장음표시 사용
591쪽
s. V. Luid de M. Antonio Oerio Sabellico. I. π Ngenue fateris, Bergomensem praeeessisse Sabellicum in afferendo I Monaehatum sancti I rancisci, & Marqueet, qui ex adverso Sabelli
cum Bergonienti priorem suisse magnopere contendebat, dupliciter e rata . Attamen licet me rem clare consecisse concedas, dicis nihilominus. quod volebam me diminute probasse, quippe tempus, quo Sabellicus Enneades suas absolvit, non ostendi. Eas sub annum MDiv. terminaesse
recte probas; & proinde saltem quoad secundum Tomum posteriores essGopere Bergomensis , quod ego anno NDII. vel MDII i. editum a firmabam. Infers ergo, non potuisse Bergomensem vices rependere Sabellico, eumve laudare propter affertum ab eo Monachatum sancti Francisci, quem adhuc non prodiderat, sed producturus erat anno post editionem Ber gomensis sequenti, sed aliunde vel ob aliam ea usiani digno collonesta elogio. II. Diligentiam laudo tuam in perscrutando tempore, quo Sabellicus suam clausit Rapisdiam , & probo : sed inanem in hac re operam toposuisse existimo. Ego satis Q perque probatum putavi , totum hoc Sabellici opus praecessisse ultimum illud auctarium Orgomensis, dum illud ipsium a Sabellico plurimis voluminibus seriptum enarrat Bergomensis , divinumque opus , 8c omni admiratione dignum pronunciat. Non ergo unum volumen, sed plura , neque primum dumtaxat Tomum , sed & secundum etiam perspexerat, idque facile potuisse manifestum est . Uterque erat status Veneti , in eademque Uenetiarum urbe concurrerunt νediditque , uti tu asseris , Sabellieus volumen secundum anno MDIU suumque supplementum supplementi Bergomensis anno MOVI. , uti x-preta habetur his verbis ad operis ealeem. Explieit supplementum supplementi Chronicarum , diligenter idi Meurate revisum , atque correctum , Venetiis Impressum opera ct impensa Georgia de Ruseonibus, anno a nativitate Christi reo vi. diei v. Ma I, regnante Leonardo I redam Venetiarum Pristi . Quod autem dicis num. 7 i. me asseruisse hoc opus editum fuisse anno ΜDir. aut Μorit. nescio unde illud desumpseris. Dixi Bergo-
mensem usque ad illum annum deduxisse suam historiam , quod in ipsa licet aspicere . Eam ipse his conclusit. Iteratosterfectum hoc opus, imo castigatius repercussum per mesitIκ. Kalendas Aprilis anno a Natali Christiano tertio supra milissimum quingentesmum , In conventu visira sanni Augasini Bergomi, mihi vero a natisitat exagoimo nono . Subjecit dein de anno Nov. epistolam ad Aloysium Tatam Episcopum Darentinum , Cardinalis Antonioli, cui opus dedicaverat, alumnum & samiliarem . Deinde anno sequenti M vi. fuit opus impressum. Vide, quaeso, an Ber gon ensis potuerit videre totum opus Enneadum Sabellici anno MDIU. editum. vel etiam ante editionem apud ipsum Auctorem conspicere, &persunctorie percurrere, vel per litteras moneri de operis progressu, &afferto Monachatu sancti Francisti. Illud tamdem liquet, quod ego conabar ostendere , in adstruendo hoc Monachatu Bergomensem facem praetulisse.
592쪽
Defensio Sectio VIII. s8is. VI.
I de Pol doro Ver lio . I. T T Titegre tulit MarqueΣ Sabellicum dici Bergomens posteriorem ,
illumque ab isto hanc accepisse opinionem Monachatus , ita voluit Polydorum non a Bergomensi, sed a Sabellico , ut qui prius scripserat . eamdem mutuasse. Huc tendit discursus dissertatoris , hoc lehori conatur persuadere. Id ego intellexi , id scripsi, produxisse scilicet Mar-queet alium testem , Polydorum Uergilium Bergomen si priorem nimirum in scribendo & testi scando hoc Monachatu )aetate , vel tempore non seniorem, sed aequalem; et si videantur Paulus Iovius, & Jacobus Gualterius aliquanto anteriorem Bergomen si constititisse. His verbis declaravimentem MarqueZ , sed tibi non videor assecutus, etsi adhuc me putem attigisse . Qui totus in eo erat, ut probaret neque Sabellicum, neque Polydorum ex Bergomensi rem hane accepisse, priores & anteriores saltem in stribendo contendebat. Quanthinivis ex illius sententia suerint Polydorus & Bergomensis tempore aequales , dum tamen Polydorum prius seripsisse vult, consequenter in hae opinione testem vult priorem,
II. Quid hic tantopere tibi displicuit, ut me non leviter in pluribus errasse, & infideliter Marquet explicasse longa verborum serie disserueris i Tu Bergo mensem & Polydorum tempore vis aequales; tales constitui, sed adiecisse dicis aetate, ut uberius convincerem MarqueZ , dum facile fuit ostendere, Polydorum annis suisse juniorem. Ego idem reputavi ,3c aetate & tempore suisse aequales , atque nomen pro tempore sumps ea ratione , qua dicimus , aliquid hac nostra aetate , seu tempore contigisse . Hoc est quaerere nodum in scirpo , &ad singula verba stabiem scalpere , & ad jurgia provocare . Ista despicio , licet ea tu tantopere cures, ut minimum cures tui Magistri errores prodere, dum me in aliquo errorculo liceat suggillare. Cape hie exemplum . Refero Marqueet citasse hunc, de quo agimus Polydorum I. 7. de Inventoribus rerum c. a. Actustatim carpis , notasque non citasse hic Marquer caput q. sed i q. Uerum est , idque ego tacui, judicans potius errorem esse , sive amanuensis , sive
Typographi, quam tu, Magistri, quem adeo despuisse non suspicor , ut nesciret in lib. 7. Polydori pauciora esse capita , quam quod ille possit
citare quartumdecimum ; totum enim illum librum Polydorus Octo eapitibus absolvit . Ego errorem occulueram & obtexeram , tu prodis & detegis ; atque ut aliquis meus vel etiam in ei tando appareat, inscitiam tui prodis Magistri. Ego bene Polydorum citavi, sciant tamen omnes Mar-queZ male citasse , ut & ego nota aliqua laborem , dum malam citationem male non recitavi. Toto hoc tuo labore id non es assecutus , ut Bergo
mensis cadat primatu, ille prior est Sabellico ,3c Uergilio in hae assertione , & Polydorus ab ipso , Sabellicus ab isto, vel a Bergo menti eamdem
De Iutobo Philippo Bergomensi judiciam . I. T T Ie paulo amplius immorandum , & confirmandus in prioratu I 1 Bergomensis , qui omnem huic controversiae ansam ministravit. Henricum , Iordanum, Coriolanum , quos priores voluisti, posteriores
593쪽
ut essent, effeci. Hunc postremum aliud egisse , alios duos de hoc non egisse monstravi. Praecesserunt illi quidem Bergomensem , non opinione, sed tempore : ille opinione praeivit, tempore subsecutus . Ut in hac re sententiam dixit, non desuerunt qui rem novam vetustam sacerent, adstitis & protractis in testimonium priscis Auctoribus. Sed dum alienum advehitur, & spurium assigitur , vitium in ipso se prodit contextu ; nec enim bene cohaerent propria & adulterina . Genuinus hic partus totius fuit Bergomensis, Henrico 3c Iordano plane adventilius . Abunde ita moedocuisse putavi, tum aequalium Auctorum Mariani Florentini, & Ludo- viei Prutent testimoniis I tum ingenti pondere rationum . Haec tu noccipendis, & injuriosam censes Mariani, aut appendiciarii narrationem; minusque succenses ad mitiorem Ludovici Pruleni censuram. Ille planet asseruit, Bergomensem haec primum excogitasse ,& chirographum obtrusisse riste Bergomensem veluti primum aggrestus est assertorem , & circa chirographum putat ab aliis elusum. Hoc tibi magis placet , & si cupis , mihi magis placebit; neque enim valde curo an ille fefellerit, sive ipis salsius sit: solum id mihi curae, falsum inanis opinionis evertere iandamentum , quod nec Auctor aspexit , nec prodit a quibus accepit. Per tres serme annorum centurias omnino delitu it, nec fuit qui luce donaret; Scqui primus producit, aliquando visum enarrat. II. Valde doles confictae, sive adinventae insimulari Bergomensem assertionis , & calumniam putas asserere eum voluisse cuculum cumuae , moderatorem moderatori , ct lycipulatum sancti Francisci magisterio ponere Bona enturae . Ne impune is ixerit Bernardinus Tomitanus , sanctum Bonaventuram vestis formam Augustinianis praescripsisse, prodiisse dicitur Bergomensis, qui Monachatum sancti Francisci adstruat Augustinianum. Sed si haec fers impatienter, ut quid in idem cum tuo magistro crimen incidisti Z Propterea asseritis , R. P. Antonium Daeta adinvenisse praesidentiam sancti Bonaventurae in Capitulo generali Augustiniano , traditamque ab eo formam habitus, 3c normam vivendi, quia legerat apud Hieronymum Romanum hunc discipulatum sanisti Francisci ut injuriae , inquit MarqueZ , injuriam rependeret , hane adinvenis, fabulamque retexuis. Nonne hoc idem crimen, quod tu in me condemnas Ego retuli quod Auctor Appendicis Bergomensis coaevus enarravit. Marqueet nullum habuit suae increpationis ducem, habuit tamen Daeta suae assertionis. Volaterranus praeivit, sequutus est DaZa . In quo peccavit Z in eo sortasse , quod rei pondus non libraverit, & veritatem diligentius non indagarit Z Non tamen ille sabulam adinvenit, neque pri--mus injuriam advexit. Quod ego etiam Bergomensi objeci, fuit qui praedoceret; eumque tamquam unicum siub illud tempus Monachatus auctorem Ludovicus Pru tenus suscepit refellendum. Eodem tempore floruerunt, eodem scripserunt, & quod ille paulo ante recudit. hic tamquam novum quid & ab unica prodiens Bergomens s ossicina solerterim pugnavit. Neque tamen Bergomensis in postrema sua editione , aut additione supplementi, hac se novitate purgavit, aut in alium se priorem
sententiam rejecit. Prutent Opus editum est anno MCCCCXCVIII. Ber-gomensis suum opus correxit & auxit anno MDIii. & luce donavit anno MDv I. nec tamen in sui defensionem, aut in admirandae assertionis confirmationem alios testes , seu priores Auctores adduxit.
III. Dicis num. 76 i. hominem suisse veridieum ,& si quae deprehendit se minus vere, aut reiste in prima editione scripsisse, in postrema correxisse , uti exemplo est , quod se retractavit in iis , quae dixit circa originem Canonicorum regularium sancti Augustini. Illud mihi retractationis loco est , quod in aliis editionibus deest, & in postrema ad an
594쪽
num ΜCCIX. adjunxit. Teneat, inquit, unusquisque in hoe , quod bi acuerit, nam ipse me sera Haisse in Me exutimo ) eum non sit de amri Bodei Neque enim facile crediderim , eum in postrema editione ,& ultima senectute liberam saetarum optionem , quam vellet in hac re, si latentiam sequendi, si ipse in illa persisteret, Franeistum Monachum . fuisse Augustinianum, idque comprobari chirographo authentico Tabellarii . Quod authentico Tabellarii testimonio comprobatur Imaliter certum est ; qua de causa ipse dixit anno MCxclx. id constare, & veris. simo comprobari testimonio. Olim Senatus Romanus censiuit monumenta publica testibus esse potiora. Unde ergo motus Bergomensis, ut diceret: Teneat unusequi ue in Boe , q-dsbi placuerit Z inde tu dicis resp. I. num. II. quia suam sententiam non credebat esse certam ; quare non putabat certum, quod certissimo probabatur fundamento Z Quid si stimulante sortassis ex una parte conseientia, ex altera retardante erub scentia, quae alias dixit, noluit palam retractare, sed suspensum dimisit 'auctorem Vel sorte suaviori excusandus est modo, dieendo, illum nouadeo facile credidiste rem, quae ipsa novitate aliis , ut ipse ait, execranda poterat apparere, illusiumque ab iis, qui retulerunt, extitisse aliquando illud chirographum, dubia fide fluctuasse. Totum sui asserti sundamentum illud unum est chirographum , quod nec ipse vidit, nec coaevi conspexerunt, sed aliquando visum esse alii sortassis minus vere dixerunt,& incautum deceperunt. IV. Quod ita judicavit Ludovicus Prutenus , commendas, & laudas num. 76a. virumque vocas modestum & prudentem ; quia potius credidit , Bergomensem ex relatu aliorum deceptum , quam ex propria pe versitate decepisse . Id ego etiam laudo; & si hac eonsessione tibi iussicienter satisfactum iri admittas, in ejus abibo sententiam. Sed vide nedum unum excusas Consodalem, plures condemnes. Quod enim uni vitio vertitur in plures refunditur;& dum unum sesellisse negamus, plures admittimus deeeptores . Id tu stilicet parvi pendes , qui salvam vis veritatem, & sartam tectamque Bergomensis aestimationem. Eodem etiam veritatis & integritatis intuitu num. 8 3. condemnas alios posteriores, domesticos & externos , qui scripserunt, Bergomensem dixisse
se chirographum illud vidisse. Certis um , dicis, non vidis; idque
tantum novisse ex relatione alicu um . At unde mihi dabis hos infideliores fuisse in asserendo Bergoniensem illud chirographum vidisse , quam illos in assirmando aliquando extitisset Similium smilis est eonditio; quid si omnes arrectis auribus facile exceperunt, quod avide cupierunt,& amplius audierunt, quam factum siti Sonore quibusdam tinniunt
aures ,& alii prurientes auribus a veritate quidem auditum avertunt, ad fabulas autem convertuntur. Cervi cum aures arrigunt, acerrimi sint
auditus; cum remittunt, obtuli. Plurimi ita sunt: quod placet, id procul etiam percipiunt: si quid secus, quantumvis clames , non intelligunt. Debuisset sane Bergomensis plus inhaerere Bonaventurae quem ipse hoc loco vocat doctissimum, refertque in seribenda vita sancti Franeisti omnimodam adhibuisse investigationem, & inquisitionem , quem etiam, fatetur, nullam de hoe Monachatu seciste mentionem ) quam incerto aliorum rumori.
Non laudandus est, qui Hur eradu, quae auit, quam fuς videt. Recte ille interrogatus quantum veritas distaret a mendacio respondit: quantum oculi distant ab auribus. Proinde auris bona diligenter discernit
V. Circa editiones varias operum Bergomens s sepissime me taxas,
595쪽
praesertim n. 733. quod insinuaverim , primam prodiisse anno MCCCCXC.& tu factam tradis anno MCCCCLκκκvi. Nescio profecto ubi illud innuerim e loco enim a te citato dixi, ante illum tuum annum , Bergomensem semel & iterum opus suum terminasse , & tum tertio persecisse, idque impressum suisse Venetiis anno MCCCCκα Non negavi, imo insinuavi primas impressiones et certe te in prima , quam praetendis, impressione. lapsum probat alia facta Bergomi Iil. Kalendas Iulii anno Μcccc XXXIII. anno Aui toris quadragesimo nono. VI. Quod autem Auctorem carminum a Bergomensi relatorum , quibus volebat tres reliquos ordines Mendicantium ab Augustiniano prodiisse , & Carmelitas sub Augustini Regula militare, indenum. 77 excuses, quod cum aliis erraverit, neque selus ita senserit, istud mitigatio est erroris, non plena defensio . Plures tutius peccant, tamen peccant ', errorem diffundunt, non tollunt. Audacius in societate ma- Ium committetur , sed committitur. Errarunt illi, 3c cum illis Bergo- mensis. Bonus historicus non quot, sed quales, & quid scribunt, diligenter advertit.
Breviser expenduntur revqui Auctores Augustiniani. I. otissima testium pars ex Patribus constat Augustinianis, quorum in causa propria , absque ulla injuria , dicetur claudicare. d. Etenim in jure eisili domesim testimonii Mer improbaivir ; imo & in jure naturali notat glossa repellendam. Et si veronum. 8o9. ab hac lege excipias casum , in quo illud , de quo agitur, alias constare non possit, vel per domesticos melius possit, adhuc tuorum fidem in hac causa dico sit Iestam . Etenim & hoc, de quo dubitatur, omnino seiri potuit, dc debuit melius per Francisci fiscios , quam per tuos, quos producis, testes, qui neque rei gestae interfuerunt, neque a quibus rem ante plures annos transactam exceperant, enarrarunt. Bene dicis ex cap. Super prudentia
I 4. quaest. a. Iu cavis possislanum, vel jusmori negotiis eos poti um sumi debere, qui eadem negotia tractaverunt, de quorum auditu, ni fusaestatio esse non poWP. Da mihi tales, & admittam; profers tempore posteriores, qui videre non poterant, &de quorum auditu haesitanduitast; imo qui nee se audiisse testantur. Ego tibi produco ipsbs Francisci
discipulos, 3c socios , qui omnem vitae rationem optime norant, praecipuas vitae periodos adnotarunt, singulas actiones scitu dignas, 8c statuum mutationes ad posteros transiniserunt, nec quidquam de hac protule
II. Eamdem militare dices rationem contra nostros etiam Auctores, asserentes vobis praesedisse D. Bonaventuram, vestent, statumque stabili isse . Ita plane mihi semper visum , 8c in limine Apologetici insinuavi. Eamdem fidem vestri, nostrique merentur: utrumque assertum C dem vitio laborat. Tam certam puto nostram Praesidentiam, quam verum vestrum Monachatum . Juvit, fovit, defendit ordines Mendicantes in Concilio Lugdunensi Bonaventura, ut ipse num. 772. ex probatis narras Auctoribus. Quid si tuum paulo antea ex variis Congregationibus collectum, nec toto sorte suo pondere firmatum, neque persecta unitate concordem suo consilio direxerit, vel auctoritate Elidaverit, vel sanctitate persuaserit approbari Haec obsequia in vestrum Sodalitium fortassis praestita eo in Concilio, cui praesedisse Bonaventuram communiter assimatur, huic assertioni de Praesidentia sanctissimi Viri, de
596쪽
fundata, & stabilita vestra Religione, habituque praeseripio, causam potuerunt ministrare, uti ipse tuus Magister non improbabiliter suspica--ι utur. Aliquid hujusinodi e rostris protulit Bernardinus Felirensis, id
male habuit Bergoniensem auditorem , & ne admitteret, Bonaventuram habitum dedisse, placuit ei testimonium Uineentii Belluaeensis delati per biennium a Francisco habitus Eremitant. Sed ne nimia latitudo vestis Eremiticae, Anachoretis, solivagis, 3c coenobilis aequalis, parum pro basse videretur, uti ipse eodem loco praevidit, aristiori utendum erat probatione chirographi, quo &Ioannis Boni di ipulus diceretur Franciscus, 3c vestis Augustiniana. Hoc argumentandi genere tantum aberat, ut Bonaventura Augustinianis vestem dederit, ut potius ejus Institutor ab eisdem acceperit. III. Haec sunt illa exordia eontentionum , haec initia sabularum: his gradibus haec crevit. Ut approbaretur in praedicto Concilio Ordo Eremiticus , Praesidis , sive Legati auctoritate sorte praevaluit Bonaventura: .Phine insipienter dictum ab eo initium, statum, aut habitum accepisse. Ut nova 3c ingrata refelleretur assertio, apparenti vestis Eremiticae argu mento , & chirographo Mantuano usus est Bergo mensis, ita ut vestem Vesti, moderatorem moderatori opposuerit. Integro jam elapso seculo Bergomensi amplissime adstipulatus est Hieronymus Romanus vester Eremita, haud uno in loco multis pro Monachatu Francisci congestis. Oecurrit Antonius Daeta, 8c Francisti discipulum Bonaventuram , vestrum retulit Institutorem, multaque addidit, quae consultius sileret. Tota haec taediosa&inutilis eontroversia iis dumtaxat struitur fundamentis , quae commotarum mentium dictavit aegritudo, aut aemula suggessit contentio. Deliniendi jam tamdem animi, utrimque demum passio mi riganda , detectisque post longas concertationes inanibus sabularum sundamentis, sincere confitendum, neque Bonaventuram Augustinianis habitum dedisse , neque Franciscum ab eisdem aere pisse. Missas itaque saeiat has tabulas, & mendaces picturas utrumque Sodalitium . IV. Romanum quaedam minus vere in rem hane Congessisse ipsi ', ut. - ῶε
num. 818. fateris , 8c certe rem controversam argumentis absque contro Roniano.
versa falsis comprobavit. Dixerunt alii, Franciscum Caesenae initiatum , ille ibi ultra biennium haesiste adjunxit, quo tamen tempore Assisii Ecclesias tres consecutive, non simultaneo opere , emendicato sumptu, ia-staurasse , omnes narrant vitae Seriptores. Neque illud valet efiugium , ut dicatur, Caesenae mansisse , etsi Assisii sabricarit; quantumvis enim ex Praelati, ut excogitas, abfuerit licentia, vere toto illo tempore absuit, neque quisquam proprie dicet tunc Caesenae constitisse . Secundo, dixit, contra eorumdem Scriptorum, baculum semper retinuisse. Tertio,
eamdem asserit suisse Congregationem Poenitentiae Iesu Christi eum illa, quae dicebatur Ioannis Boni. Sed illa semper remansit separata, ista autem in unione comprehensa. Ita ipse cum tuo probas Magistro . etsi errori Romani quaedam adinvenias effugia, & comites velis ad cistere. Quarto, scribit, Minores ex praecepto Honorii suisse vocatos Fratres de Poenitentia Iesu Chrisi, ut stilicet facilius diceretur Franciseus Ioannis Boni, praedictae Congregationis Institutoris, disti pulus. Etsi vero tu contendis, aliquando appellatos Minores , dc Fratres de paenitentia, eisque dedisse In noeentium III. de praedicanda poenitentia mandatum, numquam tamen hoc nomine audierunt Poenuentia
Iesu Grysi, illi Congregationi proprio 8c peculiari . Id Hieronymus
Zur ita, vel alius quispiam dixerit, errore praeivit. Quinto refert, Bergomensem vidisse chirographum illud prosessionis sancti Francisti apud quemdam Notarium publicum Mantuanum, in quo errasse consen- Tom. II. E e e e tis
597쪽
tis num. 3. saterisque, Bergomensem tantum asse fuisse illud aliquando visium inter antiquissimas Monasterii scripturas . U. AEgidius Cardinalis Ulterbiensis ea etiam addidit, quae neque ab
ullo aeeepit, neque ullus admittet . Primus εc solus dixit Ioannem Bonum eremum Brictinensem incoluisse. Et licet tu num. 3 39. interpreteris Caesenae permanenter, & longo tempore, ac Brictinis per modum transeuntis & parvo tempore habitasse : sensit ni hunc ipsius verba non admittunt. Manifesto namque errore , ut ipse num. 862. adnotasti, confudit Congregationem Ioan-Bonitarum cum Bri tinensi , asseritque uti Fratres, seu discipuli ab Institutore Ioanne Bono Ioan-Bonitae, ita a Ioeo incolatus nominati sunt Bri tinenses: colorem vestis, ex quo orta inter utrumque ordinem controversia , Bricti num dixit voeari ab isto
Brietinensi loco , quem Ioannes inquit) incoluerat; nimirum quia i eum hune iudieavit semper incoluiise, eiusque Congregationem inde exordium sumpsisse. Atque ita intelligendum docuit MarqueZ, ipseque prorsiis intellexit, dum ex ejus testimonio & verbis deducit, eum voluisse, ut in Conventu Brietinensi Ioannes Bonus habitum Briistinum suste perit, & sancto Francisco dederite diadendo inquit ue H eoArdei habito Francisaiano hasa H dia de se uama en Italia Beretino por e
Convento de Briistinis , en que D vesio S. Dan Bueno, F de quien te ramo S. Francisco. Brictinenses autem non ruerunt Augustiniani ante annum Mecκκυ III. quo a Gregorio ab luti suerunt ab observantia ordinis non approbati, & Regulam sancti Augustini concessit observandam . Anno praeeedenti Μccxxvii. ad eos Diploma direxit, a tuo Empolo ex autographo transcriptum , & neque in stiperseriptione, neque in Bullae contextu ullius Religionis , aut Regulae professores nominavit; quod tamen sit in Bullis ad Religiones, sub Regulis approbatis viventes , transmissis. Exordium etiam hujus Congregationis posterius fuit illa Joannis Boni; quippe ex illa, aut ex discipulis sancti Uiri acceptum Tu hie, uti alibi passim, omnia ad tuum placitum miris componis conjecturis.
UI. Praeterea . dicit Viterbiensis, se habere auctorex, qui scribant. sanctum Franciscum habitum induisse, baculum gestasse, Eremitam egis se , ligneis calceis usum esse. Cetera testatos aliquos Auctores non inficior , atqui ligneis calceis, aut calepodiis usum dicat Franciscum , nullum inveniet: uti nullas etiam dabit Bullas Pontificias, in quibus Pontifex jubeat, quod ille affirmet jussisse, scilicet: Eremitarum sesitum in atrum declinare , Minorum vero in bubalbidum: dat 'aeterea tuis ea eos, his adimit illos rana, hos fune cingi jubet. Vere Gregorius & Alexander Augustinianis habitum , calceos, zonam praestribunt, sed de subalbida veste Minorum , de mittendis calceis, aut cingendo lane, ne verbum quidem dixerunt. VII. De Critana non est cur quidquam adjiciam; quippe turpissime in pleri sique errasse ipse sat eris , talemque dicis auctorem , qualem non fuisse in tuo Sodalitio malles, eumque, uti refers, vester Provinciae C stellae Primicerius jussit obtenebrari. Nicolaum Clusenium in multis ipse passim improbas, & quae ego in hac re objeci, recte dicis objecta . II is claudo elassem Augustinianorum. VIII. Superest, unus a te productus, Sampson Hajus , etsi Augustinianus, Guillelmita tamen , vobis totus ad versus. Haec ex illo num. 738. transtri bis . Et D. Franciscum A atem , MInoritani Instituti auctorem , eum Augusinianis aliquando vixior, imo ab 'Donate Bono habitum fuscepisse, atque eo Amisite sacra vota jurasse, in Chronita Martiniano tess- tum habeo. Eae sequuntur cur omiseris nescio: integrum exhibeo testi
598쪽
nronium; haee conjunguntur: suis ab I Bono memoriae proditum audio nec dum enim copiam ejus habere mihi licuit) nemo tamen, ut arbi tror , eum Augusimam ordinis esse a maverit, nis qui omnes Franciscanos sibi infensos optamei te. Etli tuus Magister haec protulerit verba, iudicavit tamen non sibi suffragari, dixitque se auctorem hunc nolle
Inter sua: opinionis assertores, quos undique colligebat, recensere . Tu - .3x.
etiam dicis, testimonium hoc te omittere, quia quod sit hoc Chronicum Martinianum , & quam antiquum sit, ignoras, nee eo proinde velle te uti ad probandum alios praecessisse Bergomensem in asserendo hoc M nachatu . Mirum est, quale hoc sit Chronicon , te nescire, qui illud te vidisse alibi asseris, militosque congessisse errores testaris. Nonne prae manibus habebas in nostra Bibliotheca, in qua repetitis vicibus per men ses integros, noctes , atque dies sedulo studebas, omne sique codices, &eodicum repertorium Indieem diligentissime revolvebas Inter reliquos & hoc prostabat Martini Poloni Archiepiscopi Cosentini Chronicon , non tam historiae dignitate, quam impudenti illo mendacio Papissae Ioannae ubique notissimum. Hoe etsi volveres, & revolveres, nequa Verbum quidem, aut umbram invenires hujus Augustiniani Monachatus; et si de sincto Augustino agat ,& tribus, vel quatuor locis, de sancto Franciseo sermonem instituat. Edidit hune librum Suffridus Petrus Leo vardiensis in ossetna Plantiniana anno MD Lxxiv. & notas adjunxit, praelaturque in MSS. Codicibus tantam fuiste varietatem, ut difficulter definiri potuerit quid Martinus ipse seripsietit. Plures. etiam ego vidimire discrepantes. Quid si I ajus aliquem ineiderit, cui adulterinus hic in truderetur Monachatus Z Quem tamen uti spurium reputavit, quippe neque ex illo, neque ex scripto, aut memoriali Ioannis Boni , quod reserebatur , asserendum judieavit hune Francisci sub Joanne Bono discipulatum. Imo haec adduxit in confirmationem eorum, quae prQbabat, non adscribendum stilicet beatum Guillelmum Aquitanum situm Institutorem ordini Eremitarum sancti Augustini, quia aliquando convixit , aut cum eis, aut in eorum Monasteriis semiliariter conversatus suisse diceretur, nisi velis , inquit, tiam aliorum ordinum se statorem dicere, quia cum diversis frequenter egit religiosis ; atque ita inquit: Uscum emitis D. Patris Augustini ad tempus posea commoratus est, nudo i men argumento eum illis semisse, 66dem habitus, ejusdem ordinis renesnees. Namue hodie Monachi eum Mocactis, Cluniaeenses. eum Oserciens-Bus, Franciscant eum Dominicanis, alii eum aliis conuersantur , Opares eum paribus, communi pro verbia, facillime congregantur ; nec tamen alii sesem, vel Ordinem aliorum induunt, ut uvae ----Consipecta livorem ducit ab uva
Si singulorum, quibuscum fersatus es, ordinem professur fuisset, vel totier vestem mutasset, quoties tu,s , aut ultas hospitio, set familiaritate usiures, nampraeter Augus mansi, ut jam dictum es , ct alior sui obse --σi Or habuit) quis non merito eum rideret tamquam pol um, aut Proteum se in varias fremas pro tempore mutantem Et statim subjungit exemplum de Divo Francisco, quem non adeo Aelle licere Augustini num asserere putat, quamvis Chronicon illud Martiniaoum, aut pr tensa scriptura, ita voluerit testatum ἀ
599쪽
T actum est : sequitur Paulus Morigia duobus innixus Auctoribus , quorum utrumque corrumpit. Vincentium Belluaeensem, quem malecitasse notavi, refert scripsssse , sanctum Franei seum ab initio fuisse Ordinis Eremitarum sancti Augustini. Bergomensem item asserit, affirmasse, se vidisse quasdam stripturas de prosessione sancti Francisci emissa in manibus Ioannis Boni, & habitu praedicto sancti Augultini. Sed neque Bel luacensis verbum eo loco habet de Religione Eremitarum sancti Augustini, neque Bergo mensis dicit, se vidisse illas scripturas, sed tantum aliquando extitisse . Alibi etiam dicit, sanctum Frane istum in Coenobio Ilicetano Eremitarum sancti Augustini aliquoto tempore habitasse, inhoe, uti existimo, sequutus AEgidium Uiterbiensem, quem tu resersnum. 868. dixisse in epistola ad Patres suos confodales Ilicetanos . Scriptum reliquere etiam D. Franciscum moram traxuse, ac eum se, is fuis
reserarum arborum umbra Lu commoratum.
II. Incolatum hunc Ilicetanum cum tuis Eremitis Consodalibus su seienter refelli existimem per ea, quae dixi de tempore concessae Regulae Aligustinianae illius Coenobii Eremitis, eamque recepisse non nisi post obitum sancti Francisti. Quae vero Morigia circa Monachatum utrique suae assertionis Auctori Bellua censi & Bergomensi adsuerat, illius fidem protinus infirmant. Qui enim aliorum inquinaverat testimonia , proculdubio suis verbis fidem detraxit. Ut quid ego credam posteriori priorem secuto, qui neque prioris verba mihi integra fide recenset Qui ab aliis quidquam accipiunt, debent bona fide narrare, iisdem ipsorum verbis
quoad liceat, recitare. Non utique requiro Scriptores adeo superstitiosos , ut non aliis, atque aliis verbis rem eamdem liceat efferre , illustrare , amplificare , ut tamen fiat salva, & integra rerum veritate contendo. Novi quidem olim non temere laudatos Romanorum Legatos, quod Tarentinis legationem , quibus acceperant, verbis peregerint. Certe in recitatione alieni testimonii bonae fidei esse debemus, neque quidquam sive nostris, sive alienis verbis rebus ipsis addere , vel adimere . III. Gondis alvum de Illescas , & Alphonsum de Uillegas Hispanos ,
materni idiomatis scriptores , etiam, res clarissimas nec vulgari trutina librasse aperte probant, quae produxi figmenta. Ea ipse num. 877. condemnas, &veritate destitui, quae contra Illescas produxi, ultro confirmas . Exculas tamen quod in his cum aliis erraverit, errorumque productis sociis n. 879. subjungis .ita 'Po mirum, quod ubi tot Auctores decepti sunt, Iuscas erraverit Z Nihil mirum, quod is qui persecti historici
partes non expleverit, neque debitam in veritate perscrutanda diligentiam posuerit, praevios sequatur errantes. At illud mihi mirum, quod historiam Pontificiam, Omnium gravissimam , specioso nomine scribere aggressus , tam brevi narrationis intervallo in tot labatur errores Illud etiam magis mirum , quod in tot rebus , stitu obviis, circa unum Franciscum ita caecutienti , velis me clausis oculis in re obsurissima , dc maxime suspecta fidem praestare. In reliquis erravit, circa rem hanc omnino assecutus est veritatem Diligentius fortassis istam , quam reliquas examinavit , vel an ea manifestior erat, quam ut ille potuerit errare Z Tot err res constipanti non adeo fido , quin istum etiam conglomeret. Utinoia laudo nimis morosios , importunos, & intemperantes censores, qui sta-
600쪽
tim atque quippe salsi in aliquo scriptore notare possunt , totum opus superbe ac fastidiose abjiciunt, vel contumeliose lacerant; ita prorsus condemno molles quosdam lectores , quibus salua quaedam , temerari que inest credulitas, atque saepe errantes coeco gressu sequuntur Au
IV. Villegas in vestra acie constitutus in adversant transilivit: et si enim quoad habitum vobiscum abunde conspiraverit quoad professionem aperte dissensit. Habitum, inquit , ster aliguot diesgestasit, res rofessionem non emiserit. ini pro vobis incoepit, eontra vos testimoni una absisl-vit. Voluit utrinque placere , vobis quoad habitum , nobis quoad pr sessionem consensit. Parum ei visum est , habitum concedere , dummodo prosessonem denegaret. Vidit graves & probatos Auctores dixisse habitum gestasse Eremiticum, & quam illi lato significarunt nomine , ille ad Augustinianum restrinxit. Narrationem etiam susceptae vestis ita peculiaribus notis distinxit, ut intersuisse putares; Aceesit, inquit, ad pu -dsis Monaserium Augusimanorum , astud eos rogavit admuti , a Verum. Babitum ille induit sunm A gustini ex saxo nigro , ct ex corio cingulum , per dies aliquot g sapit Si unde liaee tam distincte norit, interrogemus, Ainores nobis obtrudet Antoninum , Sabellicum, Egnatium. Sed Antoninus, etsi de habitu locutus sit Eremitico , nihil de Augustiniano . Sabellicus refert quosdam Lxisse Francistum Aurelii Augustinisacris fuisse
initiatum. Egnatius ait, Joannis Boni auistoritatem sequutum, ab eo unam paupertatem amplecti edoctum .
V. Mirum est qualibus haec opinio aucta est incrementis; Bonaventura , Vincentius, & alii habitu Eremit leo per biennium inmisisse dixerunt: Bergomensis, relato Vincentii testimonio, vestem Eremiticam secit Augustinianam , magistrum praeseripsit Joannem Bonum , tirocinii locum Ca senae eremum: & ne circa haec dubitari posset, tabellarii chirographum ait aliquando visum inter antiqui sinias Monasterii Mantuani scripturas. Paulus Morigia ait, Bergo mensem affirmare se illud vidisse. Hieronymus Romanus scribit, Bergoniensem illud conspexisse apud quemdam Notarium publicum Mantuanum. Villegas modum petiti & obtenti habitus desieripsit. Omitto varia illa loca incolatus, petitam a Priore Bandino abeundi lieentiam , umbrosam illam moram in Conventu Ilicet ano, coloris beretini pulchram originem, aliasque hujus nodi additamenta paulo ante a nobis explosa. Parva metu primum opinio has vires acquisivit eundo, S per varias aetates praeclaris his crevit augmentis. Atque sane vitium hoc quidquam veterum dictis adsuendi, compingendi, affigendi ,
ita nunc apud recentiores inolevit, ut plerumque quo posterior , & magis nova est rei antiquae narratio, eo mendosiorem esse conspicias. Nam& ut vinum quo magis transfunditur, evanescit magis , tamdemque fit
vappa; utque fama ipsa , quo longius progreditur, longius recedit a vero , plusque colligit vanitatis; sic & per epe historia , quae a pluribus repetita varie jactatur, & aliis atque aliis verbis recitata spargitur, tamdem contaminatur, & in tabulam desenerat. VI. Carolus de Tapia Iurisieonsultus hoc iter ingressus, ducem sibi statuit Illescas , cujus tamen fidem in alium transmittit: a mat, inquit, ex Suhelluo IIIesus. Sed & fidei hujus sundamentum neque in ipso Sabellico subsistit, aliunde, altiusque petendum est . Si scientiae causam, vel opinionis Originem a Sabellico requiramus ; eam accipiemus, ut scribunt quidam : si istos quosdam ulterius perscrutemur , occurrent Polydorus fortasse Vergilius, qui ad alios quosdam lectorem remittit, tamdemque deveniendum erit ad Bergomensem, qui ad aliquando vigum chirographum rem Omnem reducit . Ad nullum tamdem devenies , qui viderit, vel ab