장음표시 사용
371쪽
De colaphis, scillis & fictibus, ecce isti
in quod morosa diligentia , historias ab omni eognitione rem las digesserat, vid. C. Rhadig. lect. antiis lib. I 2. cap. r. Propertius vocat somm.ι Callimachi, quia Musas sibi seripturo per somnum asiisse finxit. vide epistolam Criniti, quae inter epistolas Angeli Politiani I iatur, lib. I a. ephi.'2o. Poeta ipse καλαρμα vocatur in Anthesogia Graec. epigr. lib. I.
Calliviachus piaculum, ludicrum , meum cammentηm ,
Arιctor qui scripsit .mia Callimachi.
372쪽
3 SCAP. XXXVII. VETERUM GENTIL M.
Lustrationes quae iam peculiares : Eorum, qui Trophonii
oraculum constulturi. Item circa Insaniam: Fulmina: Somnia: Funera : Festem : Tempestates bςv ηες. monstra.
Andem spici legitim quorundam Φαραλειποριειων instituam. Fuerunt enim ritus quidam peculiares, qui a reliquis deviantes , quibusdam casibus fuerunt proprii. Trophonii oraculum si qui peterent, antequam in ejus antrum descenderent lustrabantur ritibus a Pausania in Boruticis, descriptis r is Primum dierum certum numerum est ei in aedicula quadam es commorandum, quae Bono Genio, & Fortunae sacra. Illla & alia
, , suscipit expiationum senera , di interdum calidis ex Ercyna Fluvio seri abluit. Carnes ei de victimis large suppeditant. Immolat enim Tro- phonio&fliis r Praeterea Apollini, Saturno, Iovi Regi , Junoni, , Heniochae, Cereri Europae, quam Trophonii nutricem iuisse per
hibent. Aruspex caesarum hostiarum vistera inspectat, unde vatici is natur, num Troplionius placatus consultorem admisiurus sit. Relia ,, qua exta pro nihilo ducuntur, praeter ea quae ea ipsa nocte, qua quisis descendit, mactantur, ariete ad seveam caese. Despendit autem hoc ,, modo: Sacrificuli noctu eum ad Ercynam Fluvium deducunt , oleo, , perungunt pueri duo ex oppidanis annos serme nati tredecim, quosis Hermas, id est, Mercurios nuncupant, qui pro suo captu omnia se ipsis ministiant. Hinc ad duos amnis sontes aucto bibenda est Lethes,, aqua, quo ei cunctorum contingat oblivio; deinde Mnemosynes, , , ut ne effuant ea, quae intra penetralia viderit. Conspecto simulacro, ,, quod a Daedalo fa ctum, nulli nisi ad Trophonium accesturo, a Sa- erdotibus ostenditur, votisque religiose nuncupatis, ad oraculum, , progreditur tunicam indutus lineam, taeniis incinctus, icis populariri bus in pedes inductis. Quomodo aut Oraculum audiatur, S consultor egrediatur, tum apud Pausaniam ipsum, tum apud Erasinum inprovabio : In amro Trophonti vatici lus est, legi possunt.
373쪽
; ues DE LUSTRATIONIBUS CAp. XXXVII.
Insanorum lustrationem ridet Diphilus, apud Clem. Alex. lib. 7.
Pangitur 9 sulphur pariter, pariterque bitumen, Oceanique frementis is alti jungitur unda. At tu, aer, iras per nebulas mihi mitte precanti Anticyram, ut cimicem hunc ferifaciam mihi sucum. Et Menander apud eundem Clementem, dicto libro: D-τι κακοναληθυ ειυς, φιλια ιν αληθὲς φαρμακον , τουτου σ εδει. ιδ ου κεχεις.
vero foret opus. Sed ecce reperisti pharmacum inane, mani, tibi fingis , malo. Iam profuturum crede, fi reformina lustrent in orbem, fontibus lavent tribus, jungamque lentem pariter o multum salem. Sophocles Ajace Mastigoph.
Sed abeo ad lavacra, ct littoralia Prata, ut postquam sordes purgarem meas Iram gravem fugiam Deae. Sacrificiis quoque lustrati insani. Plaut. Menaechm. act. 2. sc. M. Adolescens, quibus hic preciis porci veneunt Sacres sinceri e C . nκmmo. Me. eum a me accipe. Pube te piari de mea pecunia, 'Nam ego quidem insanum esse te certo scio. Horat. lib. 2. sat. s. Non est perjurus, neque sordidus: immolet aquis. Hic porum Laribus; verum ambitiosus , O audax Nariget Anticyram. Hinc
374쪽
CΑp.XXXVII. VETERUM GENTILIUM. 3s
Hinc Lares Grandiles dicti. Αmob. lib. I. Grvndiles adorant Lares. V teres enim pro Grunnio dixerunt grandio. Lares autem grundiles in honorem porcae quae triginta pepererat, Romae constituti. Non. cap. a. g. 337. Quoniam vero Diana, sive Hecate, quae Luna est, ins niae causa videtur esse σελ ιαζομενοις, ideo illi mana pisce sacrificatur , nec alia quam alludentis vocabulie ratio quibusdam videtur. Gesner. de piscibus. pag. 322. Cum Calydonios ebrietati similis suror invassiet, Bacchus Cores Sacerdotis, & Callirrhoes sanguine placatus cst. Pa san. in Achaicis. Propter insaniam quandam matronis Romanis injectam clavus a Dictatore fixus est. Lip. lib. 8. cap. I 8. Propter nimiam scctitatem Lapis Manalis in urbem protrahebatur. Non. Marc. cap. II. s. 32. Fest. Manalis, Fulmina procurabantur, vel antequam serent, vel dum fierent, vel
denique postquam facta essent.
Antequam fierent sollicite curabant , ut ejus incommoda prohib rent , quod vite alba, & suspensis bubonibus fieri putabant. Columell. de re rust. lib. Io. Utque Bris magni prohiberet fulmina Tarchon, Sape suas cades praecinxit vitibus albis. Hinc Amythaonius docuit qua plurima Chiron, Nocturnas crucibus volucres suspendit , ct altis Culminibus vetuit feralia carmina flere.
Fulmina praesentia vel poppysmis vel pisciculis procurabantur. r De poppysmis: Plinius, lib. 28. cap. 2. Fulgetras popuImis adorare
consensusgentium est. Utrum vero ea voce notetur crepitus oris , quem
labris coarctatis ac compressis, subitoque diductis edunt illi qui equis blandiuntur: an qui complosis fit manibus, incertum est. Prius verum esse judicat Politianus, misceli. cap. 3 2. Posterius Turnebus, advers. lib. q. cap. II. qui vocem putat esse fictitiam ad soni expressionem.
Cum tamen ποππυζειν & ποπιτυγος e pura puta Graecia profluxerint,& πρππυγία Hesychio κολοικιcματα dicantur. vid. Guther. de jureman. lib. I. cap. s.
Pisciculis fulmina procurare docuit Numa Pompilius, teste Pl tarcho , lepidum autem ejus cum Iove colloquium describit di Ov
Caede caput, dixit, cui Rex, parebimus, inquit, Cadenda est hortis eruta caepa meis.
Addidi hic hominis sumes: ait ille, capillos,
375쪽
318 DE LUSTRATIONIBUS CAp. XXXVII.
Postulat hic anomam ; cui Nunia, piscis, ait. risit, is bis, inquit, facito mea tela procures, o vir, colloquio non abigende Deum. Thraces autem, dum donat fulguratque, Deo minitantes, sagittas is coelum excutiunt. Herodot. lib. q. st Fulmen fiebat expiatio Sc loci consecratio. Expiatio sacrificio , & migiosa reliquiarum collectione sebat, cui additae preces Jc partium ignitarum sepultura. Sueton. Gesb. cap. q. aro Has fulgur procuranti, aquila exta de manibus rapuit. Apud Luca num , lib. I. Aruns: -- - - dispersos fulminis ignes Colligit, ct terra maesto ιum murmure condit, tDatque locis vomen sacris, tanc admovet aris Electa cervice marem.
Scilicet, dispersas ignis reliquias in unum redegit, deinde tacita isn laque proce addita infra terram abscondidit, atque hic usitatum fuit, ut fulmina in lapides transngurata, hoc est, lapides sumtos pro sulminibu , sepelirent. qui locus si accurate sciatur, nefas est integi, ita ut semper foramine ibi aperto coelum pateat, ut in schedis Festi, a Fulvio Urimo
editis, notatum est ad Scribonianam pateat. Hinc tanta cura Arbores fulguritas, quas lanaticas vocabant. Festus in natica coinquire & procurare Glabant. Plauti servus nequam, in Trinummo, cum senem ab agri hordis dom inio avertere conaretur, eumque dominis maximo damno turne perhiberet et Apa , inquit, Senex, a
Serv. Magis apage dicas , si muta a me aurieris rNam fulgurita hic sunt aurena arbores. Has collucare, coercem, coinquiue necesse erat, id est ea parte ramos .exscindere, 'uade coelo tactaei Meo projecta di ista, quae Messala in xxplicatione x . tab. scripsis , depellendorum malorum fulgurum, vel bisorum erusa fieri. Fest. in Projecta. Quod ex Catonis, derer t. cap. I 39. verbis apertius intelligi potest. Lucum collucare Romano more coportet. Poro piaculo faciis. Sic Nerba compuo. Si Deus, si Dea cujus ilina sacrum .s, uri Πω jussire porta pia a facere, libasce sacri coercendi ergo. Harumque rerum ergo, sive ego , ire quis jussu meo fecerit, uti id recte facturuset. Ejus rei erga re hoc porco praccito immolanda bonas preces precor, uti es volens, propitius mihi, dorus, familiaque nrae , liberastae meis. Harunce
rerum ergo, macte hoc porcp piacula immolanda esto. Quod dicit Cato, s
376쪽
CAp. XXXVII. VETERUM GENTILIUM. sue,
visis meo feceris , de struseriarns intelligendum, de quibus supra, cap. dictum est. Verba Catonis lucem veteri inscriptioni afferre, cicca illa mutuam accipere possunt:
V1I. ID. NOV. SI IUS. DONATUS. L. FABIUS. FORTUNATUS. FRATRES..ARVALIM LUC. D. D. VIA. CAMP. APUD. LAR V. CONV. PER. Q PORC. PRISCUM. MAG. ET. IBI. IMM. QUOD. VI. TEMPESTA r. ICTU. FULMIN ARBOR. SACR. L. D. D. Ai TACT. ARDUER. EARQ. ARBOR. ERUENDAR. FERM PENDENDAR. ADOLENDAR. COMMOLENDAR. ITEM. ALIAR. RESTITUENDAR. CAUSA. OPERIS INCROANDI. ARAE. TEMPORA U SACR. D. D. REFICIEND. EJUS. REI. CAUSA.LUSTR. MISS. SUOVETAURILIB. MAJOR. ITEM. ANTE. AED. D. λB. F. A. JUNCT. N. II. ITEM AD. AR. TEMPOR. DIS. INF. s. S. PN. PATR. ARIET. II. JOVI. VERBEC. II. MARTI. PATRI. ULT. N. RIET. Is. SIVE. DEO. SIVE. DEAE. VERB. IL JUN D. D. OV. N. ILVIRGINIB. DIV. QV. N. II. FAM. DIV. VERB. N. II. MATRI. LAMCU. N. U. FONT. VERB. II. LARIB. VERB. II. FLOR. OV. N. IrSUMMAN. PATR. VERB. ATROS. II. VESTAE. MATRI. CV. II. VriSCOR. DEOR. DEARQ. OV. II. ITEM. A DOLEND. COINQ. CU. ILET. ANTE. CHSAR. GENIO. D. N. SEvERL ALEXANDRI. AUG. T. A. ITEM. DIVIS N. XX. VERBEC. XX. Quae sic extenduntur: Fratres Arvales in Luco Dea Diae, via Campana , apud lapidem quintum convenerunt, per C um Porciliam Priscum magi-srum , ct ibi immolarunt. quod vi tempestatis, ictu fulminis, arbores sacri
laci Deaedia attacia arduerint, earumque arborum eruendarum, ferrendarum, pendendarum, adolendarum, commolendarum, item aliarum restituendarum causa, operisque incro.tndι.tra temporales, sacra Dea Dia,reficiendae. Eius rei causa lustrum missum Suovetaurilibus majoribas. Item iste aedem Dea Dia, bovem faminam ambiegnis iunctis nefrenibus duabus. Item ad aram temporalem Diis Inferis, supra scriptis. Pano Patri, arietes duo. Pori verbeees
duo. Murti Patri Ultori arietes nefrendes duas. Familia Diva. verbeces nefrendes duo. Matri Larium ores nefrendes duas. Fontibus, Periaces nefrendes dua. Flora ores nefrendes duas. Summano Patri, verbeces viros duo. Vesa mat i ores duas.. Vescoram Deorum Dearumque opes duas. Item ado tendarum coinquiendarum oves duas. Et Caesaris Genio Domini nostri Severi Alexandri Augusti taurum auratum. Item Diris nostris viginti, verbeces viginti. Inscriptionem lianc notis illustravit Gutherius, de jure man. lib. I. cap. q. quem vide. Idem, eodem libro, cap. s. aliud cujusdam instimptionis fragmentum sic explet:
C. VICTORI y. GETA. ΕΤ. CAND. M. VALERIUS. JUNIANUS. VOLUSIUS. SATURNINUS. P. CORNEL. HERACLEO. OPTIANUS. ISDEM. COS. IN. LUCO. DEAE. DIAE. TI. IULIUS. IULIANUS. ALE
377쪽
XANDER. PER. PROMAGI STRUM. CONVENERE. CA USA. LUCI. CO-INOUIENDI. ET. OPERIS. FACIUNDI. IBIQUE. VACCAM. HORNAM. IMMOLARUNT. IBIQUE. SACERDOTES. IN. TETRASTYLO. CONSEDERUNr. ET. EX. SAERIFICIO. SOLENNI. SPICIS. VITIATIS. LinCUM. DEAE. DIAE. SUMMOTO. ASCENDERUNT. IBIQUE. TI. J LIUM. JULIANUM. PRO FLAMINE. MAGNAS. OPIMAS. IMMOLARE DEAE. DIAE. FECERUNT. DEINDE. CORONIS. INLATIS. SIGNISQUE. UNCTIS. C. VICTORIUS. CUM . COLLEGIS. IN. SATURNALIA. SECUNDA . MAG. ANNUUM. INTULERUNT. IBIQUE. IMMOLARUNT.
Procuratio Fulminis ad Aruspices rejecta , a quibus proditum est in singulis arboribus , quot genera insita sint, uno ictu tot fulmina fieri
in illud, quod fulmen concepit. Varro de re rust. lib. I. cap. 6 o. Item ad Triumviros. Livius, lib. 23. cap. 7. Comitia a Praetore Urbano de S
natus sententia plebisque scitu sunt habita : quibus creati sunt striumviri bini, uni scris conquirendis an coinquiendis P in donisque prognandis ralteri reficiendis aedibus Fortuna , ct Matris Matuta: Quae procuratio Fratribus Arvalibus commissa in lucis aut arboribus attaciis, cum ar-Vorum sacerdotes essent, sacraque publica ambarvalibus sacerent. Cum
aedes Iovis & Minervae de coelo tactae essent, Nero ex Aruspicum responso Urbem lustravit. Tacit. annal. II. c. 2 q. Alias prodigia, spretis Plerunque Aruspicibus , ex libris Sibyllinis procurata asserit Varro, lib. i. descenicis Originibus. Loci consecratio in eo consistebat, quod fieret statim religiosus. F Rus : Falguritum, id quod est fulmine ictum, qui locus flatim putabatur feri religiosus, quod eum Deus bi dicasse videretur. Quod Caesarem Augustum
impulit, ut arcam in Palatio a se emtam consecrarit, Dio, lib. 49. α Apollini consecrarit, quod de coelo tacta esset, ἐπειδὴ κεραυνος ες αῖ-
quod bimae pecudes immolentur. Non. cap. I. A. 26 . ct Fest. in Bide Ol. Obstita & Fanatica quoque haec loca dicebantur, quae nec intueri nec calcari fas esse fulgurales pronuntiant libri. Amm. Marcell. lib. 23.
Plui. in Pyrrho: τα κύαζαλλο α τρῖs κεραυνοῖς ανέμζία μυειν-ία. Loca qua fulmine Ulantur manere inaccessa. ideoque ara superimposita est, quae Puteal , vel capitium, φορμον, ἱερῆ Φραγμος, ἱερος το ' πε- Gl . vett. Operculum vocat Ulpianus ; leg. a 3. I.fin. M leg. i . D. de act. Cm t. Somnia expiaturi Diis ea narrabant. Propert. lib. 2. eleg. 29. Ibat o antiquae narratum somnia Vesta,
Non sibi, ne re nubi qua nocitura forent. Turi P.
378쪽
Cλμ. XVII. V ET ERUM GENTILIUM . sci
Dicam ad aetherem, si quod hoc est remedium. Sic solent qui in luctu sunt , quos cum ipsa solitudine saepe loqui des ctat. ut illa apud Ennium nutrix, de qua Cicero I. Tuscul. Cupido cepit miseram nunc me, p loqui
Caeso atque terra Medea miserias.
Plaut. Merc. act. I. sc. I. Non ego idem facio, sit alios in comediis Vidi facere amatores, qui aut nocti, aut die, Aut Soli, aut Luna miserias narrant suas. Theognetus apud Athehaeum, lib. I. & Is. πεφιλοcόφηκας υιουραν λαλων. Philosophatus es terra ac coelo loquens. Inprimis autem narrabant SOLI. Euripid. Electr:
Ad quae Scholiastes : τοῖς παλαίοκ εΘύγ b , αποτροπια ψας τις κλει γεα ω τα ονείρατα. Veteribus mos fuit, ut Sol somnia narrarent aνπ- runcantes. Sic agit Clytaemnestra in eadem Sophoclis Electra r' A γαρ προοεῖδον νυκ7ὶ τῆ ε φάγοιlα διοσων ονείρων. c c. Ratio hujus superstitionis haec tae videtur, quod Solem vivere ex porciani motu colligerent, imo eum ratione praeditum , plurimi etiam eum esse crediderunt. Praeterea quemadmodum Sol sua luce tenebras fugat, mundumque illuminat: ita noctis species somniaque discutere,& irrita reddore putabatur. nox enim somniorum parens habebatur, cui radiatus & lucidus Sol contrarius est. vid. Turneb. adv. lib. 7. cap. 26. Alias autem sacrificiis somnia procurabant, ut supra , cq. '. prob
Funera expiabant tum absentes, tum praesentes: Absentes ad os hominis mortui sacra faciebant. Finus: Membrum abscindi mortuo dicebatur , cum digitus decidebatur, ad quod serratum justa facerent , reliquo corpore combusto. Fiebat hoc si in bello, aut ps regre quis esset mortuus. molestum enim suissct ad eum locum amico exsequiarum causa evocare, ubi quis bello occubuisset, vel ubi civis Z Σ R
379쪽
361 DE LUSTRATIONIBUS CAp. XXXVII.
Romanus inter peregrinos mortem obiiset. Legibus x II. labb. sic cautum filii: Homini mortuo ne ossa legito, qM post funus faciat: Extra quam si militia aut peregre mortuus sit. Hoc voluerunt X viri; ut posteaquam crematum corpus est, ossa e cineribus legantur, statimque loco proximo in terram condantur , ne si in alium locum sepeliendi causa deportarentur , luctus & sumtus duplicarentur. Excipitur autem hac lege , si quis in militia aut peregre lit mortuus, ubi scilicet funus ei fieri non
licuerit, tum cnim neque luctus, neque sumtus augetur. Plutaris. qua'. Rom. 73. Itaque in Pandectis in sumtus funeris probatur, cum peregre mortuus in suum transtertur. l. es. I . M. impensa. o l. Diri fratres. 39. D. de religios. 9sumi. Du. Praesentes funera tum sanguine, tum cibis expiabant. Sanguine vel alieno, vel proprio. Serv. ad Ia. AEneid. v. 6o6Moris fuit apud veteres, ut ante rogos humanus sanguis emitteretur, vel captivorum, vel gladiatorum , quorum si forte. copia non fuisset, laniantes genas suum effundebaut cruorem , ut rogis illa imito constitueretur. Timens endum cauetum lege duodecim tabularum, ne mulieres carperent faciem ,
his verbis: Mulier faciem ne carpito. De captivis & gladiatoribus supra cap. 22. dictum a nobis et f. Idem Servius, ad s. aeneid. v. 67. Urmantur anima lacte ct sanguine delectari. Varro quoque dicit, mulieres exsequiis o lucta ideo solitas ora lacerare, ut sanguine sense inferis satis faciant. quare etiam institutuum est, ut apud sepulchra ct victima cadan
Cibis: De lacte modo Servius: de Vino inserio, cap. 2 3. dictum. Celebre inprimis Silicernium. De vocis notatione vid. Iunium, ad Tertuli. apolog. cap. I 3. & Vossium in etymologico. Usum indicat Festus: Silicernium erat genus farciminis, quo fletu familia purgabatur. Varro Meleagr. apud Nonium. cap. I. g. 233. Funus exsequiati laute ad sepulchrum antiquo mare silicernium confecimus. Arnob. lib. 7. ad Q.
gentes. Quid hac bi volunt, apexabones, silicernia, longari e qua sunt
nomina, ct farciminiam genera, hirquina alia sanguine , comminatis alia inculcata pulmonibus.
Propter Pestem praeter alias lustrationes Clavus quoque a Dictatore fixus, Liv. lib. 7. cap. s. Cum medios forte ludos sDeorum placandorum causa institutos circus Tiberi superfuse irrigatus impedi sset, id vero , velut ηversis jam Diis, aspernantibusque placamina ira, ingentem terrorem fecit
Itaque C. Genutio. L. AE lio M ero ii. Cos. cum piaculo rum mutaco I scio auemas, et iam corpora morbi ascerent, repetitum ex seniorem
380쪽
p. XXXVrr. VETERUM GENTILIUM. 36s
memoria dicitur, psilentiam quondam claro ab Dictatore fixo sc datam esse. Ea religione 'uddhctus senatus Dictatorim clari 1gendi causa dici j sit.
Iterum , lib. 8. cum de veneficiis primo Romae quaereretur, ad hoc remedium , tanquam ad sacram anchoram Patres coniugerunt. Contra Tempestates & grandines Lustratio multiplex. Pallad. de remst. lib. I. cap. 33. Contra grandinem multa dicuntur. patino roseo mola cooperitur, it cm cruenta secares contra calam minaciter levantur. Item omne
horti spacium alba vire praecingitur , vel xoctua pexnis patentibus extensa sustitur. Senec. quaest. natur. lib. q. cap. 6.βώosdam peritos observanda rum nubium es e Urmant, ct predicere chm grando fatura sit, ohoci te istere usu ipse potuisse, cum colorem nubium notassent, quem toties grando insequebatur. Illud incredibile Cleonis fuis e publii e praepostos vλα ςς speculatores futura grandinis. Hi cam signum dedi sent, adesse jam grandinem, quid expectas ut homines ad pι natas discurrerent aut ad scortear Imo pro se quisque alius agnum immolabat, alius pullum. Protinus autem illa nubes alio declinabant, cum aliquid gusta sent sanguinis. Hoc rides. Accipe quod rideas. Si quis nec agnum, nee pallam habebat, quod ne damno feri poterat, manus bi asserebat. Et ne tu aridas aut credetis existimes nubes, de tum suum bene acuto graphio pungebat, ct hoc sanguine litabat. Nec minus ab hujus agello grando se avertebat, quam ab illo, in quo majoribus hostiis exorata erat. Et cap. seq. addit, judicia constituta suisse in eos , quibus delegata erat cura providendae tempestatis, quod negligentra eorum vincar vapulassent, aut segetes procidissent. Plutarch. sympos. lib. 7. cap. 7. grando ab iis, qui ei observanda sunt praefecti, sanguine talpa, vel
αιμαξαν - δαέυλον, ἀζών ουτ Θιμα'ι. Ajunt Magos, qui sunt Cleonis , observantes subumia nubium, quae erunt grandines Haculatura , cantiacis o sacri sciis irartim minas depellere. quod M sorte eis quandoque desuerit animal, cruentosito digito sacriscant. Apud Amm. Marcell. lib. I9. dum Tertullus apud ostia in aede sacriscat Castorum, tranquillitas mare mollivit. Horat. Epod. IO. Libidinosus immolabitur caper , Et agra tempestatibus: .
Si autem monstrosa fuit let lcmpcssas, ut lapidibus piserit Novei diale sacrum insilucbatur, quod primo Tullo Hostilio Romae rcgnante Z E a fa um