detraxere nocte pendetem, supremoq; mandauerunt o

siclo. ac miles ' circum 'pectus dum desidet, ut po-stero die vidit unam sine cadauere crucem: veritus sup- peeta plicium, mulieri quid accidisset,exponit: nec se expectaturum iudicis sententiam, sed gladio ius dicturum ignauiae suae: commodet ergo illa perituro locum, & dite fatale conditorium familiari ac viro saceret. Mulier n Gminus misericors quam pudica: Nec istud, H quit, dii

inant, ut eodem tempore duorum mihi carissimorum,ominum duo funera spectem: malo mortuum impendere, quam viuum occidere. Secundum hanc o- ationem, iubet ex arca corpus mariti sui tolli, atquelli quae vacabat cruci adfigi. Vsus est miles ingenio

dirudentissimae feminae. posteroque die populus miraus est, qua ratione mortuus isset in crucem. Rita eo ab se a P. : vere fabula nautae, & erubescente non mediocriter Tryphaena, vultumque suum super ceruicem Gytonis mabiliter ponente. At non Lichas risit, sed iratum ommouens caput: si iustus,inquit, Imperator fuisset, ebuit patrisfamiliae corpus in monumentum referre, nulierem affigere cruci. Non dubie redierat inania

auin ' edile,expilatumque libidinosa migratione na, hedis.igium. Sed nec foederis verba permittebant memiisse: nec hilaritas, quae praeoccupauerat mentes, da-at iracundiae locum. Ceterum Tryphetna in gremio Itonis positas modo implebat osculis pectus, modo

'cina et moliatum crinibus, Ego moestus

69쪽

s'. PET. ARBITRI& impatiens scederis noui, non cibum, non potionem a capiebam, sed obliquis trucibusque oculis utrunq; spectabam. Omnia me oscula vulnerabam, omnes blanditiae, quascunque mulier libidinosa fingebat: nec tame adhuc sciebam virum magis puero irascerer, quod amicam mihi auferret,an amicae, quod puerum corrumperet: Vtraque inimicillima oculis mei, & captiuitate praeterita tristiora. Accedebat huc quod neque Tryphaena me alloquebatur tanquam familiarem, & alia quando gratum sibi amatorem, nec Gy ton me aut tralatilia propinatione dignum iudicabat, aut quod minimum est, sermone communi vocabat. credo veritus ne inter initia coeuntis grati et recentem cicatricem rescinderet. Inundauere pectus lacrymae dolore paratae, gemitusque suspirio tectus amimam pene submouitee Et colpiu porro

In partem voluptatis tentabat admitti, nee domini si percilium induebat, sed amici quaerebat obsequium,ce dum ancilla restilens in haec empiriau ilia et di. Si quid ingenui sanguinis habes,nd plutis illam facies. quam sportam. Si vir fueris, non ibis ad ' spurcam. Hac animi pendentem aligebant . Me nihil magis redebat,quam ne Eumolpus sensisset quicquivi illud tuerat,& homo dicacissimus carminibus vindicaret 'e-

colpium

spini iam ditam

noxiam.

Iurat Eumolpus verbis conceptissimis

ostendebat

ventis alii;

lidior Proram

Dum haec taliaque iactamus, inhorruit mare, nubesque undiq; adductae obruere tenebris diem. Discurrfit nautae ad officia trepidantes, velaque tempestati subducunt. Sed nec certos fluctus ventus impulerat: nec quo destinaret cursum gubernator sciebat: Siciliam modo ventus dabat, saepissime in oram Italici littoris Aquilo ' possestar conuertebat huc illuc obnoxiam pane. Et quod omnibus procellis procellosius erat,iam spis et repente tenebri lucem suppresserant,ut ne proram qu, dem totam gubernator videret. I aq; Hercules pota qua luce manifesta cfualuit, Lichas trepidans ad me supinas porrisit manus: Et tu inquit, Eucolpi, succuse

70쪽

re periclitantibus, id est vestem illam diuinam, sistruque redde nauigio. Per fide miserere quemadmodum quidem soles. Et illum quidem vociferantem in mare lentus excussit, repetitumque infesto purgite procella circumegit atque ausit. Tryphaenam autem prope iam fidelissimi rapuerunt serui, scaphaeque impositam cum maxima sarcinarum parte abduxere: certissimae morti applicitus cum clamore fleui: Et hoc, inquam, a diis

meruimus, ut nos sola morte coniungerent, sed no crudelis fortuna c6cedit. ecce iam rate fluctus euertet: ecceia amplex' amantiu iratum diuidet mare. Igitur si vere Eucolpio dilexisti, ad oscula,dum licet, ultimu hoc gaudiu fatis properantibus rape: haec ut ego dixi,Gyton vectem deposuit meaq; tunica c*ntechus exeruit ad oscu- Ium caput: & ne sic cohaerentes malignior fluctus ' de- distabetet trahere utrunq; Zona circumuenienti praecinxit. Et si nihil aliud certe diutius, inquit 'iucta nos mors feret, iunctos nos vel si voluerit misericors ad idem littus expellere, aut praeteriens aliquis' tralatilia humanitate lapidabit

aut quod ultimum est iratis etiam fluctibus, imprudens tibi

arena componet. Patior ego vinculum extremum, reveluti lecto funebri aptatus expecto mortem iam non molestam. Peragit interim tempestas mandata fatorum , om nesque reliquias nauis expugnat. Non arbor erat relicta, non gubernacula,non funis, aut remus,sed quasi rudis atque infecta materies ibat cum fluctibus, hospites Delim percurrere piscatores paruulis expediti nauigils ad praedam rapiendam: deinde ut aliquos viderunt, qui suas opes defenderent, mutauertit crudelitatem in auxilium, Audimus murmur insolitu & sub diaeta magistri quasi cupientis qxire belluae gemitum. Persequuti igitur sonum, inuenimus Eumolpum sedentem,membranaeque ingenti versus ingerentem . Mirati ergo quod illi va- earet in vicinia mortis poema facere, extrumaximus clamantem, iubemusque bonam habere inentem. At ille interpellatus excanduit, &, Sinite me,inquit, sententiam explere, laborat carmen in fine. Iniicio ego ireneticia manum, iubeoque Gytona accedere, &iti

SEARCH

MENU NAVIGATION