장음표시 사용
101쪽
DE , DISPUTAT.distulationibus. Vbi uero paulatim doctior euases rit,a i sit scilior unica suffecerit repetitio modo quoi iam diximus illast exaba b persecta,
tum enim iuxta prouerbium :Rsqnsi medium, qui bene coepit habet. Vt non immerito dictumst benefdeliters repetita ars gumentatio bona ex parte dissoluta est. pudiculum en O a bene instituto ingeniρ abes num esse debet inter resumendum quidquam detras ibere , aut de tuo addere ut impugnantem ex re totramite Sophinarum more deturbes. Sicut etiam
illud est plus re standere quam rogaris. De quo Aulus Gellius nostium Atticarum libro deeimo sexto per totum caput disserit ad modum utiliter , sed pr. dxius quam ut velimus transcribere.' Quare se est resumendum. QMa praeceps er impraemeditata restonsio uitio carere non solet, O pleruns, in errorem praecipitota Praeter hoc autem quod restonsuro praemetitans di tempus ,excogitandis argumentationis solutione aut rectam propositae quaestionis restonsionem con sceditur, dum quaenio vel argumentatio proposito iresumitur , etiam illud accedit commodi, quia pro positum quicquid id demum est melius intelligitur . Insupersi inter resumendum qui restondet forte errauerit , nec satis bene intellerit quod proponitur 4 rigi a contra di sputante roten ac debet . .
102쪽
- Quocirca discant quotidie iuuenes argumentationis quaen is ue resumendae consuetudinem ad us
, Porro impenJere bonorem in resumendo magis est molestum b receptum , quam necessarium ad rei onsionem. Quomodo Defendentem facta iam repet, tione Respondere Oportet. Respondendum eis uel Negando, uel Concedendo uel Distinguendo, idque fere uel Antecedens, aeLConsequentiam , uel Assumptum , secundum quod multiplicia sunt quae Obbciuntur , vel nihil obsunt proposito, vel obesse quidem uidentur: sed peccae aut in materia , ut cum orsa is connectitur consseoentia: aut in forma , ut quando , non obserua turdelum argumentasili ratio . autem sit illa, ex Aristotelis organo eii petendum, praesertιm ex ι librii qui priora Anablica inscribuntur.
. id est Negare Antecedens. . in asserere ipsum esse falsum. Obseruandum tamen 6 diligenter , quando Antecedens plures basbet partes quia in inductione perfecta er Druismo perpetuum esse diximus si una uerasit , puta ponerior: er prior sit falsa.dicatur priore parte antecedentis, uelsi βrogismussit, Maiore nego. Pari
forma respondendumo posterior parisa abit prio
103쪽
sa DE DISPVΤΑΤ. Sin vero totum Antecedens falsum uideaturdimpliciter restondendum: I ἰσο Antecedens , uel: Ne
Obseruandum praeterea est in Antecedente alis quando exprimi sequelam unius ex alio, per verbiloptativi modi, mediante coniunctione si ut in hae argumentatione: Si homo esset animal, sequeretur quod homo esset besia , sed hoc enfalsum, ergo etiam illud ex quo sequitur. Hie neganti est sequela in priore parte Antecedentis expressa. .Quid est Antecendens Concederet Et ipsum uerum esse admittere .
Quid Distingere Antecedens t Antecedens multiplex e sse, diuesas babere signi icata, Vendere, ipsum' in plures sensus distribuere quod tum siet quando proposito in uno sensu uera es, in altero falsa. ut Vellem me occidere hora , signiscat o quod ego uessem Occidere hosteser quod uellem ab hostibus Occidit in quo senDfalasa est, in priori forstan vera. Similiter haec propositio: Canis est animal, dispinguitur, cum dicimus, Si eius subiectum capias tur pro cane domestico, uel aequoreo, ipsa est uerg. Si uero pro cane caeleni, pro quodam uidelicet biere , falsa es neganda. De huiusmodi. dinins ctione multiplicis , pulchre Aristoteles nollersubsnem primi Topicorum: ex quo nota hanc regulam:
104쪽
DIALECT. 93Omne ambiluum prius est rini Prendum, tu mad ipsumsit rettondendum.
Hactenus de Restonsione ad antecedens. Idem omnino de Assumpto negando, concedendo, vel dis ninguendo ei iudicium , secundum quod Assumpatum, hoc eis, ut scholα nostrae intelligunt, nudesne i One assumpta proposti. , aut uera ea aut falsa, aut multiplex. Φ
diiudicaturus sit Antecedentis ueritatem falsitatemue .
Quae propositio uerδ esse ructanda est e
Ropositio est iudicanda uera, quae ut res ea, signoscat madmodum enim haedes ante diuersoriam labrena
sustensa, dicitur essesignum uerum, cum scuti indicati a P ibi uinum est uenale ita propositio dicitur uera cumsc en in re, sicut ipsa signiscat esse: ut Aelbiops en niger , en urea Gnam ita in re eis: Vel non es ita in re, scut inas
105쪽
94 DE DIs PUTAT.ntiscat non esse, ut Aethiops non est albus, Equus non lapis. Illud exi bie aduertendum sub uerbo praesentis
temporis celsi in intelligi debere etiam alia tempora fuit erit in Nam autores breurtati studentes, sub uno similium alia consimilia comprebens dere solent. ἐπ pauca exprimentes, multa non uns quam βubintelligi uolunt, quae ab his. qui rectam intelligenticm quaerunt, diligentiam adhibent , ἐπ Deile cognoscunitur. Itaque propositio de praeterito vera es .euae ut res fuit, ita significalfuisse, uti Adam genuit Abel. Defutivro uera en,quae ut res erilsigniscat fore, ut sol orietur eras. Et ita de alijs per analogia Atque haec quidem intelliguntur de prodigitionibus quarum copula importat tempus. Caeterum in illis, quarum copula a tempore absoluitur , di nasiam prorsus temporis disserentiam desigant, propositio vera est quae ut res nata est esse, itasignificat: ut tonitruum ea sonus, est propositio uera, etissmeum nullum tonitru auditur . iSimiliter or baee propositoi Rose est 'or, uersen in Meme, eum nulla inuenitur rosa. Nam . ad huiusmodi propostionum ueritatem non requiritur rei significatae exinentia , cum aeque uerae sine re non exiyiente, atque re existente ,sessusticit nam rabi rei aptitudo.
ui uero est huiusmodi absolutionis a tempore
106쪽
. DIALECΤ. lGin propogitionibus necessari s. Cum enim audis homo eis animat: sic de ea quod uerasit cogitas, ve nullum interm certum tempus intelle tu apprebens das . Q modo non interiguntur propositiones contingentes. Volunt a tempore absolutes esse omnes idisciplinarum propositiones . 'Tantum de ueritate propositionum occasione motarum ad Antecedens uel Assumptum res Ondendi
sussciat dixisse. Nunc defalsitate pauca addamus Quam Propositionem ruditas falsam e Propositio falsa iudicatur aliter, quam resse babet ,1igniscat. Memadmodέ hedera ante tabernam diuersoriam suspensa dicitursignum falsum
quando in ea domo non est uinum venale.
quod non est ita de albs praedicatis. Iterum sub tempore praesenti caetera comprehende do. Vbi vero copula nullam temporis rationem imporstat propositio falsa en , quae aliter quam res nata esse Anicat: ut Rosa non ess flos, tonitru non sonus. Nam aliter quam res esse apta est,signi. Vnde datae definitiones desumuntur. definitiones sumutur ex hac pripositione , Arimulis: Ab eo quod res eii aut non est , proposito
107쪽
96 DE . DISPUTAT is uera uel falsa dicitur . ina Aristotelis aperte uere tradit , unde sumendast propostionum ueristas velfalsitas Atque haec; licere uidentur ad diiudicandam Antecedeηtis , uel alterius propositionis assumptae uesritatem O fastatem, quam diligenter flectare dea bebit, qui restondet, ut quando Antecedens vel Assumptum sit concedendum, quando negandum , intelligat Verum enim concedendum est ,falsumne. gandum. Iam quomodo ad con equentiam reflions
Quomodo debeat respondere ad Conses
On solum Antecedens aut simplicem aliquam propositioneafumptam ,sed totam inters: dum argumentationem sue consequentiam , aut ut pos ilitiores appellant consecu,
distinguimus. Quid est negare Consequeritiam Negare Consequentia en asserere datam argus
108쪽
mentationem sile malam. Caveat summopere qui rem aliquam in distratatione defendit, ne unquam neget Consequens: stas Consequenafalsumst Antecedente uero, semper neganda est Consequentia .
id est consequςntiam Concedere Consequentiam concedere es eam bonam di legitimam esse admittere.
Quid Distinguere Consequentiam
En Consequentiam fropser aliquam ei areis dentem varietatem ostendere , siliquando bonam , aliquando' malam esse , ut bαc consequentia romne brutum en animal , ergo canis en animal, est se distinguenda . si in eonsequente capiatur canis pro cane domestico, uel marino, eonsequentia ea bona. si uero canis prοβ ere ea piatur . consequentia indubie es mala, quia anteces dens lierum es, consequentes a. Neque idcirco concedendum en , eandem confes uentiam esse bonam O malam , Nam illa non est eadem secundum uocemem rem smuhsed secundum tantum . Idem autem in tota Logica sumitur, pro eo quod idem est nomine θ re. '
109쪽
98 DE DISPUTAT. Quomodo Defendens dignoscere poterit Consecutionis firmitatem infirmitas
canda est ponam iudi are solent , euius Anteceὀens si sit verum, Consequens essent uin non potest
idque propter mutuam Antes ..cedentis , Consequentis baibitudinem , hoc est , quae exsigniscatione sua talem inter Antecedens-Consequens habitudinem importat , ut res ita se babere non possit, quemadmodum Ans. tecedentesignificatur , quin ita quoque res habere se debeat, quomodo consequens rem habere designat. Druimus Huiussunt Inductio quas latissime Aris . 1 ecies Exemplum fol. in libris Ana . Entismema blicis explicat.
. data definitione manifestum es C OUeques
110쪽
fiam seipere bonitatem ac robur suum , ex sola An recedentis Θ Consequentis mutua int 1 se habitudine er signi ficatione. Quod latius prosequitur Aristoteles infne secundi Priorum. - Quare Sophinica axiomata ita magna gravitate inculcare solent Neoterici, nihil prorsus ad Consequentiae rationem faciunt, quarum altera se habet. Ad impossibile sequitur quodlibet, QDm ita declarabant: Antecedens impuli bile nunquam erit uerum Consequente falso. Alia uero baee es : Necessarium sequitur ex quolibet, , consimili ratione probari videbatur : Si Consequensst necessarium, nunquam continget uerum Antecedens esse , ut cessequens DIIumst. Quas uero probati autores ex eo, quod impossis bile est, quidlibet eo igant, aut ad necessarium eo cludendum quodvis Antecedens adduxisse habeant sa
tis: eum hoc exigat unum ex altero colligendi ratio
ut ob necessariam partium inter se habitudinem, aenaturalem ueluti societatem atque uinculum, neque at uel esse, uel fui Antecedens verum, quin constinuo O consequens uerum esse ororteat .
Quae aestimanda esse Consequentia tra alam semper iudicant Consequentiam, cuius eis Antecedenot xeram non es necessum tamen